یوسف

یوسف . [ س ُ ] (اِخ ) ابن محمد (فخرالدین )بن عمر (صدرالدین )بن علی بن محمدبن حمویة جوینی ، مکنی به ابوالمظفر. از امرا و بزرگان ادب و از مردم جوین نیشابور بود. خانواده اش پس از نیمه ٔ دوم قرن پنجم در شام و مصر سکونت داشتند و او به سال 582 هَ. ق . در دمشق به دنیا آمد و در آنجا به تحصیل پرداخت . مردی سخت محتشم ، بزرگوار، عالیقدر، خردمند، مدبر،باهوش ، شجاع ، بخشنده و دانشمند بود. از سال 624 تا 635 هَ . ق . ملک کامل محمدبن محمد را خدمت کرد. سلطان نجم الدین از سال 640 تا 643 هَ . ق . او را زندانی ساخت و سخت آزارش داد، ولی پس از چندی وی را آزاد کرد و با صله و نواخت به سرکردگی سپاه برگزید. با مرگ نجم الدین و تسلط فرنگ بر دمیاط به تدبیر ملک و فرماندهی سپاه پرداخت . به سال 647 هَ . ق . به قتل رسید. کتاب «تقویم الندیم و عقبی النعیم المقیم » را به سبک «مقامات » نوشته که قدیمترین نسخه ٔ آن در الازهر موجود است . دیوان شعر او نیز باقی است . (از اعلام زرکلی ).