کژ دار و مریز

من از استادی شنیده ام که این واژه نشان از غیر ارادی بودن چیزی دارد . وقتی میگوییم چیزی کج دار و مریز است یعنی چیزی غیر ارادی است و در اینجا بدین مفهوم است که شما نمیتوانید کوزه ای را کج دارید و انتظار داشته باشید که محتویات آن بیرون نریزد

به نظر بنده حقیر کنایه از دو پهلو عمل کردن است با سیاست عمل کردن و دو رویی

و همچنان که از معنی مصرع اخر این دو بیتی منسوب به خیام بر میاید انجام دادن عملی غیر ممکن

کج دار و مریز = میگم نره میگه بدوش

رفتــم بـه سـر تـربت شمس تبـریـــز دیــدم دوهــــزار زنگیــــان خونــریـــز هر یک به زبان حال با من می گفت جامی که به دست توست کج دار و مریز

در بـزم حـکیمان ز می شورانگیز نی‌تاب نشستن است و نی پای گریز از بـهـر مـن تـنـگ سـراب ای سـاقی مـیـنـا بـه سـر پـیـالـه کج‌دار و مریز محتشم کاشانی مـائـیـم و تـوئـی و خـانـه خالی برخیز هـنـگام ستیز نیست ای جان مستیز چـون آب و شـراب بـا حـریـفـان آمیز چندانکه رسم بجای کج دار و مریز مولوی ابـر اسـت گـهـر بـار و هـوا عـنـبر بیز عاشق ز هوا چون کند آخر پرهیز؟ سـاقـی سـپـهـر بـر کف نرگس مست بـنـهـاده پـیاله‌ای که کج‌دار و مریز سلمان ساوجی حـکـمـی از او مـحـال بـاشد پرهیز فـرمـوده و امر کرده از وی مگریز آن کو به میان امر حکمش عاجز درماند و دلفکار ، کجدار و مریز شاه نعمت‌الله ولی

در واقع با توجه به مفهوم بیت اشاره به انجام کار غیر ممکن دارد

در گذشته این واژه بیشتر با مفهوم کار ناممکن و همچنین بهانه و اجتناب از انجام کاری به کار برده شده است.

منظور شعر انجام کار نا ممکن است . اما در لفظ عامیانه به معنی انجام کار با احتیاط استفاده می شود

من فکر میکنم بیشتر به مفهوم روی لبه ای باریک حرکت کردن باشه. یعنی پیش بروی اما خیلی با احتیاط. معنی کنار آمدن و مماشات کردن هم میده. در کل مفهوم بینابینی عمل کردن داره.

کج دار و مریز ،به نظرم یعنی باید بعضی وقتا کوتاه بیای یا تو یه موضوعی کاری که ریسکش بالاس رو انجام بدی ولی حواست باشه که خراب نکنی که در کل میشه با احتیاط عمل کردن رو براش تعریف کرد ...میشه گف یه نوع با سیلی صورت رو سرخ نگه داشتن هم هست

با سلام به نظر من معنی مدارا کردن میده در شرایطی که کار سختی در حال انجامه مثلا در حالی که دو دستت پره و در عین حال لیوانی پر از آب رو در دست گرفتی و در حالی که لیوان کچ شده و شما مدارا میکنی که به مقصد برسی آرام آرام و آب هم نریزه دقیقا به این حالت میگن کج دار و مریز

برداشت من از این ضرب المثل این است که در زمانه های قدیم که میخواری و مجالس شراب که آداب خاصی هم داشت رایج بوده است ،هنگامی که توانایی و ظرفیت نوشیدن نمی ماند و شخص از ادامه همراهی بازمی ماند رسم بر ترک مجلس و دوستان نبود و با باید با کج نگه داشتن پیاله همچنان در جمع می ماند و وتا پایان جلسه کج دار و مریز می کرد .