معرق کاری

مُعَرَّق‌کاری یا موزاییک سازی یکی از رشته‌های صنایع دستی است.
معرق سازی در ایران از سده ۶ هجری و دوره سلجوقیان با ساخت کاشی معرق پیشرفت کرد و در سده هشتم کامل‌تر و ظریف‌تر شد. در سده نهم و دهم هجری نیز رشد بسیار زیادی کرد. شهرهای اصلی معرق سازی در این دوره اصفهان، یزد،کاشان، هرات، سمرقند و آران و بیدگل بودند.
هنر موزاییک از دیرزمان شناخته شده بود و تا به امروز نیز کاربرد دارد. در میانرودان و مصر باستان نوعی موزائیک در اندازه‌های کوچک و برای مصارف تزئینی و زینتی ساخته می‌شد ولی رومیان آن را چون یک قالب هنری همپایهٔ دیوارنگاری به کار می‌بردند . صنعت موزاییک سازی توسط هنرمندان صدر مسیحیت ادامه یافت و در اوایل قرون وسطی به خصوص در قلمرو امپراتوران بیزانسی به اوج شکوفایی خود رسید ( مثلاً موزاییک‌های کلیسای سان وتیله در راونا )
معرق چیست؟
در دایرةالمعارف هنر (نوشته رویین پاکباز)، در تعریف معرق چنین آمده‌است: معرق (موزائیک Mosaic) طرح پیک نما یا انتزاعی ساخته شده از قطعات سنگ، شیشه، سفال، چوب رنگین بر روی دیوار، سقف، زمین و غیره‌است.
انواع معرق
 معرق چوب
 معرق کاشی
 معرق موزائیک
معرق‌کاری در ایران
در بعضی از منابع به اشتباه گفته شده‌است که معرق چوب برگرفته از کاشی معرق است و معرق در ایران از هند وارد شده‌است. در حالیکه در سبک هندی چوب زمینهٔ کار یک تکه‌است و به علاوه جنس چوب از فوفل است ..شیوه‌ای کار در سبک هندی به این شکل است که ابتدا طرح را بر روی چوب پیاده کرد و سپس شکل‌ها را بریده و بعد با تکه‌های مختلف چوب پر می‌کنند.
طبق آخرین کاوش‌هایی که در شهر سوخته واقع در زابل انجام گرفته‌است، شانه‌ای پیدا شده‌است که بر روی آن گلی با تکه‌های چوب کار شده‌است. این شانه متعلق به ۵۰۰۰ سال پیش است. پیدا شدن این شانه دلیلی بر بطلان دو نظریه فوق‌الذکر می‌باشد. علاوه بر این طرح گل روی شانه با طرح گلی که بر روی سفالینه‌ها کشف شده‌است یکی می‌باشد که نشان می‌دهد شانهٔ یافت شده نمی‌تواند از جایی وارد ایران شده باشد
لغت‌نامه دهخدا ← معرقکاری
 http://www.narvangallery.com


هنر و صنعت معرق کاری در شهرهای اصفهان – یزد – کاشان – هرات – سمزقند وتبریز بودند با ورود به ایران معرق روی چوب رونق پیدا کرد و گسترش یافت .
معرق کاری چوب:
معرق کاری یک فن و تکنیک جالب است که روی چوب با اشکالی و خطوطی زیبا برش میخورد و باتوجه به رنگ و نقش زمینه کار از چوب های مختلف که دارای رنگها و نقوش زیبا هستند استفاده می گردد.

معرق دو نوع است:

1- معرق برجسته 2- معرق تخت یا صاف



دونکته اساسی در معرق :

1- انتخاب چوب : گونه چوب باید دارای ویژگی هایی نظیر نقوش - پیچ خوردگی ها – رنگ – گره ها و غدد (لوپ و بروسن ) .

لوپ به غدد و جوش ها و گره هایی در چوب درخت گردو می باشد را می گویند.

معمولاً لوپ ها در یک متری و پائین تنه درخت دیده می شود.

بروسن جوش هاو گره هایی است که معمولاً در درخت کیکم وجود دارد.

2- برش چوب : با تناسب به تابلو از تیغ اره مناسب استفاده شود.

معرق چوب دو نوعند:

1- معرق زمینه چوب 2- معرق زمینه رنگی



معرق زمینه چوب 4 نوعند:

1- زمینه پازلی 2- زمینه پارکتی 3- زمینه آجری

4- زمینه معرق روکش

نکته مهم :

اگر معرق آمیخته ب هخاتم شود به آن معرق خاتم گویند و اگر منبت در معرق بکار رود به آن منبت معرق گویند.



چوبشناسی

مقاطع سه گانه چوب:

1- برش عرضی : سطح برش عمود برجهت الیاف درخت است

2- برش شعاعی : سطح برش موازی بر جهت پره های چوبی است

3- برش مماسی : سطح برش شعاعی و پره های چوبی است



چوب درون و چوب برون:

الف)چوب درون به مرکز چوب که فعالیت فیزیولوژیکی ندارد

ب) چوب برون به قسمت خارج چوب که دارای فعالیت فیزیولوژیکی است.



= رنگ چوب برون معمولاً روشن و رنگ وب درون روشن تیره است.

چوب بهاره،چوب تابستانه:

آغازدوره رویش درختان درنواحی معتدل را چوب آغازی یا بهاره گویند.

پایان دوره رویش درختان در نواحی معتدل را پایان یا تابستانه گویند.

دوایر سالیانه:

در مقطع عرضی چوب دوایر متحدالمرکزی وجود دارد که با چشم دیده میشوند آنان را دوایر سالیانه میگویند و بوسیله آن عمر درخت را تشخیص میدهند.(حدفاصل چوب تابستانه سال قبل با چوب بهاره).

ïدوایر سالیانه نشان دهنده عمر درخت می باشدï



بافت چوب ها:

بافت چوبها بر 5 دسته اند:

1- ریـــز بافت: دارای آوند و حفره های باخته ای کوچک و پهنای دوایر سالیانه پهن برگان زیاد و سوزنی برگان کم است.

2- درشت بافت: زمینه آن غیر یکنواخت عناصر تشکیل دهنده چوب بهاره و تابستانه آن زیاد است.

3- راست بافت: الیاف آنراست و موازی می باشد.



4- مقاطع بافت: بافتهای آن یکدیگر ر اقطع می کنند.



5- کـــج بافت: به آن کج تار می گویند.

چو بهای رزینی:

چوب های رزینی به گونه هایی اطلاق میشود که دارای مواد رزینی هستند مثل سوزنی برگان

چوب های معطر:

بعض از چوبها دارای بوی معطر مخصوص هستند از قبیل زرین و نوش

چوب های ساده:

که هیچگونه نقشی ندارد و ساده هستند مثل شمشاد



چوب های منقش:

چوبهایی که دارای نقش و نگار زیبایی هستند و نقوش آن به صورت زیر قابل مشاهده می باشد.

1- چوب های مـــواج: عناصرمتشکله چوب با محور و ساقه موازی هستند مثل چوب افرا

2- چوب های لکه دار: پره های چوبی به صورت لکه های زیبایی در مقطع شعاعی دیده میشود.ازقبیل چوب مازو- راش و چنار

3- چوب های رگه دار: در این گونه چوب ها، چوب بهاره و تابستانه دارای رنگهای مختلف بوده و در برش شعاعی بصورت سکه هاو نواردیده میشود. مثل چوب شب خُسب

4- چوب های نواری: عناصر متشکله چوب موازی با محور ساقه نبوده نسبت به محور درخت بطور مایل قرارگرفته انددربرش طولی نوارهای چوب دیده میشود. باتابش نور نوارها تغییرمکان میدهند.

5- چوب های صدفی: برخی چوب ها بعلت داشتن رنگ صدفی زیبایی مخصوصی دارند مثل چوب زبان گنجشک (چوب ون).



رده بندی چوب ها:

رده بندی چوب ها از لحاظ بافت و تراکم بافتی:

1- نرم چوب ها درختان سوزنی برگ و پولکی

2- سخت چوب ها درختان پهن برگ

رده بندی چوب ازنظرو سایه رنگ:

1- سفید یا بسیار کمرنگ

2- زرد

3- سرخ

4- قهوه ای

5- سیاه

6-

وزن مخصوص چوبها:

چوب های بسیار سبک 2/0 – 5/0 و چوب های بسیار سنگین 9/0 – 2/1 و دربین این دو گروه چوب های سبک و نیمه سنگین و سنگین هم قرار دارند.



درجه سختی:

چوب های بسیار نرم 82/0 – 5/1 وچوب های بسیار سخت 9 – 20 دارند دربین این دوگروه چوب های نرم، نیمه سخت و سخت قرار دارند.

ساختمان چوب سوزنی برگان:

عناصر متشکله:

1- فیبر تراکئید

2- پره های چوبی

3- پارانشیم چوبی

4- عناصر تراونده، ضخامت و پوانکتواسیونها

ساختمان چوب پهن برگان:

عناصر متشکله:

1- آوند

2- فیبر

3- پارانشیم

4- پره چوبی

انواع تاب خوردگی:

تغییر شکل چوب براثر کاهش حجم را تاب خــــــوردگــی می گویند این تغییرات بستگی به شرایط آب و هوایی دارد

انواع تاب خوردگی:

1- کاسی

2- پیچشی

3- گ

4- کمانی

5- مختلط





شناخت گونه های چوب

چوب ها دارای نقوش مختلفی می باشند که از بافت ها راه های الیاف و تابیدگی و گره ها و دوایر سالیانه و مواد رنگینه ایجاد می شود.که از این گونه چوب هاکه درذیل نامبرده شده درمعرق کاری استفاده می شود.البته چوبهای زیادی مورد کاربرد قرار میگیرد ولی این چند نمونه رو برای شما عنوان می کنم.



1- آبنوس(ابنس):

اصل این درخت مال یونان است . این چوب دارای رنگ سیاه و سنگین وسخت و گرانبها که شبیه به عناب می باشد رنگ چوب درون آن قهوه ایبسیار تیره مایل به مشکی وچوب برون ان صورتی مایل به خاکستری روشن تا خاکستری تیره چوبی گران و کمیاب و رویش آن درهندوستان است.و از خانواده پهن برگان می باشد.

2- فوفل:

فوفل چوبی است با دوام – جنسس آن نرم و رنگ آن قهوه ای سیر محل رویش آن هندوستان – پاکستان – مناطق گرمسیری آسیا است . از خانواده پهن برگان میباشد این گونه چوب گران قیمت وکمیاب و برای کارهای تزئینی می باشد.

3- گردو :

چوب گردو استحکام زیادی داردسنگین و سخت است و رنگ آن تیره و از خانواده پهن برگان می باشد.

رویش آن کرانه دریای مازندران در ایران بخصوص جنگلهای گیلان و آستارا این درخت درایران فراوان دیده میشود ولی در منطقه به یک نام معروف است .مثلا"

رامسر؛رودسر؛طوالش؛گردگان؛درمیان بنام (قــز) – در آمل بنام ( تــوز ) – در شفارود بنام ( دز )_ در خراسان و شهرهای حومه و دهات خراسان بنام (جوز ) معروف است.

بطور کلی نام آن گردو می باشد.

از این چوب درمصرف معرق کاری جهت قسمت های ذیل استفاده میشود:

صخره ها - تپه ها – تنه درختان – بدن جانوران – موی انسان بطورکلی اشیای که رنگ تیره دارند.




مورد مصرف در معرق کاری: صخره ها – تپه ها – تنه درختان – بدن جانوران – موی انسان و بطور کلی اشیاء که رنگ تیره دارند.

4- بقــم:

رنگ قرمز (قهوه ای مایل به قرمز) استحکام و مقاومت زیاد

رویش آن هندوستان میباشد.برگهای بادامی شکل دارد و میوه آن قرمز و گرد و ازآن برای رنگ کردن پشم و ابریشم استفاده میشود . در فارسی به آن بقم و بکم می گویند.

5- عناب:

قد این درخت به 6 متر میرسد . جزو پهن برگان چوب وپوست آن سخت و محکم و قرمز رنگ می باشد.در فارسی به آن تبرخون، شیلان، شیلانه، شیلانک،چیلان؛چیلانه، سنجدگرگان میگویند.در معرق کاری از این چوب برای نشان دادن برگ پائیزی پرهای پرندگان – گلها – لباس – بدن برخی حیوانات،لب ها، تپه ها و بعضی از اشیاء مورد استفاده قرار می گیرد.رویش آن در شمال ایران – خراسان – فارس – یزد – قم – اصفهان چهارمحال بختیاری وبلوچستان می روید.

6- نارنج:

دارای رنگ طبیعی قهوه ای بسیارروشن یا کرم یا زرد مایل به سفید. رویش آن شیراز، مازندران،آذربایجان میباشد.این گونه چوب ازخانواده پهن برگان میباشد.



7- شمشاد:

درختی است با نقوش زیبا و قد بلند و داردای استحکام زیاد از خانواده پهن برگان این درخت در قسمتهای کم ارتفاع جنگل های شمال ایران از آستارا تا میانه، گرگان رویش دارد .قطر تنه ان گاهی به 30 سانتیمتر میرسد و برگهای ان دارای ماده سمی است و از آ ن جهت زینت باغچه ها استفاده میشود.رنگ طبیعی چوب آن زرد است و زرد مایل به کرم است و دارای رگه های خاکستری و قهوه ای روشن میباشد. از این چوب در معرق کاری برای نمایش بدن و پاهای پرندگان، تنه درختان وجهت خط نویسی بکار برده میشود.

8- تبریزی یا کبود:

درختی قدبلند وازخانواده پهن برگان رنگ آن سفید و دارای پوستی نرم میباشد. برش این چوب خیلی راحت و آسان انجام میگیرد ازآن برای نمایش صورت انسان، بدن انسان، بدن حیوانات، پرندگان وگلهااستفاده میشود . این درخت به اسامی

دیگری هم نامبرده میشودازقبیل:سفیدار،اسفیدار و اسپیدار.



9- کیکم و کهکم:

این درخت یکی ازگونه های افرا می باشدکهدرجنگل های شمال ایران نیزفراوان است. کیکم، کهکم، کرب – کرف و چیت هم به آن گفته میشود.از خانواده پهن برگان است .

تنه آن قطرش به یک متر میرسد. رنگ چوب آن سفید مایل به صورتی میباشد. جنس چوب آن نیمه سخت و سنگین میباشد. درمنبت کاری و معرق کاری از آن برای نمایش بدن بعضی حیوانات و انسان و پرندگان و اشیاء استفاده میشود.

10- شاه چوب:

از خانواده پهن برگان است . رنگ آن قهوه ای روشن از نواحی مختلف ایران برای نمایش تنه درختان،

بدن جانوران و ساقه گیاهان مورد استفاده قرار میگیرد.

11- آزاد:

از خانواده پهن برگان، رنگ آن قهوه ای روشن،درمناطق شمال ایران رویش داردچوب آن نیمه سخت و نیمه سنگین است . پوست آن شبیه پوست مار میباشد.

ازآن برای نمایش بدن انسان، لباس و پرندگان و جانوران استفاده میشود.

12- بلوط یا فندق وحشی:

این گونه درخت از خانواده پهن برگان و در طبقه آذربایجان، کردستان، لرستان فارس در شمال رویش داردو بافت آن متراکم و چوبی سخت است و الیاف آن منظم و یکنواخت، رنگ آن قهوه ای مایل به قرمز میباشد.

در شاخه این درخت ماده ای ترلید می شود یه نام مازو که از آن برای دباغی و در رنگرزی استفاده می شود.

این گونه برای پر های پرندگان-تنه درختان-تپه ها و گاهی زمین خاکی و... بکار می رود.

13-اقاقیا:

از خانواده پهن برگان، نسل اصلی آمریکایی می باشد و در ایران زیاد رویش دارد چوب آن دارای بافت متراکم و سخت،رنگ آن سفید تا سفید مایل به سبز و چوب درون آن زیتونی تا قهوه ای طلایی.

از آن برای نمایش برگ ها و پر های پرندگان در معرق استفاده می شود.

14-ممرز یا آلش:از خانواده پهن برگان، در بلند ترین نقطه جنگل های شمالی ایران رویش دارد.این درخت در مناطق مختلف شمال ایران به نام های دیگری شناخته می شود مثلا در آستارا و منجیل و طوالش،کوهپایه های گیلان(اولاس یا اولس) در منطقه کلار دشت و تجور گوزل و اطراف رشت(فق یا فگ) در شیر گاه ساری،بهشهر ساری و میاندره(ممرز و موز) می خوانند.جنس چوب آن نیمه سنگین و سخت و دارای الیاف نا منظم رنگ آن سفید مایل به کرم و دارای رگه های سیاه کاربر در منبت کاری و معرق کاری برای نمایش آسمان، ابر و ... مناسب است.

15-راش از خانواده پهن برگان – رویش شمال ایران- چوب آن سنگین نیمه سخت و رنگ آن قرمز روشن تا پر رنگ،نمایش نوک پرندگان – گل ها –بدن چرندگان،لباس وغیره.

16- توت: از برگ این درخت برای پرورش کرم ابریشم استفاده میشود این گونه در هر خاکی حاصلخیز است. در اکثر نقاط ایران این درخت توت یافت میشود . چوب آن زرد رنگ است. چوب آن استحکام زیادی ندارد . چوبی است نیمه سنگین و نیمه سخت . از این چوب برای کاسه تار و در معرق کاری برای نمایش پرهای پرندگان و برگ درختان، خط نویسی و غیره استفاده می کنند.

17- زردآلو: از خانواده پهن برگان دربیشترنقاط ایران یافت میشودچوب آن سخت دارای بافت متراکم، چوب بیرونی ان سفید رنگ و درون آن از نارنجی تا قهوه ای روشن .

از این چوب برای نمایش برگ ها، اجزای پرندگان، تنه درختان، اجزای انسان و .... استفاده میشود.

18- چنار یا دلب : از خانواده پهن برگان، درشهرهای تهران- اصفهان – خراسان- کرج و دیگرشهرهای ایران رویش دارد. قطر تنه درختان قدیمی تا 4 متر هم دیده شده . چوب آن نیمه سنگین و کم دوام برنگ کرم مایل به فندقی است.

از چوب آن در معرق کاری برای نمایش بدن پرندگان، صورت انسان و ... استفاده میشود.

19- توسکا: از خانواده پهن برگان است این درخت دو گونه هستند . نسبت به آب و هوا توسکا قشلاقی و توسکا ییلاقی و در جنگل های شمال رویش دارد.چوب آن نیمه سنگین، نرم و به رنگ کمرنگ تا پر رنگ می باشد.

از این چوب در منبت کاری و معرق کاری برای نمایش لباس و اجزای پرندگان، حیوانات استفاده می کنند.

20- پسته : از خانواده پ0ن برگان و ریز برگان می باشد. در جنوب شرق ایران، سیستان بلوچستان، فارس، خراسان، قزوین، کرج، دامغان، کرمان، رفسنجان، فیض آباد و گناباد و... رویش دارد.

دارای چوب ریز بافت الیاف آن ظریف می باشد . رنگ آن سفید مایل به زرد تا سبز و چوب درون آن قرمز مایل به قهوه ای با رنگ های زرد و سبز است. این چوب دارای چربی زیاد می باشد و کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و حتی در رنگ کاری قبل از رنگ باید چربی آن کاملا گرفته شود.

برای نمایش پرهای پرندگان، لباس انسان، بعضی از اشیاء... استفاده میشود.

21- زیتون: این درخت در نواحی منجیل، رود بار و کرانه های شمال دریای خزر و اطراف گرگان- بهشهر- سعدآباد- آهنگر محله- علی آباد کتول- رامیان شاه پسند- سعید آباد- مینو دشت- اطراف فیروز آباد- فارس – بم و میبد دیده شده است.

این گیاه از ایران به سوریه و ایتالیا برده شده این درخت در گرگان بنام چوب سید نامیده میشود .این درخت جزء پهن برگان دارای برگهای ریز می باشد. رگ چوب آن مایل به سبز دارد. چوبش سخت و مقاوم دارای بافت متراکم و الیاف کج دارد.از این چوب کمتر استفاده میشود.

نمایش این چوب در معرق کاری برای شاخه های درختان، شکل درختان

از این چوب خیلی کم استفاده میشود چون دارای چربی زیاد می باشد و موقع رنگ کاری باید چرب آن را کاملا تمیز کرد تا رنگ را به خود بگیرد.

22- سنجد: درختی است نزدیک به تیره زیتونیان برگ هایش شبیه به درخت بید می باشد دارای گلهای سفید یا زرد خوشه ای

بسیار خوشبو جزء پهن برگان و در نواحی خشک ایران، در خراسان جنوبی- سیستان بلوچستان- دامنه البرز- سمنان – دامغان و ... قابل رویش دارد.

دارای الیاف موازی و چرب و نرم ولی سخت می باشد رنگ چوب آن زرد و روشن تا قهوه ای مایل به زرد.

از این گونه برای نمایش صخره ها، تپه ها و بعضی جاها که نیاز به خطوط موازی دارند مناسب است.

23- شیردار: در شمال ایران در ارتفاع 150 تا 2600 متر از سطح دریا بلندترین نقطه در جنگل ها بخصوص مناطق در گل داغ، دیلمان،نور، طوالش می روید.

چوب بیرون آن سفید رنگ و چوب درون آن قهوه ای روشن تا خاکستری روشن، متمایل به قهوه ای دارای الیاف موازی و ظریف کار.

دارای پر مگس های زیبا در مقطع شعاعی می باشد.

24-گلابی: از خانواده پهن برگان و در شمال غرب ایران و بعضی از نواحی خوش آب و هوا قابل رویش می باشد . چوب آن نیمه سخت، ریزبافت و محکم دارای رنگ کرن مایل به صورتی خاکستری روشن می باشد از این گونه چوب برای نمایش تنه درختان، برگ های کوچک پرندگان و ... بکاربرده میشود.

25- افرا : درختی است بزرگ با برگ های پنجه ای جزء خانواده پهن برگان دارای دانه های بالدار بنام سامار میباشد.

از چوبهای این درخت در کارهای منبت، خرّاطی تولید کارهای نجّاری و معرق کاری مورد استفاده قرار می گیرد.

از این چوب برای نمایش اشیاء سفید رنگ، تخم پرندگان و ... استفاده میشود.

26- توسکا قشلاقی: در ارتفاع 1000متری از سطح دریا در سواحل ایران رویش دارد. چوب برون آن سفید رنگ است و نرم نرم در اثر اکسیداسیون به رنگ روشن قرمز در می آید. الیافی صاف، ظریف و ریز بافت و سبک و نرم به آسانی شکاف برمیدارد. در معرق کاری و منبت کاری مورد استفاده قرار میگیرد.

27- توسکا ییلاقی: در ارتفاع 1600 تا 2000متری از سطح دریا در شمال ایران رویش دارد . چوب آن سفید تا سفید سرخ فام و بدون بو است دارای الیافی صاف و ظریف وریز بافت و سبک و رنگ را به آسانی به خود جذب میکند

و به سادگی شکاف بر می دارد.از این گونه در منبت کاری و معرق کاری استفاده میشود.

28- سرخدار: از خانواده سوزنی برگها می باشد . چوب آن دارای بافتی متراکم و سخت و محکم است رنگ آن زرد روشن تا قرمز نارنجی مایل به قهوه ای، در معرق کاری برای بدن پرندگان، برگها و گلها و بعضی از حیوانات مورد استفاده قرار میگیرد.

29- شب خسب: در ایران در ارتفاع 400 متری از سطح دریا می روید. این گونه درخت چوب زیادی دارد. محل رویش آن در کنار مرداب های شمال تا آستارا و تا گرگان دیده می شود چوب بیرون آن قهوه ای روشن و چوب درون آن قهوه ای همراه با رنگ زرد طلایی می باشد.
الیاف آن متقاطع و موازی و سنگین و سخت است. استقامت و دوام زیادی دارد. ریز بافت و کمی درشت بافت است.لاک الکل را خوب جذب میکند.

از این چوب برای کارهای تزئینی و هنری و منبت کاری استفاده میشود.

30- آلوچه: در شمال ایران در جنگلهای رشت میروید رنگ چوب برون آن سفید تا قهوه ای روشن و چوب درون آن قهوه ای روشن است. الیاف آن موازی و ریز بافت و سخت و سنگین و با دوام می باشد.

از این گونه چوب برای کار تزئینی و خاتم کاری و کارهای هنری و معرق استفاده میشود.

31- پلت: رویش در شمال ایران بویژه در مناطق طوالش، مازندران مینو دشت، گیلان و آستارا و غیره می باشد.

رنگ چوب درون آن خاکستری و چوب برون آن سفید است

الیاف موازی و ریز بافت و نسبتا سنگینی دارد. مقاومت آن متوسط است.

32- کرکف: در شمال ایران در شهرهای زرین گل، گرگان و زیراب رویش دارد. چوب بیرون آن سفید و درون چوب آن خاکستری روشن است .چوب دارای الیافی موازی، ریز بافت و ظریف و نسبتا دارای دوام و استقامت کم است. لاک را خوب جذب می کند.

33- زبان گنجشک (ون) : از خانواده پهن برگان که چوب آن نیمه سنگین و سخت و از سفید مایل به زرد تا قهوه ای مایل به خاکستری و با رگه های کم رنگ است.

از این گونه چوب در معرق برای نمایش تپه ها و تنه درختان، برگها زمینه خاکی و... استفاده میشود.

34- درخت عرعر: در مناطق خشک ایران قابل رویش می باشد. چوب برون آن دارای انعطاف می باشد و به سختی شکاف می خورد. درخشانی زیبایی دارد و لاک الکل را به خوبی می پذیرد.

35- افرای سیاه:چوب برون سفید و چوب درون سنگین متوسط و سخت دارد. این گونه چوب فاقد هرگونه طعم و بویی می باشد. دارای پره های چوبی درخشانی است .بطور یکنواخت شکاف برمیدارد و در معرق کاری و منبت کاری مورد استفاده قرار می گیرد.

36- ملچ: این چوب گونه ای از فارون می باشد . در جنگلهای گرگان تا آستارا

از:
1- ویکی پدیا
2- حسین قهرمان کلاتی