باغ اتحادیه

اغ امین‌السلطان لاله زار یا باغ اتحادیه
وقتی ناصر الدین شاه قاجار پس از سفر فرنگ به هوای احداث شانزه لیزه در تهران، از میانه باغ بزرگ لاله زار، خیابانی را عبور داد، زمین های اطراف رو به ترقی گذاشت و خریداران بسیاری میان اشراف پیدا کرد و باغ به سرعت در حال تبدیل به محله ای تجاری، متجدد و «شیک» بود.
همان ایام که باغ لاله زار قطعه قطعه کردند ، یکی از آن قطعه‌های خوش آب و رنگ به میرزا ابراهیم خان امین السلطان پدر علی اصغر خان اتابک امین السلطان صدر اعظم رسید.
پدر که مرد، املاک لاله زار به پسر رسید و او نیز با خرید چند قطعه بر بزرگی آن افزود . این املاک در دوره های بعد به وسیله ورثه امین السلطان تفکیک و فروخته شد. اما در این میان ، 9000 متر از باغ بزرگ امین السلطان باقی مانده است. ورودی اصلی این باغ که سردری با تزیینات آجرکاری است، یک کوچه بالاتر از کوچه باربد در بن بست اتحادیه قرار دارد و درب دیگر خانه در کوچه ای باز می شود که راه به خیابان فردوسی می برد .
این باغ در سال 1295 خورشیدی و چند سال پس از آن که امین السلطان در بهبوهه جنبش مشروطه به قتل رسید، از سوی ورثه او به حاج رحیم اتحادیه فروخته شد .
حاج رحیم از صرافان معروف تبریز بود که به تهران آمد. او به همراهی چند صراف دیگر شرکت اتحادیه را بنیان نهاد و در تهران املاک زیادی را خرید که از جمله آنها بخشی از خانه مجلل امین السلطان بود . زمین های دانشگاه تهران نیز برای او بود و از قرار متری پنج ریال به دولت فروخته شد.




دائی جان ناپلئون، باغ اتحادیه را ماندگار کرد
حاجی رحیم اتحادیه در سال 1313 خورشیدی فوت کرد؛ در حالی که پیشتر باغ لاله زار را که به نام او باغ اتحادیه خوانده می شد، به صورت سی سهم بین فرزندانش تقسیم کرد.
آنها عمارت‌هایی در باغ ساختند و یکی دوتایشان تا همین اواخر در آنجا ماندند. اما به تدریج و با پیشروی بازار در لاله زار، باغ اتحادیه از رونق افتاد و یکی از عمارت هایش که به حزب توده اجاره داده شده بود ، در وقایع 28 مرداد 1332 به آتش کشیده شد.
اما مقدر بود که این خانه از میان انبوه خانه های قدیمی تهران، شهرتی برای خود دست و پا کند. در سال‌های آغازین دهه 1350 خورشیدی، ناصر تقوایی کارگردان نام آشنای سینمای ایران سرگرم ساختن سریالی بر اساس رمان دایی جان ناپلئون، نوشته ایرج پزشک زاد بود. او به دنبال لوکیشنی می گشت که مناسب فیلمبرداری سریال باشد.
مدیر تولید سریال، باغ و خانه اتحادیه را به او معرفی کرد. تقوایی پسندید و حدود سه ماه صرف مرمت عمارت‌های باغ شد. بیرونی، اندرونی ، خانه اربابی ، حوضخانه و دیگر بخش های خانه هر کدام جایگاه بخشی از نقش آفرینی‌ها شدند و مرده ریگ امین السلطان و ملک ورثه اتحادیه را برای همیشه پشت قباله دایی جان ناپلئون انداختند .
از آن پس تا سال 1383 این خانه در سکوت و تنهایی فرورفت تا این که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، آن را در فهرست آثار ملی قرار داد و مذاکره با خانواده اتحادیه برای خرید خانه را آغاز کرد . اما در میانه راه بودجه سازمان ته کشید و این خانه به حال خود رها شد.



حکم دیوان عدالت اداری
اخیرا به حکم دیوان عدالت اداری در ایران تعدادی از بناهای ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور در نوبت خروج از این فهرست قرار گرفته‌اند. این رای بنابر شکایت و درخواست مالکان این آثار صادر شده است. به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، ظاهرا نام باغ و ساختمان تاریخی اتحادیه نیز در میان آثاری که احتمال خروج آنها از این فهرست می‌رود، وجود دارد. در صورت خروج این باغ و خانه تاریخی از فهرست آثار ملی ایران، مالکان می‌توانند مجوز تخریب و نوسازی آن را دریافت کنند، بنابراین باید انتظار داشت آخرین بخش‌های باقی مانده از تهران قدیم نیز به زودی برای همیشه به خاطرات بپیوندد.



سازمان میراث فرهنگی:« کاری از دست ما ساخته نیست»
با بالاگرفتن نگرانی‌ها در مورد خروج آثار تاریخی از فهرست آثار ملی ایران، حمید بقایی، رییس سازمان میراث فرهنگی کشور در این خصوص گفت: «کاری از دست سازمان میراث فرهنگی بر نمی‌آید».
به گزارش خبرگزاری میراث آریا (CHTN)، معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی کشور در نشستی مطبوعاتی به سئوالات خبرنگاران پاسخ داد. آقای بقایی در این نشست در خصوص خروج خانه‌های تاریخی از فهرست آثار ملی ایران گفت:« برای خانه‌های تاریخی دیوان عدالت اداری حکم می‌دهد و تخریب می‌شود و کاری از دست سازمان میراث فرهنگی بر نمی‌آید و در برابر این حکم اقدامی نمی‌توانیم انجام دهیم. وی با اشاره به خرید این خانه‌ها گفت: «در قانون موظف به ثبت خانه‌های تاریخی هستیم ولی موظف به خرید آن‌ها نیستیم.». به گفته‌ی آقای بقایی خرید بناهای تاریخی یکی از غلط‌ترین روش‌هایی است که در سازمان میراث فرهنگی پایه ریزی شده است و تنها آثاری باید خریداری شود که جنبه نفیس دارد.
به گفته رییس سازمان میراث فرهنگی کشور بیش از سی هزار اثر ثبتی در کشور وجود دارد و حدود هشت هزار خانه و بنا نیز در لیست خرید قرار دارند، بنابراین درست نیست دولت تمام خانه‌های تاریخی را خریداری کند. به گفته‌ی معاون رییس جمهور، قرار نیست متولی میراث فرهنگی کشور تنها دولت باشد بلکه همه مسؤول هستند.

در هرحال اگر خانه اتحادیه و دیگر خانه‌های تاریخی تهران از فهرست آثار ملی کشور خارج شوند و مجوز تخریب بگیرند، دوستداران تهران قدیم از این پس تنها باید در فیلم‌ها و سریال‌های قدیمی به دنبال نشانی از شهر گم شده خود باشند.



Read more: http://mehrazi.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=594&Itemid=1#ixzz1n7J3AO3b