روح الله خالقی

روح‌الله خالقی (۱۲۸۵ تا ۲۱ آبان ۱۳۴۴) از استادان موسیقی ایرانی، آهنگساز سرود «ای ایران»، و نوازندهٔ‌ ویولن بود.

«عیب ما این است که خیال می‌کنیم با تقلید از دیگران و ترک آثار ملی خود متمدن می‌شویم. ایرانی مقلد بسیار خوبی است، همه چیز را زود تقلید می‌کند و هر ضرری هم می‌کشیم از همین تقلیدهای نارواست. این جمله را هم بگویم که چند ماه قبل وقتی در پاریس بودم و نواری از موسیقی اصیل ایرانی را که عبارت بود از سولوی تار و سه‌تار و سنتور و آواز و به وسیله هنرمندان ایرانی اجرا شده بود، برحسب تقاضای شعبه موسیقی به یونسکو دادم، روز بعد مرا خواستند و در اطراف این نوع موسیقی که بسیار مشتاقش بودند توضیحات بسیار خواستند و چند بار نوار را شنیدند [...] و گفتند موسیقی اصیل ایرانی همین است که مکرر دنبالش گشته‌اند و صفحهٔ آن را نیافته‌اند.»
مقاله‌ای منتشرشده در سال ۱۳۳۵، بازانتشار در کتاب ای ایران
«فن هماهنگی در موسیقی ما سابقه نداشته و این علم را اروپاییان پس از تجربیات بسیار از روی موازین علمی از طبیعت استخراج کرده و بر لطف و ملاحت موسیقی بسی افزوده‌اند و به طوری که تجربه شده‌است با توجه به ویژگی‌های موسیقی ما که اهل فن از آن بهره دارند کاملا برای موسیقی ایرانی هم مناسب و مفید است. کار ما به مراتب مشکل تر از کسانی است که در کشورهای دیگر این فن را اعمال می‌کنند زیرا موسیقی هماهنگ در مغرب زمین صدها سال سابقه دارد ولی در کشور ما دوران آن بسیار کوتاه است و هنوز توده ملت که سهل است اشخاص تحصیل کرده نیز متوجه لطف این نکات نیستند. ما باید به تدریج از آنچه مطلوب‌تر و مطبوع‌تر است شروع کنیم و در بادی امر خود را تابع موسیقی‌دانان معاصر اروپا قرار ندهیم بلکه بیشتر باید از موسیقی‌دانان کلاسیک پیروی کنیم و در اثر گذشت زمان ذوق‌ها را راهنمایی و مردم را متوجه درک لذت نغمه‌های هماهنگ نماییم.»
خالقی، روح‌الله. «هماهنگی موسیقی»، تهران، ۱۳۲۰
«صوت بنان لطیف ترین صدایی است که من در عمر خود شنیده‌ام. اگر به یکی از تصنیفهای بنان گوش بسپاریم، خواهیم دید که در اجرای آواز بنان،شکستن کلمه، نابجا خواندن،درنگ یا شتاب بی جا در سرتاسر تصنیف حتی یک بار هم دیده نمی‌شود. اوج، جای خود را دارد و فرود هم. اینجاست که هنر تبلور پیدا می‌کند و بنان را در صدر می‌نشاند. نوع ادای کلمات، جدا از آواز و همراهی موسیقی هم آهنگ در بیان بنان، خود شعری جداگانه‌است.»
دربارهٔ غلامحسین بنان
[۱]
«هنرمندی که تمام ثروتش را به فقیران بخشیده بود در گوشهٔ انزوا درگذشت و آنهایی که ادعای هنردوستی داشتند حتی در تشییع جنازه او هم شرکت نکردند.»
دربارهٔ قمرالملوک وزیری
خالقی، زهره. «آوای مهربانی»، نشر دنیای ما در از صبا تا نیما، یحیی آریانپور و [۲]
[ویرایش]از زبان دیگران

«او به مدد یک برنامه ریزی صحیح و منطقی و با تمام نیرو و توانی که داشت کمر به تربیت موسیقی‌دانان جوان بست و در زمانی نه چندان طولانی موفق شد چهره والایی از موسیقی ملی و تحصیل‌کرده‌های آن معرفی کند. گروه کثیری از هنرمندان معاصر موسیقی ایران دانش‌آموخته همین هنرستان هستند و برای موفقیت بنیانگذار آن، شاهدی زنده‌اند.»
ناصری، فریدون. «تقلید در موسیقی یعنی سقوط»، مجله گردون، سال اول، شمارهٔ اول، آذر ۱۳۶۹
خالقی به تمام معنی یک انسان واقعی بود. مردی بود اندیشمند و واجد منطقی سالم و درست. از نظر اخلاقی هنرمندی بود نمونه. هرگز تحت تاثیر حرکات نفسانی قرار نگرفت. مردی بود صدیق.صریح. منصف و وطن پرست. مدیریت و حسن تشخیص او در مسایل اداری و سازمانی از خصایصی است که باید از ان به نیکی یاد کرد.
هنرمندی متین و ارام و به ظاهر خونسرد بود. اما این خونسردی ظاهریدر برابر ناملایمات اشفتگی و هیجانات تندی در باطن او ایجاد میکرد. شاید بوان گفت که همین خودداری و تسلط بر نفس سبب اصلی بیماری زخم معده او بود که سرانجام هم نابودش کرد.

بر گرفته از متنی که استاد علینقی وزیری پس از فوت شاگرد وفادارش استاد خالقی نوشت. از کتاب موسیقی نامه ی وزیری. گرداوری و تنظیم سید علیرضا میرعلینقی
از ویکی پدیا