ارزش داوری قضاوت ارزشی

نظریه پردازان برجسته علوم اجتماعی بر جدایی مطلق قضاوت‌های ارزشی از قضاوت‌های علمی اصرار ورزیده‌اند و معتقدند که قضاوت‌های علمی نباید ارزشی باشند. علی رغم این پافشاری، همین نظریه پردازان این نکته را تشخیص می‌دهند که در واقعیت دانشمندان علوم انسانی سیستم ارزشی خاصی را در کارهایشان اتخاذ می‌کنند و ممکن است انگیزه آنها از مطالعه یک موضوع تغییر یا معالجه شرایط اجتماعی موجود باشد. بدین سان نتایج نهایی محقق مخلوطی از نتایج علمی، و دیدگاه‌های اخلاقی پژوهشگر (که نوعی از ارزش گذاری است) می‌شود. [۱]

در روش‌شناسی علوم اجتماعی دوره کلاسیک [ویرایش]

امیل دورکیم (بیانگذار رشته دانشگاهی جامعه‌شناسی در فرانسه) معتقد بود که علم جامعه‌شناسی نباید به قضاوت‌های ارزشی آلوده شود. به عقیده دورکیم تنها «واقعیت‌ها اجتماعی» هستند که باید در توضیحات جامعه‌شناسانه استفاده شوند و توضیح علمی یک پدیده اجتماعی تنها باید بدنبال شناخت عوامل موثر بر یک پدیده اجتماعی باشد. علیرغم اینها، دورکیم باور داشت که جامعه‌شناسی به عنوان یک علم می‌تواند در تعیین ارزش‌های اخلاقی و نحوه رفتار مناسب در یک جامعه جهت افزایش میزان خوشحالی انسانها و انسجام اجتماعی مفید باشد. به عقیده دورکیم تنها زمانی جامعه‌شناسی می‌تواند هدفش را کاملاً برآورده شده بیابد که «علمی از اخلاقیات» تولید کند. این علم اخلاقیات متشکل از آنچه در یک فرهنگ «عموماً پذیرفته شده‌است» می‌باشد. بدین سان، دورکیم بین واقعیت‌ها اجتماعی و ارزش‌های اخلاقی حرکت می‌کرد، و تلاش می‌کرد که از بررسی علمی اخلاقیات، به قضاوت‌های اخلاقی برسد؛ و بدین سان علم جامعه‌شناسی را با نتایج عملی آن پیوند دهد.[۱]

ماکس وبر معتقد بود لازم است تا تفکیک نامشروطی بین «واقعیت‌های تجربی» و «ارزش‌گزاری بر روی آن واقعیت‌ها» انجام شود. برای وبر، واقعیت‌ها و ارزش‌ها کاملاً از جنس‌های متفاوتی بوده و معتقد بود که یک محقق علوم اجتماعی باید از ارزش‌گزاری اجتناب کند زیرا آن نحوه نگرش باعث جانبدارانه شدن کار علمی محقق می‌شود. علیرغم اینها، وبر با دورکیم هم عقیده بود که ارزش‌ها (خصوصاً ارزش‌های اخلاقی) در زندگی اجتماعی افراد بیشترین اهمیت را دارند. ماکس وبر این نکته را تشخیص می‌داد که واقعیت‌ها و هنجارهای اجتماعی به طرق مختلف در سنت رایج در علوم اجتماعی بصورت در هم تندیده حضور دارند. به عنوان مثال، موضوعی که یک محقق برای تحقیق انتخاب می‌کند به ارزش‌های فرهنگی او وابسته‌است، و هنگامی که محقق مشغول به تحقیق است خودش را به ارزش‌هایی مانند صداقت و دقت متعهد کرده‌است.[۱] واژهٔ آلمانی Wertfreiheit (=بی‌طرفی ارزشی) اصطلاحی است که با کارهای وبر مشهور شد و حتی به متون انگلیسی نیز راه یافت.

دیدگاه وبر بشدت بر متفکران پس از او تأثیرگزار بود، چنانچه امروزه دیدگاه پذیرفته شده عمومی در علوم اجتماعی و فلسفه را شکل داده‌است.[۱]



منابع و پانویس [ویرایش]

↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ BEAUCHAMP, TOM L. (1998). Value judgments in social science. In E. Craig (Ed.), Routledge Encyclopedia of Philosophy. London: Routledge. Retrieved October 17, 2009, from http://www.rep.routledge.com/article/R040
پیوند به بیرون [ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ قضاوت ارزشی (علوم اجتماعی) موجود است.
وبگاه انجمن جامعه‌شناسی ایران
سایت تخصصی جامعه‌شناسی ایران
رده‌های صفحه: واژگان فلسفی فلسفه اخلاق فلسفه سیاسی فلسفه اجتماعی فلسفه قاره‌ای فلسفه سده ۲۰ (میلادی)علوم اجتماعی
از ویکی پدیا
قس
A value judgment is a judgment of the rightness or wrongness of something, or of the usefulness of something, based on a comparison or other relativity. As a generalization, a value judgment can refer to a judgment based upon a particular set of values or on a particular value system. A related meaning of value judgment is an expedient evaluation based upon limited information at hand, an evaluation undertaken because a decision must be made on short notice.
Contents [show]
[edit]Explanation

The term value judgment can be used objectively to refer to any injunction that implies an obligation to carry out an act, implicitly involving the terms "ought" or "should"; both in a positive sense, signifying that a judgment must be made taking a value system into account, or in a disparaging sense, signifying a judgment made by personal whim rather than objective thought or evidence.[1]
In its positive sense,a recommendation to make a value judgment is an admonition to consider carefully, to avoid whim and impetuousness, and search for consonance with one's deeper convictions, and to search for an objective, verifiable, public, and consensual set of evidence for the opinon.
In its disparaging sense the term value judgment implies a conclusion is insular, one-sided, and not objective — contrasting with judgments based upon deliberation, balance and public evidence.
Value judgment also can refer to a tentative judgment based on a considered appraisal of the information at hand, taken to be incomplete and evolving, for example, a value judgment on whether to launch a military attack, or as to procedure in a medical emergency.[2] In this case the quality of judgment suffers because the information available is incomplete as a result of exigency, rather than as a result of cultural or personal limitations.
Most commonly the term value judgment refers to an individual's opinion. Of course, the individual's opinion is formed to a degree by their belief system, and the culture to which they belong. So a natural extension of the term value judgment is to include declarations seen one way from one value system, but which may be seen differently from another. Conceptually this extension of definition is related both to the anthropological axiom "cultural relativism" (that is, that cultural meaning derives from a context) and to the term "moral relativism" (that is, that moral and ethical propositions are not universal truths, but stem from cultural context). In the pejorative sense, a value judgment formed within a specific value system may be parochial, and may be subject to dispute in a wider audience.
[edit]Nonjudgmental
Nonjudgmental is a descriptor that conveys the opposite meaning to the pejorative sense of value judgment: it expresses avoidance of personal opinion and reflex "knee-jerk" reactions.
[edit]Judgment call
Judgment call is a term describing decision made between alternatives that are not clearly right or wrong, and so must be made on a personal basis.
[edit]Value-neutral
Value-neutral is a related adjective suggesting independence from a value system. For example, the classification of an object sometimes depends upon context: Is it a tool or a weapon, an artifact or an ancestor? The object itself might be considered value-neutral being neither good nor bad, neither useful nor useless, neither significant nor trite, until placed in some social context.
For a discussion of whether technology is value neutral, see Martin and Schinzinger,[3] and Wallace.[4] Oddly, an item also may have value that is value-neutral to the extent that some of its utility or import were evident regardless of social context, for example, oxygen.
[edit]Value judgments and their context

Some argue that true objectivity is impossible, that even the most rigorous rational analysis is founded on the set of values accepted in the course of analysis (see Free On-Line Dictionary of Philosophy). Consequently, all conclusions are necessarily value judgments (and therefore maybe suspect). Of course, putting all conclusions in one category does nothing to distinguish between them, and is therefore a useless descriptor except as a rhetorical device intended to discredit a position claiming higher authority.[citation needed]
As an example of a more nuanced view, scientific "truths" are considered objective, but are held tentatively, with the understanding that more careful evidence and/or wider experience might change matters. Further, a scientific view (in the sense of a conclusion based upon a value system) is a value judgment based upon rigorous evaluation and wide consensus. With this example in mind, characterizing a view as a value judgment is vague without description of the context surrounding it.
However, as noted in the first segment of this article, in common usage the term value judgment has a much simpler meaning with context simply implied, not specified.
[edit]See also

Philosophy portal
Critic
Cultural relativism
Moral relativism
Immanent evaluation
Gilles Deleuze
Transcendence (philosophy)
[edit]Notes and references

^ Michael Scriven (KF Schaffner & RS Cohen, eds.) (1974). Philosophy of Science Association PSA: Boston studies in the philosophy of science, v. 20. Boston: Dordrecht:Reidel. p. 219 ff. ISBN 9027704082.
^ Kristin Shrader-Frechette (Cohen, R.S., Gavroglou, K., Stachel, J.J., & Wartofsky, M.W., eds.) (1995). The case of Yucca Mountain: Science, politics and social practice. Dordrecht/New York: Springer. p. 204 ff. ISBN 0792329899.
^ Mike W Martin & Schinzinger R (2005). Ethics in engineering (Fourth Edition ed.). Boston: McGraw-Hill Professional. p. 279. ISBN 0072831154.
^ Philip Russell Wallace (1991). Physics. World Scientific. Chapter 1. ISBN 997150930X.
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: AxiologyConcepts in ethicsPolitical conceptsSocial conceptsContinental philosophy20th-century philosophyValueJudgment