مسجد شیخ لطف الله

مسجد شیخ لطف‌الله (ساخته شده در ۱۶۰۲ - ۱۶۱۹ میلادی) یکی از مسجدهای تاریخی و شناخته شده شهر اصفهان است که در دوران صفویه بنا شده‌است. این مسجد شاهکاری از معماری و کاشی‏‌کاری قرن یازدهم هجری است که توسط استاد محمدرضا اصفهانی از معماران نامدار آن دوره ساخته شده‌است. مسجد شیخ لطف‌الله به فرمان شاه عباس اول در مدت هیجده سال بنا شده‌است. این مسجد در ضلع شرقی میدان نقش جهان و مقابل عمارت عالی‌قاپو و در همسایگی مسجد امام واقع شده‌است. این مکان مذهبی برای تجلیل شیخ لطف‌الله جبل‌عاملی بنا گردیده و سالانه گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند.

محتویات [نمایش]
پیشینه [ویرایش]



مسجد شیخ لطف الله در سمت چپ نگاره واقع در میدان نقش جهان
طرح این مسجد در زمانی که نقشه چهار باغ و باغ هزارجریب به مرحله اجراء درآمد ریخته شد و در دورانی که معماری صفویه به شکوفایی رسیده بود مورد بهره برداری قرار گرفت. ساخت این مسجد در نیمه اول قرن یازده هجری، در سال ۱۰۱۱ هجری قمری (۱۶۰۲ (میلادی)) و به فرمان شاه عباس اول آغاز شد و در سال ۱۰۲۸ هجری قمری (۱۶۱۹ (میلادی)) به پایان رسید. ساخت این مسجد هجده سال به طول انجامید. معمار این مسجد استاد محمدرضا اصفهانی، پسر استاد حسین بنا اصفهانی بوده‌است. این مسجد بر خرابه‌های مسجدی که قبلا در آن محل بوده ساخته شد. مسجد شیخ لطف‌الله به نام یکی از علمای بزرگ عصر صفوی به نام شیخ لطف‌الله جبل‌عاملی، نامیده شده‌است. شیخ لطف الله یکی از علمای بزرگ دوره صفوی بود. وی از اهالی جبل عامل لبنان بود که مانند شیخ بهایی و برخی علمای دیگر توسط شاه عباس از لبنان به ایران مهاجرت نموده و ابتدا در مشهد و قزوین و پس از آن در اصفهان ساکن شد. از آنجا که حکومت صفوی، حکومتی مذهبی بود و به اسلام و به خصوص مذهب تشیع بسیار بها می‌داد، علمای آن را نیز تکریم می‌کرد. از سوی دیگر شیخ لطف الله پدر زن شاه عباس بود. از این رو در محل زندگی شیخ، مسجد و مدرسه‌ای به نام او ساخته شد که در این محل به تدریس دروس فقهی و جلسات دینی اشتغال داشت. شیخ بنا به استفتای خود که برگزاری نماز جمعه در غیاب امام زمان را مجاز می‌شمرد، به اقامه نماز جمعه در این مسجد می‌پرداخت و مقلدان او نیز به او اقتدا می‌نمودند.[۱]

ساختمان [ویرایش]

تزئینات کاشی‏کاری آن در داخل از ازاره‏‌ها به بالا همه از کاشی‌های معرّق پوشیده شده‌است. مسجد شیخ لطف الله‏ یکی از زیباترین آثار تاریخی اصفهان در ضلع شرقی میدان نقش جهان و مقابل عمارت عالی‌قاپو واقع شده‌است. شماری از کاشیکاری‌های معرق درون و بیرون گنبد و کتیبه‌های خط ثلث آن به خط علی‌رضای تبریزی عباسی است. این مسجد به علت اینکه نه دارای مناره‌است و نه دارای شبستان ورودی (حیاط) و همچنین ورودی آن پله می‌خورد، غیر طبیعی است. عدم وجود شبستان و صحن ورودی، این مسجد را به مقتضیات تقارنی میدان نقش جهان (قرار گرفتن مسجد رو به روی عمارت عالی‌قاپو) که در نهایت منجر به این مسئله شده‌است که نتوان صحنی یا حیاطی رو به قبله که برای نمازگزاری استفاده شود، برای آن طراحی کرد. سر در معرق آن تا پایان سال ۱۰۱۱ قمری هجری ساخته و پرداخته شده واتمام ساختمان و تزئینات آن در سال ۱۰۲۸ هجری قمری بوده‌است. کتیبه سر در آن به خط ثلث علیرضا عباسی و مورخ به سال ۱۰۱۲ هجری است، معمار و بنای مسجد استادمحمدرضا اصفهانی بوده‌است که نام او در داخل محراب زیبای مسجد در دو لوحه کوچک به این شرح ذکرشده عمل فقیر حقیر محتاج برحمت خدا محمدرضا بن استاد حسین بنا اصفهانی ۱۰۲۸ خطوط و کتیبه‌های داخل مسجد کار علیرضا عباسی خطاط بسیار مشهور زمان شاه عباس و باقر بنا خوشنویس گمنام آن دوره‌است که نمونه خط ثلث او با خط علیرضا عباسی برابری می‌کند. داخل و خارج گنبد بی‌مانند این ابنیه که از زیباترین گنبد‌های جهان به شمار می‌رود، از کاشی‌های معرّق نفیس پوشیده شده‌است. باستان‌شناسان خارجی عظمت معماری این مسجد را ستوده‌اند. استفاده از نور طبیعی و رنگ‌های زیبا همه و همه از جمله ویژگی‌های چشمگیر این بناست. شیخ لطف‌الله از علمای بزرگ شیعه از مردم میس و از اهالی جبل عامل یعنی لبنان امروزی بوده‌است که به دعوت شاه عباس اول در اصفهان اقامت گزید و به منظور تجلیل از او این مسجد برای تدریس و نمازگزاری وی اختصاص داده شد و نام مسجد مزبور به شیخ لطف‌الله از همین جهت است. سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی است.[۲] جلو خان مسجد با عقب نشستگی از بدنه شرقی میدان آغاز می‌شود. بعد از عبور از چهار پله به محوطه سردر می‌رسیم. قسمت پایینی دیوارهای این محوطه با سنگ مرمر زرد پوشیده شده‌است، سکوهای بزرگ کناری هم از همین نوع سنگ هستند. در ورودی مسجد به صورت دو لنگه‌است که از چوب چنار یک‌پارچه ساخته شده‌اند و پس از گذشت چهارصد سال هنوز پابرجا هستند. در جلوی مسجد حوض ۸ ضلعی زیبایی قرار داشته که در سال‌های ۱۳۱۶ تا ۱۳۱۸ خ برداشته شده‌است. در این زمان پوشش کف گنبدخانه از جنس گچ بوده و پنجره‌های چوبی منصوب در آن روشنایی زیرزمین را تامین می‌کرده‌است.[۱]

جهت بنا نسبت به قبله [ویرایش]
یکی از ویژگی‌های این مسجد چرخش ۴۵ درجه‌ای است که با محور شمال-جنوب دارد که در اصطلاح، پاشنه نامیده می‌شود. علت وجودی این چرخش این است که در معماری ایرانی-اسلامی، مساجد به گونه‌ای طراحی می‌شوند که کاربر هنگام ورود به شبستان در جهت قبله قرار گیرد، خالق بنا این دوگانگی را، با استفاده از پاشنه حل نموده‌است. به دلیل این که مسجد در ضلع شرقی میدان واقع است و خواه و ناخواه در ورودی مسجد به سمت مشرق میدان خواهد بود، اگر بنا بود مسجد را نیز به همین جهت می‏ساختند کار جهت یابی از لحاظ قبله مختل می‏شد. در اینجا با ایجاد یک راهرو که از ابتدای مدخل مسجد به سمت چپ و سپس به سمت راست می‏چرخد بر این مشکل فائق آمده‏اند یعنی اگر چه ساختمان مسجد در مشرق است و از نمای خارجی آن چنین بر می‏آید که دیوار جبهه آن در جهت شمال به جنوب است لکن در همین محراب دیوار بنا شده که به سوی قبله‌است و وقتی به عظمت این فکر پی می‏بریم که در بیرون مسجد اثری از کجی و زاویه به چشم نمی‏خورد، اما به مجرد ورود ناچاریم قبول کنیم که صحن نسبت به نمای خارجی پیچشی دارد در صورتی که گنبد کوتاه این مسجد به علت مدور بودن، جهت یا زاویه مخالفی نشان نمی‏دهد.[۱] این مسجد جهت استفاده همسران شاه عباس بنا شده‌است و به همین دلیل این بنا فاقد مناره (جهت اذان گفتن) است.[منبع؟]

محراب مسجد [ویرایش]
یکی از شاهکارهای بی نظیر معماری را در محراب مسجد می‌توان مشاهده کرد. در این محراب کاشی کاری‌های معرّق و مقرنس‌های بسیار ظریفی به چشم می‌خورد و همچنین دو لوح داخل محراب وجود دارد که عبارت «عمل فقیر حقیر محتاج بر رحمت خدا محمدرضا ابن استاد حسین بنای اصفهان» روی آن حک شده‌است. کتیبه‌های دیگری نیز به خط علیرضا عباسی در اطراف محراب دیده می‌شود که روی آن‌ها روایتی از پیامبر اکرم و امام ششم [ع] نقل شده‌است. علاوه بر این روایات، اشعاری نیز روی کتیبه‌ها نوشته شده که بنا به اظهار کارشناسان سرایندة آن‌ها "شیخ بهایی" دانشمند و شاعر دورة صفوی است. خطّاط این کتیبه‌ها نیز باقر بنّا است. محراب به خاطر رنگ تمیز و صافش، همچنین ترکیبات و خطوط هماهنگش بسیار گیراست. محراب از یک تاق دندانه دار تشکیل شده که بر فراز آن نقوش ظریف اسلیمی نقش بسته‌است [۳]. معرق این تاق کنگره‌دار از داخل دارای مقرنس‌های صدفی شکل است که در انتهای آن به نقوش گیاهی زیبایی آراسته شده‌است [۴].

وجه تسمیه مسجد [ویرایش]
نامگذاری این مسجد به مناسبت نام امام جماعت آن یعنی شیخ لطف الله بن عبدالکریم بن ابراهیم که در زمان سلطنت شاه عبّاس به علل مذهبی از میس یکی از قرای جبل عامل یعنی جبل لبنان حالیه به ایران کوچ کرده و ابتدا در مشهد مقدّس اقامت گزید و در آنجا پس از استقاضه از محضر علمای ارض اقدس از جمله ملّا عبدالله شوشتری، از جانب شاه عبّاس بزرگ به خدمت آستانة رضوی درآمد و تا تاریخ فتنة ازبکان و دست یافتن ایشان بر مشهد در آن شهر مقیم بود، سپس از شرّ ایشان به قزوین پناه جست و در آنجا به کار تدریس مشغول شد؛ شاه عبّاس او را از قزوین به اصفهان آورد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری در جنب میدان نقش جهان مدرسه و مسجدی را، که هنوز هم به نام او شهرت دارد، برای محلّ تدریس و اقامت و امامت وی پی نهاد و انجام این کار تا ۱۰۲۸ هجری قمری طول کشید و در حین اتمام همین ساختمان بود که شاه عبّاس در قسمت جنوبی میدان نقش جهان، که اکنون به نام میدان امام شهره‌است، طرح انشاء جامع اعظم پادشاهی یعنی مسجد شیخ لطف الله را ریخت. بعد از آن که مسجد شیخ لطف الله برای نمازگزاری او مهیّا گردید [۵].

علی رضا عبّاسی خطّاط و خوش نویس اوّل مسجد شیخ لطف الله [ویرایش]
کتیبة سردر مسجد و دو کتیبه بزرگ کمربندی داخل گنبد، که در قسمت پایین گنبد به خطّ ثلث سفید بر زمینة کاشی لاجوردی معرّق جلب توجّه می‌کند، به خط زیبای علی‌رضا عباسی است که از مشهورترین ثلث نویسان زمان پادشاهی شاه عبّاس اوّل به حساب می‌آمد. در انتهای کتیبة کمربندی اوّل، که شرح آداب ورود به مسجد از قول پیامبر اسلام (ص) است، نام علی رضا چنین آمده‌است: "کتبها علی رضا العبّاسی فی ۱۰۲۵" در انتهای کتیبة کمربندی دوّم نیز، که مشتمل بر تمام آیات سورة جمعه و سورة نصر است، عبارت ذیل نوشته شده‌است: "کتبها علی رضا العبّاسی غفر الله ذنوبه" [۶].

دیدگاه‌ها [ویرایش]

لوییس ای کان، معمار برجسته جهانی در بازدیدی که از اصفهان داشت در رابطه با شیخ لطف‌الله این چنین عنوان کرده‌است:

« من فقط در عالم خیال و با جوهری از طلا و نقره می‌توانم چنین اثری را تصور کنم. »


پروفسور پوپ در کتاب بررسی هنر ایران نوشته‌است:

« به سختی می‌توان این اثر را محصول دست بشر دانست. و نیز در جایی دیگر بیان کرده: کوچکترین نقطه ضعفی در این بنا دیده نمی‌شود، اندازه‌ها بسیار مناسب، نقشه طرح بسیار قوی و زیبا و به طور خلاصه توافقی است بین یک دنیا شور و هیجان و یک سکوت و آرامش باشکوه که نماینده ذوق سرشار زیباشناسی بوده و منبعی جز ایمان مذهبی و الهام آسمانی نمی‌تواند داشته باشد. »
همچنین به دلیل عظمت معماری و تاریخی این بنای مذهبی ایران، تمبر مشترکی با نقش این بنا و اثری تاریخی از چین منتشر شده‌است.[۱]

نگارخانه [ویرایش]


کاشی‌کاری مسجد شیخ لطف‌الله


مسجد شیخ لطف‌الله و میدان نقش جهان


گنبد شیخ لطف‌الله


نمای زیر گنبد
منابع [ویرایش]

↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ پویا پندار. نرم افزار فیروز ۴. شرکت پویا پژوه مبتکر. مسجد شیخ لطف الله.
↑ سبک‌شناسی معماری ایرانی. محمد کریم پیرنیا. نشر معمار. ۱۳۸۳. ص۲۷۰
↑ شهبازی شیران، دکتر حبیب (۱۳۸۹). مصادیق مهمّ ابنیّة مذهبی و برجستگی‌های معماری و تزیینی تمدّن اسلامی ایران در دورة صفویان. دانشگاه محقّق اردبیلی، اردبیل، ص ۲۳
↑ شهبازی شیران، دکتر حبیب (۱۳۸۹). مصادیق مهمّ ابنیّة مذهبی و برجستگی‌های معماری و تزیینی تمدّن اسلامی ایران در دورة صفویان. دانشگاه محقّق اردبیلی، اردبیل، ص ۲۴
↑ شهبازی شیران، دکتر حبیب (۱۳۸۹). مصادیق مهمّ ابنیّة مذهبی و برجستگی‌های معماری و تزیینی تمدّن اسلامی ایران در دورة صفویان. دانشگاه محقّق اردبیلی، اردبیل، ص ۲۴
↑ شهبازی شیران، دکتر حبیب (۱۳۸۹). مصادیق مهمّ ابنیّة مذهبی و برجستگی‌های معماری و تزیینی تمدّن اسلامی ایران در دورة صفویان. دانشگاه محقّق اردبیلی، اردبیل، ص ۲۵
دکتر لطف الله هنرفر. شهر تاریخی اصفهان. چاپ چهارم. انتشارات گلها، ۱۳۷۶.
کتاب ایران انتشارات Lonely Planet
پیوند به بیرون [ویرایش]

تماشای مستند کوتاه «مسجد شیخ لطف الله» ساخته "منوچهر طیاب" (رنگی - ۱۵ دقیقه) - سال ساخت:۱۹۷۲
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مسجد شیخ لطف‌الله موجود است.
رده‌های صفحه: آثار ملی ایران بناهای تاریخی اصفهان جاذبه‌های گردشگری ایران مسجدهای اصفهان مسجدهای تاریخی اصفهان
قس انگلیسی
Sheikh Lutf Allah Mosque (Persian: مسجد شیخ لطف الله‎ Masjed-e Sheikh Lotf-ollāh) is one of the architectural masterpieces of Safavid Iranian architecture, standing on the eastern side of Naghsh-i Jahan Square, Isfahan, Iran.
Construction of the mosque started in 1603 and was finished in 1618. It was built by the chief architect Shaykh Bahai, during the reigh of Shah Abbas I of the Safavid dynasty.
It is registered, along with the Naghsh-i Jahan Square, as a UNESCO World Heritage Site.
Contents [show]
[edit]History

Of the four monuments that dominated the perimeter of the Naqsh-e Jahan Square, this one was the first to be built.
The purpose of this mosque was for it to be a private mosque of the royal court, unlike the Masjed-e Shah, which was meant for the public.[2] For this reason, the mosque does not have any minarets and is of a smaller size. Indeed, few Westerners at the time of the Safavids even paid any attention to this mosque, and they certainly did not have access to it. It wasn't until centuries later, when the doors were opened to the public, that ordinary people could admire the effort that Shah Abbas had put into making this a sacred place for the ladies of his harem, and the exquisite tile- work, which is far superior to those covering the Shah Mosque.
To avoid having to walk across the maydān when getting to the mosque, Shah Abbas had the architect build a tunnel spanning across the piazza, from the Ali Qapu palace, to the mosque. When reaching the entrance of the mosque, one would have to walk through a passage that winds round and round, until one finally reaches the main building. Along this passage there were standing guards, and the obvious purpose of this design was for the women of the harem to be shielded as much as possible from anyone entering the building.[3] At the main entrance of the mosque there were also standing guards, and the doors of the building were kept closed at all times. Today, these doors are open to visitors, and the passage traversing underneath the field is no longer in use.
[edit]Sheikh Lutfallah


Frontpage of Chardin's book on his many journeys to Persia, published in 1739.
Throughout history, this mosque has been referred to by different names. For Junabadi it was the mosque with the great dome (Masjed-e qubbat-e ’azim) and the domed mosque (qubbat masjed), while contemporary historian Iskandar Munshi named it the mosque of great purity and beauty.[4] On the other hand, European travellers, such as Jean Chardin referred to the mosque using the current name, and Arabic incsrictions within the mosque, done by calligrapher Baqir Banai, also include the name of Sheikh Lutfallah. In addition, the reckonings of Muhibb Ali Beg, the imperial treasure holderer, show that the Imam's salary came directly from the imperial household resources. All this suggests that not only was the building indeed named after Sheikh Lutfallah, but also, that this famous imam was among the first prayer leaders for the royal court in this very mosque.[5]
[edit]Architectural



Entrance door leading from the L-shaped vestibule into the mosque.
The entry gateway, like those of the Grand Bazaar and the Masjed-e Shah, was a recessed half-moon. Also, like in the Masjed-e Shah, the lower facade of the mosque and the gateway are constructed of marble, while the haft-rangi tiles (هفت‌رنگی, lit. "seven-coloured", "polychrome mosaics") decorate the upper parts of the structure.[6] Creation of the calligraphy and tiles, which exceed, in both beauty and quality, anything created beforehand in the Islamic world, was overseen by Master calligrapher Ali Reza Abbasi.
One of the unique characteristics of the mosque is the peacock at the center of its dome. If you stand at the entrance gate of the inner hall and look at the center of the dome, a peacock, whose tail is the sunrays coming in from the hole in the ceiling, can be seen.


The dome does not stand directly behind the entrance, but is offset to the south.
The monument's architect was Mohammad-Reza Isfahani, who solved the problem of the difference between the direction of qibla and gateway of the building by devising an L-shaped connecting vestibule between the entrance and the enclosure. Reza Abbasi's inscription on the entry gateway gives the date of the start of construction.[7] The north-south orientation of the Maydan does not agree with south-west direction of qibla; it is set at 45 degrees to it.[8] This feature, called پاشنه pāshnah in Persian architecture,[9] has caused to standing the dome not directly behinde the entrance iwan (in picture).[8]
Its single-shell dome is 13 m in diameter.[10] The exterior side is richly covered with tiles.[8]
Compared with the Shah Mosque, the design of the Sheikh Lotf Allah Mosque is quite simple, there is no courtyard and there are no interior iwans. The building itself consists of a flattened dome resting on a square dome chamber.[11] Though, in contranst to the simple structure of this mosque, the decoration of both interior and exterior is exeedingly complex,[12] and in its construction the finest materials were used and the most talented craftsmen employed. Robert Byron wrote about this sight: I know of no finer example of the Persian Islamic genius than the interior of the dome:
“ The dome is inset with a network of lemon-shaped compartments, which decrease in size as they ascend towards the formalised peacock at the apex... The mihrāb in the west wall is enamelled with tiny flowers on a deep blue meadow. Each part of the design, each plane, each repetition, each separate branch or blossom has its own sombre beauty. But the beauty of the whole comes as you move. Again, the highlights are broken by the play of glazed and unglazed surfaces; so that with every step they rearrange themselves in countless shining patterns... I have never encountered splendour of this kind before.[13] ”


The interior side of the dome
"The dome is inset with a network of lemon-shaped compartments, which increase in size as they descend from a formalised peacock at the pattern inlaid on plain stucco." —Savory
According to him, "the decoration of the interior side of the dome seems to lead the eye upwards toward its center, as the rings of ornamental bands filled with arabesque patterns become smaller and smaller".[12]
At the interior side of the dome, the aethetic purpose of the long, low, gloomy passage leading to the dome chamber becomes evident, for it is with a sense of heightened anticipation that one enters the sanctuary. Lowness gives way to soaring height and gloom is dispelled by the steady illumination of nearly a score of windows.[14]
B. Barbara has described it in this way: "the turquoise cable moudling of an arch is seen below the dome, in which concentric rings of thirty-two lozenges diminish in size as they approach a centre which gives an impression of luminosity. The design, which suggests both movement and stillness, is a powerful though not an explicit vehicle of religious symbolism, speaking of the harmony of the universe. ... The support system of dome is illustrated by eight great arches of turquoise tilework in cable form which rise from a low dado to the full height of the wall, four in the position of squinches and four against the side walls; between them are kite-shaped squinches-pendentives. Within the dome, ranks of units of tilework of ogee-mandorla form are set in a lattice of plain brick and diminish in size until they meet a central sunbrust patterned with a tracery of arabesque".[8]
Design of Ardabil rugs (such as the Ardabil Carpet) was from the same concept as that of the interior side of the dome.[15] Also design of the "Carpet of Wonders", which will be the biggest carpet of the world, is based on the interior design of the dome.[16] It has been suggested that concepts of the mystic philosopher Suhrawardi about the unity of existense was possibly related to this pattern at the interior side of the dome.[17]
The structure of the dome of Lotfollah mosque and that of Blue mosque of Tabriz is believed to be derivated from that of Shah Vali mosque of Taft, Yazd.[18]
The tiling design of this mosque, as well as that of Shah mosque and other Persian mosques of even before Safavid period, seems to be not completely symmetrical – particlularly, in colors of patterns. However, it is believed that these asymmetries was intentional, and they are "symmetrical asymmetries".[19]
Architects of the complex were Sheikh Baha'i (Chief architect) and Ustad Mohammad Reza Isfahani.[1]
The building was completed in 1618 (1028 A.H.).[20]
[edit]Art

[21]


Interior view of the Mosque, with the Mihrab in the end. The image also shows three out of eight corners of the mosque, framed by spiral- shaped collumns and calligraphy (Quranic verses) running alongside the collumns.
Ali Reza Abbasi, the leading calligrapher at the court of Shah Abbas, has decorated the entrance, above the door, with majestic inscriptions with the names and titles of Shah Abbas, the Husayni and the Musavi, that is, the descendants of Imams Husayn and Musa.[22]


The inscriptions on the dome is written by the famous calligrapher Ali Reza Abbasi, in thuluth and nasta'liq styles.[1]
The inscriptions of the Mosque reflect matters that were preoccupying the shah around the time it was built; namely the need to define Twelver Shiism in contrast to Sunni Islam, and the Persian resistance to Ottoman invasion. The running inscription in white tile on blue ground on the exterior drum of the dome, visible to the public, consists of three suras (chapters) from the Quran; al- Shams (91, The Sun), al-Insan (76, Man) and al-Kauthar (108, Abundance). The suras emphasize the rightness of a pure soul and the fate in hell of those who reject God’s way, most likely referring to the Ottoman Turks.[23]
Entering the prayer chamber, one is confronted with walls covered with blue, yellow, turquoise and white tiles with intricate arabesque patterns. Quranic verses appear in each corner while the east and west walls contain poetry by Shaykh Bahai. Around the mihrab are the names of the Twelve Shi’i Imams, and the inscription contains the names of Shaykh Lutfallah, Ostad Muahmmad Reza Isfahani (the engineer), and Baqir al- Banai (the calligrapher who wrote it).
Turning right at the entrance to the domed prayer chamber, one first encounters the full text of Sura 98, al- Bayyina, the Clear Proof. The message of this chapter is that clear evidence of the true scripture was not available to the People of the Book (i.e. Christians or Jews) until God sent his messenger Muhammad. The horizontal band of script at the bottom of the arch is not Quranic, but states that God’s blessings are on the (Shi’i) martyrs. Thus, Shi’i invocation echoes the Quranic verses in its stress on the truthfulness of God’s message.[24]
The poem of Shaykh Bahai on the right wall prays for help from the Fourteen Immaculate Ones (Muhammad, Fatima and the Twelve Imams), while the inscriptions on the interior of the dome emphasize the virtues of charity, prayer and honesty, as well as the correctness of following Islam and its prophets versus the error of other religions.
The specifically Shi’i passages and their prominent placement in the mihrab, on the two lateral walls and in the horizontal bands of each corner, underscore the pre- eminence of this creed in Safavid Iran.
The fact that two poems by Shaykh Bahai, a devoted sufi, grace the walls of Shah Abbas’ private mosque, proves that, although some sufi elements in the empire were suppressed, Sufism as a general phenomenon continued to play an important role in the Safavid society.[25]
[edit]Gallery


Front view - as seen from the balcony of the Ali Qapu palace



Details of the Interior design of Sheikh Lotf Allah Mosque



Interior of the dome



Interior wall and ceiling



Interior arcade of Sheikh Lotf Allah Mosque



Interior of the dome



Mihrab



Tiles

[edit]See also

Wikimedia Commons has media related to: Sheikh Lotf Allah Mosque
Naqsh-e Jahan Square
Chehel Sotoun
Hasht Behesht
List of Mosques in Iran
Islamic architecture
Iranian architecture
[edit]References

^ a b c Āzarnoush, Āzartāsh. "اصفهان [Isfahan]" (in Persian). Encyclopaedia Islamica. Tehran: Center for the Great Islamic Encyclopedia. Retrieved 2012-04-07.
^ Ferrier, R. W.; A Journey to Persia, Jean Chardin's Portrait of a Seventeenth-century Empire; p. 53, p.143
^ http://www.kulturreiser.no/reisene/iran0411.asp
^ Blake, Stephen P.; Half the World, The Social Architecture of Safavid Isfahan, 1590- 1722; p. 149
^ Blake; p 149
^ Blake; p. 148
^ Blake; p. 147
^ a b c d Brend, Barbara (1991). Islamic Art. Harvard University Press. p. 153. ISBN 0-674-46866-X. Retrieved 2012-04-07.
^ "مسجد شیخ لطف الله [Sheikh Lotf Allah Mosque]" (in Persian). IRIB. Retrieved 2012-04-07.
^ L. Baker, Patricia; Smith, Hilary (2009). Iran (3 ed.). Bradt Travel Guides. p. 107. ISBN 1-84162-289-3. Retrieved 2012-04-07.
^ Savory, Roger; Iran Under the Safavids; p. 163
^ a b Savory, Roger (1976). Introduction to Islamic Civilisation (10 ed.). Cambridge University Press. p. 94. ISBN 0-521-09948-X. Retrieved 2012-04-07.
^ Byron, Robert; The Road to Oxiana; p. 177- 8
^ Jackson, Peter; Lockhart, Laurence, eds. (1986). "Safavid Architecture". The Cambridge History of Iran: The Timurid and Safavid Periods. Cambridge University Press. p. 785. ISBN 0-521-24699-7. Retrieved 2012-04-07.
^ "مسجد شیخ لطف الله [Sheikh Lotf Allah Mosque]" (in Persian). isfahanportal.ir. Retrieved 2012-04-07.
^ "فرش ایرانی [Persian carpet]" (in Persian). Aftab Magazine. Retrieved 2012-04-07.
^ Shahnāz, Khosravi. "گزارش میزگرد «ضرورت تدوین و تألیف کتب در مبانی حکمی و فلسفی هنر»" (in Persian). Iranian Academy of the Arts. Retrieved 2012-04-07.
^ Jaʿfari, Shivā. "تفت [Taft]" (in Persian). Encyclopaedia Islamica. Tehran: Center for the Great Islamic Encyclopedia. Retrieved 2012-04-07. "اهمیت این مسجد بیشتر از جهت گنبد و مقصورۀ آن است که می‌توان ساختمان گنبد مسجدکبود در تبریز و شیخ لطف‌الله در اصفهان را تقلیدی از این بنا دانست."
^ Soleymāni, Amin (2007). "اشاره‌ای به بی‌قرینگی در نقوش کاشی‌کاری دو مسجد امام و شیخ لطف الله اصفهان [Asymmetry in Tiling Designs of Imam Mosque and Sheikh Lotfollah Mosque in Isfahan]" (in Persian). Âyene-ye Khiâl (Iranian Academy of the Arts) (2): 6–17. Retrieved 2012-04-07.
^ Holt, P. M.; Lambton, Ann K. S.; Lewis, Bernard (1977). The Cambridge History of Islam. Cambridge University Press. p. 737. ISBN 0-521-29138-0. Retrieved 2012-04-07.
^ Canby, Sheila R.; Shah Abbas, The Remaking of Iran, pp. 28- 35
^ Canby; p.28
^ Canby; p. 30
^ Canby; p.30
^ Canby; p.33
Bozorg-nia, Zohreh (2004). Mimaran-i Iran. ISBN 964-7483-39-2.
[edit]External links

The Mosque Sheikh Lotfollah A Documentary film directed by Manouchehr Tayyab (15 min)
Shaikh Lotfollah Mosque, Isfahan Masterpiece of Islamic Architecture
360 degree view of the mosque (panoramic view)
[show] v t e
Isfahan Province
[show] v t e
Mosques in Iran
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: Religious buildings completed in 1618Mosques in IsfahanIranian architecture
قس ترکی
Şeyh Lütfullah Camii (Farsça: مسجد شیخ لطف الّله) İsfahan, İran'da bulunmaktadır. Safevi hanedanı sırasında Şah Abbas tarafından 1615 yılında inşa ettirilmiştir. 1618 yılında tamamlanan cami, Safevi mimarisinin başyapıtlarından biri olarak kabul edilmektedir.

Caminin tavan ve duvar bezemeleri
Caminin en büyük ve merkezi kubbesinin iç bezemeleri, Safevi hanedanın ihtişamını yansıtmaktadır.


Caminin tavan ve duvar bezemelerinin geniş açılı görünümü
Bir cami ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
İran ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Kategoriler: Cami taslaklarıİran taslaklarıİran'daki camiler
قس اردو
شیخ لطف اللہ مسجد ایران کے صفوی دور کی عظیم تعمیرات ميں سے ایک ہے جو اصفہان کے معروف میدان نقش جہاں کے مشرقی جانب واقع ہے۔
یہ مسجد 1615ء میں صفوی خاندان کے شاہ عباس اول کے حکم پر تعمیر کی گئی۔
اس مسجد کے معمار محمد رضا ابن استاد حسین بنا اصفہانی تھے۔ مسجد کی تعمیر کا کام 1618ء میں مکمل ہوا۔

یہ ابھی نامکمل مضمون ہے۔آپ اس میں اضافہ کرکے مزید بہتر بنا سکتے ہیں۔
زمرہ جات: نامکملایران کی مساجد