مسجد سلیمیه ادرنه

مسجد و مجموعه سلیمیه در شهر ادرنه یکی از آثار گزیده معماری دوره عثمانی در ترکیه است که در مرکز استان ادیرنه در بخش اروپایی ترکیه ساخته شده‌است./سایت دولتی شهر ادیرنه

معمار این مجموعه دینی، معمار سنان معمار رسمی دربار پادشاهان عثمانی بوده‌است.

این مجموعه در دوره سلطنت سلطان سلیم دوم عثمانی ساخته شده‌است. آغاز ساخت مسجد طبق کتیبه‌ای که در این مجموعه موجود است به سال ۹۷۶ هجری قمری (۱۵۶۸ میلادی) برمی‌گردد و طبق پیش‌بینیها قرار بود ساخت این مسجد در روز ششم آذر سال ۹۵۳ خورشیدی به اتمام برسد اما در تاریخ ۲۳ اسفند سال ۹۵۳ به افتتاح رسیده‌است.

معمار سنان این اثر را مهمترین اثر معماری خود نامیده‌است. به طوری که درباره ساخت این اثر گفته‌است: "در دوران شاگردی‌ام مسجد شهزاده استانبول را ساختم. وقتی که بنا شدم مسجد سلیمانیه را به اتمام رساندم. اما تمام نیرویم را صرف مسجد سلطان سلیم خان کردم و استادی خودم را به طور کامل و جامع اعلام کردم." /روزنامه جمهوریت

ویژگیهای مسجد سلیمیه [ویرایش]
مسجد سلیمیه در زمینی به مساحت ۲۴۷۵ متر مربع بنا شده و زیربنای مسجد نیز ۱۶۲۰ متر مربع است. مساحت کل این مجموعه ۲۲ هزار و ۲۰۲ متر مربع است.

ارتفاع گنبد این مسجد ۴۳،۲۸ متر و قطر دهانه آن ۳۱،۳۰ متر است. گنبد روی یک پایه هشت ضلعی بنا شده‌است. چهار گنبدک در گوشه‌ها و یک نیم‌گنبد در محراب در مقاوم‌سازی گنبد اصلی بنا نقش دارند.

گبند مسجد ۳۲ پنجره کوچک داشته و در بخشهای زیرین گنبد نیز ۶ ردیف پنجره وظیفه تأمین روشنایی این مسجد را برعهده دارند.[۳]

مسجد سلیمیه چهار مناره دارد و هر مناره دارای سه شرفه ۳۸۰ سانتیمتری دارد. ارتفاع مناره‌ها ۷۰،۸۹ متر است. این مسجد از لحاظ هنر مرمرتراشی، کاشیکاری و خوشنویسی نیز حائز اهمیت است. کاشیهای مسجد ساخت ایزنیک ترکیه‌است.

بخشی از کاشیهای این مسجد در زمان جنگهای عثمانی با روسیه در سالهای ۱۸۸۷-۱۸۸۸ از طرف میخائیل اسکوبلف ژنرال روسی به مسکو منتقل گردید.

ثبت مسجد سلیمیه به عنوان میراث جهانی [ویرایش]
این مسجد در تاریخ ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۱ در جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو در پاریس وارد لیست میراث جهانی گردید.[۴]

پانویس [ویرایش]

↑ سایت وزارت فرهنگ ترکیه
↑ سی‌ان‌ان ترک
↑ [ http://www.edirnevdb.gov.tr/kultur/selimiye.html /سایت دولتی شهر ادیرنه]
↑ [ http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=256890 /روزنامه جمهوریت]
رده‌های صفحه: گنبدهامسجدهای ترکیهمعماری ترکیه معماری در ترکیه معماری عثمانی مناظر در ترکیه میراث جهانی یونسکو در ترکیه
قس عربی
جامع السلیمیة (ترکیة: Selimiye Camii) هو جامع یقع فی الاستانة.
تم انشاء الجامع مع السبیل بین اعوام 1789 و1807 م.[1]
[عدل]المراجع

^ جامع السلیمیة استانبول عاصمة الثقافة الاوربیة لعام 2010
هذه بذرة مقالة عن مسجد أو جامع أو مصلى تحتاج للنمو والتحسین، فساهم فی إثرائها بالمشارکة فی تحریرها.

إحداثیات: 41°40′41″ش 26°33′34″ق (خارطة)
[أخف] ع • ن • تمساجد فی ترکیا

جامع بورصة الکبیر • مسجد سلیمان القانونی • جامع أورطاکوی • جامع السلطان أحمد • جامع السلیمیة • جامع النصرتیة • جامع اهی جلبی • جامع ایازما • جامع دولما بخشة • جامع رستم باشا • جامع زیرک کلیسة • جامع فیروز آغا • جامع قلیج علی باشا • جامع آیا صوفیا الصغیر • جامع الفاتحیة • جامع بیلر بی • جامع العرب • جامع ذال محمود باشا • جامع یلدز • جامع ملا جلبی • جامع کالندر خانة • جامع سوکولو محمد باشا • مسجد الفاتح (إسطنبول) • مسجد أیوب سلطان • مسجد سلیم الأول • مسجد شاه زاده • مسجد یشه
علم ترکیا
تصنیف – الإسلام فی ترکیا – مساجد حسب البلد
تصنیفان: مساجد ترکیامساجد إسطنبول
قس ترکی آذربایجانی
Səlimiyyə məscidi - Ədirnədə Osmanlı sultanı II Səlimin Memar Sinana tikdirdiyi məscid. Sinanın 80 yaşında inşa etdiyi və "ustalıq əsərim" adlandırdığı Səlimiyə Məscidi istər Memar Sinanın, istərsə də Osmanlı memarlığının ən əhəmiyyətli əsərlərindən biridir.
Məscidin qapısındakı kitabəyə görə inşasına hicri təqvimlə 976-cı ildə (miladi təqvimlə 1568-ci) başlanmışdır. Məscidin 27 noyabr 1574-cü il cümə günü açılması planlaşdırılsa da ancaq II Səlimin ölümündən sonra 14 mart 1575-ci ildə ibadətə açılmışdır. Bu gün şəhərin mərkəzində yerləşən məscidin olduğu yerdə inşasına Sultan I Muradın dövründə başlanan, sonradan İldırım Bəyazidin davam etdirdiyi Ədirnənin ilk sarayı (Saray-i Cəld) və Baltacı Gözətçiləri Qışlası yerləşirdi. Övliya Çələbi bu yerdən Qovaq Meydanı deyə bəhs etmişdir. Məscid açıq havalarda Rodop dağlarından və Uzunkörpünün Süleymaniyə kəndindən görünür.
Səlimin məscidin inşa edilməsi üçün niyə Ədirnəni seçdiyi qəti olaraq bilinmir. Övliya Çələbi "Səyahətnamə" adlı əsərində padşahın yuxusunda Məhəmməd peyğəmbəri gördüyünü və onun özündən Kiprin fəthi xatirəsinə bir məscid tikdirməsini istədiyini yazmışdır. Ancaq Kiprin məscidin inşasına başlanmasından üç il sonra 1571-ci ildə fəth edildiyi məlum olduğundan bu iddia əsassız görünür. Bu mövzudakı daha dəqiq məlumatlarda isə o dövrdə İstanbulda yeni bir böyük məscidə ehtiyac olmadığı, Ədirnənin Rumelidəki Osmanlı idarəçiliyinin mərkəzi mövqeyində olduğu və Səlimin gənclik illərindən bəri şəhərə xüsusi sevgi bəslədiyinə diqqət çəkilir.
Təpənin üzərində yerləşən Səlimiyyədə əvvəlki heç bir məsciddə, ya da qədim dövr məbədində görülməyən bir texnikadan istifadə edilmişdir. Əvvəlki qübbəli strukturlarda, əsas qübbə pilləli yarım qübbələrin üzərində yüksəlməsinə baxmayaraq, Səlimiyə məscidi 43,25 metr yüksəkliyində, 31,25 metr diametrində, tək bir qübbə ilə örtülmüşdür. Qübbə 8 sütuna söykənən bir kasnak üzərinə oturdulmuşdur. Kasnak, filayaklarına 6 metr genişliyində kəmərlərlə bağlıdır. Memar Sinan bu şəkildə örtdüyü daxili məkana verdiyi genişlik və rahatlıqla birlikdə məkanın asanlıqla anlaşılmasını təmin etmişdir. Qübbə eyni zamanda məscidin xarici görünüşünün əsas xətlərini də müəyyən edir.
Məscidin dörd tərəfində yerləşən hər biri üç balkonlu 3,8 metr diametrindəki minarələr 70,89 metr yüksəkliyindədir. Minarələrin şpillə birlikdəki yüksəklikləri bəzi qaynaqlara görə 84, bəzilərinə görə isə 85 metrdir. Cümlə qapısının iki tərəfindəki minarələrin balkonlarına üç ayrı nərdivandan çıxılır. Digər iki minarə isə tək nərdivanlıdır. Öndəki iki minarənin daş oymaları çuxur, ortadakı minarələrin oymaları isə qabarıqdır. Minarələrin qübbəyə yaxın olması, məscidin göyə doğru uzanması təsəvvürünü yaradır.
Məscidin mərmər, çini və xəttatlıq işləmələri də əhəmiyyətlidir. Binanın içi İznik çiniləriylə bəzənmişdir. Böyük qübbənin tam altındakı hökmdarın namaz yeri 12 mərmər sütunludur və 2 metr yüksəkliyindədir. Çinilərin bir qismi 1877-1878 Osmanlı-Rus müharibəsində rus generalı Skobelyev tərəfindən sökülərək Moskvaya aparılmışdır.
Binanın şimala, cənuba və həyətə açılan 3 qapısı vardır. Daxili həyət rəvaqlar və qübbələrlə bəzənmişdir. Həyətin ortasında mərmərdən diqqətlə işlənmiş su bulağı vardır. Xarici həyətdə isə dini məktəb, darül-qurra (gözəl Quran oxumanın öyrədildiyi məktəb), darül-hədis, mədrəsə və imarət vardır. Dini məktəb hazırda uşaq kitabxanası, mədrəsə isə muzey olaraq istifadə edilir.
Keçmişdə məscid məşəllərlə işıqlandırılırdı. Məşəllərdən çıxan his hava axını yaradan xüsusi dəlikdən çölə çıxırdı.
[redaktə]Mənbə

ArchNet.org. General information on Selimiye Mosque. Yoxlanılıb 2009-03-18.
[redaktə]Xarici keçidlər

Vikimedia Kommonsda Səlimiyyə məscidi ilə əlaqədar müxtəlif fayllar var.
"Sinana saygı" Layihəsinin internet səhifəsi, Memar Sinan və əsərləri ilə bağlı geniş məlumat
[gizlə]
g • m • r
Türkiyə məscidləri
İstanbul
Ərəb məscidi • Atik Əli Paşa məscidi • Atik Mustafa Paşa məscidi • Atik Validə məscidi • Bəyazid II məscidi • Bodrum məscidi • Dəftərdar məscidi • Dolmabaxça məscidi • Əski İmarət məscidi • Əyyub Sultan məscidi • İstanbul Fateh məscidi • Fenari İsə məscidi • Firuz Ağa məscidi • Gül məscidi • Aya Sofya • Hirami Əhməd Paşa məscidi • İmrahor məscidi • Kalendarxana məscidi • Qara Əhməd Paşa məscidi • Qariyə məscidi • Kefeli məscidi • Kılıç Əli Paşa məscidi • Qoça Mustafa Paşa məscidi • Kiçik Məcidiyə məscidi • Laləli məscidi • Balaca Aya Sofya • Mihrimah məscidi (Edirneqapı) • Mihrimah Sultan məscidi (Üsküdar) • Molla Çələbi məscidi • Məhəmməd Maarifi məscidi • Yeni məscid (İstanbul) • Nuruosmaniyə məscidi • Nusretiye məscidi • Ortaköy məscidi • Pertevniyal Validə Sultan məscidi • Rum Məhməd Paşa məscidi • Rüstəm Paşa məscidi • Şakirin məscidi • Sancaqtar Hayrettin məscidi • Şahzadə məscidi • Şəmsi Paşa məscidi • Sənan Paşa məscidi • Sokollu Məhməd Paşa məscidi • Süləymaniyə məscidi • Sultan Əhməd məscidi • Təşviqiyə məscidi • Vəfa Kilsə məscidi • Yavuz Səlim məscidi • Yeni Validə məscidi • Ulduz Hamidiyə məscidi • Zal Mahmud Paşa məscidi • Zeynəb Sultan məscidi • Zeyrək məscidi



Başqa vilayətlərdə Bəyazid I məscidi • Bursa Ulu məscidi • Divriği böyük məscidi • Əmir Sultan məscidi • Fateh məscidi • İsa bəy məscidi • Kazdağlı məscidi • Qocatəpə məscidi • Murad Paşa məscidi • Əski məscidi • Ömər Paşa məscidi • Səlimiyyə məscidi • Təkəli Məhməd Paşa məscidi • Üç Şərəfəli məscidi • Yanıq məscid • Yaşıl məscidi • Mənuçöhr camisi
Kateqoriya – İslam Türkiyədə – Osmanlı arxitekturası – Ölkələrə görə məscidlər
Kateqoriyalar: Türkiyə məscidləriƏlifba sırasına görə Ümumdünya irsiTürkiyədəki ümumdünya irsi
قس ترکی استانبولی
Selimiye Camii Edirne'de bulunan, Osmanlı padişahı II. Selim'in Mimar Sinan'a yaptırdığı camidir. Sinan'ın 90 (bazı kitaplarda 80 olarak geçer) yaşında yaptığı ve "en iyi eserim" dediği[1] Selimiye Camii gerek Mimar Sinan'ın gerek Osmanlı mimarisinin en önemli yapıtlarından biridir.[2]
Caminin kapısındaki kitabeye göre yapımına 1568 (Hicri:976) yılında başlanmıştır. Caminin 27 Kasım 1574 Cuma günü açılması planlanmışsa da ancak II. Selim'in ölümünün ardından 14 Mart 1575'te ibadete açılmıştır.[3][4]
Mülkiyeti Sultan Selim Vakfında’dır[5]. Bugün şehrin merkezinde bulunan caminin yapıldığı alanda inşasına Süleyman Çelebi döneminde başlanan, sonradan Yıldırım Bayezid'in geliştirdiği Edirne'nin ilk sarayı (Saray-ı elik) ve Baltacı Muhafızları haremi bulunmaktaydı. Bu alandan “Sarıbayır” veya “Kavak Meydanı” diye bahsedilir.[5]
Konu başlıkları [göster]
Neden Edirne? [değiştir]
Sultan’ın caminin yapılacağı şehir olarak neden Edirne'yi seçtiği kesin olarak bilinmemektedir. Evliya Çelebi Seyahatname adlı eserinde padişahın rüyasında İslam peygamberi Muhammed'i gördüğünü ve onun kendisinden Kıbrıs'ın fethi anısına bir cami yaptırmasını istediğini yazmıştır.[6] Ancak Kıbrıs'ın caminin yapımına başlanmasından üç yıl sonra 1571'de fethedildiği bilindiğinden bu iddianın doğruluk payı olamaz.[7] Bu konudaki daha gerçekçi yorumlarda ise o dönemde İstanbul'da yeni bir büyük camiye ihtiyaç duyulmadığı, Edirne'nin Rumeli'deki Osmanlı egemenliğinin merkezi konumunda olduğu ve Selim'in gençlik yıllarından beri şehre ayrı sevgi beslediğine dikkat çekilir.[6][8]
Çıraklığımı İstanbul'daki Şehzade Camii'nde yaptım. Kalfalığımı da Süleymaniye Camii'nde tamamladım. Fakat bütün gücümü bu Sultan Selim Han Camii'nde sarf edip ustalığımı ayân ve beyân ettim. (Mimar Sinan)[9]
Kubbe [değiştir]
Bir tepe üzerinde bulunan Selimiye'de daha önceki hiçbir camide, ya da antik çağ mabedinde görülmemiş bir teknik kullanılmıştır. Daha önceki kubbeli yapılarda, asıl kubbe kademeli yarım kubbelerin üzerinde yükselmesine rağmen, Selimiye Camii 43,25 metre[10] yüksekliğinde, 31,25 metre[10] çapında, tek bir lebi ile örtülmüştür. Kubbe 8 sütuna dayanan bir kasnak üzerine oturtulmuştur.[11] Kasnak, filayaklarına 6 metre genişliğinde kemerlerle bağlıdır.[10] Sinan, bu şekilde örttüğü iç mekana verdiği genişlik ve ferahlıkla birlikte mekanın bir kerede kolayca anlaşılmasını sağlar. Kubbe aynı zamanda camiinin dış görünüşünün ana hatlarını da belirler.


Kubbesinin dış görünüşü
Minareler [değiştir]
Caminin dört köşesinde bulunan her biri üç şerefeli 380 santimetre çapındaki minareler 70,89 metre yüksekliğindedir. Minarelerin alem dahil yükseklikleri bazı kaynaklara göre 84,[12] bazılarına göreyse 85 metredir.[13] Cümle kapısının iki yakınındaki minarelerin şerefelerine üç ayrı atılır çıkılır. Diğer iki minare tek merdivenlidir. Öndeki iki minarenin taş oymaları çukur, ortadaki minarelerin oymaları ise kabarıktır. Minarelerin kubbeye yakın olması, camiyi göğe doğru uzanıyormuş gibi gösterir.Bu caminin en büyük özelliği Edirne'nin her tarafından görülmesidir.


Kubbesinin iç görünüşü
İç Süslemeler [değiştir]
Caminin mermer, çini ve hat işçilikleri de önemlidir. Yapının içi İznik çinileriyle süslüdür. Büyük kubbenin tam altındaki hünkar mahfili, 12 mermer sütunludur ve 2 metre yüksekliktedir. Çinilerin bir kısmı 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında, Rus generali Mihail Skobelev tarafından sökülerek Moskova'ya götürülmüştür.
Avlu [değiştir]
Yapının, kuzeye, güneye ve avluya açılan 3 kapısı vardır. İç avlu, revaklar ve kubbelerle süslüdür. Avlunun ortasında mermerden özenle işlenmiş bir şadırvan vardır. Dış avluda ise sıbyan mektebi, darül kurra, darül hadis, medrese ve imaret bulunmaktadır. Sıbyan mektebi günümüzde çocuk kütüphanesi, medrese ise müze olarak kullanılmaktadır. Geçmişte cami meşalelerle aydınlatılmakta idi. Meşalelerden çıkan is, hava akımı oluşturmak üzere özel olarak yapılan bir delikten dışarı çıkmaktaydı.
“Ters Lale” motifi [değiştir]
Caminin müezzin mahfilinin mermer ayaklarından birinin altında ters bir lale motifi bulunmaktadır. Rivayete göre, caminin yapılacağı arsa üzerinde bir lale bahçesi bulunmaktaydı. Bu arsanın sahibi, başlarda arsasının satılmasını istememiştir. En sonunda, Mimar Sinan'dan camide bir lale motifi olmasını isteyerek arsasını satmıştır. Mimar Sinan da lale motifini ters olarak yapmıştır. Lale motifi bu arsada bir lale bahçesi olduğunu, ters olması ise sahibinin tersliğini temsil etmektedir . [14]
Dünya Mirası Listesi [değiştir]

28 Haziran 2011 Salı Günü, Paris’te yapılan UNESCO Dünya Mirası Komitesi toplantısında Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi’nin Dünya Mirası Listesi’ne adaylığını değerlendirdi ve komite oybirliğiyle Selimiye Camii ve Külliyesi'nin Dünya Mirası Listesine girmesine karar verdi.[15]
Böylelikle Drina Köprüsünden sonra bir Osmanlı eseri daha Dünya Mirası Listesi’ne girmiş oldu.[16]
Fotoğraflar [değiştir]


Minber



Selimiye Camii



İç avlu

Kaynakça [değiştir]

^ "Selimiye Camisi". Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ "Sultan Selim Camii (Edirne)". sinanasaygi.com. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ "Tarihçe". selimiyecamii.com. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ (2007) Mark Irving 1001 Buildings You Must See Before You Die (İngilizce), 148, Barrons Educational Series. ISBN 978-0-7893-1564-9. URL erişim tarihi Ekim 30.
^ a b Ahmet Usal, Selimiye Camisi, Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı, 25 Aralık, 2006
^ Kaynak hatası: Geçersiz "ref" etiketi; Selimiye_ve_Edirne isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "Selimiye ve Edirne". selimiyecamii.com. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ "Ne Zaman ve Neden Edirne'de?". Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ Evliya Çelebi, Seyahatname
^ a b c "Kubbe". selimiyecamii.com. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ "Selimiye'nin Kubbesi". Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ "Selimiye Minareleri". Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ "Minareler". selimiyecamii.com. 18 Nisan 2008 tarihinde erişildi.
^ Mimar Sinan'ın hayatı, Selimiye Camii ve ters lale hikayesi Testkulubu.com. 12 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir.
^ "Selimiye Camii Dünya Mirası Listesi'nde". Hurriyet Gazetesi. 28 Haziran 2011 tarihinde erişildi.
^ "Drina Köprüsü 2005 yılından bu yana UNESCO dünya Miras listesine". Habitat.org.tr sitesi. 23 Aralık 2011 tarihinde erişildi.
Dış bağlantılar [değiştir]


Wikimedia Commons'ta
Selimiye Camii ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Selimiye Camii
Sinan'a Saygi Projesi internet sitesi, Sinan ve eserleri ile ilgili kapsamlı bilgi
Sinan'ın kaleminden Selimiye Camii
[gizle] g • t • d Türkiye'deki Dünya Miras Listesi
Göreme Tarihî Millî Parkı ve Kapadokya (1985) • Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (1985) • İstanbul (1985) • Hattuşaş (1986) • Nemrut Dağı (1987) • Hierapolis–Pamukkale (1988) • Ksantos–Letoon (1988) • Safranbolu (1994) • Troya (1998) • Selimiye Camii ve Külliyesi (2011)
Kategoriler: Edirne'deki camilerMimar Sinan'ın eserleriOsmanlı camileri41° K26° DSelatin camileriTürkiye'deki Dünya Mirasları
قس اردو
سلیمیہ مسجد (ترکی زبان: Selimiye Camii) ترکی کے شہر ادرنہ کی ایک مسجد ہے۔ یہ مسجد عثمانی سلطان سلیم دوئم کے حکم پر تعمیر کی گئی اور اسے مشہور معمار سنان پاشا نے 1568ء سے 1574ء کے درمیان تعمیر کیا۔ اسے سنان پاشا کے فن کا عظیم ترین شاہکار اور اسلامی طرز تعمیر کا شاندار نمونہ سمجھا جاتا ہے۔ اس مسجد کے مینار ترکی کے بلند ترین مینار ہیں جن کی بلندی 70.9 میٹر ہیں۔ یہ جامع مسجد ایک کلیہ (مسجد کے گرد شفا خانہ، مدرسہ، کتب خانہ اور حمام) کے مرکز میں قائم ہے جو ایک مدرسہ، دار الحدیث اور ایک آراستہ (دکانوں کی قطار) کے درمیان واقع ہے۔ اس میں ایک تاریخی شفا خانہ بھی واقع ہے جسے اب عجائب گھر بنا دیا گیا ہے۔ سنان نے مسجد کا طرز تعمیر ایسا رکھا کہ مسجد کے ہر کونے سے محراب صاف دکھائی دے۔ اس مسجد میں روایتی عثمانی طرز تعمیر کے حامل چار خوبصورت مینار بھی شامل ہیں جبکہ ایک عظیم گنبد پر اس پر موجود ہے۔ مسجد کے گرد کتب خانے، مدرسہ، حمام، لنگر خانہ، بازار، شفا خانہ کے علاوہ ایک قبرستان بھی قائم کیا گیا تھا۔ 1915ء میں بلغاریہ کی جانب سے ادرنہ کے محاصرے کے موقع پر مسجد کا گنبد بلغاری توپ خانے کی زد میں آ گیا لیکن مضبوط تعمیر کے صرف اس کی بیرونی تہہ کو ہی نقصان پہنچا۔ مصطفی کمال اتاترک کے حکم پر اس نقصان کو درست نہیں کیا گیا۔ گنبد کو پہنچنے والا یہ نقصان مندرجہ ذیل تصویر میں نیلے دائرے کے عین بائیں جانب سرخ خانے میں کی خطاطی کے برابر میں دیکھا جا سکتا ہے۔


جامعہ سلیمیہ کے گنبد کا اندرونی منظر، گنبد کو پہنچنے والے نقصان کو دیکھنے کے لیے تصویر پر کلک کیجیے۔
1982ء سے 1995ء تک مسجد کی تصویر ترکی کے 10 ہزار لیرا کے نوٹ پر بھی آویزاں تھی۔
[ترمیم]متعلقہ مضامین

ایاصوفیہ
سلیمانیہ مسجد
نیلی مسجد
سنان پاشا
[ترمیم]بیرونی روابط

سلیمیہ مسجد
مسجد کی تصاویر
مسجد کا طرز تعمیر
زمرہ: ترکی کی مساجد
قس پنجابی

سلیمیہ مسجد ترکی دے شہر ادرنہ وچ اے۔ اس مسجد نوں ترک سلطان سلیم دوجے نیں بنایا ایدا مستری سنان سی جینے اینوں 1568 توں 1574 دے درمیان بنایا۔ اے مسجد سنان دا شاہکار اے۔ تے اسلامی فن تعمیر دا اک بہترین نمونہ اے۔ مسجد دے نال ہی مدرسہ، بازار، میوزیم، ہسپتال نیں۔





• ترکی دیاں مسیتاں
سلطان احمد • سلیمیہ • سلیمانیہ • فاتح • عرب • عتیق علی پاشا • بایزید • بودرم • فناری عیسا • فیروز آغا • گل • نورعثمانیہ • اورتاکوئے • خرامی احمد پاشا • • ینی والدی • قلندرخانہ مسیت • کاریہ • زیرک • کوچک • لالیلی • محرمہ سلطانہ • نویں • شمسی پاشا • سنجکتار خیرالدین • نکا آیا صوفیہ • ملا قلبی • زینب سلطان • آکسرے والدہ سلطان • شہزادہ • سنان پاشا • سوکولو محمد پاشا • یاوز سلیم • ظل محمود پاشا • پرانی • برصہ • کوجاتپہ
گٹھ: مسیت
قس آلمانی
Die Selimiye-Moschee (türkisch Edirne Selimiye Camii) in Edirne wurde auf Anordnung Sultan Selim II. vom Baumeister Sinan in den Jahren 1568–1575 errichtet. Das Bauwerk bezeichnete Sinan selbst als „sein Meisterwerk“, es gilt als Höhepunkt der osmanischen Architektur. Die sich 71 m hoch erhebenden Minarette haben jeweils drei Umgänge, zu denen man über drei getrennte Treppenaufgänge gelangen kann. Die Zentralkuppel, die auf acht gewaltigen Stützsäulen ruht, misst 31,28 m im Durchmesser; ihre vom Boden gemessene Höhe ist mit 43,28 m angegeben. Die marmorne Kanzel sowie die Fliesen dieser Moschee haben weltweite Berühmtheit erlangt. Bei der Besetzung Edirnes durch russische Streitkräfte im Jahre 1878 wurde ein Teil der Fliesen geraubt und nach Russland verbracht. An den Moscheebau schließen sich ebenfalls von Sinan errichtete Nebengebäude an, die dem ganzen Bauwerk den Namen „Selimiye-Komplex“ verliehen haben.
Der Gebäudekomplex wurde 2011 in die Liste des UNESCO-Weltkulturerbes aufgenommen.

Grundriss der Moschee



Innenansicht der Hauptkuppel



Türkische Briefmarke von 1913

Weblinks [Bearbeiten]

Commons: Selimiye-Moschee – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien
http://www.selimiyecamii.com
Selimiye-Moschee in der Archäologiedatenbank Arachne
Brunnen der Selimiye-Moschee in der Archäologiedatenbank Arachne
EinklappenFlagge der Türkei
Welterbestätten in der Türkei
Europa: Altstadt von Istanbul | Süleymaniye-Moschee | Sultan-Ahmed-Moschee | Topkapı-Palast | Hagia Sophia | Chora-Kirche | Theodosianische Landmauer | Selimiye-Moschee in Edirne

Asien: Troja | Göreme und Kappadokien | Divriği-Moschee | Hattuša-Yazılıkaya | Hierapolis-Pamukkale | Berg Nemrut | Safranbolu | Xanthos-Letoon

Koordinaten: 41° 40′ 41″ N, 26° 33′ 34″ O (Karte)
Kategorien: Weltkulturerbe in der TürkeiOsmanische Moschee (Türkei)Moschee in EuropaEdirneErbaut in den 1570er Jahren
قس انگلیسی
The Selimiye Mosque (Turkish: Selimiye Camii) is an Ottoman mosque in the city of Edirne, Turkey. The mosque was commissioned by Sultan Selim II and was built by architect Mimar Sinan between 1569 and 1575.[2] It was considered by Sinan to be his masterpiece and is one of the highest achievements of Islamic architecture.
Contents [show]
1 Description
2 Exterior
3 Interior
4 See also
5 Notes
6 References
7 External links
[edit]Description

This grand mosque stands at the center of a külliye (complex of a hospital, school, library and/or baths around a mosque) which comprises a medrese (Islamic academy teaches both Islamic and scientific lessons), a dar-ül hadis (Al-Hadith school), a timekeeper's room and an arasta (row of shops). In this mosque Sinan employed an octagonal supporting system that is created through eight pillars incised in a square shell of walls. The four semi domes at the corners of the square behind the arches that spring from the pillars, are intermediary sections between the huge encompassing dome (31.25m diameter with spherical profile) and the walls.

Dome and Minarets



Interior view of the central dome



Selimiye Mosque interior



Graves and a museum near the mosque.

While conventional mosques were limited by a segmented interior, Sinan's effort at Edirne was a structure that made it possible to see the mihrab from any location within the mosque. Surrounded by four tall minarets, the Mosque of Selim II has a grand dome atop it. Around the rest of the mosque were many additions: libraries, schools, hospices, baths, soup kitchens for the poor, markets, hospitals, and a cemetery. These annexes were aligned axially and grouped, if possible. In front of the mosque sits a rectangular court with an area equal to that of the mosque. The innovation however, comes not in the size of the building, but from the organization of its interior. The mihrab is pushed back into an apse-like alcove with a space with enough depth to allow for window illumination from three sides. This has the effect of making the tile panels of its lower walls sparkle with natural light. The amalgamation of the main hall forms a fused octagon with the dome-covered square. Formed by eight massive dome supports, the octagon is pierced by four half dome covered corners of the square. The beauty resulting from the conformity of geometric shapes engulfed in each other was the culmination of Sinan's life-long search for a unified interior space.
At the Bulgarian siege of Edirne in 1913, the dome of the mosque was hit by Bulgarian artillery. Owing to the dome's extremely sturdy construction, the mosque survived the assault with only minor damage. On Atatürk's order, it has not been restored since then, to serve as a warning for future generations[citation needed]. Some damage can be seen on the image of the dome above, at and near the dark red calligraph to the immediate left of the central blue area.
The mosque was depicted on the reverse of the Turkish 10,000 lira banknotes of 1982-1995.[3] The mosque, together with its külliye, was included on UNESCO's World Heritage List in 2011.
[edit]Exterior

Selimiye Mosque was built at the peak of Ottoman military and cultural power. As the empire started to grow, the emperor had found an immediate urge to centralize the city. Sinan was asked to help to construct the Selimiye Mosque, making the mosque distinctive and served the purpose of centralizing the city. [4]
Like all other Ottoman mosques in the earlier periods, the Selimiye Mosque had a multitude of little domes and half domes. However, the limit in building Selimiye was to viewing the mosque as a single unit from inside or outside rather than separate masses. Sinan believed that building a single dome would be the only resolution to achieve this. Hence, he ambitiously decided to replace the busy confused domes in the center with an enormous one. The author of Other Colors, Orhan Pamuk mentioned that he saw a connection between the wish of the central dome and the centralizing political and economic changes made by the empire, but the idea was later objected by another book written by Sinan’s friend, Sai, claiming that Sinan had taken his inspiration from Istanbul’s Hagia Sophia.[4]
In order to accentuate and draw attention to the centralize structure of the mosque, the traditional placement of different sized minarets was abandoned from the design as Sinan believed that cascade of smaller domes and half-domes used earlier would play down the gigantic single-shell dome. Besides, four identical minarets were planted at each corner of the marble forecourt to enforce attention on the surrounded central dome. The four vertically fluted symmetrical minarets amplify the upward thrust, shooting towards the sky like rockets from each corner of the mosque. With the great dome rising subtlety from the center, it had harmoniously interplayed with the half domes, weight towers, and buttresses crowded around it. It was believed that the circular architecture was to affirm the oneness in humanity and called out the simple ideology of circle of life. The visible and invisible symmetries that were called out from the exterior and interior of the mosque was to evokes God’s perfection through the plain and powerful structure of the dome and the bare stone.
[edit]Interior

The interior of the mosque received great recognitions from its clean, spare lines in the structure itself. With the monumental exteriors proclaiming the wealth and power of the Ottoman Empire, the plain symmetrical interiors reminded the sultans should always provide a humble and faithful heart in order to connect and communicate with God. To enter, it was to forget the power, determination, wealth and technical mastery of the Ottoman Empire. Lights were seeped through multitude of tiny windows, and the interchanging of the weak light and dark was interpreted as the insignificance of human. The Selimiye did not only amazed the public with the extravagant symmetrical exterior, it had also astonished the people with the plain symmetrical interior for it had summarized all Ottoman architectural thinking in one simple pure form.

[edit]See also

List of mosques
Islamic art
Islamic architecture
Ottoman architecture
Süleymaniye Mosque
Sultan Ahmed Mosque
Mimar Sinan
[edit]Notes

^ Architecture, Jonathan Glancey, page 207, 2006
^ Kiuiper, Kathleen (2009). Islamic Art, Literature, and Culture. Rosen Education Service. pp. 201. ISBN 978-1-61530-019-8.
^ Central Bank of the Republic of Turkey. Banknote Museum: 7. Emission Group - Ten Thousand Turkish Lira - I. Series, II. Series, III. Series & IV. Series. – Retrieved on 20 April 2009.
^ a b Pamuk, Orhan (2007). Other Colors. Alfred A. Knoff. ISBN 978-0-307-26675-0.
[edit]References

ArchNet.org. "General information on Selimiye Mosque". Retrieved 2009-03-18.
[edit]External links

Wikimedia Commons has media related to: Selimiye Mosque
Everything about Selimiye Mosque
Selimiye Mosque
Pictures of Selimiye Mosque
Architecture of the Selimiye Mosque
Over 130 pictures of the mosque
pictures in webshots.com
[show] v t e
UNESCO World Heritage Sites in Turkey
[show] v t e
Mosques in Turkey
Categories: World Heritage Sites in TurkeyReligious buildings completed in 1574Mimar Sinan buildingsOttoman architectureMosques in EdirneDomesLandmarks in TurkeyArchitecture in Turkey
قس فرانسه
La mosquée Selimiye (en turc : Selimiye Camii) est une mosquée dans la ville d'Edirne en Turquie. La mosquée a été commandée par le sultan Selim II et construit par l'architecte Sinan entre 1568 et 1574. Elle est considérée comme son chef-d'œuvre, ainsi que l'un des chefs-d'œuvre de l'architecture islamique. Elle est d'ailleurs inscrite au Patrimoine mondial en tant que bien culturel en 2011.
Cette grande mosquée est au centre d'un külliye (un complexe composé d'un hôpital, d'une école, d'une bibliothèque et/ou de bains) qui comprend une medersa (école islamique enseignant la religion et les sciences), une dar-ül hadis (une école de Hadith), une salle de l'horloge et une arasta (une rangé de boutiques). Le centre héberge de nos jours le musée Bayezid II Külliye, un musée de l'histoire de la médecine. Pour cette mosquée, Sinan employa un système porteur octogonal qui est créé par huit colonnes inscrites dans un carré. Les quatre demi-dômes aux coins du carré derrière des arches qui naissent des piliers ont une section intermédiaire entre le large dôme (31,25m de diamètre avec un profil sphérique) et les murs.


Vue intérieure
Alors que les mosquées traditionnelles sont limitées par espace intérieur segmenté, le tour de force de Sinan à Edirne fut de créer une structure qui permette le plus possible de rendre visible le mihrab de tout point à l'intérieur de la mosquée. Entourée des quatre plus hauts minarets du monde islamique, la mosquée de Selim II est surmontée d'un grand dôme. Autour de la mosquée se trouvent de nombreux bâtiments additionnels : bibliothèques, écoles, hospices, bains, salles de restauration pour les indigents, marchés, hôpitaux et un cimetière. Ces annexes sont alignées axialement et regroupés dans la mesure du possible. Devant la mosquée se déploie une cour rectangulaire ayant une surface égale à celle de la mosquée. L'innovation cependant ne vient pas des dimensions de l'édifice mais de l'organisation interne. Le mihrab est déplacé vers l'arrière dans une sorte d'abside en alcôve ayant suffisamment de profondeur lui permettant d'être éclairé par des fenêtres des trois côtés. Cela a pour effet de faire étinceler les mosaïques du mur le plus bas avec de la lumière naturelle. Formé de huit massifs supports de dôme, l'octogone est percé de quatre dômes couvrant les coins du carré. La beauté résultant de la conformité à une forme géométrique imbriquée dans chacune des autres fut le point culminant de la longue recherche de Sinan pour unifier l'espace intérieur.
Lors du siège d'Edirne par les Bulgares en 1915, le dôme de la mosquée fut frappé par l'artillerie ennemie. Grâce à l'extrême robustesse de la construction, la mosquée survécut à ces assauts avec des dommages mineurs. Sur l'ordre d'Atatürk, elle est restée en l'état depuis lors, à titre d'exemple pour les générations futures.
Notes et références[modifier]

(en) Cet article est partiellement ou en totalité issu de l’article en anglais intitulé « Selimiye Mosque » (voir la liste des auteurs)
Voir aussi[modifier]

Mosquée
Mosquée bleue
Mosquée Süleymaniye
Architecture islamique
Arts d'Islam
Liens externes[modifier]

Mosquée Selimiye
Images de la mosquée Selimiye
Mosquée Selimiye
Architecture de la mosquée Selimiye
[masquer]
v • d • m
Patrimoine mondial en Turquie
Culturel
Grande mosquée et hôpital de Divriği (1985) • Zones historiques d'Istanbul (1985) • Hattousa : la capitale hittite (1986) • Nemrut Dağ (1987) • Xanthos-Letoon (1988) • Ville de Safranbolu (1994) • Site archéologique de Troie (1998) • Mosquée Selimiye et son ensemble social (2011)

Mixte
Parc national de Göreme et sites rupestres de Cappadoce (1985) • Hierapolis-Pamukkale (1988)
Liste du patrimoine mondial : en Afrique • en Amérique • en Asie et Océanie • en Europe
Portail de l’architecture et de l’urbanisme Portail de l’islam Portail de la Turquie Portail du patrimoine mondial
Catégories : Mosquée turqueBâtiment de Mimar SinanPatrimoine mondial en TurquiePatrimoine mondial inscrit en 2011Bien culturel du patrimoine mondial
قس اسپرانتو
La Moskeo de Selimo, estas moskeo el la otomana epoko, situanta en la urbo Edirne, en Turkio.
En 1575, la sultano Selimo la 2-a taskigis al la reĝa otomana arkitekto Sinan, la konstruadon de grandega moskeo en la urbo Edirne. La Moskeo de Selimo hodiaŭ estas simbolo kaj monumento plej karakteriza de la urbo, fama pro la posedado de la plej altaj minaretoj en tuta Turkio, kiuj mezuras 70,9 metrojn alte.
La moskeo, kune kun la apudaĵoj (külliye) estis deklaritaj Monda heredaĵo de Unesko en la jaro 2011.
[Montri]
v • d • r
Moskeoj en Turkio
Kategorioj: Moskeoj en TurkioKulturo de TurkioEdirneMonda heredaĵo en Turkio
قس اسپانیولی
La Mezquita de Selim, templo musulmán, de época otomana, en la ciudad de Edirne, Turquía.
En 1575, el sultán Selim II encargó al arquitecto real otomano, Sinan, la construcción de una enorme mezquita en la ciudad de Edirne. La Mezquita de Selim es hoy el símbolo y monumento más característico de la ciudad, famosa por poseer los minaretes más altos de toda Turquía, que miden 70,9 metros.
La mezquita, junto a sus instalaciones (külliye) fueron declaradas Patrimonio de la Humanidad por la Unesco en 2011.
[editar]Enlaces externos

Wikimedia Commons alberga contenido multimedia sobre Mezquita de Selim.
Ver las calificaciones de la página
Evalúa este artículo
¿Qué es esto?
Confiable
Objetivo
Completo
Bien escrito
Estoy muy bien informado sobre este tema (opcional)

Enviar calificaciones
Categorías: Mezquitas de TurquíaCultura de TurquíaArquitectura de TurquíaPatrimonio de la Humanidad en Turquía
قس ایتالیائی
La Moschea Selimiye ( in lingua turca Selimiye Camii) è una moschea ottomana della città di Edirne in Turchia. Essa venne commissionata dal sultano Selim II e costruita dall'architetto Mimar Sinan fra il 1568 ed il 1574. Fu considerata da Sinan il suo capolavoro e uno dei più elevati esempi di architettura ottomana.
Indice [nascondi]
1 Storia
2 Note
3 Altri progetti
4 Collegamenti esterni
Storia [modifica]

Questa grande moschea è ubicata al centro di un complesso külliye costituito da un ospedale, una madrassa, una biblioteca, un hammam ed un gruppo di negozi. In questa moschea Sinan impiegò un sistema ottagonale di sostegno che venne creato attraverso otto pilastri inseriti in un involucro quadrato di mura. Le quattro semi-cupole, agli angoli, dietro gli archi che nascono dai pilastri, sono le sezioni intermedie tra l'enorme cupola (31.25 metri di diametro con profilo sferico) e le pareti.


La cupola centrale.


Interno.
Mentre le moschee convenzionali erano costituite da un interno segmentato, lo sforzo di Sinan a Edirne fu quello di realizzare una struttura che consentisse di vedere il mihrab da qualsiasi posizione all'interno della moschea. Circondata da quattro alti minareti, la Moschea di Selim II ha una grande cupola in cima. Intorno alla moschea vi sono biblioteche, madrasse, ospizi, bagni turchi, cucine per i poveri, negozi, ospedale e cimitero. Questi servizi sono stati allineati lungo un asse e raggruppati là dove possibile. Di fronte alla moschea si trova un piazzale rettangolare con una superficie pari a quella della moschea.
L'innovazione, non è nelle dimensioni della costruzione, ma nell'organizzazione del suo interno. Questi gli elementi innovativi:
Il mihrab è spinto indietro in un'abside, come in un'alcova, con uno spazio sufficientemente profondo da consentire l'illuminazione da finestre poste sui tre lati. Questo ha l'effetto di rendere, i pannelli di piastrelle posti nella parte inferiore, splendenti con la semplice luce naturale.
La sala principale è a forma ottagonale con cupola di copertura circolare.
La cupola è sorretta da otto imponenti pilastri.
La volta ottagonale dispone ai quattro angoli di altrettante semicupole.
La bellezza derivante dalle forme geometriche è il culmine della ricerca progettuale di una lunga vita, da parte di Sinan, per ottenere uno spazio unitario interno.


Il cimitero annesso alla moschea.
Durante l'assedio bulgaro di Edirne, nel 1913, la cupola della moschea venne colpita dall'artiglieria. Grazie alla robusta costruzione della cupola, la moschea sopravvisse all'assalto riportando solo danni minori. Su ordine di Atatürk il danno non fu ripristinato per servire da monito per le generazioni future.
La moschea venne inserita nelle rovescio delle banconote turche da 10.000 lire del 1982-1995.[1]
Note [modifica]

^ Central Bank of the Republic of Turkey. Banknote Museum: 7. Emission Group - Ten Thousand Turkish Lira - I. Series, II. Series, III. Series & IV. Series. – Retrieved on 20 April 2009.
Altri progetti [modifica]

Commons contiene file multimediali su Moschea Selimiye
Collegamenti esterni [modifica]

ArchNet.org. General information on Selimiye Mosque. URL consultato in data 18 marzo 2009.
Tutto sulla Moschea Selimiye
Moschea Selimiye
Immagini
Architettura della Moschea Selimiye
Oltre 130 immagini della moschea

Coordinate: 41°40′41″N 26°33′34″E (Mappa)
Categorie: Moschee della TurchiaEdirne
قس عبری

מסגד סלימייה והמכלול החברתי
אתר מורשת עולמית

מראה כללי של המסגד מכיוון מערב. בחזית התמונה נראה מבנה השוק המקורה והכיפה שבמרכזו (נחה על תוף), ומימין כיפת בית הספר היסודי
מדינה טורקיה
האתר הוכרז על ידי אונסק"ו כאתר מורשת עולמית תרבותי בשנת 2011, לפי קריטריונים 1, 4


פנים המסגד: במרכז נראה המחפיל, מאחוריו המחראב המואר משלושת צדדיו, ומימין לו המינבר
מסגד סלימייה (טורקית Selimiye Camii) הוא מסגד עות'מאני בעיר אדירנה שבצפון-מערב טורקיה. המסגד תוכנן בידי האדריכל הנודע סינאן, לפי הזמנתו של הסולטאן סלים השני ונבנה בין השנים 1569-1575. סינאן ציין שהמסגד, שקוטר כיפתו היה גדול אף מזה של כיפת איה סופיה, הוא "יצירת המופת שלי" ("ustalık eserim")‏[1]. לצד המסגד עצמו (1), פעלו במתחם שתי מדרסות - האחת שימשה ללימודים דתיים מתקדמים (Darül hadis - דרול הדיס; 2), והשנייה כקולג' ללימודי הקוראן (Darül Kurra - דרול קורה; 3); בית ספר יסודי (4); שוק מקורה (Arasta; ‏5); בית קברות (6), ספרייה (7), וכן שכן בו "בית המפקח על המועדים" (Muvakkithane;‏ 8). בשנת 2011 הכריז ארגון אונסק"ו על המסגד והמכלול החברתי הצמוד לו כאתר מורשת עולמית.
תוכן עניינים [הסתרה]
1 היסטוריה
1.1 מבנה המסגד
1.2 מבני הסמך
2 המתחם
2.1 המסגד וחצר המזרקה
2.2 המבנים האחרים
3 קישורים חיצוניים
4 הערות שוליים
[עריכה]היסטוריה

[עריכה]מבנה המסגד
המסגד הוקם ב"סריבייר” (Sarıbayır) המוכר גם כ"רחבת קאוואק" (Kavak Meydanı). במקום זה שכן ארמון הסולטאן שבנה באיזיט הראשון בזמן שאדירנה שימשה כבירת העות'מאנים. עם כיבוש קונסטנטינופול ב-1453 והעברת הבירה אליה, הפך הארמון למחנה צבאי. הסולטאן סלים השני החליט להרוס את המבנה הישן ולהקים במקומו את המסגד, ולשם כך שכר את שירותיו של האדריכל הנודע סינאן שהיה כבן שמונים באותה עת. קיים תיעוד נרחב אודות תכנון המבנה ודרישותיו של סינאן בהתאם להוראות הסולטאן, ובין היתר, זהות המחצבות מהן הורה להביא לבנים ושיש, אנשי המלאכה שביקש לשכור, מקור המים למזרקה ואריחי איזניק שביקש לרכוש. סלים השני מת ב-1574, לפני שהמסגד הושלם, ויורשו מוראט השלישי שכר את שירותיו של סינאן שוב, לאחר שברק היכה במסגד ב-1584. רעידת אדמה שהתרחשה ב-1752 גרמה לנזק קל למרפסות אחד המינרטים, סדקה את כיפת המווקיטהאנה וניפצה זכוכיות. במהלך המאה ה-19 חודשו חלק מיצירות הקליגרפיה במבנה, הותקן גג למזרקה (שפורק לימים), ובהוראת הסולטאן אבדילמג'יט הראשון כוסו עיטורי הפנים של המבנה בטיח וקירותיו עוטרו מחדש, לעיתים בסגנון הבארוק ולעיתים אגב חיקוי המקור. ב-1874 פורקו חלקי עופרת מאחת הכיפות במבנה כדי לייצר מהם כדורי רובה, וכאשר אדירנה נכבשה בידי הרוסים בראשית 1878, במהלך המלחמה העות'מאנית-רוסית, פגע אחד הקצינים באריחים ובעיטורים בתא התפילה הקיסרי; נזק שנראה גם כיום. נזק נוסף נגרם למסגד בשנת 1913, כאשר הבולגרים שנסו מהעיר בסוף מלחמת הבלקן השנייה, נטלו עימם חלק מהשטיחים העתיקים ביותר שהיו במבנה. המבנה נפגע בשתי סערות קשות בשנים 1930 ו-1932. חרוטי הצריחים הוסרו ממקומם והושבו רק בשנות ה-50 של המאה ה-20. בהזדמנות זו הוסר הטיח שהונח בפקודת הסולטאן אבדילמג'יט, ובמהלך שנות ה-70 ושנות ה-80 של המאה ה-20 שוחזרו העיטורים המקוריים ופנים המסגד הושב למצבו המקורי. בשנים אלה עבר המבנה ניקוי ושיפוץ מקיף, סדקים שניבעו בכיפה המרכזית נאטמו, אבנים שחרגו ממקומן הוחלפו, מערכת אספקת המים ואגירתם חודשה, ומערכת החשמל הישנה הוחלפה בחדשה, תוך הקפדה על שימור מראה מנורת השמן הגדולה. עבודות השיפוץ נמשכות באופן סדיר גם בהווה.
[עריכה]מבני הסמך
מדרסת "דרול הדיס" (Darül hadis) הפכה בשנת 1936 למוזיאון אתנוגרפי, וב-1971 היתה למוזיאון לאמנות טורקית-מוסלמית. בשנת 1925, בהוראתו מוסטפא כמאל, הפכה מדרסת דרול קורה (Darül Kurra) למוזיאון העירוני של אדירנה. לאחר מלחמת העולם השנייה שימש המבנה כמשרד המנהלה לענייני דת בעיר ולאחר מכן כמעונות סטודנטים וכמחסן. בשנת 2000 נסגר המבנה, ועבר שיפוץ מקיף בשנת 2006, שהשיבו ככל הניתן למצבו המקורי. כיום משמש מבנה המדרסה כמוזיאון המסגד, ומוצגים בו מסמכים ספרי קוראן וחפצים שנמצאו במהלך השיפוצים.
יש הסוברים כי האדריכל דאוד אגא (Davud Ağa) תכנן והקים את השוק במתחם, לאחר שסינאן סיים את מלאכת הקמת המסגד והמדרסות. לפי גרסה אחרת דאוד אגא רק השלים את הקמת המבנה בו החל סינאן, אך ברי כי השוק הוזמן על ידי הסולטאן מוראט השלישי כדי לספק מקור הכנסה למתחם הדתי.
[עריכה]המתחם



1. המסגד; 2. מדרסת דרול הדיס; 3. מדרסת דרול קורה; 4. בית-ספר יסודי; 5. שוק; 6. בית קברות.
A. מחראב; B. מינבר; C. מיהפל; D. המזרקה במרכז החצר; E. הפורטיקו של המסגד; F. השער הראשי לחצר המזרקה; G. כניסה ראשית למתחם;
H. כניסה לשוק; I. המינרטים; J. בתי התפילה של המדרסות; K. הכניסות למדרסות; L. רחבת התפילה במרכז השוק.


הכיפה המרכזית


הפורטיקו המוביל אל המסגד מחצר המזרקה. לפניו נראה קטע מהאכסדרה נושאת הכיפות ובקדמת התמונה המזרקה בעלת 16 הצלעות


תקריב של המזרקה
[עריכה]המסגד וחצר המזרקה
שטחו הכולל של המתחם הוא 2.5 הקטאר והוא שוכן באזור גבוה במרכז העיר. אורכו של מבנה המסגד עצמו הוא 190 מטרים ורוחבו 130 מטרים. הכניסה אליו היא דרך פורטיקו (E) בחזיתו הצפון-מערבית, המוביל מחצר המזרקה (D), והניצב בקו ישר עם המחראב (A) שבקיבלה. המסגד נושא כיפה בודדת בקוטר של 31.3 מטרים, ושיאה מגיע לגובה של 42.3 מטרים מעל מרכז אולם התפילה. משקל הכיפה נח על שמונה עמודים גדולים, שאינם מהווים חלק מקירותיו החיצוניים של המבנה. העמודים ערוכים בתבנית מרובעת בשטח האולם המלבני. בין העמודים ארבע קשתות וארבע קשתות זווית לסירוגין, ובהם משולבים חלונות בשטח ניכר, השוטפים את חלל המסגד באור יום. המחראב (A) בקיר הדרום-מזרחי עשוי שיש ומעוטר באריחי איזניק. הוא מואר בחלונות הקבועים בשלושת צדדיו ובחלקו העליון עיטורי מוקרנס. במרכז האולם, מתחת לכיפה, ניצב המהפיל (C), מרפסת מוגבהת המשמשת את המואזין, הנח על עמודי שיש מעל מזרקה, גם היא משיש. בפינה הצפון-מזרחית של אולם התפילה שוכן תא התפילה הקיסרי, המעוטר במוטיבים מעולם הצומח שצויירו על אריחי איזניק, בעיקר הצבעוני המסמל את אללה ועצי פרי הנראים בפריחתם; וכן בכיתובי ערבסקות ובדלתות משובצות. דלתות האולם, כמו דלתות אחרות בו, משובצות בשנהב ובאם הפנינה.
המסגד בנוי לבנים, צידו החיצוני מצופה באבן חול בגוון הדבש וכיפותיו מצופות בעופרת. אבן חול בגוון אדום ושיש לבן משמשים ליצירת עיטורים דמויי אבלק מעל המעברים והחלונות. בארבע פינות המבנה ניצבים ארבעה מינרטים עשויים אבן, המתנשאים לגובה של 70.89 מטרים. קוטר המינרטים בבסיסם הוא 3.8 מטרים בלבד, עובדה המעניקה להם צללית דקיקה. כיפות המינרטים מחודדות וגבוהות, ומצופות גם הן בעופרת. בכל אחד מהצריחים קבועות שלוש מרפסות. חצר המזרקה שמימדיה זהים לאלה של המסגד עצמו, מרוצפת בשיש ומוקפת באכסדרה מכל צדדיה. באכסדרה קבועות כיפות, ושורת העיפות הצמודה למבנה המסגד גבוהה משלוש האחרות. הכיפה שמעל הפורטיקו גבוהה במיוחד, ומעל שער הכניסה עיטורי מוקרנס. למזרקה (D) במרכז החצר 16 צלעות, שבכל אחת מהן קבוע ברז טהרה.
[עריכה]המבנים האחרים
שער הכניסה הראשי אל החצר החיצונית נמצא בצידו הצפון-מערבי של המתחם (G), וניצב בקו ישר עם המזרקה (D), הפורטיקו המוביל אל המסגד (E) והמחראב (A).
שתי המדרסות (2 ו-3) שוכנות בעורפו של המסגד, בפינות הדרומית והמזרחית של המתחם, וביניהן בית קברות (6). המדרסות כמעט זהות זו לזו בחזותן ובמימדיהן; ובשתיהן חצר מרכזית פתוחה, כמעט רבועה בצורתה, מוקפת אכסדרה המובילה לשתי שורות של חדרים קטנים. שתי שורות החדרים נמתחות לאורך התוואי ההיקפי של המתחם, וכל חדר נושא כיפה, ומצוייד בקמין חימום ובארובה. שתי החזיתות של כל אחת מהמדרסות, הפונות אל שטח המתחם, מעוטרות בחלונות. בכל אחת מהמדרסות מבנה תפילה קטן ורבוע, גם הוא נושא כיפה, הניצב בצד הפונה אל משטח הקבורה שבין שתי המדרסות (J). אל כל אחת מהמדרסות מובילה דלת מונומנטלית מעוטרת במוקרנס, הממוקמת במרכז החזית הצפון-מערבית שלה (K).
השוק (5) כולל 124 חנויות הערוכות משני צדדיו של נתיב מרוצף ומקורה באורך של 225 מטרים. קירותיו החיצוניים של השוק עשויים לבנים במוטיב אבלק והוא משמש כגבולו הדרום-מערבי של המתחם כולו. לחנויות אין חלונות חיצוניים, אך שורה של חלונות קטנים מעל החנויות ומתחת לגג השוק, מחדירה אור ישירות אל המעבר המרכזי. מעלה מקורה, הניצב בקו ישר עם הכניסה לחצר המזרקה, מוביל במאונך אל מבנה השוק, ומגשר על הפרשי הגובה בין מתחם המסגד לבין הפארק הגדול שמשרתע דרומית-מערבית לו (H). בנקודת המפגש בין מבנה השוק המוארך והמעלה המקורה, שוכן משטח תפילה קטן נושא כיפה הנחה על תוף (L). בתוף קבועים חלונות מסוגננים המחדירים אור יום אל המשטח.
בית הספר היסודי שוכן במבנה לבנים מעוטר באבלק (4), הנמצא ליד מרכזו של השוק. במבנה כיתה בודדת רבועה שמעליה כיפה, ולידו משטח קטן נוסף, דמוי לוג'יה, לימות הקיץ החמים.
בית המפקח על המועדים (8) שוכן בקצה הצפון-מערבי של השוק, וכאן הוכנו לוחות השנה ולוחות הרמדאן, ונערכו שיעורי אסטרונומיה.
הספרייה (7) נמצאת בפינה הדרום-מערבית של מבנה המסגד, ומורכבת משני חדרים, שבהם אוסף שתחילתו ב-227 ספרים שתרם הסולטאן סלים השני מאוספו הפרטי. כיום כולל האוסף 3,384 כתבי יד ו-5,118 דברי דפוס.
[עריכה]קישורים חיצוניים

מדיה וקבצים בנושא מסגד סלימייה (אדירנה) בוויקישיתוף
המסגד באתר העיר אדירנה
אתר מקיף אודות המסגד
תמונות המסגד
מידע על המסגד
תמונות של האתר
[עריכה]הערות שוליים

^ Selimiye Camisi


חמישה מהעמודים התומכים בכיפה, ובינהם קשתות זווית וקשתות רגילות לסירוגין

אתרי מורשת עולמית בטורקיה
האזור ההיסטורי באיסטנבול • חתושש: הבירה החתית • האתר הארכאולוגי של טרויה • ספרנבולו • המסגד הגדול ובית החולים בדיבריאי • הייראפוליס ופמוקלה • לטואון וקסנתוס • הר נמרוט • הפארק הלאומי גרמה ואתרי הסלע בקפדוקיה • מסגד סלימייה והמתחם החברתי
קטגוריות: טורקיה: אתרי מורשת עולמיתמסגדים בטורקיה