زبان عبری
نویسه گردانی:
ZBAN ʽBRY
زبان عبری (עברית تلفظ: ایوْریت)، عضوی از شاخه زبانهای سامی است. و با زبانهای عربی و آرامی هم خانوادهاست. حدود ۷ میلیون نفر که به طور عمده در کشور اسرائیل، در ایالات متحده آمریکا و جوامع یهودی در سراسر جهان به زبان عبری جدید تکلم میکنند. به علت اینکه بیشتر ساکنین اسرائیل را مهاجرین تشکیل میدهند، زبان عبری جدید برای بخش قابل توجهی از ساکنین این کشور زبان دوم بشمار میآید. این زبان در کنار زبان عربی، یکی از زبانهای رسمی کشور اسرائیل است. همچنین بسیاری از دعاها و نیایشهای یهودیان در سراسر دنیا به زبان عبری کلاسیک است.
لهجهها [ویرایش]
فارسی لهجه سفاردی در اسرائیل به کار میرود.
الفبای عبری [ویرایش]
نوشتار اصلی: الفبای عبری
الفبای عبری از ۲۲ حرف تشکیل شدهاست. صداهای زیر شیوه تلفظ حروف زبان عبری هستند:
اَلِف - بِیت – گیمل – دالِت – هِ – واو – زَین – خِت – تِت – یُد – کاف – لَمِد – مِم – نون – سَمِخ – عَین – پِه - زادی – کُف – رِش – شین – تاو
پیوند به بیرون [ویرایش]
آموزش زبان عبری (به فارسی)
ردههای صفحه: زبان عبری زبانهای سامی زبانهای یهودیان زبانها هلال حاصلخیز
قس عربی
اللغة العبریة (עברית) هی لغة سامیة من مجموعة اللغات الشمالیة الغربیة من الفرع الکنعانی، تنتمی إلى مجموعة اللغات الأفریقیة الآسیویة. حالیا تنتشر اللغة العبریة الحدیثة کلغة حدیث وأدب وتعاملات رسمیة، ویتحدث بها أکثر من 7 ملیون شخص موزعین فی حدود إسرائیل والأراضی الفلسطینیة. اللغة العبریة الحدیثة منبثقة من اللغة العبریة الکلاسیکیة التی لم تعد مستخدمة کلغة حدیث أو کلغة تعاملات رسمیة إنما تستخدم کلغة دینیة یستعملها المتدینین الیهود فی تعاملاتهم الدینیة, وهی بدورها (اللغة العبریة الکلاسیکیة) نشأت من محاولة إحیاء للّغة العبریة القدیمة التی ماتت فی القرن الخامس قبل المیلاد. اللغة العبریة القدیمة هی العبریة التی کتب فیها العهد القدیم، وتشبه إلى حد کبیر لغات قدیمة أخرى مثل اللغة الفینیقیة والعمونیة والمؤابیة؛ ولهذا یعتبر علماء اللغات کل هذه اللغات الأخیرة لهجات للّغة الکنعانیة.
أخذت اللغة العبریة العدید من الأسماء، وهی: لغة کنعان (و هو اسم وارد فی التوراة)، واللغة الیهودیة (کونها لغة مهمة فی الدیانة الیهودیة)، واللغة المقدسة (بسبب نزول التوراة بها)، لکن أشهر الأسماء لها هو اللغة العبریة (حیث سمیت بهذا الاسم نسبة إلى العبرانیین الذین حملوا اللغة من بعد الکنعانیین).
محتویات [اعرض]
[عدل]تاریخ اللغة العبریة
طالع أیضًا :تاریخ اللغة العبریة
[عدل]ما قبل المیلاد
[عدل]مرحلة العبریة القدیمة الخالصة
بدأت هذه المرحلة فی القرن العاشر قبل المیلاد تقریبا، فکانت اللغة العبریة هی اللغة الشائعة فی المناطق الجبلیة فی فلسطین، وکانت عبریة هذا العصر تتسم بالنقاء والبعد عن أی تأثیرات أجنبیة، ودون بها معظم أسفار العهد القدیم والأعمال الأدبیة الأخرى، وعدد من النقوش الأثریة على الصخور والأحجار والعملات.
[عدل]مرحلة تدهور اللغة العبریة
تبدأ هذه المرحلة فی القرن الخامس قبل المیلاد حیث بدأت اللغة العبریة تنقرض رویدا رویدا، وأخذت اللغة الآرامیة تحل محلها شیئاً فشیئا حتى ماتت اللغة العبریة کلغة تخاطب وأدب، وظلت تستعمل کلغة دینیةفقط[ادعاء غیر موثق منذ 124 یوماً]، وذلک على الرغم من محاولات الحاخامات الحفاظ على اللغة العبریة، ولکنهم فشلوا فی مواجهة الصراع القائم آنذاک بین العبریة والآرامیة.
[عدل]مرحلة العبریة التلمودیة
بعد أن أصبحت الآرامیة هی اللغة الرسمیة فی البلاد، وجه الزعماء الدینیون جهودهم نحو شرح وتفسیر العهد القدیم باللغة الآرامیة لکی یفهم الیهود أصول وطقوس الدین الیهودی، فکتبوا المشناه والجمارا ثم التلمود. وکانت لغة هذه الکتب مختلفة تماما فی روحها وألفاظها وتراکیبها عن عبریة العهد القدیم، فظهر فیها التأثر الشدید باللغة الآرامیة، کما احتوت أیضا على بعض الألفاظ من اللغات الأخرى.
[عدل]ما بعد المیلاد
[عدل]العصر المسورتی الطبری
طالع أیضًا :لغة عبریة طبریة
مع امتداد المناطق التی سیطر علیها العرب إلى فلسطین، تمتع الیهود ببعض الرفاهیة الفکریة والتی أنتجت الکتاب المسورتیین (بالعبریة: מְסוֹרה) والذین وضعوا أساس عملیة التشکیل أو التنقیط (بالعبریة: נִיקוּד) والذی استمر حتى الیوم کنظام التنقیط العبری الرسمی وقد تم إنتاجه فی المدرسة الطبریة.
[عدل]العصر الذهبی
عرف الیهود عصراً ذهبیاً کثیر الإنتاج الأدبی أثناء حیاتهم فی الأندلس العربیة، وقد ساعد جو التسامح والتعایش الأندلسی على ازدهار الإنتاج الأدبی واللغوی العبری وظهور شخصیات ما زالت تحتل مکان الصدارة حتى الیوم فی الکتابات الدینیة الیهودیة واللغویة العبریة کالحاخام موسى بن میمون وسعدیا الفیومی. یعرف الیهود تلک الفترة باسم العصر الذهبی (بالعبریة: תוֹר הֵזֵּהָב) وتعرف الإنتاجات الأدبیة لهذا العصر بـ'الأدب العبری الوسیط'، وکانت هذه آخر العصور المزدهرة للغة العبریة والتی انتهت بسقوط الأندلس.
[عدل]فترة الهسکلاة
تعتبر فترة الثمانینات من القرن الثامن عشر بدایة عصر جدید فی تاریخ الأدب العلمانی للغة العبریة. أدباء ذلک الوقت هم من المتنورون (المسکیلیم) والتی بدأت حرکتهم فی وسط أوروبا خصوصا فی ألمانیا (1780-1820) وانتقلت بعدها إلى المجر والتشیک وإیطالیا وغیرها من البلدان (1820-1850) ووصلت إلى ذروة تطورها فی شرق أوروبا وروسیا وبولندا (1850-1881).
عمل المسکیلیم فی عصرهم بشکل مباشر وغیر مباشر من أجل إحیاء اللغة العبریة وتحویلها إلى لغة حدیث بین الناس، وکان الأوائل یمیلون إلى توسیع اللغة العبریة وتجهیز کل روافد اللغة من أجل الاستخدام فی الکتابة، بینما مال المتأخرون إلى خلق لغة مرکبة تختلط بروافد اللغة المختلفة. مع کل الإسهامات التی ساهم فیها المسکیلیم من أجل توسیع الثروة اللغویة العبریة وإحیائها، ومع نضال بعضهم من أجل تحویل لغة المشناه وباقی روافد اللغة العبریة إلى مصادر شرعیة لتطور اللغة، ومع الطموح والرغبة فی فرض اللغة العبریة على الجماهیر، لم ینجح المثقفون فی وضع أسس لتحویل اللغة العبریة من لغة کتابة وإنتاج إلى لغة حدیث.
[عدل]العصر الحدیث
طالع أیضًا :إحیاء اللغة العبریة
مع بدء الاستیطان الیهودی لفلسطین، استمر اللغویون العبریون فی محاولاتهم لإخراج اللغة العبریة من الکتب والصحف إلى الشارع واستعملوا الکثیر من التعدیلات والتطویرات من أجل تلیینها على الألسن وتسهیلها حتى نجحوا فی إخراج ما یعرف الیوم بـ'اللغة العبریة الحدیثة'. تأسس المجمع اللغوی العبری عام 1889 بواسطة مجموعة من المثقفین فی القدس على رأسهم إلیعازر بن یهوذا، وضع المجمع أمامه هدفین أساسیین:
تحدید مصطلحات فی المهن التعلیمیة المختلفة فی المدارس وفی المجالات العلمیة والحیاة العملیة.
وطریقة النطق الصحیحة والکتابة والمشکلات النحویة.
الیوم، تعتبر اللغة العبریة اللغة الرسمیة الأولى لدولة إسرائیل، وأصبحت تستخدم فی شتى مجالات الحیاة، مع أنها مختلفة عن اللغة العبریة التوراتیة القدیمة، (یقول تقریر نشرته صحیفة هآارتس الإسرائیلیة بأن طلاب المدارس لا یفهمون عبریة التوراة).
بسبب وضع العبریة الخاص کلغة حدیثة نسبیاً، لا یوجد هناک فارق کبیر بین اللغة الأدبیة ولغة الشارع ولکن یوجد ما یمکننا أن نسمیه 'عبریة عامیة' وهی فی الأغلب خلیط من کلمات عبریة وعربیة وأوروبیة.
[عدل]التأثیرات التی لقیتها العبریة الحدیثة
[عدل]الکلمات
دخلت على اللغة العبریة الحدیثة الکثیر من الکلمات التی یعود أصلها إلى اللغة العربیة والآرامیة، والیدیشیة، والإنجلیزیة، بالإضافة إلى لغات أخرى کالألمانیة والروسیة والفرنسیة.
[عدل]اللفظ
اختلف لفظ الحروف الصامتة والصائتة عن العبریة الکلاسیکیة، وقد اعتمد لفظ اللهجة السفاردیة کأساس للفظ اللغة العبریة الحدیثة ومنها على النحو الآتی:
حرف (ח) ینطق /ح/ بالعبریة الکلاسیکیة، لکنه أصبح ینطق /خ/ بالعبریة الحدیثة.
حرف (ע) ینطق /ع/ بالعبریة الکلاسیکیة، لکنه أصبح ینطق /آ/ بالعبریة الحدیثة.
حروف الإطباق (ט, צ, ק) خفف لفظها وأصبحت مشابهة للفظ الحروف (תּ, ס, כּ).
أصبح نطق حرف (ו) من /w/ إلى /v/.
تحول نطق حرف (ר) من /r/ و/ɾ/ إلى /ʁ/ و/ʀ/.
[عدل]بجد کفت
اختفت قاعدة بجد کفت (وهی لفظ الحروف بطریقتین الأولى شدیدة والثانیة خفیفة) من الحروف (ג, ד, ת) باللغة العبریة الحدیثة، ولکنها بقیت فی الحروف (ב, כ, פ).
[عدل]الکتابة العبریة
طالع أیضًا :کتابة عبریة
[عدل]الأبجدیة
احتوت اللغة العبریة على 22 حرفا صامتا مرتبة على شکل (أبجد هوز حطی کلمن سعفص قرشت)، اشتقت قدیما من الخط الآرامی، وتسمى الکتابة بها بالخط المربع، وقد ظهر حدیثا بما یسمى خط الید الذی یستخدم فی الکتابة العادیة المستخدمة بالید، وتستخدم بعض الحروف اللینة (א, ה, ו, י) کمد للحرکات فی آخر الکلمة أو فی وسطها.
[عدل]الحرکات
خریطة تظهر مخارج الحرکات فی اللغة العبریة الحدیثة.
احتوت اللغة العبریة الکلاسیکیة بشکل عام 5 حرکات أو أکثر، أما العبریة الحدیثة فقد إحتوت على 5 حرکات قصیرة و 5 طویلة بالإضافة للسکون التام والسکون المتحرک.
[عدل]انظر أیضًا
أدب عبری
تهج عبری
لغة یدیشیة
[عدل]المصادر
Hoffman, Joel M, In the Beginning: A Short History of the Hebrew Language. New York: NYU Press. ISBN 0-8147-3654-8.
Izre'el, Shlomo, "The emergence of Spoken Israeli Hebrew", in: Benjamin Hary (ed.), The Corpus of Spoken Israeli Hebrew (CoSIH): Working Papers I (2001).
Kuzar, Ron, Hebrew and Zionism: A Discourse Analytic Cultural Study. Berlin & New York: Mouton de Gruyter 2001. ISBN 3-11-016993-2, ISBN 3-11-016992-4.
Sáenz-Badillos, Angel, A History of the Hebrew Language (trans. John Elwolde). Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 0-521-55634-1.
[عدل]وصلات خارجیة
اکتب العبریة بدون معرفة مسبقة
[أظهر] ع · ن · تاللغات السامیة
بوابة اللغة
تصنیفات: مواضیع الکتاب العبریالکتاب العبریلغات سامیةلغات سامیة غربیة شمالیةلغات کنعانیةلغة عبریةلغات فلسطینلغات یهودیةلغات مقدسةلغات إسرائیل
قس پنجابی
عبرانی اک سامی بولی اے اینون یہودیان دی بولی وی اکھیا جاندا اے۔ ایدے بولن والے اک کرور دے نیڑے نیں۔
عبرانی اوہ لوک سن ، جہڑے کنعان دی سلطنت چ کنعانیاں دے نال نال رہندے سن پر اینہاں دی تہذیب تے زبان علیحدہ سی ۔ ایہہ لوک موجودہ اسرائیل ، فلسطین تے لبنان دے کجھ علاقیاں چ آباد سن ۔ اینہاں دی زبان وی عبرانی کہلاندی سی ۔ یہودی نسل دا تعلق وی اینہاں لوکاں نال اے ۔ موجودہ اسرائیل چ وسن والے یہودی عبرانی نسل چوں نیں تے اینہاں دی موجودہ زبان وی عبرانیاے۔
گٹھیاں: تریخجغرافیہبولیاںفلسطینلوک
قس اردو
عبرانی افریقی ایشیائی خاندانِ زبان کی ایک سامی زبان ہے ۔ اسرائیل میں ۴۸ لاکھ افراد یہ زبان بولتے ہیں ۔ عبرانی یہودیوں کی مذہبی زبان ہے ۔ اسرائیل میں عربی کے ساتھ عبرانی بھی سرکاری زبان ہے ۔ یہ عبرانی رسمِ خط میں دائیں سے بائیں کی طرف لکھی جاتی ہے ۔
زمرہ جات: عبرانی زبانزرخیز ہلالاسرائیل کی زبانیںسامی زبانیں
قس کوردی
Zimanê îbranî
Zimanê fermî yê Îsraîlê îbranî ye (bi kurmancî herwiha îbrî jî tê gotin; bi îbranî: Ivrît) e. Zimanê Tewratê ku pirtûka pîroz a Cihûtiyê ye, jî îbrî ye.
Ev gotar şitlek e. Heke tu bixwazî berfireh bikî, biguherîne bitikîne. (Çawan?)
Kategorî: KurtZiman
قس سریانی
ܠܫܢܐ ܥܒܪܝܐ ܐܘ ܥܒܪܝܬ (עברית) ܗܘ ܠܫܢܐ ܕܢܬܡܠܠ ܒܐܝܣܪܐܝܠ ܘܕܗܘ ܠܫܢܐ ܩܕܝܫܐ ܕܬܘܕܝܬܐ ܕܝܗܘܕܝܘܬܐ܂ ܢܕܡܐ ܠܫܢܐ ܥܒܪܝܐ ܠܠܫܢܐ ܐܪܡܝܐ ܘܠܠܫܢܐ ܥܪܒܝܐ ܘܠܠܫ̈ܢܐ ܫܝܡ̈ܝܐ ܐܚܪ̈ܢܐ. ܠܫܢܐ ܥܒܪܝܐ ܥܬܝܩܐ ܗܘ ܝܬܝܪ܂ ܒܥܒܪܝܐ ܡܬܟܬܒܐ ܗܘܬ ܕܝܬܝܩܝ ܥܬܝܩܬܐ܀
ܣܕܪ̈ܐ: ܠܫܢܐܠܫܢܐ ܥܒܪܝܐ
قس عبری
עברית היא שפה ממשפחת השפות השמיות, הידועה כשפתם של העם היהודי והעם השומרוני, אשר ניב מודרני שלה משמש כשפה הרשמית והעיקרית של מדינת ישראל.
תוכן עניינים [הצגה]
[עריכה]מקור השם עברית
השם עֵבֶר מופיע במקרא כשמו של אחד מאבותיו של אברהם אבינו. המושג "עברי" נזכר במקרא פעמים רבות ככינוי לבני ישראל, אולם שמה של שפתם של העברים מכונה במקרא "יהודית".[2] (ושמא אף בכינוי "שפת כנען"[3]) ייתכן שכינוי זה - 'יהודית' - היה רק שמו של הניב שדובר בממלכת יהודה או באזור ירושלים (להבדיל מהניב של ממלכת הצפון, ממלכת ישראל).
המקור הקדום ביותר המזכיר את המונח עברית כשם השפה, הוא מקור יווני מן המאה ה-2 לפנה"ס.[4] המקור הוא נכדו של בן סירא שכותב בהקדמה לתרגום החיבור של סבו ליוונית שבוצע על ידו כי:
לכן מתבקשים אתם לקרא את הקריאה ברצון ובתשומת לב, ולסלוח אם נראה שלא הצלחנו במילים ידועות שעמלנו באהבה לתרגם אותן
כי הנאמרים בעברית (במקור: ἑβραϊστὶ, הֵבְּרָאִיסְטִי) אין כחם שווה כשהם מועתקים ללשון אחרת.
– משה צבי סגל, ספר בן סירא השלם, עמ' א. לנוסח המקור ביוונית ראו כאן
.
בלשון חז"ל שדוברה החל מהמאה הראשונה לספירה, הכינוי המקובל לשפה המקראית ולשפה המדוברת היה "לשון הקודש",[5] והמונח "עברית" שימש לציון הכתב העברי הקדום,[6] וכן לציון שפתם של בני עבר הנהר,[7] אך יש גם שימושים במונח "עברית" המתייחסים ללשון המקרא.[8]
כיום מכנים את הניב התנ"כי "לשון המקרא", כדי להבדילו מלשון חז"ל המכונה גם "לשון חכמים", שהיא בעצם ניב מאוחר של עברית.
יצוין, כי בברית החדשה משמש המונח "עברית" כשם לשפה הארמית שדוברה על ידי ה"עבריים" (תושבי עבר הנהר) בארץ ישראל, אולם בספרות חז"ל משמש מונח זה רק לעברית (המשנאית).[9]
[עריכה]היסטוריה של השפה העברית
היסטוריה של השפה העברית
עברית מקראית
תקופת בית שני
לשון חז"ל
תקופת הביניים
תחיית הלשון העברית
עברית ישראלית
פורטל השפה העברית
העברית היא שפה המשתייכת לקבוצת הלשונות השמיות הצפון-מערביות, ומהווה את אחד הדיאלקטים של השפה הכנענית. שפה זו הייתה מדוברת החל מן האלף ה-2 לפנה"ס באזור הלבנט, שהיום נמצא בשטחן של לבנון, סוריה, ארץ ישראל וירדן. טקסטים מהתקופה הזו שהתגלו בירדן ובלבנון חושפים קרבה רבה בין השפה העברית לשפה הפיניקית והמואבית.
בעברית נכתבו רוב ספרי התנ"ך, כל המשנה, רוב הספרים החיצוניים ורוב המגילות הגנוזות. המקרא נכתב בעברית מקראית, ואילו המשנה נכתבה בניב הקרוי לשון חז"ל. בתקופה מסוימת בסוף המאה ה-2 לספירה או קצת מאוחר יותר (החוקרים חלוקים בשאלה זו) פסקו רוב היהודים מלהשתמש בעברית כבשפת דיבור. מאות שנים לאחר חתימת המשנה כאשר חדלו היהודים להשתמש בעברית כבר נכתבו התלמודים בארמית. עם זאת, ישנן עדויות שאף במאה ה-8 לספירה הייתה שפת הדיבור בטבריה, שם פעלו בעלי המסורה, עברית.
גם כשהשפה העברית לא שימשה שפת דיבור, עדיין שימשה לאורך הדורות, במה שמכונה תקופת הביניים של העברית, כשפת הכתב העיקרית של היהודים, בעיקר בעניינים הלכתיים: כתיבת פרוטוקולים של בתי דין, קובצי הלכות, פרשנות לכתבי קודש ועוד. גם כתיבת מכתבים וחוזים בין גברים יהודים נעשתה לעתים קרובות בעברית. ספרות הלכתית לנשים בקהילות אשכנזיות נכתבה ביידיש (למשל ספר ההלכות "צאינה וראינה"), כיוון שהנשים, בניגוד לגברים, לא למדו עברית. חיבורים יהודיים בעלי אופי חילוני או לא-הלכתי נכתבו בשפות יהודיות או בשפות זרות, לדוגמה: הרמב"ם כתב את ספרו "משנה תורה" בעברית, על אף שספרו הפילוסופי המפורסם "מורה נבוכים", שיועד למשכילי זמנו, נכתב בערבית יהודית. עם זאת, "מורה נבוכים", כמו ספרים אחרים בנושאים חילוניים, תורגמו לעברית כשהיה בהם עניין לקהילות יהודיות דוברות שפות אחרות. אחת המשפחות היהודיות המפורסמות שעסקו בתרגום מערבית-יהודית לעברית בימי הביניים היא משפחת אִבְּן תִּיבּוֹן.
עד המאה ה-19, ראשית ימי התנועה הציונית, שימשה העברית כשפת כתב בעיקר למטרות דתיות, אבל גם למטרות שונות ומגוונות: פילוסופיה, ספרות, מדע ורפואה. מעמדה בקרב היהודים היה דומה למעמדה של השפה הלטינית בקרב הנוצרים במערב אירופה. מסוף המאה ה-18, עם צמיחת תנועת ההשכלה היהודית בגרמניה ובמזרח אירופה, נכנסה השפה העברית לתנופה מודרנית. לאורך כל המאה ה-19 הלך השימוש החילוני בה וגבר. בד בבד עם תנועת התחייה הלאומית החלה גם פעילות להפיכת העברית ללשון הדיבור של היישוב העברי בארץ ישראל. אליעזר בן יהודה, המכונה "מחיה השפה העברית" היה בין הלוחמים למען הפיכת השפה העברית לשפה מדוברת ולשפתו הלאומית של היישוב העברי בארץ. במקביל התפתחה עברית מדוברת גם במרכזים אחדים של יהודים במזרח אירופה. המעבר לדיבור בעברית ביישוב העברי בארץ היה מהיר יחסית, וניכרה בו דווקא השפעת הדיבור העברי של מזרח אירופה. עם כינון שלטון המנדט הבריטי בארץ נקבעה העברית כשפה רשמית שלישית, לצד הערבית והאנגלית. ערב הקמת מדינת ישראל הייתה העברית כבר לשפה העיקרית של היישוב העברי, ושפת הלימוד במרכזי החינוך שלו.
כיום יש כ-7 מיליון [דרוש מקור]דוברי עברית ישראלית, רובם המכריע גר בישראל. כמחציתם דוברים ילידיים (כלומר, עברית היא שפת-אמם)[דרוש מקור] וכמחציתם משתמשים בעברית כשפה שנייה. עברית היא כיום השפה הרשמית והעיקרית של מדינת ישראל, אם כי בנוסף לה יש מעמד רשמי גם לשפה הערבית, וכן נעשה שימוש נרחב באנגלית, ברוסית ובשפות נוספות. בעקבות המסורת האירופית, שמקורה בהקמת האקדמיה הצרפתית, קיים גם בישראל גוף רשמי המכתיב תקנים של השפה: האקדמיה ללשון העברית. מוסד זה פועל מכוח חוק, אף על פי שהשפעתו בפועל מוגבלת. עיסוקו בעיקר בקביעת מונחים חדשים, כללי כתיב וכללי תחביר, המחייבים להלכה את מוסדות המדינה ואת מערכת החינוך הממלכתית. בפועל, חלק גדול מהחלטותיו אינו מתקיים. התפתחות המילונאות השימושית בישראל בשנות ה-90 יצרה מספר מילונים ומאגרי מידע המתעדים את הלשון העברית בפועל, ומשמשים אסמכתות חלופיות לכללי האקדמיה ללשון העברית.
[עריכה]ניבים ומבטאים עבריים
לקראת תחילת תהליך החייאת השפה העברית, בעת שהיא שימשה רק כשפה שנייה בפי יהודים ושומרונים, היו לשפה שני ניבים - יהודי ושומרוני, כשהניב השומרוני היה על סף כליה גם כשפה שנייה, יחד עם העדה השומרונית עצמה. לניב היהודי היו שלוש דרכי הגיה עיקריות: אשכנזית, ספרדית ותימנית (יש המציינים גם הגייה עיראקית). עם החייאת השפה, בן-יהודה הכריז על ההגייה הספרדית כהגייה התקנית של העברית. אולם בפועל מחיי השפה דבקו בהגייה שהיא מעין פשרה בין הספרדית לאשכנזית וזו נשתרשה בעם.
בשל התחייה המאוחרת של השפה העברית, אין כמעט ניבים אזוריים עבריים. למעשה, השפה הנשמעת בפי דוברים ילידיים זהה כמעט בכל חלקי ישראל. אפשר להבחין בשוני בין הניבים המדוברים בפי עדות יהודיות שונות (אתנולקטים). אולם, שוני זה מתבטא בעיקר בפונולוגיה, ולא בתחביר או במורפולוגיה. עיקרי שוני זה הם בהשפעה ספרדית-תימנית על ההגייה המקובלת ולעתים בהשפעה אשכנזית על ההגייה המקובלת (למשל בקרב חלק מהעדה החרדית בירושלים ובברוקלין). שוני מסוים בתחביר ובמורפולוגיה קיים בין ניבים מעמדיים של השפה (סוציולקטים), אולם שוני זה אינו גדול יחסית.
ייחודה של העברית המודרנית הוא בכך שהיא משרתת במידה רבה אנשים ששפת אמם שונה. מספר הדוברים הלא-ילידיים משתווה פחות-או-יותר למספר הדוברים הילידיים, והיא אף משמשת לתקשורת בין קבוצות בתוך ישראל שאינן דוברות עברית (למשל, דיונים בכנסת, בבתי המשפט הישראליים וכיוצא בזה מתנהלים בעברית, גם כשכל המתדיינים שייכים לקבוצות שאינן דוברות עברית). כיוון שכך, העברית המודרנית חשופה להשפעה אינטנסיבית של שפות אחרות, כגון ערבית, רוסית, אנגלית ועוד, דבר המשנה אותה בהתמדה, ואף יוצר הבדלים בין קבוצות, אשר עשויים להתפתח לניבים של ממש.
ביהודה ושומרון (וברצועת עזה בעת שנשלטה בידי ישראל) העברית היא שפת המינהל, בצד הערבית, המדוברת בקרב רוב האוכלוסייה המקומית. בניגוד לערביי ישראל, הלומדים עברית במערכת החינוך מגיל צעיר, ומנהלים את חייהם בשתי השפות במידה כמעט שווה, רוב דוברי הערבית בשטחים שולטים בעברית רק במידה חלקית או שאינם שולטים בה כלל. עם זאת, השפעת העברית על הערבית שבפיהם ניכרת מאוד, בעיקר עקב השימוש הרב במילים שאולות מן העברית. עם התגברות ההגירה של פועלים זרים לישראל נוצר "פידג'ין עברי", המשמש לתקשורת בין הפועלים לדוברי העברית הישראליים.
[עריכה]הכתב העברי
ערך מורחב – אלפבית עברי
הכתב העברי מאופיין באלפבית המיוחד לו, הוא כולל 22 אותיות, וכן סימנים גרפיים נוספים (שהם פיתוחים מאוחרים יחסית), המשמשים בעיקר לציון תנועות. האלפבית המרובע המוכר היום הוא גרסה של הכתב הארמי "הבינלאומי" של הממלכה הפרסית, והוא החליף (לפי המסורת – על פי החלטה מגבוה של עזרא הסופר) את האלפבית העברי-פיניקי, המכונה גם "כתב דעץ/רעץ", שבו נעשה שימוש בממלכת יהודה, בממלכת ישראל וברחבי המזרח הקדום לפני גלות בבל במאה ה-6 לפנה"ס. האלפבית העברי-פיניקי לא נעלם כליל, והוא המשיך לשמש את השומרונים (במידת-מה עד היום: כתב העת של השומרונים מודפס בחלקו באלפבית זה). בתקופת הבית השני כמו גם בהמשך, בזמן מרד בר כוכבא, נשאו מטבעות היהודים כתובות בכתב זה. כתב זה מופיע גם כיום על חלק מהמטבעות שמונפקים על ידי מדינת ישראל, למשל על מטבעות של שקל חדש ושל עשרה שקלים, ופה-ושם ניתן למצוא אותו במקומות נוספים (למשל: על סמל העיר נהריה). על הכתב העברי הקדום ראה בהרחבה בערכו.
המאפיין החזותי הבולט של הכתב העברי בן ימינו הוא הצורה המרובעת של האותיות. הגופן שמשמש בדרך-כלל בדפוס מכונה, הנקרא "פרנק-ריהל" (על שם מפתחיו), הוא נפוץ מאוד למרות הביקורת על כך שצורת האותיות גורמת להן להיראות דומות זו לזו, ובפרט מקשה על ההבחנה בין צמדי האותיות א-צ, ג-נ, ב-כ, ו-ז, ח-ת, ר-ד.
בצד הכתב המודפס, הוא הכתב המרובע, קיים בעברית גם כתב רהוט, המשמש לכתיבה מהירה. כתב זה מתאפיין בקווים מעוגלים, והוא נפוץ מאוד בכתבי יד לא-מודפסים. מקורו של כתב זה בקהילות יהודיות אשכנזיות באירופה. סוג אחר של כתב רהוט, שכמעט שאינו נמצא עוד בשימוש, מכונה כתב רש"י, ומקורו בקהילות היהודיות הספרדיות. כינויו נובע מן העובדה שהספר הראשון שהודפס בכתב זה היה במקרה פירושו של רש"י. בכתב זה מקובל להדפיס פירושים מסורתיים לתנ"ך ולתלמוד. ניסיונות אחדים להשתמש בכתב הזה גם בהדפסת טקסטים יומיומיים לא עלו יפה, וכיום אין הוא מקובל אלא להדפסת הפירושים המסורתיים, כשגם בתחום זה ניתן לזהות מעבר לכתב המרובע, בפרט בטקסטים שמיועדים להיות נגישים גם לקוראים שלא הורגלו לקריאה אינטנסיבית בכתב רש"י.
בספרי תנ"ך, ספרי שירה וספרים לילדים מקובל לסמן את התנועות באמצעות ניקוד. סימני הניקוד המקובלים כיום, אשר מופיעים מתחת לאותיות, מעליהן ובתוכן, הומצאו בטבריה במאה ה-7, ושימשו במקור כאמצעי עזר לקריאת התנ"ך (בעבר התקיימו גם סוגי ניקוד עברי נוספים). חכמי טבריה הוסיפו גם סימנים לטעמי המקרא; סימנים אלה משמשים כסימני פיסוק וכסימנים לאופן הנגינה שבה יש לקרוא את פסוקי התנ"ך. הטעמים מודפסים כיום רק בספרי תנ"ך. בכל טקסט אחר נעשה שימוש בסימני פיסוק שהתפתחו באירופה ומשמשים בכתיבת רוב השפות בעולם.
אלפבית עברי
א ב ג ד ה ו
ז ח ט י כ ל
מ נ ס ע פ צ
ק ר ש ת
אותיות סופיות
ך ם ן ף ץ
[עריכה]הגיית העברית
ערך מורחב – הגיית העברית
הגיית העברית עברה שינויים רבים במהלך אלפי שנות קיומה. במאה ה-19 שאפו מחדשי השפה העברית לאמץ את ההגייה הספרדית, בייחוד זו שהייתה נהוגה בקהילה הספרדית של ירושלים; זאת משום היוקרה שממנה נהנתה הקהילה הספרדית של ירושלים בעבר, ומשום שהגייתה הייתה קרובה למדי להגייה שמשתקפת בניקוד הטברני של המקרא. אלא שמרבית מחדשי השפה העברית ותומכיהם היו יהודים אשכנזים ממזרח אירופה, וההגייה העברית שהכירו הייתה שונה מאוד; על אף המאמץ להקנות לדיבור העברי החדש הגייה ספרדית, השפעת ההגייה האשכנזית והמבטא של שפת יידיש ניכר היטב בעברית המודרנית.
[עריכה]שפות שהושפעו מהעברית
השפעת העברית ניכרת במיוחד בשפות יהודיות. שפת יידיש, ששימשה את הקהילות היהודיות האשכנזיות באירופה, ושמקורה באחד הניבים של גרמנית, שאלה מילים רבות מעברית (כ-20% מאוצר המילים שלה) והשתמשה בכתב העברי. הכתב העברי של יידיש משתמש בחלק מסימני העיצורים להבעת תנועות – למשל, האות ע' משמשת לסימון התנועה e. עם זאת, מילים שאולות מעברית נכתבו על-פי הכתיב המקורי. כך, המילה "אֱמֶת" (שנהגית ביידיש /emes/), נכתבה כך ולא "עמעס".[10] בדיחה נושנה של דוברי יידיש מספרת על כתיבת השם "נח" בשבע שגיאות (כלומר: "נאָייעך" במקום "נח"). השפה לאדינו (נקראת גם "ספניולית" או "ספרדית יהודית"), שהתפתחה מן הספרדית הקסטיליאנית, ושימשה קהילות יהודיות ספרדיות בכל רחבי העולם, שאלה אף היא מילים רבות מן העברית, ונכתבה בכתב העברי, בעיקר ב"כתב רש"י" (אם כי קיימת גם שיטת כתיבה באותיות לטיניות). ערבית יהודית, שפה ששימשה את הקהילות היהודיות באימפריה המוסלמית, בעיקר בצפון אפריקה, ואשר בה נכתבו מורה נבוכים לרמב"ם וחיבורים חשובים נוספים, נכתבה אף היא בכתב העברי.
שפות אחרות הושפעו מהעברית בעיקר דרך תרגומי המקרא והשפעת המקרא על הקוראן. המילה "שַׁבָּת", למשל, נפוצה בלשונות העולם כשמו של היום השביעי בשבוע, או ככינוי ליום מנוחה. גם שמות עבריים של דמויות מקראיות נפוצים מאוד ברחבי העולם. שתי המילים העבריות הנפוצות ביותר בשפות העולם השונות הן "אמן" ו"הללויה" – מילים המסיימות תפילות, ומבטאות הסכמה לנאמר.
[עריכה]המורפולוגיה של העברית
לשפה העברית יש מורפולוגיה טיפוסית של שפה שמית. המאפיינים העיקריים הם ריבוי נטיות לכל מילה (בפרט לפעלים), נטייה לא-רציפה (כלומר בסיס המילה משתנה בנטייה, ולא רק המוספיות), ושינויים רבים בתנועות לעומת יציבות של העיצורים. מקובל לתאר יצירה של מילים בשפות שמיות, בכלל זה בשפה העברית, כתהליך של הרכבת שורש ומשקל. השורש הוא מורפמה, שהיא סדרה של 3–4 (לעתים נדירות: חמש או שש) אותיות; המשקל הוא סדרה דומה של תנועות ואלמנטים פרוזודיים (לפעמים נצמדות אליו גם מוספיות). באמצעות שילוב התנועות והאלמנטים הפרוזודיים בין עיצורי השורש נוצרת מילה. לדוגמה, הרכבת השורש כ-ת-ב על המשקל מִ-םְםָם יוצרת את המילה: מִכְתָב ("מִ" היא מוספית, לצורך תיאור המשקל מציינת כאן האות מ"ם סופית עיצור כלשהו). בדרך-כלל, למילים שנגזרות משורש אחד יש משמעות דומה, אולם יש לכך חריגים רבים. לשורשים ולמשקלים אין קיום בשפה כשלעצמם, אלא רק כמרכיב של מילים, ולעתים קרובות בצירוף מורפמות אחרות. אין הסכמה בין הבלשנים בדבר הממשות של השורש בשפה. יש הטוענים שמדובר בחלק בלתי נפרד מאוצר המילים של השפה, גם אם הוא מופיע רק בצירוף מורפמות אחרות, ואחרים טוענים שמדובר בהפשטה מדעית, שהדוברים אינם מודעים לה בצורה אינטואיטיבית. רוב הבלשנים מסכימים כי בעבר היו שורשים של שתי אותיות כגון "ב-א" ו"ק-ם" (כיום מקובל להתייחס לשורשים האלה כשורשים תלת-עיצוריים: ב-ו-א, ק-ו-מ). כמו כן, העברית המודרנית יוצרת שורשים של יותר מ-4 אותיות (בעיקר ממילים שאולות), כגון פלרטט, טלגרף. בעברית מודרנית נוצרות מילים ששורשן אינו ברור. למשל, מילים כמו "רמזור" או "מדרחוב" נוצרו בדרך של הֶלְחם בסיסים, כך שקשה לקבוע את שורשן. עם זאת, המילה "רמזור" התפתחה לשורש רמז"ר, כמו בביטוי "צומת מרומזר". כמו כן, הקשר הסמנטי בין מילים שנגזרו משורש אחד הוא לפעמים מעורפל. כך למשל, הפעלים "פסל" (במובן של פסילה) ו"פיסל" נראים כאילו נגזרו משורש אחד, אולם אין ביניהם קשר סמנטי, כיוון שהאחרון נגזר משורש של העברית המקראית, ואילו הראשון נגזר ממילה ארמית שנכנסה אל העברית בתקופה מאוחרת יותר.
[עריכה]השפה העברית במסורת היהודית
על פי המסורת היהודית, עשר המאמרות האלהיות שבהם נברא העולם היו בעברית, והמלאכים משתמשים בלשון זו. על כן השפה נקראת לשון הקודש.
לפי ריה"ל בספרו "הכוזרי" (מאמר שני סעיף ס"ח) השפה העברית היא האצילה בשפות, והיא השפה שבה נגלה אלוהים לאדם וחוה (ולכן אדם נגזר מאדמה וחוה מחיים), אשר דיברו בשפה זו והנחילו אותם לבניהם ולאנושות כולה, שהשתמשה בה עד ימי מגדל בבל (דור הפלגה). אז התבלבלו הלשונות ונוצרו שפות רבות; אולם עֵבֶר המשיך גם אז להשתמש בעברית, ולכן נקרא בשם זה. מבלבול הלשונות נובע הדמיון של השפות הקדומות לעברית.
הרמב"ם מציג נימוק שונה ופשוט יותר להיותה של העברית לשון הקודש. הוא מסביר זאת בכך שאין בשפה מילים מפורשות המתארות דברים הקשורים למין. המהר"ל חולק עליו (נתיב הצניעות פרק ג') ואומר שהרמב"ם הפך את היוצרות, מכיוון שהשפה היא קדושה, ובה נברא העולם, לכן אין בה מילים המתארות מיניות ולא להפך.
[עריכה]עברית בעולם
בארצות הברית נכון לשנת 2007 עומד מספר דוברי העברית על כ-214,000 בני אדם[11].
[עריכה]ראו גם
עיינו גם בפורטל
פורטל השפה העברית מציג את מכלול הערכים והנושאים הקשורים לעברית על כל מאפייניה. בפורטל ניתן למצוא קישורים בנושא התפתחות השפה ושלביה, הגיות שונות, ערכים בנושא האלפבית, הכתיבה והתחביר העברי, קישורים לנושאי הספרות העברית, אוסף מילים מעניינות בשפה ועוד.
תחיית השפה העברית
דקדוק עברי
גיור תוכנה
עברית באינטרנט
בניינים בעברית
טעמי המקרא
כתב עברי עתיק
כתיב עברי
כתיב חסר ניקוד
כתיב מלא
כתיב חסר
כתיב מנוקד
[עריכה]לקריאה נוספת
שלמה מורג, עיונים בעברית לדורותיה, הוצאת מאגנס.
פרקים בתולדות הלשון העברית, האוניברסיטה הפתוחה, 2004.
"עברית", אנציקלופדיה אוצר ישראל ז. (עמ' 313-317)
[עריכה]קישורים חיצוניים
מיזמי קרן ויקימדיה
ערך מילוני בוויקימילון: עברית
ציטוטים בוויקיציטוט: פתגמים עבריים
ספר לימוד בוויקיספר: לשון
תמונות ומדיה בוויקישיתוף: עברית
אתר האקדמיה ללשון העברית
אתר השפה העברית
באופן מילולי, פינתו של דר' אבשלום קור
א' בן עזרא, על השפה העברית, אתר Nfc
מצב העברית: סדרת כתבות, באתר הארץ
מילה יומית מילה עברית יומית
קישורים שימושיים, מקלעת שירה
סיני גז, מה יגיד אליעזר בן-יהודה: האינטרנט מחייה השפה העברית?, nrg מעריב
[עריכה]הערות שוליים
^ [Ethnologue: Statistical Summaries http://www.ethnologue.com/ethno_docs/distribution.asp?by=size]
^
"דַּבֶּר-נָא אֶל-עֲבָדֶיךָ אֲרָמִית--כִּי שֹׁמְעִים, אֲנָחְנוּ; וְאַל-תְּדַבֵּר עִמָּנוּ, יְהוּדִית [...] וַיִּקְרָא בְקוֹל-גָּדוֹל, יְהוּדִית" (ספר מלכים ב, פרק יח, פסוקים 26, 28. ובמקבילות: ספר ישעיהו פרק לו, פסוקים 11, 13; ובספר דברי הימים ב, פרק לב, פסוק 18)
"וּבְנֵיהֶם, חֲצִי מְדַבֵּר אַשְׁדּוֹדִית, וְאֵינָם מַכִּירִים, לְדַבֵּר יְהוּדִית" (ספר נחמיה יג,24)
^ כינוי זה מופיע בספר ישעיה: "בַּיּוֹם הַהוּא יִהְיוּ חָמֵשׁ עָרִים בְּאֶרֶץ מִצְרַיִם מְדַבְּרוֹת שְׂפַת כְּנַעַן" (ישעיהו,, יט,18). לא ברור מדוע מכנה המקרא את הלשון היהודית (כך לפי ההקשר) בשם "שפת כנען".
^ בהקדמה לספר מציין הנכד את תחילת עבודתו "בשנת 38 לאורגטס המלך", מקובל לזהות אותו כאאורגטס השני, המכונה "פוסקון", המלך השמיני מבית תלמי, שתקופת מלכותו הייתה במאה השנייה לפני הספירה.
^ למשל, משנה, מסכת סוטה, פרק ז, משנה ב, תלמוד בבלי, מסכת סנהדרין, דף כא, עמוד ב, תלמוד בבלי, מסכת סוטה, דף מט, עמוד ב
^ למשל, תלמוד בבלי, מסכת סנהדרין, דף כא, עמוד ב
^ למשל, תלמוד בבלי, מסכת שבת, דף קטו, עמוד ב; תלמוד בבלי, מסכת מגילה, דף יח, עמוד א
^ למשל, משנה, מסכת גיטין, פרק ט, משנה ח
^ D.R.G. BeatTie and Philip R. Davies, "What does Hebrew mean?", Journal of Semitic Studies 56/1, Spring 2011) . (עמודים 71-83)
^ זאת למעט המקרה של היידיש ברית המועצות, שבהנחיית הייבסקציה נתפשטה מזכר הכתיב העברי המקורי; ראו למשל בערך "דער עמעס".
^ Language Use in the United States: 2007, census.gov
[הצגה] שפות וניבים יהודיים
קטגוריות: ישראל: שפותשפות יהודיותשפות שמיותעבריתשפותאלפבית עברי
משובים קודמיםמשוב על הערך
قس انگلیسی
Hebrew (/ˈhiːbruː/) (עִבְרִית ʿIvrit, [ʔivˈʁit] (help·info) or [ʕivˈɾit] (help·info)) is a West Semitic language of the Afroasiatic language family. Culturally, it is considered by Jews and other religious groups as the language of the Jewish people, although other Jewish languages had originated among diaspora Jews, and the Hebrew language was also used by non-Jewish groups, such as the ethnically related Samaritans.
Modern Hebrew is one of the two official languages of Israel (the other being Arabic), while Classical Hebrew is used for prayer or study in Jewish communities around the world. The earliest examples of written Hebrew date from the 10th century BCE [3] to the late Second Temple period, after which the language developed into Mishnaic Hebrew.
Ancient Hebrew is also the liturgical tongue of the Samaritans, while modern Hebrew or Arabic is their vernacular, though today only about 700 Samaritans remain. As a foreign language it is studied mostly by Jews and students of Judaism and Israel, archaeologists and linguists specializing in the Middle East and its civilizations, by theologians, and in Christian seminaries.
The core of the Torah (the first five books of the Hebrew Bible), and most of the rest of the Hebrew Bible, is written in Classical Hebrew, and much of its present form is specifically the dialect of Biblical Hebrew that scholars believe flourished around the 6th century BCE, around the time of the Babylonian exile. For this reason, Hebrew has been referred to by Jews as Leshon HaKodesh (לשון הקודש), "The Holy Language", since ancient times.
Contents [show]
[edit]Naming
The modern word "Hebrew" is derived from the word "ʕibri" (plural "ʕibrim") one of several names for the Jewish people. It is traditionally understood to be an adjective based on the name of Abraham's supposed ancestor, Eber ("ʕebr" עבר in Hebrew) mentioned in Genesis 10:21. This name is possibly based upon the root "ʕ-b-r" (עבר) meaning "to cross over". Interpretations of the term "ʕibrim" link it to this verb; cross over and homiletical or the people who crossed over the river Euphrates.[4]
In the Bible, the Hebrew language is called Yәhudit (יהודית) because Judah (Yәhuda) was the surviving kingdom at the time of the quotation, late 8th century BCE (Is 36, 2 Kings 18). In Isaiah 19:18, it is also called the "Language of Canaan" (שְׂפַת כְּנַעַן).
[edit]History
History of the Hebrew language
Biblical Hebrew
Mishnaic Hebrew
Medieval Hebrew
Ashkenazi Hebrew
Sephardi Hebrew
Yemenite Hebrew
Hebrew Language Revival
Modern Hebrew
Hebrew belongs to the Canaanite group of languages. In turn the Canaanite languages are a branch of the Northwest Semitic family of languages.[5]
Hebrew flourished as a spoken language in the kingdoms of Israel and Judah during the 10th to 7th centuries BCE. Scholars debate the degree to which Hebrew was a spoken vernacular in ancient times following the Babylonian exile, when the predominant language in the region was Old Aramaic.
Hebrew was nearly extinct as a spoken language by Late Antiquity, but it continued to be used as a literary language and as the liturgical language of Judaism, evolving various dialects of literary Medieval Hebrew, until its revival as a spoken language in the late 19th century.
[edit]Oldest Hebrew inscriptions
In July 2008 Israeli archaeologist Yossi Garfinkel discovered a ceramic shard at Khirbet Qeiyafa which he claimed may be the earliest Hebrew writing yet discovered, dating around 3000 years ago.[6][7] Hebrew University archaeologist Amihai Mazar said that the inscription was “proto-Canaanite" but cautioned that, "The differentiation between the scripts, and between the languages themselves in that period, remains unclear,” and suggested that calling the text Hebrew might be going too far.[8]
The Gezer calendar also dates back to the 10th century BCE at the beginning of the Monarchic Period, the traditional time of the reign of David and Solomon. Classified as Archaic Biblical Hebrew, the calendar presents a list of seasons and related agricultural activities. The Gezer calendar (named after the city in whose proximity it was found) is written in an old Semitic script, akin to the Phoenician one that through the Greeks and Etruscans later became the Roman script. The Gezer calendar is written without any vowels, and it does not use consonants to imply vowels even in the places where later Hebrew spelling requires it.
The Shebna lintel, from the tomb of a royal steward found in Siloam, dates to the 7th century BCE.
Numerous older tablets have been found in the region with similar scripts written in other Semitic languages, for example Protosinaitic. It is believed that the original shapes of the script go back to Egyptian hieroglyphs, though the phonetic values are instead inspired by the acrophonic principle. The common ancestor of Hebrew and Phoenician is called Canaanite, and was the first to use a Semitic alphabet distinct from Egyptian. One ancient document is the famous Moabite Stone written in the Moabite dialect; the Siloam Inscription, found near Jerusalem, is an early example of Hebrew. Less ancient samples of Archaic Hebrew include the ostraca found near Lachish which describe events preceding the final capture of Jerusalem by Nebuchadnezzar and the Babylonian captivity of 586 BCE.
[edit]Classical Hebrew
Main article: Classical Hebrew
In its widest sense, Classical Hebrew means the spoken language of ancient Israel flourishing between the 10th century BCE and the turn of the 4th century CE.[9] It comprises several evolving and overlapping dialects. The phases of Classical Hebrew are often named after important literary works associated with them.
Archaic Biblical Hebrew from the 10th to the 6th century BCE, corresponding to the Monarchic Period until the Babylonian Exile and represented by certain texts in the Hebrew Bible (Tanach), notably the Song of Moses (Exodus 15) and the Song of Deborah (Judges 5). Also called Old Hebrew or Paleo-Hebrew. It was written in a form of the Canaanite script. (A script descended from this is still used by the Samaritans, see Samaritan Hebrew language.)
Biblical Hebrew script
Standard Biblical Hebrew around the 8th to 6th centuries BCE, corresponding to the late Monarchic period and the Babylonian Exile. It is represented by the bulk of the Hebrew Bible that attains much of its present form around this time. Also called Standard Biblical Hebrew, Early Biblical Hebrew, Classical Biblical Hebrew (or Classical Hebrew in the narrowest sense).
Late Biblical Hebrew, from the 5th to the 3rd centuries BCE, that corresponds to the Persian Period and is represented by certain texts in the Hebrew Bible, notably the books of Ezra and Nehemiah. Basically similar to Classical Biblical Hebrew, apart from a few foreign words adopted for mainly governmental terms, and some syntactical innovations such as the use of the particle shel (of, belonging to). It adopted the Imperial Aramaic script.
Israelian Hebrew is a proposed northern dialect of biblical Hebrew, attested in all eras of the language, in some cases competing with late biblical Hebrew as an explanation for non-standard linguistic features of biblical texts.
Dead Sea Scroll Hebrew from the 3rd century BCE to the 1st century CE, corresponding to the Hellenistic and Roman Periods before the destruction of the Temple in Jerusalem and represented by the Qumran Scrolls that form most (but not all) of the Dead Sea Scrolls. Commonly abbreviated as DSS Hebrew, also called Qumran Hebrew. The Imperial Aramaic script of the earlier scrolls in the 3rd century BCE evolved into the Hebrew square script of the later scrolls in the 1st century CE, also known as ketav Ashuri (Assyrian script), still in use today.
Mishnaic Hebrew from the 1st to the 3rd or 4th century CE, corresponding to the Roman Period after the destruction of the Temple in Jerusalem and represented by the bulk of the Mishnah and Tosefta within the Talmud and by the Dead Sea Scrolls, notably the Bar Kokhba Letters and the Copper Scroll. Also called Tannaitic Hebrew or Early Rabbinic Hebrew.
Sometimes the above phases of spoken Classical Hebrew are simplified into "Biblical Hebrew" (including several dialects from the 10th century BCE to 2nd century BCE and extant in certain Dead Sea Scrolls) and "Mishnaic Hebrew" (including several dialects from the 3rd century BCE to the 3rd century CE and extant in certain other Dead Sea Scrolls).[10] However, today, most Hebrew linguists classify Dead Sea Scroll Hebrew as a set of dialects evolving out of Late Biblical Hebrew and into Mishnaic Hebrew, thus including elements from both but remaining distinct from either.[11] By the start of the Byzantine Period in the 4th century CE, Classical Hebrew ceases as a regularly spoken language, roughly a century after the publication of the Mishnah, apparently declining since the aftermath of the catastrophic Bar Kokhba War around 135 CE.
Around the 6th century BCE, the Neo-Babylonian Empire conquered the ancient Kingdom of Judah, destroying much of Jerusalem and exiling its population far to the East in Babylon. During the Babylonian captivity, many Israelites were enslaved within the Babylonian Empire and learned the closely related Semitic language of their captors, Aramaic. The Babylonians had taken mainly the governing classes of Israel while leaving behind presumably more-compliant farmers and laborers to work the land.[citation needed] Thus for a significant period, the Jewish elite became influenced by Aramaic.[12] (see below, Aramaic spoken among Israelites).
After Cyrus the Great conquered Babylon, he released the Jewish people from captivity. "The King of Kings" or Great King of Persia, later gave the Israelites permission to return. As a result, a local version of Aramaic came to be spoken in Israel alongside Hebrew, also the Assyrian empire before that caused Israel to speak a variant of Aramaic for trade, in Israel-Judea these languages co-mingled. The Greek Era saw a brief ban on the Hebrew language until the period of the Hasmoneans. By the beginning of the Common Era, Aramaic was the primary colloquial language of Samarian, Babylonian and Galileean Jews, and western and intellectual Jews spoke Greek,[citation needed], but a form of so-called Rabbinic Hebrew continued to be used as a vernacular in Judea until it was displaced by Aramaic, probably in the 3rd century CE. Certain Sadducee, Pharisee, Scribe, Hermit, Zealot and Priest classes maintained an insistence on Hebrew, and all Jews maintained their identity with Hebrew songs and simple quotations from Hebrew texts.[13][14][15] Other opinions exist on the exact date range from the 4th century BCE to the end of the Roman period.
[edit]Jewish diaspora
Rashi script
While there is no doubt that at a certain point, Hebrew was displaced as the everyday spoken language of most Jews, and that its chief successor in the Middle East was the closely related Aramaic language, then Greek[13][note 1], scholarly opinions on the exact dating of that shift have changed very much.[16] In the early half of the 20th century, most scholars followed Geiger and Dalman in thinking that Aramaic became a spoken language in the land of Israel as early as by the start of Israel's Hellenistic Period in the 4th century BCE, and that as a corollary Hebrew ceased to function as a spoken language around the same time. Segal, Klausner, and Ben Yehuda are notable exceptions to this view. During the latter half of the 20th century, accumulating archaeological evidence and especially linguistic analysis of the Dead Sea Scrolls has disproven that view. The Dead Sea Scrolls, uncovered in 1946-1948 near Qumran revealed ancient Jewish texts overwhelmingly in Hebrew, not Aramaic. The Qumran scrolls indicate that Hebrew texts were readily understandable to the average Israelite, and that the language had evolved since Biblical times as spoken languages do.[note 2]. Recent scholarship recognizes that reports of Jews speaking in Aramaic indicates a multi-lingual society, not necessarily the primary language spoken. Alongside Aramaic, Hebrew co-existed within Israel as a spoken language.[18] Most scholars now date the demise of Hebrew as a spoken language to the end of the Roman Period, or about 200 CE.[19] It continued on as a literary language down through Byzantine Period from the 4th century CE. Many Hebrew linguists even postulate the survival of Hebrew as a spoken language until the Byzantine Period[who?], but some historians do not accept this.[who?]
The exact roles of Aramaic and Hebrew remain hotly debated. A trilingual scenario has been proposed for the land of Israel. Hebrew functioned as the local mother tongue with powerful ties to Israel's history, origins, and golden age and as the language of Israel's religion; Aramaic functioned as the international language with the rest of the Mideast; and eventually Greek functioned as another international language with the eastern areas of the Roman Empire.[citation needed] Communities of Jews (and non-Jews) are known, who immigrated to Judea from these other lands and continued to speak Aramaic or Greek. According to another summary, Greek was the language of government, Hebrew the language of prayer, study and religious texts, and Aramaic was the language of legal contracts and trade.[20] There was also geographic pattern: by the beginning of the Common Era, "Judeo-Aramaic was mainly used in Galilee in the north, Greek was concentrated in the former colonies and around governmental centers, and Hebrew monolingualism continued mainly in the southern villages and no man's land of Judea."[13] In other words, "in terms of dialect geography, at the time of the tannaim Palestine could be divided into the Aramaic-speaking regions of Galilee and Samaria and a smaller area, Judaea, in which Rabbinic Hebrew was used among the descendants of returning exiles."[14][15] In addition, it has been surmised that Koine Greek was the primary vehicle of communication in coastal cities and among the upper class of Jerusalem, and Aramaic was prevalent in the lower class of Jerusalem, but not in the surrounding countryside.[20] After the suppression of the Bar Kokhba revolt, Judaeans were forced to disperse and many relocated to Galilee, so most remaining native speakers of Hebrew at that last stage would have been found in the north.[21]
The Christian New Testament contains some clearly Aramaic place names and quotes.[22] Although the language of such Semitic glosses (and in general the language spoken by Jews in scenes from the New Testament) is usually referred to as "Hebrew"/"Jewish" in the text,[23] this term often seems to refer to Aramaic instead[note 3][note 4] and is rendered accordingly in recent translations.[25] Nonetheless, many glosses can be interpreted as Hebrew as well; and it has been argued that Hebrew, rather than Aramaic, lay behind the composition of the Gospel of Matthew.[26] (See the Hebrew Gospel hypothesis or Aramaic of Jesus for more details on Hebrew and Aramaic in the gospels.)
[edit]Mishnah and Talmud
Main article: Mishnaic Hebrew
The term generally refers to the Hebrew dialects found in the Talmud תלמוד, excepting quotations from the Hebrew Bible. The dialects organize into Mishnaic Hebrew (also called Tannaitic Hebrew, Early Rabbinic Hebrew, or Mishnaic Hebrew I), which was a spoken language, and Amoraic Hebrew (also called Late Rabbinic Hebrew or Mishnaic Hebrew II), which was a literary language. The earlier section of the Talmud is the Mishnah משנה that was published around 200 CE, though many of the stories take place much earlier, and was written in the earlier Mishnaic dialect. The dialect is also found in certain Dead Sea Scrolls. Mishnaic Hebrew is considered to be one of the dialects of Classical Hebrew that functioned as a living language in the land of Israel. A transitional form of the language occurs in the other works of Tannaitic literature dating from the century beginning with the completion of the Mishnah. These include the halachic Midrashim (Sifra, Sifre, Mechilta etc.) and the expanded collection of Mishnah-related material known as the Tosefta תוספתא. The Talmud contains excerpts from these works, as well as further Tannaitic material not attested elsewhere; the generic term for these passages is Baraitot. The dialect of all these works is very similar to Mishnaic Hebrew.
About a century after the publication of the Mishnah, Mishnaic Hebrew fell into disuse as a spoken language. The later section of the Talmud, the Gemara גמרא, generally comments on the Mishnah and Baraitot in two forms of Aramaic. Nevertheless, Hebrew survived as a liturgical and literary language in the form of later Amoraic Hebrew, which sometimes occurs in the text of the Gemara.
Because as early as the Torah's transcription the Scribe has been the highest position in Judaism, Hebrew was always regarded as the language of Israel's religion, history and national pride, and after it faded as a spoken language, it continued to be used as a lingua franca among scholars and Jews traveling in foreign countries throughout history.[27] After the 2nd century CE when the Roman Empire exiled most of the Jewish population of Jerusalem following the Bar Kokhba revolt, the Israelites adapted to the societies in which they found themselves, yet letters, contracts, commerce, science, philosophy, medicine, poetry, and laws continued to be written mostly in Hebrew, which adapted by borrowing and inventing terms.
[edit]Medieval Hebrew
Main article: Medieval Hebrew
Aleppo Codex: 10th century Hebrew Bible with Masoretic pointing (Joshua 1:1).
After the Talmud, various regional literary dialects of Medieval Hebrew evolved. The most important is Tiberian Hebrew or Masoretic Hebrew, a local dialect of Tiberias in Galilee that became the standard for vocalizing the Hebrew Bible and thus still influences all other regional dialects of Hebrew. This Tiberian Hebrew from the 7th to 10th century CE is sometimes called "Biblical Hebrew" because it is used to pronounce the Hebrew Bible; however properly it should be distinguished from the historical Biblical Hebrew of the 6th century BCE, whose original pronunciation must be reconstructed. Tiberian Hebrew incorporates the remarkable scholarship of the Masoretes (from masoret meaning "tradition"), who added vowel points and grammar points to the Hebrew letters to preserve much earlier features of Hebrew, for use in chanting the Hebrew Bible. The Masoretes inherited a biblical text whose letters were considered too sacred to be altered, so their markings were in the form of pointing in and around the letters. The Syriac alphabet, precursor to the Arabic alphabet, also developed vowel pointing systems around this time. The Aleppo Codex, a Hebrew Bible with the Masoretic pointing, was written in the 10th century likely in Tiberias and survives to this day. It is perhaps the most important Hebrew manuscript in existence.
In the Golden age of Jewish culture in Spain important work was done by grammarians in explaining the grammar and vocabulary of Biblical Hebrew; much of this was based on the work of the grammarians of Classical Arabic. Important Hebrew grammarians were Judah ben David Hayyuj, Jonah ibn Janah and later (in Provence) David Kimhi. A great deal of poetry was written, by poets such as Dunash ben Labrat, Solomon ibn Gabirol, Judah ha-Levi and the two Ibn Ezras, in a "purified" Hebrew based on the work of these grammarians, and in Arabic quantitative or strophic meters. This literary Hebrew was later used by Italian Jewish poets.[28]
The need to express scientific and philosophical concepts from Classical Greek and Medieval Arabic motivated Medieval Hebrew to borrow terminology and grammar from these other languages, or to coin equivalent terms from existing Hebrew roots, giving rise to a distinct style of philosophical Hebrew. This is used in the translations made by the Ibn Tibbon family. (Original Jewish philosophical works were usually written in Arabic.) Another important influence was Maimonides, who developed a simple style based on Mishnaic Hebrew for use in his law code, the Mishneh Torah. Subsequent rabbinic literature is written in a blend between this style and the Aramaized Rabbinic Hebrew of the Talmud.
Hebrew persevered through the ages as the main language for written purposes by all Jewish communities around the world for a large range of uses - not only liturgy, but also poetry, philosophy, science and medicine, commerce, daily correspondence and contracts. There have been, of course, many deviations from this generalization such as Bar Kokhba's letters to his lieutenants, which were mostly in Aramaic,[29] and Maimonides' writings, which were mostly in Arabic;[30] but overall, Hebrew did not cease to be used for such purposes. This meant not only that well-educated Jews in all parts of the world could correspond in a mutually intelligible language, and that books and legal documents published or written in any part of the world could be read by Jews in all other parts, but that an educated Jew could travel and converse with Jews in distant places, just as priests and other educated Christians could once converse in Latin.[31]
[edit]Revival
Main article: Revival of the Hebrew language
Hebrew has been 'revived' several times as a literary language, and most significantly by the Haskalah (Enlightenment) movement of early and mid-19th century Germany. Near the end of that century the Jewish activist Eliezer Ben-Yehuda, owing to the ideology of the national revival (Shivat Tziyon,[note 5] later Zionism), began reviving Hebrew as a modern spoken language. Eventually, as a result of the local movement he created, but more significantly as a result of the new groups of immigrants known under the name of the Second Aliyah, it replaced a score of languages spoken by Jews at that time. Those languages were Jewish dialects such as the Judeo-Spanish language (also called Judezmo or Ladino), Yiddish, Judeo-Arabic, and Bukharian language, or local languages spoken in the Jewish diaspora such as Russian, Persian, and Arabic.
The major result of the literary work of the Hebrew intellectuals along the 19th century was a lexical modernization of Hebrew. New words and expressions were adapted as neologisms from the large corpus of Hebrew writings since the Hebrew Bible, or borrowed from Turkish and Arabic (mainly by Eliezer Ben-Yehuda) and older Aramaic and Latin. Many new words were either borrowed from or coined after European languages, especially English, Russian, German, and French. Modern Hebrew became an official language in British-ruled Palestine in 1921 (along with English and Arabic), and then in 1948 became an official language of the newly declared State of Israel. Hebrew is the most widely spoken language in Israel today.
In the Modern Period, from the 19th century onward, the literary Hebrew tradition as pronounced in Jerusalem revived as the spoken language of modern Israel, called variously Israeli Hebrew, Modern Israeli Hebrew, Modern Hebrew, New Hebrew, Israeli Standard Hebrew, Standard Hebrew, and so on. Israeli Hebrew exhibits many features of Sephardic Hebrew from its local Jerusalemite tradition but adapts it with numerous neologisms, borrowed terms (often technical) from European languages and adopted terms (often colloquial) from Arabic.
Eliezer Ben-Yehuda
The literary and narrative use of Hebrew was revived beginning with the Haskalah (Enlightenment) movement. The first secular periodical in Hebrew, Hameassef (The Gatherer), was published by Maskilim literati in Königsberg (today's Kaliningrad) from 1783 onwards.[32] In the mid-19th century, publications of several Eastern European Hebrew-language newspapers (e.g. HaMagid, founded in Lyck, Prussia, in 1856) multiplied. Prominent poets were Chaim Nachman Bialik and Shaul Tchernichovsky; there were also novels written in the language.
The revival of the Hebrew language as a mother tongue was initiated in the late 19th century by the efforts of Eliezer Ben-Yehuda. He joined the Jewish national movement and in 1881 immigrated to Palestine, then a part of the Ottoman Empire. Motivated by the surrounding ideals of renovation and rejection of the diaspora "shtetl" lifestyle, Ben-Yehuda set out to develop tools for making the literary and liturgical language into everyday spoken language. However, his brand of Hebrew followed norms that had been replaced in Eastern Europe by different grammar and style, in the writings of people like Achad Ha-Am and others. His organizational efforts and involvement with the establishment of schools and the writing of textbooks pushed the vernacularization activity into a gradually accepted movement. It was not, however, until the 1904-1914 Second Aliyah that Hebrew had caught real momentum in Ottoman Palestine with the more highly organized enterprises set forth by the new group of immigrants. When the British Mandate of Palestine recognized Hebrew as one of the country's three official languages (English, Arabic, and Hebrew, in 1922), its new formal status contributed to its diffusion. A constructed modern language with a truly Semitic vocabulary and written appearance, although often European in phonology, was to take its place among the current languages of the nations.
While many saw his work as fanciful or even blasphemous[33] (because Hebrew was the holy language of the Torah and therefore some thought that it should not be used to discuss everyday matters), many soon understood the need for a common language amongst Jews of the British Mandate who at the turn of the 20th century were arriving in large numbers from diverse countries and speaking different languages. A Committee of the Hebrew Language was established. After the establishment of Israel, it became the Academy of the Hebrew Language. The results of Ben-Yehuda's lexicographical work were published in a dictionary (The Complete Dictionary of Ancient and Modern Hebrew). The seeds of Ben-Yehuda's work fell on fertile ground, and by the beginning of the 20th century, Hebrew was well on its way to becoming the main language of the Jewish population of both Ottoman and British Palestine. At the time, members of the Old Yishuv and a very few Hasidic sects, most notably those under the auspices of Satmar, refused to speak Hebrew and only spoke Yiddish. There still remains a sizable population in Jerusalem, particularly in the Meah Shearim area, that still prefers to stick to the language of the original settlers of the area, Yiddish.[citation needed]
[edit]Modern Hebrew
Main article: Modern Hebrew
Hebrew signs on an Israeli highway
Standard Hebrew, as developed by Eliezer Ben-Yehuda, was based on Mishnaic spelling and Sephardi Hebrew pronunciation. However, the earliest speakers of Modern Hebrew had Yiddish as their native language and often brought into Hebrew idioms and literal translations from Yiddish.
The pronunciation of modern Israeli Hebrew is based mostly on the Sephardic Hebrew pronunciation. However, the language has adapted to Ashkenazi Hebrew phonology in some respects, mainly the following:
the elimination of pharyngeal articulation in the letters chet (ח) and ayin (ע) by many speakers.
the conversion of (ר) /r/ from an alveolar flap [ɾ] to a voiced uvular fricative [ʁ] or trill [ʀ], by most of the speakers. see Guttural R
the pronunciation (by many speakers) of tzere ֵ as [eɪ] in some contexts (sifrey and teysha instead of Sephardic sifré and tésha)
the partial elimination of vocal Shva ְ (zman instead of Sephardic zĕman)[34]
in popular speech, penultimate stress in proper names (Dvóra instead of Dĕvorá; Yehúda instead of Yĕhudá) and some other words[35]
similarly in popular speech, penultimate stress in verb forms with a second person plural suffix (katávtem "you wrote" instead of kĕtavtém).[note 6]
In Israel, Modern Hebrew is currently taught in institutions called Ulpanim (singular: Ulpan). There are government owned as well as private Ulpanim offering online courses and face-to-face programs.
[edit]Status
Modern Hebrew is, along with Arabic, an official language of the State of Israel.
The Soviet authorities considered the use of Hebrew "reactionary" since it was associated with Zionism, and the teaching of Hebrew at primary and secondary schools was officially banned by the Narkompros (Commissariat of Education) as early as 1919, as part of an overall agenda aiming to secularize education (the language itself did not cease to be studied at universities for historical and linguistic purposes[36]). The official ordinance stated that Yiddish, being the spoken language of the Russian Jews, should be treated as their only national language, while Hebrew was to be treated as a foreign language.[37] Hebrew books and periodicals ceased to be published and were seized from the libraries, although liturgical texts were still published until the 1930s. Despite numerous protests,[38] a policy of suppression of the teaching of Hebrew operated from the 1930s on. Later in the 1980s in the USSR, Hebrew studies reappeared due to people struggling for permission to go to Israel (refuseniks). Several of the teachers were imprisoned, for example, Ephraim Kholmyansky, Yevgeny Korostyshevsky and others responsible for a Hebrew learning network connecting many cities of USSR.
[edit]Phonology
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters.
Further information: Biblical Hebrew phonology and Modern Hebrew phonology
Biblical Hebrew had a typical Semitic consonant inventory, with pharyngeal /ʕ ħ/, a series of "emphatic" consonants (possibly ejective, but this is debated), lateral fricative /ɬ/, and in its older stages also uvular /χ ʁ/. /χ ʁ/ merged into /ħ ʕ/ in later Biblical Hebrew, and /b ɡ d k p t/ underwent allophonic spirantization to [v ɣ ð x f θ] (known as begadkefat spirantization). The earliest Biblical Hebrew vowel system contained the Proto-Semitic vowels /a aː i iː u uː/ as well as /oː/, but this system changed dramatically over time.
By the early Middle Ages, /ɬ/ had shifted to /s/ in the Jewish traditions, though for the Samaritans it merged with /ʃ/ instead. The Tiberian reading tradition of the Middle Ages had the vowel system /a ɛ e i ɔ o u ă ɔ̆ ɛ̆/, though other Medieval reading traditions had fewer vowels.
A number of reading traditions have been preserved in liturgical use. In Oriental (Sephardi and Mizrahi) Jewish reading traditions, the emphatic consonants are realized as pharyngealized, while the Ashkenazi (eastern European) traditions have lost emphatics and pharyngeals, and show the shift of /w/ to /v/. The Samaritan tradition has a complex vowel system which does not correspond closely to the Tiberian systems.
Modern Hebrew pronunciation developed from a mixture of the different Jewish reading traditions, generally tending towards simplification. Emphatic consonants have shifted to their ordinary counterparts, /w/ to /v/, and [ɣ ð θ] are not present. Many Israelis merge /ʕ ħ/ with /ʔ χ/, do not have contrastive gemination, and pronounce /r/ as a uvular trill [ʀ] rather than an alveolar trill, as in many varieties of Ashkenazi Hebrew. The consonants /tʃ dʒ/ have become phonemic due to loan words, and /w/ has similarly been re-introduced.
[edit]Hebrew grammar
Main articles: Hebrew grammar and Modern Hebrew grammar
Hebrew grammar is partly analytic, expressing such forms as dative, ablative, and accusative using prepositional particles rather than grammatical cases. However, inflection plays a decisive role in the formation of the verbs and nouns. E.g. nouns have a construct state, called "smikhut", to denote the relationship of "belonging to": this is the converse of the genitive case of more inflected languages. Words in smikhut are often combined with hyphens. In modern speech, the use of the construct is sometimes interchangeable with the preposition "shel", meaning "of". There are many cases, however, where older declined forms are retained (especially in idiomatic expressions and the like), and "person"-enclitics are widely used to "decline" prepositions.
[edit]Morphology
Like all Semitic languages, the Hebrew language exhibits a pattern of stems consisting typically of "triliteral", or 3-consonant consonantal roots (2- and 4-consonant roots also exist), from which nouns, adjectives, and verbs are formed in various ways: e.g. by inserting vowels, doubling consonants, lengthening vowels, and/or adding prefixes, suffixes, or infixes.
Hebrew uses a number of one-letter prefixes that are added to words for various purposes. These are called inseparable prepositions or "Letters of Use" (Hebrew: אותיות השימוש, Otiyot HaShimush). Such items include: the definite article ha- (/ha/) (="the"); prepositions be- (/bə/) (="in"), le- (/lə/) (="to"), mi- (/mi/) (="from"; a shortened version of the preposition min); conjunctions ve- (/və/) (="and"), she- (/ʃe/) (="that"), ke- (/kə/) (="as", "like").
The vowel accompanying each of these letters may differ from those listed above, depending on the first letter or vowel following it. The rules governing these changes, hardly observed in colloquial speech as most speakers tend to employ the regular form, may be heard in more formal circumstances. For example, if a preposition is put before a word which begins with a moving Shva, then the preposition takes the vowel /i/ (and the initial consonant may be weakened): colloquial be-kfar (="in a village") corresponds to the more formal bi-khfar.
The definite article may be inserted between a preposition or a conjunction and the word it refers to, creating composite words like mé-ha-kfar (="from the village"). The latter also demonstrates the change in the vowel of mi-. With be and le, the definite article is assimilated into the prefix, which then becomes ba or la. Thus *be-ha-matos becomes ba-matos (="in the plane"). Note that this does not happen to mé (the form of "min" or "mi-" used before the letter "he"), therefore mé-ha-matos is a valid form, which means "from the airplane".
* indicates that the given example is grammatically non standard.
[edit]Syntax
Like most other languages, the vocabulary of the Hebrew language is divided into verbs, nouns, adjectives, and so on, and its sentence structure can be analyzed by terms like object, subject, and so on. However, speakers of languages such as English, French, Urdu or Persian may find the structure of Hebrew sentences quite surprising.
Many Hebrew sentences have a few correct orders of words. One can change the order of the words in the sentence and keep the same meaning. For example, the sentence "Dad went working", in Hebrew, includes a word for Dad (אבא aba), for went (הלך halaḵ), and for working (to the working place = לעבודה la-ʿavoda). However, unlike in English, you can put those three words almost in any combination (אבא הלך לעבודה/ לעבודה אבא הלך/ לעבודה הלך אבא/ הלך אבא לעבודה and so on).
In Hebrew, there is no word that is supposed to come before every singular noun (i.e. an article
Hebrew sentences do not have to include verbs; the verb To Be in present tense is omitted (although might be implied). For example, the sentence "I am here" (אני פה ani po) has only two words; one for I (אני) and one for here (פה). In the sentence "I am that person" (אני הוא אדם זה ani hu adam ze), the word for "am" corresponds to the word for "he" (הוא).
Unlike the verb "to have" in English, none of the possession terms in Hebrew is a verb.
Though early Biblical Hebrew had a verb-subject-object ordering, this gradually transitioned to a subject-verb-object ordering.[39]
[edit]Writing system
Main article: Hebrew writing
Hebrew alphabet
Modern Hebrew is written from right to left using the Hebrew alphabet, which is an abjad, or consonant-only script of 22 letters. The ancient paleo-Hebrew alphabet is similar to those used for Canaanite and Phoenician. Modern scripts are based on the "square" letter form, known as Ashurit (Assyrian), which was developed from the Aramaic script. A cursive Hebrew script is used in handwriting: the letters tend to be more circular in form when written in cursive, and sometimes vary markedly from their printed equivalents. The medieval version of the cursive script forms the basis of another style, known as Rashi script. When necessary, vowels are indicated by diacritic marks above or below the letter representing the syllabic onset, or by use of matres lectionis, which are consonantal letters used as vowels. Further diacritics are used to indicate variations in the pronunciation of the consonants (e.g. bet/vet, shin/sin); and, in some contexts, to indicate the punctuation, accentuation, and musical rendition of Biblical texts (see Cantillation).
[edit]Hebrew in Judaism
According to some Jewish religious traditions, Hebrew was the language of the creation.[40][41] Likewise, Hebrew is considered to be the one language spoken by the united mankind before the dispersion connected with the Tower of Babel.[41][42] According to Jewish esoteric teachings, the Hebrew letters are the lifeforce of all things created, determining their essence.[43]
[edit]Liturgical use
Audio example of liturgical Hebrew
This is a portion of the blessing that is traditionally chanted before the Aliyah La-Torah (reading of the Torah).
Problems listening to this file? See media help.
Hebrew has always been used as the language of prayer and study, and the following pronunciation systems are found.
Ashkenazi Hebrew, originating in Central and Eastern Europe, is still widely used in Ashkenazi Jewish religious services and studies in Israel and abroad, particularly in the Haredi and other Orthodox communities. It was influenced by the Yiddish language.
Sephardi Hebrew is the traditional pronunciation of the Spanish and Portuguese Jews and Sephardi Jews in the countries of the former Ottoman Empire. This pronunciation, in the form used by the Jerusalem Sephardic community, is the basis of the Hebrew phonology of Israeli native speakers. It was influenced by the Judezmo language.
Mizrahi (Oriental) Hebrew is actually a collection of dialects spoken liturgically by Jews in various parts of the Arab and Islamic world. It was possibly influenced by the Aramaic and Arabic languages, and in some cases by Sephardi Hebrew, although some linguists maintain that it is the direct heir of Biblical Hebrew and thus represents the true dialect of Hebrew. The same claim is sometimes made for Yemenite Hebrew or Temanit, which differs from other Mizrahi dialects by having a radically different vowel system, and distinguishing between different diacritically marked consonants that are pronounced identically in other dialects (for example gimel and "ghimel".)
These pronunciations are still used in synagogue ritual and religious study, in Israel and elsewhere, mostly by people who are not native speakers of Hebrew, though some traditionalist Israelis are bi-dialectal.
Many synagogues in the diaspora, even though Ashkenazi by rite and by ethnic composition, have adopted the "Sephardic" pronunciation in deference to Israeli Hebrew. However, in many British and American schools and synagogues, this pronunciation retains several elements of its Ashkenazi substrate, especially the distinction between tsere and segol.
[edit]See also
Revival of the Hebrew language
Cantillation
Cursive Hebrew
Hebraization of English
Hebrew acronyms
Hebrew alphabet
Hebrew literature
Biblical Hebrew phonology
Modern Hebrew phonology
Jewish languages
Romanization of Hebrew
Study of the Hebrew language
[edit]Notes
^ Sáenz-Badillos, Ángel and John Elwolde: "There is general agreement that two main periods of RH (Rabbinical Hebrew) can be distinguished. The first, which lasted until the close of the Tannaitic era (around 200 CE), is characterized by RH as a spoken language gradually developing into a literary medium in which the Mishnah, Tosefta, baraitot and Tannaitic midrashim would be composed. The second stage begins with the Amoraim, and sees RH being replaced by Aramaic as the spoken vernacular, surviving only as a literary language. Then it continued to be used in later rabbinic writings until the tenth century in, for example, the Hebrew portions of the two Talmuds and in midrashic and haggadic literature."[14]
^ Fernández & Elwolde: "It is generally believed that the Dead Sea Scrolls, specifically the Copper Scroll and also the Bar Kokhba letters, have furnished clear evidence of the popular character of MH [Mishnaic Hebrew]."[17]
^ The Cambridge History of Judaism: "Thus in certain sources Aramaic words are termed "Hebrew," ... For example: η επιλεγομενη εβραιστι βηθεσδα "which is called in the Hebrew tongue Bethesda" (John 5.2). This is not a Hebrew name but rather an Aramaic one: בית חסדא, "the house of Hisda".[18]
^ Fitzmyer, Joseph A.: "The adverb ἐβραïστὶ (and its related expressions) seems to mean 'in Hebrew', and it has often been argued that it means this and nothing more. As is well known, it is used at times with words and expressions that are clearly Aramaic. Thus in John 19:13, ἐβραιστὶ δὲ Γαββαθᾶ is given as an explanation of the Lithostrotos, and γαββαθᾶ is a Grecized form of the Aramaic word gabbětā, 'raised place.'"[24]
^ "Shivat", from "Lashoov", "Shav", returning. "Tziyon" is the Hebraic pronunciation of "Zion".
^ These pronunciations may have originated in learners' mistakes formed on the analogy of other suffixed forms (katávta, alénu), rather than being examples of residual Ashkenazi influence.
[edit]References
^ Standard Israeli (Sephardi) [ʕivˈɾit]; Iraqi [ʕibˈriːθ]; Yemenite [ʕivˈriːθ]; Ashkenazi [ˈivʀis]
^ CIA's World Fact Book
^ http://www.physorg.com/news182101034.html
^ הספריה של מט"ח
^ Ross, Allen P. Introducing Biblical Hebrew, Baker Academic, 2001.
^ BBC News, 30 October 2008, 'Oldest Hebrew script' is found, Retrieved 3 March 2010
^ Mail Online, 31 October 2008, Daily Mail, Retrieved 3 March 2010
^ Haaretz, 30.10.08, [1], Retrieved 8 November2010
^ William M. Schniedewind, "Prolegomena for the Sociolinguistics of Classical Hebrew", The Journal of Hebrew Scriptures vol. 5 article 6
^ M. Segal, A Grammar of Mishnaic Hebrew (Oxford: Clarendon Press, 1927).
^ Elisha Qimron, The Hebrew of the Dead Sea Scrolls, Harvard Semitic Studies 29 (Atlanta: Scholars Press 1986).
^ Nicholas Ostler, Empires of the Word: A Language History of the World, Harper Perennial, London, New York, Toronto, Sydney 2006 p80
^ a b c Spolsky, Bernard and Elana Goldberg Shohamy. The languages of Israel: policy, ideology and practice. P.9
^ a b c Sáenz-Badillos, Ángel and John Elwolde. 1996. A history of the Hebrew language. P.170-171
^ a b Miguel Perez Fernandez, An Introductory Grammar of Rabbinic Hebrew (Leiden, Netherlands: Koninklijke Brill 1997).
^ "Hebrew" in The Oxford Dictionary of the Christian Church, edit. F.L. Cross, first edition (Oxford, 1958), 3rd edition (Oxford 1997). The Oxford Dictionary of the Christian Church which once said, in 1958 in its first edition, that Hebrew "ceased to be a spoken language around the fourth century BCE", now says, in its 1997 (third) edition, that Hebrew "continued to be used as a spoken and written language in the New Testament period".
^ An Introductory Grammar of Rabbinic Hebrew (Fernández & Elwolde 1999, p.2)
^ a b The Cambridge History of Judaism: The late Roman-Rabbinic period. 2006. P.460
^ Borrás, Judit Targarona and Ángel Sáenz-Badillos. 1999. Jewish Studies at the Turn of the Twentieth Century. P.3
^ a b Spolsky, B., 'Jewish Multilingualism in the First century: An Essay in Historical Sociolinguistics', Joshua A. Fishman (ed.), Readings in The Sociology of Jewish Languages, Leiden: E. J. Brill, 1985, pp. 35-50.. Also adopted by Smelik, Willem F. 1996. The Targum of Judges. P.9
^ Spolsky, B., 'Jewish Multilingualism in the First century: An Essay in Historical Sociolinguistics', Joshua A. Fishman (ed.), Readings in The Sociology of Jewish Languages, Leiden: E. J. Brill, 1985, p. 40. and passim
^ Huehnergard, John and Jo Ann Hackett. The Hebrew and Aramaic languages. In The Biblical World (2002), Volume 2 (John Barton, ed.). P.19
^ E.g.Acts 21:40; 22:2; 26:14: têi hebraïdi dialéktôi, lit.'in the Hebrew dialect'
^ Fitzmyer, Joseph A. 1979. A Wandering Armenian: Collected Aramaic Essays. P.43
^ Geoffrey W.Bromley (ed.)The International Standard Bible Encyclopedia, W.B. Eerdmans, Grand Rapids, Michigan 1979, 4 vols. vol.1 sub.'Aramaic' p.233: 'in the Aramaic vernacular of Palestine'
^ J.M.Griatz, ‘Hebrew in the Days of the Second Temple’ QBI, 79 (1960) pp.32-47
^ Languages of the World (Hebrew)
^ T. Carmi, Penguin Book of Hebrew Verse.
^ Safrai, Shmuel, Shemuel Safrai, M. Stern. 1976. The Jewish people in the first century. P.1036
^ Fox, Marvin. 1995. Interpreting Maimonides. P.326
^ For example, Rabbi Avraham Danzig wrote the Chayei Adam in Hebrew, as opposed to Yiddish, as a guide to Halacha for the "average 17 year old" (Ibid. Introduction 1). Similarly, the Chofetz Chaim, Rabbi Yisrael Meir Kagan’s purpose in writing the Mishna Berurah was to “produce a work that could be studied daily so that Jews might know the proper procedures to follow minute by minute”. The work was nevertheless written in Talmudic Hebrew and Aramaic, since, “the ordinary Jew [of Eastern Europe] of a century ago, was fluent enough in this idiom to be able to follow the Mishna Berurah without any trouble.” [2]
^ Shalom Spiegel,Hebrew Reborn,(1930) Meridian Books reprint 1962, New York p.56
^ Eliezer Ben Yehuda and the Resurgence of the Hebrew Language by Libby Kantorwitz
^ Rosen, Rosén (1966). A Textbook of Israeli Hebrew. Chicago & London: The University of Chicago Press. pp. 0.161. ISBN 0-226-72603-7.
^ Shisha Halevy, Ariel (1989). The Proper Name: Structural Prolegomena to its Syntax - a Case Study in Coptic. Vienna: VWGÖ. pp. 33.
^ The Transformation of Jewish Culture in the USSR from 1930 to the Present (in Russian)
^ Nosonovski, Michael (in Russian)
^ Protest against the suppression of Hebrew in the Soviet Union 1930-1931 signed by Albert Einstein, among others.
^ http://ancienthebrewgrammar.wordpress.com/2011/05/23/basic-word-order-in-the-biblical-hebrew-verbal-clause-part-6/
^ Rashi, Genesis 2, 23
^ a b "A brief history of Hebrew". Christian Friend of Israel. Retrieved 16 August 2009.[dead link]
^ Rashi, Genesis 11, 1
^ Shneur Zalman of Liadi. "Tanya". Chabad.org. Retrieved 16 August 2009.
[edit]Bibliography
Hoffman, Joel M, In the Beginning: A Short History of the Hebrew Language. New York: NYU Press. ISBN 0-8147-3654-8.
Izre'el, Shlomo, "The emergence of Spoken Israeli Hebrew", in: Benjamin Hary (ed.), The Corpus of Spoken Israeli Hebrew (CoSIH): Working Papers I (2001)
Kuzar, Ron, Hebrew and Zionism: A Discourse Analytic Cultural Study. Berlin & New York: Mouton de Gruyter 2001. ISBN 3-11-016993-2, ISBN 3-11-016992-4.
Laufer, Asher. "Hebrew", in: Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge University Press 1999. ISBN 0-521-65236-7, ISBN 0-521-63751-1.
Sáenz-Badillos, Angel, 1993 A History of the Hebrew Language (trans. John Elwolde). Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 0-521-55634-1
[edit]External links
Look up Category:Hebrew language in Wiktionary, the free dictionary.
Look up Hebrew in Wiktionary, the free dictionary.
Hebrew language edition of Wikipedia, the free encyclopedia
Hebrew edition of Wikisource, the free library
Wikibooks has a book on the topic of
Hebrew
Ancient Hebrew Research Center Research and Learning Hebrew Resources
Fully Transliterated Modern Hebrew Course (with listing of verb roots and derived verbs)
Morfix online dictionary
Early Hebrew Newspapers Thousands of pages of mid- to late-19th-century and early 20th-century newspapers written in Hebrew and readable on line.
Categorized Hebrew language study resources on the Internet
Hebrew fonts
USA Foreign Service Institute (FSI) Hebrew basic course
History of the Ancient and Modern Hebrew Language, David Steinberg
Biblical Hebrew Poetry and Word Play – Reconstructing the Original Oral, Aural and Visual Experience
Short History of the Hebrew Language, Chaim Rabin
Hebrew Pronunciation - a blog post by Rabbi Gil Student about how Hebrew should be pronounced in prayer (liturgically), in accordance with Halakha and Poskim
Jewish Story Writing Resource for Jewish writers.
[show]
Links to related articles
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)
Submit ratings
Categories: Hebrew languageFertile CrescentHebrew Bible topicsLanguages of IsraelSemitic languagesVerb–subject–object languages
قس فرانسه
L’hébreu (עִבְרִית / ivrit) est une langue appartenant à la branche centre-nord de la famille des langues sémitiques du groupe canaanéen. Elle est étroitement apparentée au phénicien et aux langues araméennes ainsi qu'à l'arabe. Elle compte plus de 8 millions de locuteurs en Israël et en diaspora[réf. nécessaire]. L’hébreu est l’une des deux langues officielles de l’État d’Israël, avec l’arabe.
Sommaire [afficher]
Histoire de la langue hébraïque[modifier]
Hébreu ancien[modifier]
L'hébreu parmi les langues sémitiques de l'antiquité[Quand ?].
L'hébreu provient du cananéen.
De l’écriture égyptienne en hiéroglyphes dériva l’écriture protosinaïtique, suivie de l’écriture protocananéenne. Cette écriture évolua ensuite en écriture phénicienne considérée comme la mère des écritures grecque, paléo-hébraïque, samaritaine et araméenne.
Le proto-hébreu[modifier]
Les lettres d’Amarna, ou de Tel-Amarna, sont une correspondance diplomatique égyptienne du xive siècle avant notre ère. Certaines lettres viennent de Canaan, la future terre promise des Hébreux. Elles sont rédigées en akkadien, la langue diplomatique de l’époque. Mais elles comprennent beaucoup de mots et expressions de la ou des langues ouest-sémitiques parlées en Canaan. On y retrouve des parallèles linguistiques frappants avec l’hébreu de l’Ancien Testament, ce qui indique que des formes dialectales de proto-hébreu étaient parlées en Canaan avant l’installation des Hébreux eux-mêmes (les lettres ne font pas mention des Hébreux, sauf peut-être sous la forme des Apirou, population mal identifiée dont le nom a un rapport possible avec « Hébreux »).
Mais au-delà de ces indices linguistiques, la forme de ce ou de ces proto-hébreu(x) reste imprécise. On peut cependant remarquer que les anciens dialectes phéniciens (Liban actuel) connus sont très similaires à l’hébreu ancien, à tel point qu’on peut parler de formes géographiques d’une même langue, qui semble donc avoir été parlée (avec des variantes régionales) de la Phénicie (Liban actuel) à Canaan (Israël actuel). L’hébreu biblique provient donc d’une (voire plusieurs) de ces variantes géographiques dialectales.
Un millénaire plus tard, le phénicien des colons carthaginois ressemblait encore fortement à l’hébreu, malgré une divergence géographique et historique déjà ancienne.
Article détaillé : Alphabet paléo-hébraïque.
En juillet 2008 est découvert l’Ostraca de Khirbet Qeiyafa, la plus ancienne trace écrite de l’hébreu, sur le site de Khirbet Qeiyafa, une petite localité de l’Âge du Fer IIA, qui existait entre -1050 et -970.
Hébreu biblique[modifier]
L’hébreu est la langue grosso modo de la Bible hébraïque (תַּנַ"ךְ / tanakh) et de la Mishnah, alors que celle de la plupart des livres apocryphes (ספרים חיצוניים / sefarim hitsoniyim) est l'araméen. Les manuscrits de Qumran (ספרים גנוזות / sefarim guenouzot) découverts dans des grottes situées au Nord de la mer morte entre 1947 et 1956, sont eux aussi principalement écrits en hébreu. En dehors des copies de livres bibliques, seulement un manuscrit sur six était rédigé en araméen (un petit nombre de manuscrits étant aussi composé en grec).
Dans la Bible, notamment dans le premier livre, la Genèse (בְּרֵאשִׁית / Bereshit), au chapitre 14, verset 13, on trouve אברם העברי / Avram ha-’ivri, il s’agit « d’Abram l’Hébreu » avant qu’il ne devienne Abraham (אַבְרָהָם / Avraham), mais le texte ne fait aucune mention de la langue parlée par celui-ci et ses descendants. Il est généralement admis que le terme « hébreu » viendrait de l’expression « מעבר לנהר / me-’ever la-nahar » (de l’autre côté du fleuve) qui désigne l’origine d’Abraham.
Le texte de la Bible hébraïque en usage dans les éditions imprimées ou dans les rouleaux de la Torah à la synagogue est appelé texte « massorétique » (מסורת / massoret, signifiant « transmission »). Sa rédaction est le fruit d’un travail de plusieurs siècles, depuis l’époque des rois (viiie siècle av. J.-C.) jusqu’à celle des Maccabées (livre de Daniel, 167 avant l’ère chrétienne), dont il est difficile d’établir les différentes étapes.
L’hébreu biblique est une langue religieuse, sans doute différente de la langue parlée par la population. On y retrouve en effet essentiellement des termes pouvant être utilisés dans un contexte religieux. On a ainsi remarqué une certaine pauvreté de la langue biblique : la Bible ne comporte pas plus de 8 000 mots, dont 2 000 seraient des hapax (des termes n’apparaissant qu’une seule fois), et ces mots sont construits sur seulement 500 racines hébraïques[réf. nécessaire]. Ainsi, par exemple, l’hébreu biblique ne connaît que peu de couleurs : le blanc, le noir, le rouge, le bleu (encore que tekhelet ait été interprété comme une nuance foncée (par Rachi) ou bleu clair (par Maïmonide), et que l’actuelle Bible du rabbinat français le traduise par « azur »). Un vocabulaire populaire plus diversifié, aujourd’hui disparu, a dû exister à côté de la langue formaliste et spécialisée de la Bible.
Hébreu mishnique[modifier]
Cette forme de l’hébreu correspond à une période de l’histoire de la langue hébraïque (ier - vie siècle) qui correspond à peu près à la période du Talmud (iie - ve siècle), et celui-ci en est donc un témoignage. Elle est appelée aussi hébreu rabbinique ou langue des Sages.
C’était une langue vivante utilisée dans la vie courante autant que dans la littérature comme l’attestent des documents épigraphiques et des manuscrits retrouvés par les archéologues en Israël, et réunis dans une banque de données israélienne1. Elle a commencé à être étudiée linguistiquement par Abraham Geiger en 1845.
L’hébreu mishnique contient certaines innovations par rapport à l’hébreu de la Bible, auquel il est postérieur de plusieurs siècles. Ces innovations portent en particulier sur les domaines de la syntaxe et du vocabulaire. Dans ce dernier domaine, on constate des emprunts aux langues politiquement et/ou culturellement dominantes de l’époque : araméen, grec, latin et persan.
Hébreu médiéval[modifier]
À partir du xe siècle, c’est en dehors de la Palestine, au milieu des diverses communautés juives de la diaspora (גלות / galout) que l’hébreu survit, jusqu’à sa remarquable renaissance en terre d’Israël (אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל / erets Israel) au xxe siècle.
Dans la vie quotidienne les juifs parlaient la langue du pays dans lequel ils vivaient, réservant la langue hébraïque au domaine cultuel. C’est en effet dans cette langue que les juifs de la diaspora priaient trois fois par jour, qu’ils lisaient la Torah et en étudiaient les commentaires ; c’est également en hébreu que des sages (חכמים / hakhamim) des différents pays correspondaient. La production hébraïque dans des domaines cultuels, culturels et professionnels montrent la dynamique de la langue hébraïque sur la longue durée historique.
Hébreu moderne : renaissance de la langue[modifier]
Eliézer Ben Yehoudah à sa table de travail
L’hébreu a connu au xxe siècle une renaissance moderne sous l’impulsion de Eliézer Ben Yehoudah (1858-1922).
Le travail de Ben Yehoudah trouve son origine dans la période dite de la Haskalah (השכלה).
La Haskalah[modifier]
La Haskalah est un mouvement philosophique influencé par le siècle des Lumières français, lancé à la fin du xviiie siècle en Allemagne par Moses Mendelssohn (1729-1786), et qui entend mieux intégrer les Juifs dans leur environnement non juif, par la pratique d’une éducation « moderne », l’implication dans les débats philosophiques ou scientifiques, et l’intégration aux circuits économiques de l’époque.
Une partie du mouvement s’est aussi attachée à une renaissance de l’usage de la langue hébraïque. Celle-ci était devenue exclusivement une langue religieuse utilisée pour le culte. Les partisans de la Haskalah, les maskilim (משכילים), du moins ceux intéressés par cette question, souhaitaient développer un usage laïc de la langue, et en répandre l’usage dans les populations juives.
En 1793, le premier périodique en langue hébraïque est publié par des maskilim de la ville prussienne de Koenigsberg : המאסף / hameasef (« Le Collectionneur »). Une part importante du journal est consacrée aux traductions, à la philologie, à la création littéraire de type moderne et aux actualités.
Dès 1853, Avraham Mapou, le père du roman hébreu, publie un « roman biblique » qui connaîtra un grand succès auprès des lecteurs : L’Amour de Sion.
Shalom Abramovitch, plus connu sous le nom de Mendele Moich Sforim (Mendele le vendeur de livres), inventa après un détour via le yiddish une nouvelle prose hébraïque, mélange d’hébreu biblique et rabbinique.
La Haskalah se développe progressivement dans l’Empire austro-hongrois puis dans l’Empire russe où elle se heurte à l’hostilité de milieux plus traditionalistes, moins exposés à l’assimilation qu’en Allemagne.
C’est en Europe centrale et orientale que se développe la presse hébraïque : plusieurs journaux naissent à Vienne, en Galicie (חלוץ / halouts, השחר / hashahar) ou dans l’Empire russe (המגיד / hamagid, המליץ / hamelits). Ces derniers jouèrent un rôle clé dans la diffusion des idées « modernisatrices », des œuvres littéraires et de l’usage laïque de l’hébreu propre aux maskilim.
Ces derniers furent très tôt confrontés à la relative pauvreté (8 000 mots et 500 racines) de la langue hébraïque, en particulier pour évoquer le monde moderne. Le problème avait deux origines : d’une part, l’hébreu était une langue datant de l’Antiquité, d’autre part il s’agissait d’une langue formaliste spécialisée dans le domaine religieux et qui n’était quasiment plus usité en dehors du domaine religieux.
Certains auteurs, comme Mendele Moich Sforim, commencèrent donc un travail de création lexicale, inventant de nouveaux mots sur la base de racines hébraïques et arabes.
Les maskilim parvinrent ainsi à faire éclore l’usage littéraire de la langue hébraïque, partiellement modernisée.
Ben Yehouda[modifier]
C’est en 1858 que naquit dans une bourgade lituanienne Eliézer Perlman. De son maître à la yeshiva (école talmudique), il apprit la grammaire hébraïque et lut en cachette, comme d’autres étudiants, le roman d’Avraham Mapou, L’Amour de Sion. Il poursuivit des études de médecine à Paris où il eut l’occasion de parler hébreu, et conçut le projet de faire revivre l’usage de cette langue. En 1878, il écrivit un article dans ha-shahar où il appelle les Juifs à parler l’hébreu.
Sympathisant du premier groupe sioniste, les Amants de Sion, Eliézer Perlman choisit en 1881 le patronyme d’Eliézer Ben Yehouda et partit s’installer dans la ville de Jérusalem, en Palestine ottomane. Marié la même année, il décida de ne s’adresser à sa femme Deborah qu’en hébreu. Il interdit que l’on communique avec son fils, Ben Tsion (qui portera plus tard le nom d’Itamar Ben Avi), dans une autre langue. Les maskilim avaient développé une langue littéraire, mais c’est à l’initiative de Ben Yehouda que commença le renouveau de l’hébreu parlé.
En 1894, Eliézer Ben Yehouda entreprit la rédaction d’un dictionnaire réunissant tous les termes hébreux utilisables en hébreu moderne. Pour ce faire, il se fonda sur l’hébreu religieux (biblique ou mishnaïque), ainsi que sur le travail de création lexical des premiers maskilim. Ce travail restant insuffisant, Eliézer Ben Yehouda fut à l’origine de nombreux néologismes comme « restaurant » (מסעדה / mis'adah), « journal » (עיתון / iton) ou encore « montre » (שעון / sha'on). Il est aussi à la base de l’usage de la prononciation séfarade (qu’il considérait être plus fidèle à la prononciation antique) de l’hébreu religieux comme base de la prononciation de l’hébreu moderne.
Au bout de quinze ans, le premier volume du Thésaurus de la langue hébraïque ancienne et moderne était publié. Les sixième et septième volumes furent publiés peu avant sa mort, en 1922. Ce n’est qu’en 1959 que la série complète de seize volumes fut achevée.
Oppositions et adhésions[modifier]
Signalisation routière multilingue en hébreu, arabe et anglais dans un secteur de Cisjordanie occupé par Israël.
La pratique « vulgaire » et quotidienne de la « langue sacrée » (לשון הקודש / Lĕshôn Ha-Qôdesh) suscitera la très ferme hostilité des Juifs les plus religieux. Au cours du xxe siècle, la plupart des haredim (ultra-orthodoxes) se rallieront cependant progressivement à la pratique quotidienne de cette langue « modernisée », tout en conservant l’hébreu religieux pour le culte.
Certains groupes haredim actuels, comme la Edah Haredit continuent de refuser l’usage laïque de l’hébreu, le réservant à un usage sacré. Les membres israéliens actuels de la Edah utilisent ainsi toujours le yiddish comme langue parlée.
À l’inverse, le mouvement sioniste défendit rapidement l’usage de l’hébreu modernisé des maskilim, plus particulièrement dans la version de Ben Yehouda.
Si dans Der Judenstaat, Théodore Herzl ne croit pas à l’hébreu comme langue uniforme de l’État juif, les organisations sionistes qui apparurent entre la fin du xixe siècle et le début du xxe siècle s’y rallièrent très rapidement. L’hébreu devint ainsi une des langues officielles de la Palestine mandataire (1922-1948), puis d’Israël après 1948.
L’Académie de la langue hébraïque[modifier]
La langue est officiellement régie par l’Académie de la langue hébraïque (האקדמיה ללשון העברית / HaAkademia LaLashon Haivrit).
Synthèse[modifier]
Ben Yehouda n’est pas le seul créateur de l’hébreu moderne. Les maskilim qui l’ont précédé y ont contribué. Les locuteurs de l’hébreu qui lui ont succédé ont continué de créer des mots, processus propre à toute langue vivante. Mais par l’ampleur de son œuvre de création et de recensement des termes, il apparaît comme un fondateur incontournable.
Grammaire de l'hébreu[modifier]
Écriture des consonnes[modifier]
Lettres de l’hébreu
א Aleph ב Beth/Veth
ג Gimel ד Dalet
ה He ו Vav
ז Zayin ח Heth
ט Teth י Yod
כ Kaf/Khaf ל Lamedh
מ Mem נ Nun
ס Samech ע ʿAyin
פ Pe/Fe צ Tsadi
ק Qof ר Resh
ש Shin/Sin ת Tav
Article détaillé : Alphabet hébreu.
L’hébreu s’écrit et se lit de droite à gauche et possède un alphabet consonantique (abjad) de vingt-deux lettres.
L’écriture actuelle de l’hébreu est l’écriture dite carrée (כתב מרובע / ktav merouba’) que les sages du Talmud désignaient sous le nom d’« écriture assyrienne » (כתב אשורי / ktav ashouri).
Les sages du Talmud connaissaient deux écritures de l’hébreu : l’écriture dite hébraïque (כתב עברי / ktav 'ivri — aujourd’hui appelée alphabet paléo-hébraïque) et l’écriture assyrienne. D’après un traité talmudique, le peuple d’Israël aurait abandonné aux Samaritains l’écriture hébraïque à l’époque du Talmud et conservé la seule écriture assyrienne : « Israël a choisi l’écriture assyrienne et la langue sacrée et a laissé aux hediotot [Samaritains2] l’écriture hébraïque et la langue araméenne ».
Ainsi les caractères paléo-hébraïques de l’hébreu samaritain aujourd’hui encore utilisés par les Samaritains de la petite communauté de Holon et Naplouse sont les antiques caractères, légèrement modifiés au cours des siècles, abandonnés par les Juifs à l’époque talmudique.
Si l’hébreu ancien distingue de manière très claire les différentes gutturales, l’hébreu contemporain ne le fait guère. De plus, sa phraséologie incline de plus en plus vers des structures indo-européennes. La prononciation de l’hébreu moderne ne distingue plus certains phonèmes notés par des lettres différenciées, telles que « ח » (het) et « כ » (khaf) par exemple, créant une tendance homonymique et des difficultés d’orthographe. D’autres couples homophoniques figurent dans l’hébreu moderne : « ב » / « ו » (vav / vet), « ת » / « ט » (tet / tav) et « כּ » / « ק » (kouf / kaf).
Notation des voyelles[modifier]
Article détaillé : Diacritiques de l’alphabet hébreu.
À l’origine, la langue hébraïque, comme d’ailleurs les autres langues sémitiques utilisant l’alphabet, ne note pas les sons vocaliques.
Trois systèmes vocaliques se sont développés : le babylonien, le palestinien et celui dit de Tibériade. Ce n’est qu’au viie siècle que les sages (חז"ל / hazal) du judaïsme réunis à Tibériade convinrent d’un système de voyelles basé sur des traits et des points qu’on appelle système vocalique, qui se nomme en hébreu « torat hanikoud » (« règles de ponctuation »). On hérite aussi de cette période les signes de cantillation (טעמים / te'amim — le mot טעם / ta’am signifie « goût » en hébreu), la Torah étant chantée depuis ses origines. Elle l’est encore de nos jours dans le culte juif grâce à ces signes de cantillation.
Formation des mots[modifier]
Article détaillé : Grammaire hébraïque.
En hébreu tout mot peut s’analyser en deux morphèmes : le schème et la racine.
Les schèmes nominaux ou verbaux constituent des squelettes dans lesquels sont coulées les racines. Ils sont en nombre limité et associés à des sens ou des usages spécifiques.
La racine de chaque mot se dégage naturellement pour le locuteur hébraïsant qui distingue l’ajout d’une consonne préfixale ou suffixale. Une racine est généralement trilitère mais l’hébreu connaît aussi des racines quadrilitères voire quinquilitères.
C’est ainsi que l’on peut produire un adjectif, une conjugaison, une forme passive, un indicatif, etc. à partir de n’importe quelle racine, même si le mot est d’origine étrangère ou [lazim] לעזי"ם comme l’écrit RACH"I : prenons le mot « téléphone » (טלפון) se prononçant bien entendu « téléfone », le verbe « téléphoner » suivant la grammaire hébraïque, se dit « letalepène » (לטלפן) (certains prononcent « letalefène » par assimilation).
Les membres de la famille Kimhi qui ont vécu vers le milieu du Moyen Âge ont passé de nombreuses années à dénombrer et comprendre les schèmes (משקל) et ont posé les bases de la première grammaire hébraïque.
Notes et références[modifier]
↑ 1, CD-Rom du Hebrew Language Historical Dictionary Project, Jérusalem, 1998.
↑ Qui sont les hediotot ? Rabbi Hisda dit : « les Couthéens » (Sanhédrin 21b). Le terme dépréciatif de hediotot désignerait les Samaritains.
Le chanteur d’Opéra David Serero a interprété le rôle principal du tout premier opéra en Hébreu (The Dybbuk) en Israël (Juillet 2011) composé par Ofer Ben-Amots.[non pertinent]
Voir aussi[modifier]
Bibliographie[modifier]
L’article « hebrew » dans l’Encyclopedia Judaica.
Bar Asher Moshé, Fonctions et activités de l’Académie de la langue hébraïque dans l’orientation et le développement de la langue hébraïque, Meta, Volume 43, numéro 1, 1998
Mireille Hadas-Lebel, Histoire de la langue hébraïque, Des origines à l’époque de la Mishna, Collection de la Revue des études juives, Éditions E. Peeters, 1995
Mireille Hadas-Lebel, L’Hébreu : 3 000 ans d’histoire, Albin Michel, collection Présences du judaïsme, 1992 (ISBN 978-2-226-05865-2)
Agnès Tichit, Hébreu biblique. Grammaire de base et introduction aux fêtes juives. Textes expliqués. Exercices et corrigés, collection Langues et cultures anciennes 3, éd. Safran, 2007 (2e édition) (ISBN 978-2-87457-008-7)
Agnès Tichit, Le Verbe en hébreu biblique. Conjugaisons, exercices et corrigés, collection Langues et cultures anciennes 2, éd. Safran, 2004 (ISBN 978-2-9600469-6-0)
Orna Lieberman, Hébreu d'aujourd'hui ; grammaire, vocabulaire, Biblieurope, 2001
Eliyahou Reichert, L'Hébreu israélien. Précis de grammaire, Didier Devillez - Institut d'études du judaïsme, Bruxelles, 2008
Filmographie[modifier]
Deux films de la réalisatrice Nurith Aviv :
D’une langue à l’autre (2004)
Langue sacrée, langue parlée (2008)
Articles connexes[modifier]
Wikipédia en hébreu.
linguistique
liste de langues
langues par famille
langues afro-asiatiques
langues sémitiques
Paléo-hébraïque
Grammaire hébraïque
Shorashon
Hébraïsme
Liste Swadesh de l'hébreu
Eliezer Ben-Yehuda
Positions des caractères hébreux sur le clavier AZERTY : image:clavierhe.png pour Windows XP
[afficher]
v · d · m
Hébreu · עִבְרִית
[afficher]
v · d · m
Langues juives
Liens externes[modifier]
Sur les autres projets Wikimedia :
hébreu, sur le Wiktionnaire Hébreu, sur Wikiversity
Un site francophone dédié à l'étude de l'hébreu moderne
Un site consacré à l'enseignement de l'hébreu dans l'académie de Paris et dans toute la France
Modern Hebrew Un catalogue de ressources pour les étudiants d'hébreu moderne
Typographie hébraïque sur le territoire de langue allemande
Rachel, Réseau européen des bibliothèques judaïca et hébraïca, en partenariat avec la BNF
Dictionnaire Hébreu Français / Français Hébreu en ligne
Portail de la culture juive et du judaïsme Portail d’Israël Portail des langues
Catégories : Langue SVOLangue officielleLangue d'IsraëlGrammaire hébraïqueLangue hébraïqueInventaire de langues
قس آلمانی
Hebräisch (עברית ‘Ivrit, moderne hebräische Aussprache?/i) gehört zur kanaanäischen Gruppe des Nordwestsemitischen und damit zur afroasiatischen Sprachfamilie, auch semitisch-hamitische Sprachfamilie genannt.
Die Basis aller späteren Entwicklungsformen des Hebräischen ist die Sprache der heiligen Schrift der Juden, der hebräischen Bibel, deren Quellschriften im Laufe des 1. Jahrtausends v. Chr. entstanden und kontinuierlich redigiert und erweitert und schließlich um die Zeitenwende kodifiziert wurden. (Alt-)Hebräisch wird daher oft mit dem Begriff „Biblisch-Hebräisch“ gleichgesetzt, selbst wenn dies weniger sprachhistorisch als literaturhistorisch begründet ist: Althebräisch als die Sprache der Bibel. In der Bibel wird die Sprache sefat qena'an („Sprache Kanaans, Jes 19,18“) genannt. Nach der Zerstörung des Jerusalemer Tempels durch Nebukadnezar II. im Jahre 586 v. Chr. und dem darauf folgenden babylonischen Exil kam die dortige Amtssprache Aramäisch unter den Juden in Umlauf, sodass das Hebräische fortan in Konkurrenz zum Aramäischen stand und viele Einflüsse von diesem aufnahm.
Nach der Zerstörung des Zweiten Tempels zu Jerusalem im Jahre 70 n. Chr. verlagerte sich das Zentrum jüdischen Lebens von Judäa nach Galiläa und ins Exil. Etwa ab dem Jahre 200 hörte Hebräisch auf, als Alltagssprache zu fungieren. Es blieb indessen eine Sakralsprache, wurde jedoch nie ausschließlich zu liturgischen Zwecken benutzt, sondern auch zur Abfassung von philosophischen, medizinischen, juristischen und poetischen Texten, so dass sich das Vokabular des Mittelhebräischen im Laufe der Jahrhunderte erweitern konnte. Es ist ebenfalls bezeugt, dass sich die verstreuten jüdischen Gemeinden zur Verständigung untereinander des Hebräischen bedienten.
Die Erneuerung des Hebräischen als Muttersprache begann im späten 19. Jahrhundert unter Elieser Ben-Jehuda. 1889 gründete er in Jerusalem den „Rat der hebräischen Sprache“, den Vorläufer der Akademie für die Hebräische Sprache, mit dem Ziel, die seit etwa 1700 Jahren kaum mehr gesprochene Sprache der Bibel wiederzubeleben. Auf diesem Wege entstand eine moderne hebräische Muttersprache (Ivrit), deren Unterschiede zum biblischen Hebräisch im Schriftbild und in der Morphologie äußerst gering, in der Syntax aber z.B. gravierend sind.
Inhaltsverzeichnis [Anzeigen]
Geschichte [Bearbeiten]
Man unterscheidet drei Entwicklungsstufen: Alt-, Mittel- und Neuhebräisch.
Althebräisch [Bearbeiten]
Das Althebräische ist aufs Engste mit der Phönizisch-punischen Sprache sowie den anderen semitischen Varietäten der vorderasiatischen Mittelmeerküste verwandt; die meisten Linguisten betrachten heute das Kanaanäische (mit dem Hebräischen als einer von mehreren Mundarten) und das Phönizische als ein und dieselbe Sprache. Sprachwissenschaftlich gesehen ist (Alt-)Hebräisch ein südkanaanäischer Dialekt des 1. Jahrtausends v. Chr., das in einem Dialektkontinuum mit den kanaanäischen Sprachen Moabitisch, Ammonitisch, Edomitisch, Ugaritisch, Phönizisch usw. stand. Der älteste bekannte hebräische Text ist der auf eine Tontafel niedergeschriebene Gezer-Kalender von 925 v. Chr., der heute in Istanbul ausgestellt ist. Es gibt ältere Zeugnisse der anderen verwandten Dialekte.
Das berühmteste Werk in althebräischer Sprache ist die jüdische Bibel, der Tanach (im christlichen Sprachgebrauch Altes Testament genannt). Die ältesten erhaltenen Abschriften biblischer Texte sind die Schriftrollen vom Toten Meer. Sie wurden 1947 in Qumran gefunden und stammen aus der Zeit zwischen dem 3. Jahrhundert v. Chr. und dem späten 1. Jahrhundert n. Chr. Sie weisen zahlreiche Unterschiede zur kodifizierten jüdischen Bibel auf, umfassen auch Schriften, die in den Kanon der jüdischen Bibel nicht eingegangen sind.
Entwicklung des Mittelhebräischen [Bearbeiten]
Die Juden im Perserreich benutzten Aramäisch, das für die folgenden 700 Jahre zur Umgangssprache wurde und vor allem in der Bibelübersetzung Targum und im Talmud literarisch verwendet wurde. Aramäisch gehört ebenfalls zum nordwestlichen Zweig der semitischen Sprachen und ist somit dem Hebräischen relativ nahe verwandt. In der mittelhebräischen Phase wurden zahlreiche aramäische Ausdrücke und Redewendungen ins Hebräische übernommen, vor allem aber die aramäische Schrift, die als Quadratschrift bis heute in Gebrauch ist, während die Aramäer ihre Schrift zu verschiedenen Kursiven weiterentwickelten und die Quadratschrift aufgaben. Auch die Syntax änderte sich in dieser Phase grundlegend (Übergang von der in den älteren semitischen Sprachen üblichen Struktur Prädikat–Subjekt–Objekt hin zu Subjekt–Prädikat–Objekt sowie von der parataktischen, das heißt Hauptsätze bevorzugenden Syntax hin zum hypotaktischen Prinzip, d.h. zu Hauptsatz-Nebensatz-Konstruktionen). Das Mittelhebräische umfasst das spätbiblische Hebräisch und das Hebräisch der Rabbinischen Literatur, d.h. der Werke der jüdischen Gelehrten insbesondere Palästinas und Babyloniens nach der Zerstörung des Zweiten Tempels (70 n. Chr.).
Während fast zwei Jahrtausenden war Hebräisch keine als Muttersprache gesprochene Sprache, sondern meist Zweit- oder Drittsprache von Juden, das heißt in der Regel von gebildeten jüdischen Männern, in allen Teilen der Diaspora. In der traditionellen jüdischen Ausbildung wurde viel Zeit darauf verwendet, Tora, Mischna, Gemara und rabbinische Kommentare im hebräischen (und zum Teil aramäischen) Original zu lesen. Der wichtigste Beitrag zum Erhalt des biblischen Hebräisch stammt von den Masoreten, die vom 7. bis zum 10. nachchristlichen Jahrhundert zum nur mit Konsonanten geschriebenen Bibeltext Vokale, Akzente und so genannte Teamim hinzufügten, das heißt Angaben zum liturgischen Gesang im Gottesdienst. Da die entsprechenden Zeichen hauptsächlich aus Punkten bestehen, spricht man von „Punktation“ (hebräisch „Nikud“). Die bedeutendsten Masoreten wirkten im 9./10. Jahrhundert n. Chr. in Tiberias am See Genezareth.
Vor allem zwei Familien sind hier bedeutsam: Ben Ascher und Ben Naftali. Nachdem bereits vorher in Babylonien wie in Palästina Texte punktiert worden waren, schuf Aaron ben Mosche ben Ascher das ausführlichste und gründlichste Punktationssystem, das sich schließlich auch durchsetzte. Der allgemein anerkannte jüdische hebräische Bibeltext, der seit dem 16. Jahrhundert auch von christlichen Theologen der exegetischen Arbeit am Alten Testament zugrunde gelegt wird, geht auf die Familie Ben Ascher zurück. In der Biblia Hebraica Stuttgartensia ist der masoretische Text nach der ältesten vollständigen Handschrift dieser Textform, dem Codex Leningradensis abgedruckt. Die Arbeiten von Paul Kahle zu verschiedenen masoretischen Systemen und der Vergleich mit griechischen Umschriften des Hebräischen in der Septuaginta und der Hexapla des Origenes haben gezeigt, dass die Masoreten von Tiberias in ihrer Punktation nicht von der gängigen Volkssprache ausgingen, sondern zum Teil ein ideales philologisches Konstrukt schufen, das vor allem religiösen Bedürfnissen genügen sollte.
Neuhebräisch [Bearbeiten]
Das mittelalterliche Hebräisch, das eine reiche Literatur aufzuweisen hat, und das Hebräische der Neuzeit bilden zusammen das Neuhebräische. Das neuzeitliche Hebräisch zerfällt wiederum in zwei Perioden, die aber nicht für die gesamte Judenheit Gültigkeit besaßen. Wesentliche Neuerungen (eine Abwendung von der rabbinischen Tradition und Betonung der vermeintlichen Reinheit und Ursprünglichkeit des biblischen Sprachstils) brachte die jüdische Aufklärung im 18./19. Jahrhundert. Einen weiteren Neuanfang, der schließlich zur Reetablierung als muttersprachlich weitergegebenes Idiom führte, bewirkten die Zionisten vom Ende des 19. Jahrhunderts an. Diese Sprachform wird meist als Modernhebräisch oder Ivrit bezeichnet. Anzumerken ist jedoch, dass der Begriff Ivrit auf Hebräisch die gesamte hebräische Sprache aller Perioden bezeichnet.
Ivrit [Bearbeiten]
Das infolge der Aufklärung und des Zionismus entstandene israelische Hebräisch ist das Ergebnis einer Wiederbelebung des Entwicklungsstandes der Sprache, den die Masoreten von Tiberias mit ihrer Vokalisation fixiert haben, jedoch auf der Basis einer späteren, eher mittelhebräischen Syntax, die zudem Einflüsse der europäischen Sprachen aufweist. Die relativ wenigen spezifisch althebräischen Formen werden in Israel verstanden und in der Schule gelehrt, in der Alltagssprache jedoch nicht verwendet (z. B. Pausalformen); zudem haben zahlreiche biblische Wörter heute eine andere Bedeutung. Insbesondere ist das althebräische Aspektsystem des Verbs seit dem Mittelhebräischen einem Tempussystem gewichen; die althebräischen Aspekte wurden bei der Rückbesinnung auf das Bibelhebräische in der Neuzeit nicht in die moderne Sprache übernommen. Dennoch gilt das Hebräische heute vielen als Beispiel einer erfolgreichen Umwandlung einer Sakralsprache zu einer modernen Nationalsprache. Dies wurde von David Ben Gurion, dem ersten Ministerpräsidenten des Staates Israel, mit folgendem Ausspruch kommentiert: „Wenn Moses heute zurückkäme und um ein Stück Brot bäte, verstünde man ihn.“ Eine derartige Auffassung wurde teilweise auch von Hebraisten und Semitisten vertreten (Ullendorff), ist aber umstritten (Brockelmann). Man bedenke die für semitische Sprachen untypische Aussprache des heutigen Hebräisch, das nur noch in der Orthografie, aber nicht in der Phonetik die spezifisch semitischen Laute ausdrückt, das heißt zwischen alef und ajin, kaf und qof, thet und tav, chet und khaf etc. unterscheidet und somit über wesentlich weniger Laute verfügt als alle anderen semitischen Sprachen. Die genannten Buchstabenpaare sind heute homophon. Nur Israeli mit arabischer Muttersprache differenzieren gelegentlich noch einzelne dieser Laute.
Hebräische Schrift [Bearbeiten]
Siehe Hebräisches Alphabet sowie die Einträge unter den einzelnen Buchstaben, von Aleph bis Taw. Schreibrichtung von rechts (oben) nach links.
Grammatik [Bearbeiten]
→ Hauptartikel: Althebräische Grammatik
Für die Grammatik des Modernen Hebräisch siehe Ivrit.
Substantive [Bearbeiten]
Das Althebräisch gehört wie alle semitischen Sprachen grundsätzlich zu den Kasussprachen. Seit dem der Ausfalls der Kasusflexion in der kanaanäischen Gruppe der semitischen Sprache werden jedoch schon ab dem 10. Jh. v, Chr. zur Unterscheidung von Subjekt und Objekt keine Fälle mehr verwendet, sondern das Objekt kann optional mit einer speziellen nota objecti markiert werden, das ist allerdings nur bei determinierten Objekten möglich. Flexion spielt jedoch eine wichtige Rolle bei der Bildung und Ableitung von Verben, Substantiven, der Genitivkonstruktion Status constructus, die auf Hebräisch Smichut (סְמִיכוּת – „Stützung“) genannt wird.
Status Constructus [Bearbeiten]
Beispiele für Smichut:
bájit (בַּיִת) = Haus; lechem (לֶחֶם) = Brot; bēt lechem (בֵּית־לֶחֶם) = Haus des Brotes (Bethlehem). Hierbei tritt, je nach Genus und Numerus, meist eine Veränderung der Vokalisation ein.
In der Smichut wird der Artikel, im Gegensatz zu den Indogermanischen Sprachen, vor das letzte Substantivattribut eingeschoben:
alijá (עֲלִיָּה) = Einwanderung; nó`ar (, נוֹעַר, נֹעַר) = Jugend; aliyát hanó`ar (עֲלִיַּת הַנּוֹעַר) = die Einwanderung von Jugendlichen.
Das Besitzverhältnis kann (insbesondere im Neuhebräischen) durch eine Kurzform und eine längere Form wiedergegeben werden. Die Kurzform besteht in der Anhängung einer persönlichen Nachsilbe (wie sie im Althebräischen ausgedrückt wird), die längere Form durch Ableitungen der Präposition שֶׁל schel („von“).
Die Präposition schel wiederum ist selbst zusammengesetzt aus zwei Bestandteilen: Dem Reflexium שֶׁ… sche und der Präposition לְ… le, was soviel bedeutet wie bei. Beispiel:
Sohn = בֵּן ben
mein Sohn = בְּנִי bni bzw. הַבֵּן שֶׁלִּי habén schelí (wörtlich „der Sohn, der bei mir (ist)“). Das Reflexivum שֶׁ… ist hier eine Kurzform des vor allem im Althebräischen vorkommenden „אֲשֶׁר“ (aschēr), welches dem deutschen „der-/die-/dasjenige, der/die/das…“ übersetzt wird.
Dass die hebräische Schrift eine Konsonantenschrift ist, kommt nicht von ungefähr: In der hebräischen Sprache besteht ein Wortstamm nur aus Konsonanten. Die verschiedenen abgeleiteten Formen entstehen durch Hinzufügung unterschiedlicher Vokale sowie mit Hilfe von Vor- und Nachsilben.
Genera [Bearbeiten]
Die hebräische Sprache kennt zwei grammatikalische Geschlechter bzw. Genera: männlich und weiblich. Weibliche Substantive und Namen enden meistens mit …a ( ה…) oder …t (ת…). Beispiel: Sarah (שָׂרָה), `Ivrith (עִבְרִית). Es gibt jedoch auch einige Ausnahmen, beispielsweise endet das Wort „lájla“ (לַיְלָה – Nacht) mit dem Buchstaben „He“ und ist trotzdem grammatikalisch männlich.[1] Es können auch weibliche Nomen männliche Endungen tragen.
Betont wird meistens die letzte Silbe, in einigen Fällen auch die vorletzte Silbe, bei Fremdwörtern auch andere Silben (אוּנִיבֶרְסִיטָה univérsita „Universität“). Die Betonung ist (im Neuhebräischen) schwach phonemisch, es gibt also gelegentlich Wortpaare, die sich nur durch die Betonung unterscheiden (בִּירָה birá „Hauptstadt“, בִּירָה bíra „Bier“). Manche Personennamen können auf zweierlei Weise betont werden und erhalten dadurch einen jeweils unterschiedlichen emotionalen Beiklang.
Hebräische Substantive und Adjektive können mit dem bestimmten Artikel הַ… „ha” definiert werden. Unbestimmte Substantive bzw. Adjektive tragen gar keinen Artikel. Der bestimmte Artikel wird zusammen mit dem zugehörigen Wort geschrieben. Beispiel: נוֹעַר no`ar = Jugend, הַנּוֹעַר hano`ar = die Jugend. Wird der Artikel angehängt, erhält der folgende Konsonant meist einen Punkt („Dagesch forte”), der anzeigt, dass weiche Konsonanten hart ausgesprochen werden sollen.
Verben [Bearbeiten]
Außer im Bibelhebräischen verfügen hebräische Verben über drei Tempora: Vergangenheit, Zukunft und Gegenwart. Streng genommen sind aber nur Vergangenheit und Zukunft echte Konjugationen mit Formen für die 1., 2. und 3. Person im Singular und Plural, während für die Gegenwart das Partizip verwendet wird. Hier hat jedes Verb wie das hebräische Adjektiv vier Formen: Maskulinum Singular, Femininum Singular, Maskulinum Plural, Femininum Plural. Die Person wird durch Hinzufügen des Personalpronomens angezeigt. Ein Beispiel für die Bildung des Partizips:
כּוֹתֵב אֲנִי-אַתָּה-הוּא (aní, atá, hu) kotév (ich, du, er) [m.] schreibe, schreibst, schreibt (wörtl.: ich (m.), du (m.), er ein Schreibender)
כּוֹתֶבֶת אֲנִי-אַתְּ-הִיא (aní, at, hi) kotévet (ich, du, sie) [f.] schreibe, schreibst, schreibt (wörtl.: ich (f.), du (f.), sie (Sg.) eine Schreibende)
כּוֹתְבִים אֲנַחְנוּ-אַתֶּם-הֵם (anáchnu, atém, hem) kotvím (wir, ihr, sie) [m.] schreiben, schreibt, schreiben (wörtl.: wir (m.), ihr (m.), sie (m.Pl.) Schreibende)
כּוֹתְבוֹת אֲנַחְנוּ-אַתֶּן-הֵן (anáchnu, atén, hen) kotvót (wir, ihr, sie) [f.] schreiben, schreibt, schreiben (wörtl.: wir (f.), ihr (f.), sie (f.Pl.) Schreibende)
Im Althebräischen ist eine klare Trennung zwischen „Gegenwart”, „Vergangenheit” und „Zukunft” nicht möglich. Beim finiten Verb werden zwei Aktionsarten unterschieden, verteilt auf zwei Konjugationen, die traditionell „Perfekt“ und „Imperfekt“ genannt werden:
Perfekt = abgeschlossene, konstatierbare Handlung (im nachbiblischen Hebräisch: Vergangenheit)
Imperfekt = unabgeschlossene, ausstehende Handlung (im nachbiblischen Hebräisch: Zukunft).
Darüber hinaus gibt es im Bibelhebräischen zwei Ableitungen dieser Konjugationen, die deren Sinn ins Gegenteil verkehren:
Imperfectum Consecutivum = abgeschlossene, konstatierbare Handlung
Perfectum Consecutivum = unabgeschlossene, ausstehende Handlung.
Die jeweilige Consecutivum-Form unterscheidet sich von der Normalform des Perfekts oder Imperfekts dadurch, dass die Kopula „und“ vorangestellt wird. Im Falle des Imperfectum Consecutivum wird zudem der nachfolgende Konsonant verdoppelt (hebräisch מְדֻגָּשׁ, m'duggash), und die Betonung verlagert sich oft auf die erste Silbe. Im Imperfectum Consecutivum werden auf der vorletzten Silbe betonte Perfekt-Formen endbetont. Wegen des vorgeschalteten „und“ können Consecutivum-Formen immer nur am Anfang des Satzes oder Halbsatzes stehen; kein anderer Satzteil, auch keine Verneinung darf vorgeschaltet werden.
Moderne Grammatiken haben die traditionellen Bezeichnungen „Perfekt“ und „Imperfekt“ aufgegeben, da diese versuchen, die Aktionsart inhaltlich zu beschreiben, was an der jeweiligen Consecutivum-Variante scheitert. Das Perfectum Consecutivum beschreibt gerade keine „perfekte“, abgeschlossene Handlung, sondern im Gegenteil eine „imperfekte“, unabgeschlossene. Also ist der Terminus „Perfekt“ ungenau. Das Gleiche gilt analog für „Imperfekt“. Die neuen Bezeichnungen beschreiben nicht mehr den Inhalt, sondern allein die äußerliche Form: Das Perfekt heißt nun Afformativ-Konjugation (abgekürzt: AK) und das Imperfekt Präformativ-Konjugation (PK). AK weist darauf hin, dass alle Formen dieser Konjugation (bis auf eine) eine Endung haben, also ein Affix oder Afformativ (sg.: kataw-ti, kataw-ta, kataw-t, kataw, katew-a; pl.: kataw-nu, ketaw-tem, ketaw-ten, katew-u); PK weist auf das Präfix oder Präformativ, die Vorsilbe, hin, die alle Formen dieser Konjugation erhalten (sg.: e-chtow, ti-chtow, ti-chtew-i, ji-chtow, ti-chtow; pl.: ni-chtow, ti-chtew-u, ti-chtow-na, ji-chtew-u, ti-chtow-na). Die Consecutivum-Formen werden AK bzw. PK mit Waw conversivum, also umkehrendem Waw, genannt. Der Buchstabe Waw steht für die Kopula „und“, die im Hebräischen mit diesem Buchstaben geschrieben wird. PK mit Waw conversivum (Imperfectum Consecutivum) ist das typische Erzähltempus der biblischen Texte und wird daher auch Narrativ genannt.
Die Funktion des Waw conversivum ist einzig für das Bibelhebräische belegt und findet in anderen semitischen Sprachen, etwa dem Arabischen oder Aramäischen, keine Entsprechung.
Die Grundlage zur Ableitung sämtlicher Konjugationsformen ist die „Wurzel“ (Wortstamm), die sich aus den Konsonanten zusammensetzt, die in allen oder den meisten Formen des Verbes und seiner Ableitungen vorkommen. Beim hebräischen Verb für „schreiben“ sind das: כָּתַב, also „k-t-w“. Je nachdem, welche Form gebildet werden soll, werden die für die Form typischen Vokale dazwischengesetzt; in vielen Formen kommen außerdem konjugationstypische Vor- und/oder Nachsilben hinzu (vgl. die oben aufgeführten Formen des Partizips und von AK und PK). Demnach findet Konjugation im Hebräischen wie in allen semitischen Sprachen vor, in und nach dem in der Regel rein konsonantischen Wortstamm statt; die meisten Wurzeln bestehen aus drei Konsonanten. Dagegen besteht der Wortstamm in den europäischen Sprachen aus Vokalen und Konsonanten, die in allen Formen unverändert bleiben, vgl. „sag“ in „sagen“, „sage“, „sagtest“, „gesagt“ usf.; Konjugation findet vor und/oder nach dem Stamm statt. (Ausnahmen bilden nur die unregelmäßigen Stämme, etwa „schreib“, das in manchen Formen zu „schrieb“ wird, oder „geh“, das zu „ging“ oder „gang“ werden kann.)
Neben AK, PK und Partizip kennt das Hebräische Infinitiv- und Imperativformen. Vorvergangenheit und Futur II sind dagegen unbekannt. Auch gibt es nahezu keine spezifischen Modalformen (Konjunktiv); sie sind fast immer mit PK identisch (oder durch geringfügige Veränderung hiervon abgeleitet).
Anders als etwa lateinische oder deutsche Verbstämme können hebräische Wurzeln nach mehreren Mustern konjugiert werden, z. B. als „Intensivstamm“ oder „Kausativ“. Es gibt also abgesehen von den als AK und PK bezeichneten Konjugationen, die Aktionsart oder Tempus bezeichnen, weitere Konjugationen, von denen jede ein eigenes AK und PK sowie Infinitive und Imperative bildet. Durch diese zusätzlichen Konjugationen (Intensivstamm, Kausativ) wird die Grundbedeutung der Wurzel variiert; sie sind das wichtigste Instrument bei der Bildung neuer Wörter und überaus produktiv. Im Folgenden drei Beispiele für Infinitive der Wurzel „k-t-w“ in verschiedenen Konjugationen:
לִכְתּוֹב lichtów: schreiben (Grundbedeutung)
לְהִתְכַּתֵּב lëhitkatéw: „einander schreiben“, d. h. korrespondieren (Intensivstamm)
לְהַכְתִּיב lëhachtíw: „zu schreiben geben“, d. h. diktieren, vorschreiben (Kausativ)
Die Konjugationen sind darüber hinaus die Grundlage vieler Substantivbildungen, etwa:
מִכְתָּב michtáw: Brief
הַכְתָּבָה hachtawá: Diktat
הִתְכַּתְּבוּת hitkatwút: Korrespondenz
(Der Wandel von k zu ch in manchen der erwähnten Formen ist eine im Hebräischen gängige Lautverschiebung und kommt bei der Flexion vieler Wörter vor; tatsächlich wird in hebräischer Schrift derselbe Buchstabe geschrieben.)
Sprachen mit starken hebräischen Einflüssen [Bearbeiten]
In den Jahrhunderten der Diaspora verwendeten die Juden zahlreiche Sprachen wie Jiddisch, Ladino bzw. Judezmo, Karaimisch, Judäo-Arabisch und andere, die zwar nicht direkt vom Hebräischen abstammen, jedoch zahlreiche hebräische Lehnwörter aufweisen und fast stets mit dem hebräischen Alphabet notiert wurden. Weiterhin existieren einige Sprachen sozialer Gruppen (Soziolekte) mit deutlichem hebräischen Einfluss (zumeist sekundär über das Jiddische), zum Beispiel Rotwelsch und Jenisch.
Verbundenheit der heutigen Sprache mit der Bibel [Bearbeiten]
Bis zum heutigen Tag werden biblische Zitate und Anspielungen in der Alltagssprache verwendet, zumindest in gläubigen Milieus. Die Verse des Hoheliedes sind in unzähligen Varianten vertont worden; beim Eintritt des Frühlings wird oftmals Kapitel 2, Vers 11 zitiert: „Denn siehe, der Winter ist vergangen, der Regen ist vorbei, die Blumen zeigen sich im Lande.“
Einflüsse des Hebräischen auf das Deutsche und umgekehrt [Bearbeiten]
Durch die Bibelübersetzung von Martin Luther sind einige Ausdrücke und Redewendungen mit biblischem Hintergrund in die deutsche Sprache aufgenommen worden. Beispiele: sicher wie in Abrahams Schoß, Jubeljahr, Kainsmal.
Vornamen hebräischen Ursprungs sind weit verbreitet: Achim, Benjamin, Daniel, David, Hanna, Jakob, Joachim, Joel, Johann, Johanna, Jonas, Jonathan, Joseph, Judith, Maria, Michael, Miriam, Rebekka, Samuel, Sarah, Susanne und viele andere.
Einige hebräische Wörter sind über das Jiddische in die deutsche Sprache gelangt, z. B. Tacheles aus hebräisch tachlit = Zweck, Sinnvolles, meschugge aus meshugá = verrückt/übergeschnappt, malochen aus melacha = Arbeit, koscher aus kascher = rein, tauglich, dufte wahrscheinlich aus tov = gut, betucht eventuell aus batuach = sicher, Stuss aus schtut = Unsinn (aus: [alt]). Auch zahlreiche Redewendungen haben möglicherweise einen hebräischen Ursprung. Zum Beispiel gilt der Gruß zum Jahreswechsel Einen guten Rutsch als Verballhornung des hebräischen Rosch ha-Schana = Anfang des Jahres. Auch der Ausdruck Es zieht wie Hechtsuppe kann auf einen hebräischen Ursprung (hech suppa = starker Wind) zurückgeführt werden.
Aus historischen Gründen befinden sich viele Wörter aus dem Geschäftsleben darunter. Da den Juden im christlichen Europa jahrhundertelang kaum andere Erwerbsquellen erlaubt wurden als Handel oder Geldwesen, sind diese Gebiete wichtige sprachliche Schnittstellen. Hierher gehören die Ausdrücke Kies im Sinne von (Taschen)geld aus kis = Tasche; Pleite aus peleta = Flucht, Entkommen; Reibach aus rewach = Gewinn, oder Ausdrücke der Kriminalität z. B. Ganove (von hebräisch ganav = Dieb). Siehe dazu auch Hebraismus.
Bei der Schaffung von Ivrit seit Ende des 19. Jahrhunderts wurden aus den meisten europäischen Sprachen Ausdrücke entlehnt. Die modernen Monatsnamen in Israel entsprechen den deutschen Bezeichnungen: Januar, Februar, März usw. Die einzige Abwandlung ergibt sich beim Monat August, der Ogust ausgesprochen wird, da die Vokalverbindung au im Hebräischen ungewöhnlich ist. Die Neubildung iton (Zeitung) aus et = Zeit basiert auf dem deutschen Wort. Das Deutsche als Bildungssprache in Osteuropa spielte indirekt auch bei der Belebung des Hebräischen in Palästina durch die mittel- und osteuropäischen Zionisten eine nicht unbedeutende Rolle, insbesondere bei der Erweiterung des Wortschatzes. Auch das umgangssprachliche Hebräisch hat etliche deutsche bzw. jiddische Ausdrücke aufgenommen, z. B. „spritz“, „Schluck“, „Spitz“, "Wischer" (für Scheibenwischer) etc. Auch im handwerklichen Sektor finden sich einige deutsche Ausdrücke, wie bspw. „Stecker“ oder „Dübel“, welcher allerdings – aufgrund des im Hebräischen fehlenden Ü-Lautes – „Diebel“ ausgesprochen wird.
Siehe auch [Bearbeiten]
Protosemitisches Alphabet
Phönizisches Alphabet
Hebräisches Alphabet
Hebräische Buchstaben: Aleph, Beth, Gimel usw.
Hebraicum
Hebräische Zahlen
Nikud
Kategorie:Hebräisch
Anmerkungen [Bearbeiten]
↑ Die heutige Form „lájla“ ist vermutlich durch Monophthongierung einer ursprünglichen Form *„lájlaj“ entstanden.
Literatur [Bearbeiten]
Einzeluntersuchungen [Bearbeiten]
Frank Matheus: Ein jegliches hat seine Zeit. Tempus und Aspekt im Biblisch-Hebräischen Verbalsystem, KUSATU.B 1, 2011
Grammatiken [Bearbeiten]
Hans Peter Stähli: Hebräische Kurzgrammatik. Göttingen 1985.
Wilhelm Gesenius, Emil Kautzsch, Gotthelf Bergsträsser: Hebräische Grammatik. Hildesheim 1983, Georg Olms Verlag (Nachdruck der 28. Auflage Leipzig 1909), ISBN 3-487-00325-2.
Rudolf Meyer: Hebräische Grammatik. Berlin 1992.
Jutta Körner: Hebräische Studiengrammatik. Langenscheidt 1996. (ausführlich)
Martin Krause, Michael Pitsch (Hrsg.), Martin Rösel (Hrsg.): Biblisch-hebräische Unterrichtsgrammatik. Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, 2. Auflage 2010. ISBN 978-3-11-019028-1.
Wörterbücher [Bearbeiten]
Wilhelm Gesenius: Hebräisches Handwörterbuch. Berlin 1962.
Ludwig Köhler, Walter Baumgartner: Hebräisches und aramäisches Lexikon zum Alten Testament. 3. Auflage. Leiden 1996.
Georg Fohrer: Hebräisches und aramäisches Wörterbuch zum Alten Testament. Berlin/New York 1997, ISBN 3-11-001804-7.
PONS Kompaktwörterbuch Althebräisch. Stuttgart 2006
Lehrbücher [Bearbeiten]
Ernst Jenni: Lehrbuch der hebräischen Sprache des alten Testamentes. Basel 1981, ISBN 3-7190-0706-5. (Schulbuch für Gymnasien konzipiert)
Frank Matheus: Einführung in das Biblische Hebräisch (I Studiengrammatik, II Studienbuch für das Gruppen- und Selbststudium). Münster 1997.
Heinz-Dieter Neef: Arbeitsbuch Hebräisch. Materialien, Beispiele und Übungen zum Biblisch-Hebräisch. Tübingen 2003. (Lehrbuch zur Vorbereitung auf das Hebraicum)
Thomas O. Lambdin: Lehrbuch Bibel-Hebräisch. 5. verbesserte und ergänzte Auflage. Brunnen, Gießen 2006.
Zur Sprachgeschichte [Bearbeiten]
haUniversita haPetucha: Peraqim beToledot haLashon ha'Ivrit. 1–11. Tel Aviv.
Wilhelm Gesenius: Geschichte der hebräischen Sprache und Schrift. Olms 1973.
Chaim Rabin: Die Entwicklung der hebräischen Sprache. Wiesbaden 1988.
Eduard Yechezkel Kutscher: A History of the Hebrew Language. Jerusalem 1982.
Angel Sáenz-Badillos: A History of the Hebrew Language. Cambridge 1996.
Joel M. Hoffman: In the Beginning: A Short History of the Hebrew Language. New York/London 2004.
Weblinks [Bearbeiten]
Wiktionary: Hebräisch – Bedeutungserklärungen, Wortherkunft, Synonyme, Übersetzungen
Wikibooks: Hebräisch – Lern- und Lehrmaterialien
Wikibooks: Biblisches_Hebräisch – Lern- und Lehrmaterialien
Commons: Hebräische Sprache – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien
Ausklappen
Schwesterprojekte in hebräischer Sprache
Allgemein [Bearbeiten]
Eintrag zur hebräischen Sprache in der Enzyklopädie des Europäischen Ostens (PDF-Datei; 163 kB)
www.hebraeischkurs.de (deutsch)
haGalil: www.hagalil.com („größte jüdische online-Magazin in deutscher Sprache“)
www.hebraicum.de (deutsch)
Bibliographie Nachschlagwerke hebräisch
www.nirdagan.com (englisch)
www.hebreu.org (französisch)
Hebräische Typografie im deutschsprachigen Raum
Spezielles [Bearbeiten]
Kalender von Gezer – die bis heute älteste bekannte hebräische Inschrift
Lehr-, Wörterbücher und Ähnliches [Bearbeiten]
Lehrkurs für biblisches Hebräisch (als einzelne PDF-Dateien)
Phonetisch transkribierter Lehrkurs für modernes Hebräisch (mit Verbwurzeln und abgeleiteten Verben)
Wörterbuch Deutsch-Hebräisch und Hebräisch-Deutsch (Modernhebräisch)
Englisch-hebräisches Wörterbuch mit Deklinationen (Milon)
DAVAR Hebrew Dictionary (Freeware, englisch)
Gesenius's Hebrew and Chaldee Lexicon, nachschlagbar u. a. über Verlinkungen im Text des Altes Testaments
Hebräische E-Mails ohne hebräische Tastatur (Mikledet)
Alan Wood’s Unicode Resources: Hebrew (englisch)
Ausklappen
Jüdische Sprachen
Kategorien: HebräischSemitische SprachenEinzelsprache
قس ترکی استانبولی
İbranice (עִבְרִית, İvrit, İbranice söylenişi (yardım·bilgi)) Afro-Asyatik dillerinin Kuzey Batı Sami (Semitik) dil grubunun Ken'an koluna bağlı ve 7 milyon kişi tarafından konuşulan bir dildir. İsrail'in resmi dili olmakla beraber, İsrail dışında yaşayan Yahudi azınlıklar tarafından konuşulur. İbranice, 22 harflik İbrani Alfabesi ile sağdan sola doğru yazılır. İsrail ve ABD başta olmak üzere Avustralya, Kanada, Almanya, Filistin, Panama ve İngiltere'de konuşulur.[1] Bunun dışında Batı Şeria'da Yahudi olmayan bir azınlık ve dünyanın birçok yerindeki Yahudi azınlıklarca da yerel dilin yanında Ladino, Yidiş veya Aramice ile beraber dini dil olarak konuşulur.
Konu başlıkları [göster]
Tarihçesi [değiştir]
Eski Ahid de denilen Tanah ve 3,300 yıl önce Musa zamanında kaleme alındığı düşünülen Tevrat Kutsal Kitap İbranicesi ile yazılmıştır. Yahudiler bu sebeple İbranice’ye 'Laşon HaKodeş' ("Kutsal dil") de derler.
Tarihçiler, Kudüs'ün Babilliler tarafından M.Ö. 607 yılında talan edilmesinden sonra, günlük İbranice’nin yerine zamanın Lingua franca'sı olan, Mezopotamya'dan Mısır'a kadar yaygın bir biçimde konuşulan ve yine semitik bir dil olan Aramice konuşmaya başlamış, bu dönemden itibaren İbranice'nin yerini yavaş yavaş Aramice almıştır. Tevrat’ın Aramice çevirileri yapılmış (Targum Onkelos) ayrıca Yahudi din adamları Babil'de ve Kudüs'de Musevi Hukuku'nu oluşturan ve Talmud'u Aramice olarak kaleme almışlardır.
Romalılar'ın bölgeyi ele geçirmesiyle, 3. yüzyılda İbranice konuşulan bir dil olmaktan çıkmış, ancak zaman içinde zenginleşerek önemli bir yazı dili haline gelmiştir.
19. yüzyıl sonunda İbranice, Siyonizm (Yahudi milliyetçiliği) ile birlikte modern İbranice olarak tekrar ayağa kaldırılmış ve zamanın Yahudilerince Yidiş, Arapça, Rusça gibi dillerin yerine konuşulmaya başlamıştır. Özellikle Elyezer Ben Yehuda’nın kişisel çabalarıyla tekrar bir konuşma dili haline getirilmiştir. Ben Yehuda’nın oğlu Itamar Ben Avi (doğumu Ben-Tziyon Ben Yehuda) anadili modern İbranice olan ilk kişidir.
Modern İbranice, 1921 yılında, İngiltere yönetimindeki Filistin'de ve 1948 yılında kurulan İsrail Devleti'nin (Arapça ile birlikte) resmi dil olarak ilan edilmiştir.
Özellikleri [değiştir]
İbrani alfabesi
א ב ג ד
ה ו ז ח ט י
כך ל מם נן ס ע
פף צץ ק ר ש ת
Tarih · Harf çevirisi
Nikud · Dageş · Gematria
Rakamlandırma
Sami dillerinin hemen hepsinde görüldüğü gibi İbranice’de kelimeler üç ünsüz harften oluşan fiillerden türetilir. Fiil kökünün asıl anlamı bu üç ünsüz harf tarafından belirlenir. Bu kökün başına veya sonuna bir takım ünsüz harfler eklenerek isimler türetilir.
İbranice’de bileşik fiillere pek rastlanmaz, fiillerde zaman (geçmişte olması, şimdi olması) yerine yapılan işin bitirilmiş ya da bitirilmemiş olması ön plandadır. (Perfectum – Imperfectum)
İbranice’de isim çekimleri kaybolmuş olup bunun yerine את edatıyla accusativus (-i hali), -ב ön ekiyle locativus (-de hali), -ל ön ekiyle dativus (-e hali), מן edatı ya da -מ ön ekiyle ablativus (-den hali), שׁל edatıyla ya da –שׁ ön ekiyle de genitivus (-in –un –nin –nun) yapılır.
İsimlerde erkek ve dişi olmak üzere iki tür bulunmaktadır. İsmin tekil, çoğul ve ikil çoğul (dual) olmak üzere üç biçimi bulunur. Eller, Ayaklar, Gözler, Kulaklar, Bacaklar gibi çift olan yaka iki nesneden oluşmuş çoğullar ikil çoğul son eki (–aim) ile, iki den fazla çokluklar ise çoğul son eki (erkek için –im, dişi için –ot) ile yapılır.
İsimlerde olduğu gibi sıfatlarda da erkek ve dişi olmak üzere iki tür bulunur bunlar ismin cinsine göre kullanılır, sayı sıfatlarının da erkek ve dişi biçimleri bulunur.
İbranice Metin Örneği [değiştir]
Yahudi dilleri
Afro-Asyatik[göster]
Hint-Avrupa[göster]
Türk[göster]
Diğer[göster]
Yahudilik Portali
g • t • d
בעברית נכתבו רוב ספרי התנ"ך, כל המשנה, רוב הספרים החיצוניים ורוב המגילות הגנוזות. המקרא נכתב בעברית מקראית, ואילו המשנה נכתבה בניב הקרוי לשון חז"ל. בתקופה מסוימת בימי בית שני או קצת לאחריו (החוקרים חלוקים בשאלה זו) פסקו רוב היהודים מלהשתמש בעברית כבשפת דיבור. מאות שנים לאחר בית שני כאשר חדלו היהודים להשתמש בעברית כבר נכתבו התלמודים בארמית . עם זאת ישנן עדויות שאף במאה ה-8 לספירה שפת הדיבור בטבריה שם פעלו בעלי המסורה הייתה עברית.
גם כשהשפה העברית לא שימשה שפת דיבור, עדיין שימשה לאורך הדורות, במה שמכונה תקופת הביניים של העברית, כשפת הכתב העיקרית של היהודים, בעיקר בעניינים הלכתיים: כתיבת פרוטוקולים של בתי דין, קובצי הלכות, פרשנות לכתבי קודש ועוד. גם כתיבת מכתבים וחוזים בין גברים יהודים נעשתה לעתים קרובות בעברית. ספרות הלכתית לנשים בקהילות אשכנזיות נכתבה ביידיש (למשל ספר ההלכות "צאינה וראינה"), כיוון שהנשים, בניגוד לגברים, לא למדו עברית. חיבורים יהודיים בעלי אופי חילוני או לא-הלכתי נכתבו בשפות יהודיות או בשפות זרות, לדוגמה: הרמב"ם כתב את ספרו "משנה תורה" בעברית, על אף שספרו הפילוסופי המפורסם "מורה נבוכים" שיועד למשכילי זמנו נכתב בערבית יהודית. עם זאת, "מורה נבוכים", כמו ספרים אחרים בנושאים חילוניים, תורגמו לעברית כשהיה בהם עניין לקהילות יהודיות דוברות שפות אחרות. אחת המשפחות היהודיות המפורסמות שעסקו בתרגום מערבית-יהודית לעברית בימי הביניים היא משפחת אבן תיבון
[2]
İbranice-Arapça Benzer Kelimeler [değiştir]
İbranice Arapça Türkçe
Bayit Beyt Ev
Barak Berk Yıldırım
Lo La Hayır
Şemeş Şems Güneş
Zman Zaman Zaman
Şaa Saa Saat
Şalom Salam Selam
Anahnu Nahnu Biz
Ayrıca Bakınız [değiştir]
Eliezer Ben-Yehuda
İbrani Alfabesi
Kenan dilleri
Samarit İbranicesi
Yemen İbranicesi
Kaynakça [değiştir]
Vikikaynak'ta
İbranice
kaynaklar bulunmaktadır.
Yahudilik portali
^ Ethonolgue'da İbranice
^ İbranice wiki'den "İbranice" maddesinden alıntıdır
[gizle]g · t · dMizrahi konuları
Ülkeler
Afganistan · Bahreyn · Birleşik Arap Emirlikleri · Cezayir · Fas · Irak · İran · Katar · Kuveyt · Lübnan · Mısır · Pakistan · Suriye · Suudi Arabistan · Tunus · Umman · Ürdün
Tarih
Yahudilerin Arap topraklarından toplu göçü · İslam hakimiyeti altındaki Yahudilerin tarihi · Arap dünyasında antisemitizm · İslam ve antisemitizm · Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler
Etnik gruplar
Arap Yahudileri · Buhara Yahudileri · Parsim · Berberi Yahudiler · Magrebim · Filistin Yahudileri · Kürt Yahudileri · Bağdadi Yahudiler
Diller
İbranice · Arapça · Farsça · Marathi · Yahudi Malayalamı · Cidi · Yahudi Arapçası · Gürcüce · Gruzinik · Buhori · Yahudi Berbericesi · Cuhuri · Yahudi Aramicesi
Din ve kültür
Sefarad Yahudiliği · Mizrahi müziği
Siyaset
Kara Panterler · Şas
Afro-Asyatik diller ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Kategoriler: Afro-Asyatik diller taslaklarıİbranice
قس روسی
Иври́т (עִבְרִית (современное произношение (инф.) ivə'ʁit)) — «еврейский язык») — язык семитской семьи, государственный язык Израиля, язык некоторых еврейских общин и диаспор; древняя форма иврита (иногда называемая древнееврейским языком) — традиционный язык иудаизма. Современный иврит возрождён и адаптирован как разговорный и официальный язык Государства Израиль в XX веке.
Содержание [показать]
[править]Происхождение и возраст
Между XIII и VII веком до н. э. иврит становится самостоятельным семитским языком, окончательно отделившись от близкородственных ему западносемитских идиомов. Наиболее древний литературный источник на иврите из обнаруженных к настоящему времени — «Песнь Деворы» (XII век до н. э.), которая входит в состав Ветхого Завета (Суд.5). Самая древняя надпись на иврите, «календарь из Гезера», датируется X веком до н. э.
С точки зрения ортодоксального иудаизма иврит является божественным языком, на котором говорил первый человек. [источник не указан 584 дня]
[править]Этапы развития
[править]Древнееврейский язык
[править]Библейский период (XII—II вв. до н. э.)
Источник:
Ветхий Завет (он же Тана́х — «Тора, Невиим, Ктувим»).
Особенности: грамматика и фонетика всё ещё сохраняют черты, традиционные для семитских языков. Гласные делятся на ультракраткие, краткие и долгие.
[править]Послебиблейский период (I век до н. э. — II век н. э.)
Источники:
Мишна́ (свод законов иудаизма (Устный Закон))
Кумранские рукописи (раскопки в районе Мёртвого моря в 1940-х годах)
К концу II века н. э. древнееврейский перестаёт быть разговорным языком, оставаясь языком богослужения.
[править]Древнееврейский язык эпохи Талмуда и Масоретов (III—V вв.)
Источники:
пию́т (религиозная поэзия на иврите)
Мидраши (комментарии и толкования Ветхого Завета)
В это время в одном из течений еврейской религии, называющем себя «масо́реты» («хранители традиций»), изобретают систему «гласных» значков при «согласных» буквах («некудо́т»). Это позволяет стандартизировать произношение гласных при чтении древних ивритских текстов.
Иврит значительно обогащается арамейской лексикой (этот процесс продолжается и в средневековую эпоху). Происходит перестройка системы глагола — прежние виды (совершенный и несовершенный) переосмысливаются; в результате перестройки системы глагольных времён некоторые «качественные» причастия становятся самостоятельными словами.
[править]Средневековый иврит (X—XVIII вв.)
Источники:
испанская поэзия (Йегуда Галеви, Ибн-Эзра, Ибн-Гебироль, Альхаризи)
комментарии к Библии и Талмуду (Раши, Маймонид, Нахманид)
каббалистическая литература
научная литература (философская, медицинская, географическая, филологическая, историческая)
Иврит не является разговорным языком, однако евреи по-прежнему изучают его, читают на нём религиозные книги, пишут труды, общаются с евреями из других стран. Выходит из употребления основной «конкурент» иврита — арамейский язык. Вырабатывается несколько произносительных норм иврита: ашкеназская (Европа — кроме Испании), сефардская (в основном в исламских странах, Испании, Греции, частично в Италии), йеменская. Сефардская норма лучше сохраняет особенности древнего произношения, однако в ней утрачено различие между краткими и долгими гласными. Ашкеназская норма приобретает некоторые особенности немецкого произношения; долгие гласные превращаются в йотированные, происходит существенная перестройка системы гласных и согласных. Имя прилагательное окончательно становится самостоятельной частью речи.
Интересно, что в XVII веке в европейской филологии господствовала теория о родстве финского языка и иврита[3].
[править]Иврит XIX века
Литература на иврите становится частью европейской культуры.
Источники:
Газеты и журналы на иврите.
Романы, рассказы, пьесы, новеллы и т. п. (например, книги Менделе Мойхер-Сфорима).
Школьные учебники по всем предметам образования.
[править]Возрождённый иврит (с начала XX века)
Язык, считавшийся мёртвым в течение 18 столетий, становится языком повседневного общения, государственным языком Государства Израиль. Это стало возможным благодаря усилиям ряда энтузиастов, самый известный из которых — Элиэзер Бен-Йегуда.
Идея возрождения иврита была неотъемлемой частью идеологии сионизма как таковой, стремившейся порвать с наследием диаспоры и с языками, на которых говорили евреи, жившие под чуждым владычеством. Показательными в связи с этим представляются слова, сказанные в 1935 году Хаимом Вейцманом — ученым, либералом, европейским интеллектуалом и будущим первым президентом Израиля: «Мы приехали в Эрец-Исраэль не для того, чтобы копировать жизнь Варшавы, Пинска и Лондона. Сущность сионизма — изменение всех ценностей, которые евреи усвоили под давлением чужих культур».
Прошло более ста лет с тех пор, как Союз взаимопомощи немецких евреев (Хильфсферайн) основал в 1904 г. первую в Иерусалиме учительскую семинарию для преподавателей иврита, и с момента открытия в 1905 г. в Яффо гимназии «Герцлия» — первой в мире средней школы, в которой преподавание велось на иврите. Главным залогом успеха стал добровольный (а иногда и принудительный) выбор иврита как языка повседневного общения в семьях репатриантов второй и третьей волны, прибывших в Эрец-Исраэль в первой четверти XX века, в киббуцах и сельскохозяйственных поселениях.
В первые годы существования Государства Израиль политика внедрения иврита носила исключительно жёсткий характер. В дальнейшем, когда иврит окончательно вытеснил другие еврейские языки, отношение к этим языкам со стороны еврейского государства значительно смягчилось. В 1996 году были приняты законы о сохранении культурного наследия на идише и ладино.
[править]Возрождение иврита
Обогащение языка происходит также и в настоящее время, усилиями учёных Академии языка иврит в Иерусалиме. Происходит это следующими способами:
1. Изменение значения древних слов
Примеры:
Слово анива́ (עניבה) означало особый бант ещё в Мишне (II век), а затем и в Средние века (встречается у Маймонида). Теперь это галстук.
Слово алуф (אלוף) обозначало в древности «племенной военачальник, тысячник» от слова э́леф (אלף = тысяча), теперь — это воинское звание «генерал», а также «чемпион».
2. Образование новых слов от существующих в языке корней по законам ивритской грамматики (то есть до этого такого слова не существовало) и по аналогии с уже существовавшими словами.
Пример:
маХШе́В (מחשב)= компьютер
(буквально: «вычислитель», от основы ХиШеВ (חישב = (он) вычислял)
по аналогии со старыми словами
Мазле́г (מזלג) = «вилка»,
Мазре́к (מזרק) = «шприц» и т. д.
3. Особенность языка — «сопряжённая конструкция», словосочетание из двух или более существительных (смиху́т), при этом первое слово иногда изменяется по определённым фонетическим законам (эта форма называется нисма́х).
Пример:
Бейт-се́фер (בית-ספר) — «школа», от ба́ит (בית = дом) +се́фер (ספר = книга)
Шем-мишпаха́ (שם משפחה) — «фамилия», от шем (שם = имя) + мишпаха (משפחה = семья)
Бат-Ям (בת-ים) — «дочь моря», «русалка» от бат (בת = дочь) + ям (ים = море)
Купа́т-холи́м (קופת חולים) — «поликлиника» от купа́ (קופה = касса) + холи́м (חולים — больные (мн. ч.)).
Иногда такие словосочетания превращаются в одно слово.
Например:
кадуре́гель (כדורגל) — «футбол» (каду́р (כדור) = мяч, ре́гель (רגל) = нога)
мигдало́р (מגדלור) — «маяк» (мигда́ль (מגדל) = башня, ор (אור) = свет)
4. Сложносокращённые слова (как в русском языке вуз, колхоз или КПСС)
Между предпоследней и последней буквами сложносокращённых слов обычно ставится двойной апостроф (").
Примеры:
имя учёного Раши — Рабейну Шломо Ицхаки (רש"י= наш учитель Соломон сын Исаака)
слово тапу́з (תפוז= апельсин) произошло от слияния двух слов: «тапу́ах» и «заха́в» (дословно = золотое яблоко)
название Ветхого Завета по-еврейски — Танах (תנ"ך), что расшифровывается как Тора, Невиим, Кетувим, то есть «Пятикнижие, Пророки, Писания»
5. Заимствование иностранных слов
Примеры: те́лефон (טלפון), униве́рсита (אוניברסיטה), о́тобус (אוטובוס), я́нуар (ינואר) и т. п.
[править]Иврит в СССР
Основная статья: Ульпан
Уже в 1919 году постановлением СНК иврит в РСФСР был объявлен религиозным языком, и преподавание на нём в еврейских школах запрещено. Последнее художественное издание на иврите было осуществлено в 1927 году — книга Б. Фрадкина «Алей асор» («На десятиструнной лире»), после чего на нём время от времени издавались лишь религиозные материалы (календари, молитвенники) для общинных нужд.
В советской литературе иврит очень долго называли «древнееврейским», даже когда вопрос его возрождения в Израиле был исторически решён — скорее всего, из чисто политических соображений, с целью противопоставления «старого и мёртвого» языка иврит «современному и живому» еврейскому языку — идишу. Нейтральное отношение к современному ивриту в СССР имело место между смертью Сталина в 1953 г. и Шестидневной войной в 1967 г., когда между Израилем и СССР существовали дипломатические отношения. В 1963 году был издан «Иврит-русский словарь» Ф. Л. Шапиро, содержащий также обширный грамматический очерк Б. Я. Гранде и впоследствии использовавшийся при нелегальном изучении иврита в 1960-1980-е годы. Был издан сборник «Поэзия Израиля», куда были включены и переводы с иврита. Советские библиотеки получали в этот период некоторые издававшиеся в Израиле книги на иврите. Однако и в это время обучение ивриту в СССР практически отсутствовало.
После Шестидневной войны и разрыва советско-израильских отношений в 1967 г. преподающие и изучающие (за исключением немассового научного изучения, например, на востоковедческих отделениях университетов) иврит в СССР приравнивались к сионистам (то есть потенциальным эмигрантам — «предателям советской Родины», а позже и к «расистам», согласно резолюции 3379 1975 года ООН, позже отмененной резолюцией 46/86 1991 года). Их легко могли выгнать с работы или из вуза, а некоторые учителя иврита даже были осуждены на тюремное заключение под различными предлогами — так произошло, например, с Эфраимом Холмянским, Юлием Эдельштейном и многими другими.
В 1987 году подпольные преподаватели иврита в СССР образовали «Игуд а-морим» — профсоюз преподавателей иврита. Его председателями были Зеэв Гейзель, Лев Городецкий и Авигдор Левит.
После Перестройки постепенно начали употреблять и в официальных кругах постсоветского пространства обозначение «иврит» вместо «древнееврейский» для обозначения всех стадий развития иврита как более общий термин, оставив употребление понятия «древнееврейский» для специальных лингвистических работ.
[править]Название
Само слово עִבְרִית иврит переводится с языка иврит как прилагательное «еврейская». Женский род здесь употребляется потому, что существительное שפה сафа́ («язык», «речь»), к которому по умолчанию относится это прилагательное, на иврите женского рода.
[править]Письмо и чтение
Иврит использует для письма еврейский алфавит в так называемом квадратном шрифте, как и языки арамейский и идиш.
Квадратный шрифт — это вид алфавита (на иврите — алеф-бет). Это означает, что каждый знак (буква) соответствует определённому звуку, в отличие от неалфавитных систем (отчасти древнеегипетский, китайский), в которых каждый знак обозначает понятие (идеограмма) или сочетание звуков (слоговое письмо).
В алфавите иврита 22 буквы, все буквы соответствуют согласным звукам (консонантное письмо). В иврите нет ни одной буквы, изначально соответствовавшей какому-либо гласному, однако четыре буквы (алеф, хей, йуд и вав) перестали использоваться для обозначения исключительно согласных звуков и используются также как матрес лекционис («матери чтения») для обозначения гласных. Написание букв одна после другой — справа налево, буквы не соединяются между собой (хотя в рукописях это не всегда так), а строки следуют одна за другой сверху вниз.
Гласные звуки передаются с помощью специальных значков огласовок (ивр. נקודות — некудо́т), состоящих из комбинаций точек и штрихов, ставящихся вокруг буквы (сверху, снизу, слева). Гласный звук, соответствующий значку огласовки, произносится после буквы. Если после согласного звука нет гласного, под буквой ставится нечитаемый значок шва (ְ). Иногда огласовочные точки и штрихи комбинируются с буквами вав и йод; в этом конкретном случае, эти буквы (йод и вав) уже не читаются как согласные (й и в), а используются для передачи гласных звуков (е, и, о, у). (Об этом см. ниже).
В подавляющем большинстве текстов значки огласовок не пишутся. Огласовки ставятся лишь в
религиозных текстах,
песнях и стихах,
учебниках для школ и ульпанов,
книжках для детей,
иногда — в иностранных словах и словах, которые могут читаться по-разному
и некоторых других текстах.
В европейской литературе часто проводится сравнение неогласованного текста на иврите с текстом на европейском (например, на русском) языке с пропущенными гласными. Например, сравнивается слово ספר с написанием КНГ, и отмечается, что последнее на русском языке можно прочитать и как «КНиГа» и как «КоНяГа». На самом деле подобное сравнение неправомерно. Особенности грамматики иврита таковы, что гласные частью корня не являются, и потому пропуск гласных в слове соответствует в русском языке не пропуску всех гласных, а пропуску гласных в некоторых (не всех) суффиксах и в некоторых (не всех) окончаниях. Например, при написании русских слов по аналогии с ивритскими, мы получили бы такой ряд однокоренных слов: «программ», «программст», «программрвть», «программнй» и т. п.
Для облегчения чтения текста без огласовок, применяется «полное письмо» (ивр. כתיב מלא), когда часть звуков у, о обозначается дополнительным написанием буквы вав, а часть звуков и обозначается дополнительным написанием буквамы йуд. Другие матрес лекционис в «полном письме» не применяются.
[править]Огласовки
Основная статья: Некудот
Значки огласовок служат для обозначения гласных звуков. Произношение звуков а, э, и, о, у примерно соответствует русскому произношению. Согласные в иврите никогда не палатализуются (не смягчаются) перед гласными «и» или «е (э)».
Символ
огласовки Название
огласовки Описание графики символа Как читается
ַ Патах горизонтальная черта под буквой а
ָ Камац Значок «т» под буквой а
ֵ Цере Две точки под буквой, расположенные горизонтально э
ֶ Сэголь Три точки под буквой, расположенные
как равносторонний треугольник, направленный вниз э
ִ Хирик Точка под буквой и
י ִ Хирик с йод Точка под буквой с последующей буквой йод и
ֹ Холам хасэр Точка сверху от буквы о
וֹ Холам мале Буква вав с точкой сверху о
ָ Камац катан Значок «т», под буквой (также как камац) о
ֻ Куббуц Три точки под буквой, диагонально у
וּ Шурук Буква вав с точкой внутри неё у
Кроме этого, некоторые безударные звуки (э, а, о) могут передаваться с помощью значка шва ְ (две точки под буквой, расположенные вертикально), или комбинацией шва со значками сэголь, камац и патах (все ставятся под буквой и последние называются с добавлением впереди слова хатаф)
Хатаф-огласовки:
Символ
огласовки Название
огласовки Описание графики символа Как читается
ֳ хатаф-камац Это камац + шва справа от него безударный звук о
ֲ хатаф-патах Это патах + шва справа от него безударный звук а
ֱ хатаф-сэголь Это сэголь + шва справа от него безударный звук э
То, что одному звуку соответствуют несколько значков, объясняется тем, что в древности они обозначали разные звуки, например, по долготе. Так, патах — был кратким звуком а, а камац — долгим. Аналогично и остальные гласные звуки (э, и, о, у). В современном иврите различие в долготе исчезло, но разница на письме осталась.
[править]Буквы
Основная статья: Еврейский алфавит
В еврейском алфавите 22 буквы.
Буква Числовое
значение
(гематрия) Название Транслитерация Произношение (МФА)
нач.
ср. кон. Стандартное Ашкеназское Иврит Русская Между-
народная Упрощённая Израильское Ашкеназское Сефардское Реконструкция
Мишна Библ.
א 1 А́леф А́леф אָלֶ"ף ' ʾ ' [ ʔ, - ] [ — ] [ ʔ, - ] [ ʔ, - ] [ʔ ]
ב 2 Бет (вет) Бейс (вейс) בֵּי"ת б, в b, ḇ b, v [ b, v ] [b, v~v̥ ] [ b, b~β~v ] [ b, β ] [ b ]
ג 3 Ги́мель Ги́мель גִימֶ"ל г g, ḡ g [ ɡ ] [ɡ~ɡ ̊] [ ɡ, ɡ~ɣ ] [ ɡ, ɣ ] [ ɡ ]
ד 4 Да́лет До́лес דָלֶ"ת д d, ḏ d [ d ] [ d~d̥ ̊] [ d̪~ð ] [ d̪, ð ] [ d ̪]
ה 5 хе хэй הֵ"א (h), х, г h, Ḏ h [ h~ʔ, - ] [ h, — ] [ h, — ] [ h, — ] [ h ]
ו 6 Вав Вов וָ"ו в, у, о w w [ v ] [ v~v̥ ] [ v ] [ w ] [ w ]
ז 7 За́ин За́ин זַיִ"ן з z z [ z ] [ z~z̥ ] [ z ] [ z ] [ dz ]
ח 8 Хэт Хэс חֵי"ת х ḥ h`, x [ χ~ħ ] [ x ] [ ħ ] [ ħ, x ] [ ħ, x ]
ט 9 Тэт Тэс טֵי"ת т ṭ t` [ t ] [ t ] [ t̪ ] [ t̪ˁ ] [ t̪ʼ ]
י 10 Йуд Йуд יוֹ"ד й y y [ j ] [ j ] [ j ] [ j ] [ j ]
כ ך 20 Каф (хаф) Коф (хоф) כָּ"ף к, х k, ḵ k, kh [ k, χ ] [ k, x ] [ k, x ] [ k, x ] [ k ]
ל 30 Ла́мед Ло́мед לָמֶ"ד л l l [ l ] [ l~ɫ ] [ l ] [ l ] [ l ]
מ ם 40 Мем Мем מֵ"ם м m m [ m ] [ m ] [ m ] [ m ] [ m ]
נ ן 50 Нун Нун נוּ"ן н n n [ n ] [ n ] [ n̪ ] [ n̪ ] [ n̪ ]
ס 60 Са́мэх Со́мэх סָמֶ"ך с s s [ s ] [ s ] [ s ] [ s ] [ ts ]
ע 70 А́ин А́ин עַיִ"ן ` ` ` [ ʔ ~ ʕ, – ] [ — ] [ ʕ, ŋ, – ] [ ʕ, ɣ ] [ ʕ, ɣ ]
פ ף 80 Пэ (фэ) Пэй (фэй) פֵּ"א п, ф p, ph p, ph [ p, f ] [ p, f ] [ p, f ] [ p, ɸ ] [ p ]
צ ץ 90 Ца́ди Цо́ди, цо́дик צָדִ"י с, ц ṣ s` [ ʦ ] [ ʦ ] [ ʦ ] [ sˁ ] [ʦʼ, ʧʼ, t͡ɬʼ]
ק 100 Куф Коф קוֹ"ף к k k [ k ] [ k ] [ k ] [ q ] [ kʼ ]
ר 200 Рэш Рэйш רֵי"ש р r r [ ʁ ] [ ʀ ] [ r~ɾ ] [ ɾ ] [ ɾ ]
ש 300 Шин (син) Шин (син) שִי"ן ш, с š, ś sh, lh [ ʃ, s ] [ ʃ, s ] [ ʃ, s ] [ ʃ, ɬ ] [ ʧ, t͡ɬ, s ]
ת 400 Тав Тов (сов) תָ"ו т t, ṯ t, th [ t ] [ t, s ] [ t̪, θ ] [ t̪, θ ] [ t̪ ]
[править]Примечания
В Израиле используются в основном стандартные названия букв с элементами ашкеназских названий.
Русская транслитерация, данная в таблице, приблизительна.
[править]Конечные буквы
Пять букв имеют два разных начертания — одно в начале и середине слова, другое — в конце:
В начале и середине слова В конце слова
Хаф כ Хаф-софи́т ך
Мем מ Мем-софи́т ם
Нун נ Нун-софи́т ן
Фей פ Фей-софи́т ף
Цади צ Цади-софи́т ץ
Одна из версий появления конечных букв — поскольку в древности слова писались слитно, то конечные буквы были необходимы для разделения слов. Возможно, особая форма написания была у всех букв, но до нас дошли лишь эти пять. В родственном арабском языке сохраняется различное написание начальных, срединных и конечных букв.
Другая версия — конечная форма является исторически более древней, а неконечная возникла при скорописи: хвостик, шедший вниз, стал загибаться в сторону следующей буквы, и только в конце слова при остановке пишущей руки оставался хвостик, направленный вниз.
[править]Одинаковые по звучанию буквы
Несколько букв алфавита также могут обозначать иногда один звук:
коф ק и каф כ читаются к
вав ו и вет ב читаются в
хет ח и хаф כ читаются х
тет ט и тав ת читаются т
самех ס и син ש читаются с
аин ע и алеф א — обе не читаются
Однако буквы: א, ק, ט, ס (а не их «пары» с одинаковыми звуками) обязательно пишутся в словах иностранного (но не арабского) происхождения и нееврейских именах, например: слово «текст» на иврите будет выглядеть как «טקסט», а не «תכשת», или нееврейское имя «Костя»: «קוסטיה». Исключение: в случае, когда слово заимствовано из английского языка, вместо диграфа th пишется буква тав; чтобы подчеркнуть разницу в произношении, иногда слева от буквы тав ставят апостроф: 'ת. Пример: имя актрисы Риз Уизерспун на иврите пишется как ריס וית'רספון (обратите внимание на 'ת), потому что на английском оно пишется как Reese Witherspoon. Аналогично, буква тав часто используется в словах греческого происхождения на месте буквы θ (например, в словах эстетика (ивр. אסתטיקה), атлетика (ивр. אתלטיקה), математика (ивр. מתמטיקה) это касается первого из двух Т).
Для правильного письма необходимо запоминать слова вместе с их написанием, так как разные по смыслу и написанию слова могут иметь одинаковое произношение.
Например:
слово О́шер, начинающееся с буквы алеф — אושר, означает «счастье»,
слово О́шер, начинающееся с буквы айин — עושר, означает «богатство».
Причина обозначения двумя буквами одного звука — та же, что и у значков огласовок: в древности каждая буква служила для обозначения своего звука (в том числе и буквы алеф и айин), в современном же иврите различие в произношении было для простоты упразднено, а правописание сохраняется (исключение — в речи выходцев из арабских стран различия сохраняются).
Разницы между прописными (заглавными) и строчными буквами в иврите нет.
Буквой шин (син) записываются две различные фонемы, произносящиеся сегодня /ш/ и /с/ соответственно. В огласованном письме они различаются точками: у первой различительная точка ставится сверху возле правого «зубчика», а у син- возле левого. В неогласованных текстах эта различительная точка не ставится, и слово приходится заучивать вместе с произношением.
Некоторые буквы меняют своё произношение (а в некоторых учебниках и название) в зависимости от положения в слове. В начале слова эти 3 буквы (каф/хаф, бет/вет и пей/фей) произносятся как к, б и п, в конце слова — х, в и ф. В середине слова возможны оба варианта произношения. В заимствованных словах это правило не действует на букву пей, которая может произноситься на конце слова как п, что на письме обозначается обычным её начально-серединным начертанием פ, например имя Филлип записывается פיליפ; а также на букву каф в арабизмах, например מובארכ (Мубарак).
В огласованном письме взрывные буквы каф, бет и пей можно отличить от их фрикативных пар хаф, вет и фей по различительной точке внутри этих букв (согласная с этой точкой становится взрывной), называемой даге́ш. В неогласованных текстах эта точка отсутствует, и для верного чтения слов необходимо знать либо сами слова, либо грамматические законы, по которым определяется произношение буквы. Знать слова в этом случае необходимо и для правильного письма, так как
звук в может передаваться буквами вав и вет,
звук к — буквами каф и коф,
звук х — буквами хаф и хет.
Отметим, что, в отличие от букв шин и син, здесь речь идет не о буквах, обозначающих разные фонемы, а о вариантах произношения одной и той же буквы, соответствующих древним аллофонам одной и той же фонемы. В неогласованных текстах можно иногда проверить произношение незнакомого слова, подобрав соответствующее знакомое по произношению однокоренное слово, где данная буква стоит в начале или в конце этого слова.
Например:
миХТаВ (звук Х — это Хаф или Хет?).
Решение проблемы:
Большинство слов имеют в иврите трёхбуквенный корень. В данном слове это — КТВ. Так как слово переводится как «письмо», по смыслу вспоминаем однокоренное слово: КоТеВ (= «пишу»), там слышится звук к, то есть на первом месте у корня стоит буква каф (Она же хаф). Следовательно, и в слове миХТаВ на первом месте в корне стоит буква Хаф, а не Хет. Отметим здесь, что и в русском языке можно иногда проверить правописание с помощью нахождения однокоренных слов.
[править]Ашкеназское произношение
Основные отличия ашкеназского произношения иврита от принятого в Израиле (упрощенный вариант сефардского произношения) сводятся к следующему.
Ударение в ашкеназском иврите при разговоре обычно падает на предпоследний слог, а при чтении религиозных текстов, в соответствии с древнееврейскими правилами грамматики-как правило на последнем, а в сефардском сохранилось место древнего ударения (в большинстве случаев — на последний слог, а в некоторых грамматических формах и в некоторых категориях слов — на предпоследний. В последнем случае, разумеется, ударение в ашкеназском и сефардском вариантах одинаково).
В ашкеназском произношении сохранилось различие в произношении звука, передаваемого буквой ת без знака дагеш («Тав рэфуя»). В произношении йеменских евреев эта буква читается, как щелевой звук, похожий на английское th в слове think. В сефардском (и современном израильском) произношении различие между «Тав дгуша» (то есть со знаком Дагеш) и «Тав Рэфуя» было утрачено, и буква ת всегда читается как Т. В ашкеназском же варианте щелевое произношение сохранилось, хотя и в измененном виде — вместо межзубного звука Θ стал произноситься звук С.
В древнем иврите было различение гласных по долготе, т.е гласные были долгие и краткие, по мнению Виленского Гаона долгие гласные являются дифтонгами. В современном иврите нет различий по долготе гласных, при этом изменения звучания были различными в сефардском и в ашкеназском вариантах. В сефардском варианте произношение долгих гласных совпало с произношением кратких (кроме огласовки Камац, которая имеет два варианта — долгий, «камац гадоль», и краткий, «камац катан», который произносился, как «о»; в современном иврите, в силу сложности правил различия этих огласовок, «камац катан» часто заменяют на огласовку Холам). Таким образом, в современном иврите «краткий а» и «долгий а» произносятся одинаково — как «а». В ашкеназском же варианте долгие гласные А, О и Э изменили своё звучание: долгий А стал произноситься как О (а потом в южных диалектах, например, на территории Украины, перешёл в У); долгий О перешёл в дифтонг ОЙ (а потом в диалектах на территории Литвы и Белоруссии — в дифтонг ЭЙ); долгий Э перешёл в дифтонг ЭЙ. Долгие звуки У и И в ашкеназском произношении совпали с соответствующими краткими, то есть эти два звука произносятся в ашкеназском варианте и в сефардском варианте одинаково.
Кроме того, в результате упомянутого выше сдвига ударения гласная О, образовавшаяся на месте исконного долгого А, подверглась редукции и в словах, заимствованных из иврита в идиш, стала произносится как Э (хотя в собственно ивритских текстах, например, при чтении молитв, продолжали произносить О).
Примеры.
Слово שבת («суббота») в ашкеназском произношении звучит как «ша́бос» (идиш «ша́бес»), а в сефардском — как «шаба́т».
Слово משפחה («семья») в ашкеназском произношении звучит как «мишпо́хо» (идиш «мишпо́хэ», «мишпу́хэ»), а в сефардском — как «мишпаха́».
Слово בית-דין («суд») в ашкеназском произношении звучит как «бейс-дин», а в сефардском — как «бет-дин».
Имя משה в ашкеназском произношении звучит как «Мо́йше», а в сефардском — как «Моше́».
[править]См. также
Древнееврейский язык
Еврейский алфавит
Еврейские языки
Литература на иврите
[править]Примечания
↑ Говорящие на иврите
↑ Информация о языке
↑ Кари Таркиайнен. Хенрик Габриэль Портан // Сто замечательных финнов. Калейдоскоп биографий = 100 suomalaista pienoiselämäkertaa venäjäksi / Ред. Тимо Вихавайнен (Timo Vihavainen); пер. с финск. И. М. Соломеща. — Хельсинки: Общество финской литературы (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura), 2004. — 814 с. — ISBN 951-746-522-X. — Электронная версия книги на сайте Финского биографического общества.
[править]Словари
Онлайновый словарь иврита, Большой иврит-русский и русско-ивритский словарь под ред. д-ра Б. Подольского
[править]Ссылки
«Википедия» содержит раздел
на языке иврит
«עמוד ראשי»
В Викисловаре список слов языка иврит содержится в категории «Иврит»
Имеется викиучебник по теме
«Иврит»
Иврит язык — статья из Электронной еврейской энциклопедии
Возрождение иврита, Элиэзер Бен-Йехуда.
Самоучитель иврита
Иврит через мозг
Виртуальный Ульпан: иврит древний и современный, грамматика и лексика
Иврит современный (англ.)
Несколько вопросов и ответов об иврите, «Глобус Израиля»
[показать] Еврейские языки
Категории: ИвритЕврейские языкиСемитские языкиЯзыки богослуженийЯзыки Израиля
قس ترکی آذری
İvrit dili (עברית) - Afro-Asiya dil ailəsinə məxsus sami dillərindən biri. Qədim yəhudi dilinin müasir modifikasiyasıdır. Semit dillərinin yeni mərhələsinə aiddir. İsrail dövlətinin rəsmi dilidir (ərəb dili ilə bərabər).
XX əsrin əvvəllərinə qədər bir neçə tələffüz norması mövcud olmuşdur: aşkenaz (əsasən Şərqi Avropà mənşəli, Almaniyada yaşayan yəhudilərin arasında); sefard (Şərqi Aralıq dənizi hövzəsindən, Niderlanddan və Cənubi Fransadan çıxmış İspaniya yəhudilərinin istifadə etdikləri dil. Yazısı Yəhudi əlifbasındadır.
[redaktə]İstinadlar
↑ İvritdə danışanlar
↑ Информация о языке
Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Şablon:Yəhudi dilləri
Kateqoriyalar: Dil qaralamalarıİvrit diliİsrail dilləri
قس چینی
希伯来语(עִבְרִית Ivrit,读音:[iv'ri:t])属于亚非语系闪米特语族(或属闪含语系闪语族),為具有古代猶太民族(以色列民族或希伯來民族)意識之現代人民的民族語言、也是犹太教的宗教语言。过去的二千五百年,“希伯来语”主要用于《圣经》与相关宗教方面的研究,自从20世纪特别是以色列复国以来,“希伯来语”作为口语在犹太人中复活,渐渐取代阿拉伯语、犹太西班牙语和意第绪语(或称为“依地语”,犹太人使用的国际交流语),以色列復国后将“希伯来语”定为官方语言之一,採用希伯来语字母書寫;另一种官方语言是阿拉伯语。希伯来語亦如同其它大部分的閃語族系般,其拼寫法為橫寫由右到左。
目录 [显示]
[编辑]希伯來字母
主条目:希伯来字母
现代希伯来语字母表是从亚拉姆语字母表的基础上发展起来的。希伯来语使用者称他们的字母表为“aleph-bet”。現時除了希伯來語以外,尚有另一種過去猶太人常用的語言意第绪语亦採用希伯来语字母。现代希伯来语的字母表有兩種讀音,正讀指一般教科書所描述的現代讀音,俗讀指實際上流行的口語讀音。
Alef Bet Gimel Dalet He Vav Zayin Het Tet Yod Kaf
א ב ג ד ה ו ז ח ט י כ
ך
Lamed Mem Nun Samekh Ayin Pe Tsadi Qof Resh Shin Tav
ל מ נ ס ע פ צ ק ר ש ת
ם ן ף ץ
[编辑]音系
主条目:希伯來語音系
[编辑]元音
主条目:Niqqud
現代以色列希伯來語的元音音位
希伯來語稱元音為 tnu'ot (תְּנוּעוֹת)。這些元音的正字法表示叫做 Niqqud。以色列希伯來語有 5 個元音音位,由下列 Niqqud-符號表示:
音位 現代希伯來語發音 英語近似發音 正字法表示
“長”* “短”* “非常短”/“中斷的”*
/a/ [a] (如“spa”) kamats ( ָ ) patach ( ַ ) chataf patach ( ֲ )
/e/ [e̞] (如“bet”) tsere male ( ֵי ) 或 tsere chaser ( ֵ ) segol ( ֶ ) chataf segol ( ֱ ), 有時 shva ( ְ )
/i/ [i] (如“ski”) khirik male ( ִי ) khirik chaser ( ִ )
/o/ [o̞] (如“gore”) kholam male ( וֹ ) 或 kholam chaser ( ֹ ) kamatz katan ( ָ ) chataf kamatz ( ֳ )
/u/ [u] (如“flu”,但不雙元音化) shuruk ( וּ ) kubuts ( ֻ )
* 每個音位的多種正字法表示證明了在早期形式的希伯來語中元音的廣闊的音位范圍。某些語言學家叫仍把希伯來語語法實體 Shva na—標記為 Shva ( ְ )—當作第六的音位 /ə/。
[编辑]輔音
希伯來語稱輔音為 ‘itsurim (עיצורים)。下表列出希伯來語輔音和它們的 IPA 音標:
雙唇音 唇齒音 齒齦音 齦後音[2] 硬腭音 軟腭音 小舌音 聲門音
鼻音 /m/ מ /n/ נ
塞音 /p/ פּ /b/ בּ /t/ ט,ת,תּ /d/ ד,דּ /k/ ק,כּ /g/ ג,גּ /ʔ/ א,ע
塞擦音 /ts/ צ
擦音 /f/ פ /v/ ב,ו /s/ ס,שׂ /z/ ז /ʃ/ שׁ /ʒ/ 'ז /χ/ ח,כ,ך /ʁ/ ר /h/ ה
顫音 /ʀ/ ר
近音 /j/ י
邊音 /l/ ל
[编辑]希伯来語語法
主条目:希伯来語語法
希伯來語語法是部分分析式的,使用前置詞而非語法格來表達如與格、離格和賓格這樣的形式。但是屈折在動詞和名詞的形成中扮演了決定性角色。比如,名詞有一個構造狀態,叫做“smikhut”,用來指示“屬於”關系: 這是更加曲折語言的屬格的逆反。處在 smikhut 的詞經常用連字號 hyphen 合并起來。在現代講話中,這個構造的使用有時同意思為“of”的前置詞“shel”是可互換的。但是在很多情況下古老的變格形式被保留了(特別是在習慣用語和類似情況下),并且“人稱”前接詞被廣泛的用來“變格”前置詞。
[编辑]參見
亞拉姆語
意第緒語
阿拉伯語
阿姆哈拉語
提格雷語
艾利澤·本-耶胡達
[编辑]參考資料
^ 參看Table 1a, United States Census 2000 PHC-T-37. Ability to Speak English by Language Spoken at Home. 2000.
^ Postalveolar sounds (with the exception of /ʃ/) are not native to Hebrew, and only found in borrowings.
[编辑]外部連結
維基百科有此種語言版本:
希伯来语维基百科
使用Google自动将希伯来语翻译成简体中文
使用Google自动将希伯来语翻译成繁体中文
Google新聞以色列版
以色列《国土报》
以色列Nrg日報
多語網站希伯來語
Ethnologue on Hebrew
猶太語言
亚非语系
希伯來語 (eras): 聖經用語 | Mishnaic | Medieval | Modern
(方言): 阿胥肯納吉 | 瑟法底 | Yemenite | Sanaani | Tiberian | Mizrahi
Judæo-Aramaic (Aramaic): Barzani | Hulaulá | Lishana Deni | Lishan Didan | Lishanid Noshan
Judeo-Arabic (Arabic): Judæo-Iraqi | Judæo-Moroccan | Judæo-Yemeni | Judæo-Libyan | Judæo-Algerian
其他: 庫什特語族: | Kayla | Qwara Berber: Judeo-Berber
印歐語系
意第绪语 (日耳曼语族): Nat'l Yiddish Book Ctr. | YIVO | Yiddish Theater | Yeshivish | Yinglish | Klezmer-loshn
犹太-罗曼语支: 加泰罗尼克语 | 犹太-意大利语 | 拉迪諾語 | 犹太-拉丁语 | 苏阿迪特语 | 查法蒂语 | 犹太-葡萄牙语 | 犹太-阿拉贡语 | Tetuani
Judeo-Persian (Aryan): Bukhori | Juhuri | Dzhidi | Judeo-Hamedani | Judeo-Golpaygani | Judeo-Shirazi
Judæo-Esfahani | Judæo-Kermani | Judæo-Kashani | Judæo-Borujerdi
Judæo-Khunsari | Judæo-Kurdish | Judæo-Yazdi | Judæo-Nehevandi
其他: Yevanic (Hellenic) | Knaanic (Slavic) | Judeo-Marathi (Indic)
阿爾泰語系 达罗毗荼语系 Kartvelian
Krymchak | Karaim Judeo-Malayalam Gruzinic
查看条目评分
给本文评分
这是什么?
可信度
客观性
完整性
可读性
我非常了解与本主题相关的知识(可选)
提交评分
3个分类:猶太語言闪米特语族希伯來語
قس ژاپنی
希伯來話(希伯來文:עִבְרִית)係亞非語系閃米特語族,係古時猶太民族嘅話,亦都係猶太教嘅宗教話同以色列嘅官方話。
呢篇希伯來話係一篇關於語言嘅楔位文章。你可以編輯呢版充實內容。
屬於3類: 語言楔類語言以色列
واژه های همانند
هیچ واژه ای همانند واژه مورد نظر شما پیدا نشد.