آرشیت دانا
نویسه گردانی:
ʼARŠYT DʼNA
می گویند آرشیت دانا نخستین اندیشمندیست که نامش در تاریخ ایران باستان آورده شده است و سده پنج قبل از میلاد می زیسته. و جملاتی خردمندانه به ایشان منصوب است. واژه آرشیت بیانگر معماری هم به کار می رود. بیشترین شهرت نام آرشیت به خاطر استادی ورتا است.
زندگی
در لغت نامه دهخدا در برابر نام آرشیت آمده است: مهربانی ، مهربانتر ، نام اتاقی در تخت جمشید. درباره آرشیت و زندگی او منابع فراوانی وجود ندارد. در بعضی از گفتارها آمده است: «اولین حکیم و فیلسوف ایرانی است و در دوم ژانویه ۴۷۶ پ.م زاده شد و در ۲۸ فوریه ۳۳۰ پ. م درگذشت. وی ۱۴۶ سال زندگانی کرد و در این میان چهار هم نگری بزرگ میان وی و سه اندیشمند یونانی؛ سقراط، افلاطون و ارسطو رخ داد که در هر چهار بار اندیشمندان یونانی در برابر دانش و اندیشه برتر او کرنش نمودند.» با سقراط در اسوس و با افلاطون دو بار، یک بار در آتن و بار دیگر در ساردس و با ارسطو در زادگاهش استاگیرا. هنگامی که خبر مرگ آرشیت در زادگاهش ترشیز (کاشمر کنونی) را به ارسطو دادند او گریست و گفت: «کاش همانند او در تاریخ یونان نیز می‌داشتیم». نامی‌ترین شاگرد او بانو ورتا است.
علاقه مندی به اندیشه های فلاسفه بزرگی نظیر آرشیت و ورتا در دوران بعد از هخامنشیان و بر اساس تعالیم این دو فیلسوف، مردم سالاری در ایران به شکلی نوین اجرا شد.
فلسفه
آرشیت فیلسوفی بزرگ بود و اولین نظریه پردازان دموکراسی در ایران باستان است که در نهایت اندیشه‌هایش توسط مهرداد یکم پادشاه اشکانی به شکل ایجاد مجلس مهستان بروز یافت. کتاب نامبردار او (بنیاد جهان) بوده که گفته می‌شود هم اینک در دیرینکده بریتانیا (British Museum) نگهداری می‌شود.
واژه های همانند
هیچ واژه ای همانند واژه مورد نظر شما پیدا نشد.