پادشاهی میشان مملکة میسان

نخستین آشنایی علمی باستان شناسان با پادشاهی میسان یا میشان مربوط به سال ۱۸۱۱ میلادی و بر اثر کشف سکه‌هایی به زبان یونانی بود. آنچه در این سکّه‌ها نظر محققین را جلب کرد تطابق اسامی پادشاهان حک شده بر این سکه‌ها با نام‌های پادشاهانی بود که طبق نوشته‌های مؤرخین باستانی روزگاری بر سرزمین میسان در شمال رأس خلیج فارس حکومت میکردند.
طبق گفته‌های نویسندگان و مؤرخین باستانی معاصر با میسانیان پایتخت آنان شهر خاراکس یا کرخینیا بود و تاریخ بنای آن به زمان اسکندر مقدونی میرسد. و طبق آنچه ذکر گردیده اسکندر پس از فتوحات خود در هند در راه بازگشت خود به بابل به منطقه‌ای که به احتمال زیاد شهر خرمشهر کنونی یا کمی در شمال آن قرار داشته رسیده و دستور به بنای شهری بزرگ به نام خود او میدهد.اسکندر به خوبی ارزش جغرافیایی آن منطقه که دارای زمینی مرتفع در مجاورت آب‌های رودخانه‌ها و خلیج فارس بود را دریافت و هدف از بنای این شهر نیز بدلیل نقش تجاری و بازرگانی وسیعی بود که میتوانست بعدها ایفا کند.
اسکندر این شهر را به نام خود تأسیس کرد و بعدها به نامهای خاراکــــس و همچنین کرخینیا معروف گردید.
پس از مرگ اسکندر در بابل و تأسیس دولت سلوکی این شهر تحت کنترل سلوکیان در آمد. تا اینکه در سال ۱۶۵-۱۶۶ قبل از میلاد قسمتهایی از شهر بر اثر طغیان آب رودخانه‌ها تخریب گردید و توسط امپراطور سلوکی نامدار آن زمان آنتیوخوس چهارم بازسازی میشود و آن را به نام خود آنتیوخا مینامد و یکی از فرماندهان خود را به نام هیسپاوسین به حاکمیت آن شهر و منطقه میگمارد. اما در طی حکومت هیسپاوسین بار دیگر شهر دچار سیل شده و اینبار بدستور هیسپاوسین یا اسپاسینو اقدام به بنا و مرّمت آن میکنند و نام خود را بر نام شهر اضافه کرده آن را خاراکس-اسپاسینو مینامد.[۱] این شهر در کتیبه‌های تدمری به نام کاراک اسبیاسینا و در نقوش آرامی به نام کرک دمیسان به معنی قلعه میسان و در تلمود بابلی به نام میشا ذکر گردیده‌است.
در بین سالهای ۱۴۱ الی ۱۳۹ قبل از میلاد پس از انتشار ضعف در پیکر دولت سلوکیان هیسپاوسین استقلال خود را بر مناطق تحت فرمان خود اعلام کرده، به نام خود سکّه ضرب میکند اما روابط خود را با سلوکیان حفظ میکند.
در سال ۱۲۹ قبل از میلاد هسپاوسین حمله‌ای بزرگ بر علیه همیروس، حاکم نیابی فرهاد دوم، پادشاه اشکانی بر منطقهٔ بابل و سرزمین‌های مابین النهرین انجام داده و موفقت به شکست او و ضمیمه کردن بابل و اراضی مجاور به قلمرو حکومتی خود میشود. همچنین ذکر گردیده که او حمله‌ای بر علیه حاکم الیمایی سرزمین‌های عیلام به نام ((بیتیت)) تدارک داده و پس از شکست او موفّق به بسط منطقهٔ نفوذ خود میگردد.[۲]
سرانجام میسان بعنوان یک از ساتراپ‌های مهم دولت اشکانی در آمده و بصورت نیمه مستقل و گاهی مستقل به پادشاهی خود در بیش از ۳ قرن ادامه میدهد تا هنگامیکه آخرین پادشاه میسانی در اوایل بر آمدن حکومت ساسانیان توسط اردشیر بابکان به قتل رسیده و حکومت آنان پایان می‌یابد.
محتویات [نمایش]
موقعیّت جغرافیایی [ویرایش]

منطقه‌ای که دولت میسان در آن به وجود آمد شامل سرزمین جلگه‌ای پست و همواری بود که میان آن به وسیلهٔ رودهای دجله و اروندرود و رود کرخه شکافته شده و پیرامون جنوب آن رود کارون جریان داشت. همچنین رودها و کانال‌هایی نیز از این رودهای اصلی سرچشمه میگرفت. با توجه به پستی زمین آن، جلگه‌ها و مرداب‌ها بخش وسیعی از آن را در برگرفته، به به هنگام طغیان رودها به ویژه هنگامی که نظارت بر امر آبیاری و نظم و ترتیب آن مورد بی اعتنایی قرار میگرفت بر این قسمت از زمین افزوده میشد. ماهی‌ها در آن فراوان بوده و در جای جای آن ساقه‌های نی روییده بود که کشتیرانی را دچار اختلال میکرد و مانع از حرکت کشتی‌ها میشد.
پلینیوس رومی شهر خاراکس را در شمال رأس الخلیج فارس ذکر کرده و در سال ۹۷ میلادی یک ژنرال چینی به نام گان ینگ که از طرف امپراطور چین پان چو از دودمان هان مأمور به سفر به دربار امپراطور روم بود در طی مسیر خود از شهر میسانی خاراکس عبور کرده و در توصیف خود از این شهر آن را tiozeh نامید که از هرسو به جز در زوایهٔ شمال غربی در احاطه آب است.[۳] در سال ۱۸۱۸ میلادی تحقیقات و پژوهشهای متعددی صورت گرفت که منجر به کشف منطقهٔ حکومتی این پادشاهی گردید و موقعیت جغرافیایی آن در بین رودهای دجله و فرات و رود کارون تعیین گردید.
شهرهای میسان [ویرایش]

خاراکس: خاراکس یا کرخینیا مهمترین شهر میسان و پایتخت آن بوده و به نامهای کرخینیا و خاراکس اسپاوسینو نیز شناخته میشود.تاریخ بنای آن به زمان اسکندر مقدونی میرسد و بدلیل موقعیّت بندرگاهی خود نقش بزرگی در تجارت میسان داشت و امروزه رودخانه کرخه در خوزستان هنوز نام قدیم این شهر، کرخینیا را به یادگار دارد.به اعتقاد باستان شناسان به احتمال زیاد مکان جغرافیایی آن در شهر خرمشهر امروزی یا کمی در شمال آن واقع بوده‌است و بعدها این شهر در زمان ساسانیان به استرآباد اردشیر نامیده میشود.از مشاهیر این شهر جغرافیدان باستان ایزیدور خاراکسی میباشد.
فرات:پلینی بزرگ در قرن اول میلادی آن را تابع پادشاه کرخینیا (میسان) ذکر کرده و آن را در حوالی ۱۱ مایل در جنوب شهر خاراکس میداند. به عقیدهٔ فرانتس آلتهایم مکان آن شهر بصره امروزی در خاک عراق میباشد اما طبق نظر دیگر جغرافیدانان عرب احتمال دارد که مکان آن در منطقهٔ بهمنشیر امروزی و در نزدیکی شهر آبادان بوده باشد.رودخانهٔ فرات نام خود را از این شهر میسانی گرفته‌است و در زمان ساسانیان نام آن به بهمن اردشیر (بهمنشیر) تغییر می‌یابد.
اُبلَه: از شهرهای میسانی که نام آن از نام یونانی شهر اپولوگوس گرفته شده باشد[۴] این شهر یکی از شهرهای تجاری مهم پادشاهی میسان بوده و در عهد اسلامی یکبار در عهد ابوبکر توسط خالد بن ولید و بار دیگر در عهد عمر توسط عتبه بن غزوان فتح میگردد و تا مدت‌ها پس از آن نقش تجاری خود را حفظ میکند.ابن بطوطه ذکر میکند که ابله شهر بزرگی بوده که تاجران هندی و فارس برای تجارت به آن می‌آمده‌اند. مکان آن در نزدیکی شهر بصره عراق میباشد.
افامیه: این شهر توسط سلوکوس اول جانشین اسکندر مقدونی ساخته شد و در شمال پادشاهی میسان واقع بوده‌است و در همین شهر بود که تراژان امپراطور روم در طی حمله به امپراطوری اشکانی مورد استقبال پادشاه و مردم میسان قرار گرفت.
نژاد و تبار میسانیان [ویرایش]

بر طبق رأی بسیاری از محققین و مؤرخین میسانیان قومی عرب بودند.[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶][۲۷][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳][۳۴][۳۵][۳۶][۳۷][۳۸][۳۹][۴۰][۴۱][۴۲][۴۳][۴۴][۴۵][۴۶][۴۷][۴۸][۴۹][۵۰][۵۱][۵۲] پروفسور کریستین سن آنان را از عرب‌هایی میداند که خاستگاه آنان منطقهٔ عمّان بوده‌است.[۵۳] هر چند طبق نظر محققین هیسپاوسین پادشاه میشانی نامی با ریشهٔ ایرانی یونانی‌شده داشت که ممکن است اینگونه برداشت شود که او تباری آریایی داشته باشد اما در تاریخ‌های مختلف از او به عنوان پادشاهی عرب یاد شده[۵۴] و در منابع بسیار، تبار او عرب معرفی گردیده‌است. همچنین مؤرخ رومی گایوس پلینیوس، معروف به پلینی بزرگ(۲۳-۷۹ میلادی) که خود شاهد و معاصر با پادشاهی میشان بوده در حین بازدیدها و گزارشات خود میشانیان را قومی عرب خوانده‌است و آنان را تحت امر پادشاهی عرب معرفی میکند.[۵۵][۵۶]
دین [ویرایش]

هرچند در مورد دین میسانیان اطلاعات زیادی وجود ندارد اما از نام برخی پادشاهان آنان که به صورت یونانی درآمده‌اند چون اتامبیلوس که در آن اشاره به بعل از خدایان سامی دارد[۵۷][۵۸] و چون عبدنرگال که به معنی بندهٔ نرگال از خدایان سامی بین النهرین است بنظر می‌آید که میسانیان از لحاظ دینی تفاوت چندانی با دیگر سامیان بین النهرین نداشتند.[۵۹]

روابط تجاری و سیاسی میسان [ویرایش]


این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آن‌را از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این الگو را از بالای مقاله بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد.
میسانیان از موقعیت سرزمین خود که بر فراز خلیج فارس بوده و دجله و شط العرب از میانه پهنهٔ حکومتی آن میگذشت بهره بردند. در این زمینه آنان در کشتیرانی و بازرگانی با کشورهای خلیج فارس شرکت داشتند، در عبور فراورده‌های مناطق استوایی به ویژه کشورهای شمال آفریقا و هند و کشورهای خاور دور همدست شدند. فراورده‌های این کشورها شامل کالاهایی بود که مردم مردم عراق و کشورهای خاورمیانه که آغاز تمدن آنان به شمار می‌آمد، بدان نیازمند بودند. مهمترین کالاهای آنان شامل انواع عطر، ادویه جات، سنگهای گرانبها، عاج، انواع چوب‌های سخت و ابریشم بود.در آن هنگام نزدیکترین راه عبور آنان به دریای مدیترانه همان راهی بود که از خلیج فارس، سپس عراق و از آن پس به آسیای صغیر و یا سرزمین شام و بعد اروپا منشعب میشد. سلوکیان سعی کردند به این راه دست یافته، از سود بازرگانی آن بهره برند. آنان قصد داشتند که بر اقتصاد سرزمین‌های دریای خاورمیانه که به وسیلهٔ دولت‌های مخالف سلوکیان اداره میشد، حاکم شوند، از این رو برای بدست آوردن این قدرت سلوکوس سوم حملهٔ را برای دست یابی به جرحا واقع در ساحل بحرین فراهم ساخت.این بندر بزرگترین بندرگاه دریانوردی و بازرگانی در خلیج فارس به شمار می‌آمد. ساکنان میسان نقش خود را در این حرکت بازرگانی که از عراق عبور میکرد، محفوظ نگاه داشتند. در آن هنگام عبور دجله از سرزمین آنان هماهنگ با حرکت کشتی‌ها در آن به سوی مداین، و از آن به بالای دجله و فرات بود. بنابر این در بازرگانی سهیم شده و فعالیت بازرگانی آنان تا تدمر و بنادر سرزمین شام گسترش یافت. بدون شک این فعالیت علاوه بر تاثیر آن بر روی پیشرفت تمدن آنان، سرمایه‌های بسیاری را نیز به سوی آنان سرازیر کرد. این بازرگانی پس از استقرار دولت رومیان بر اهمیّت آن افزوده شده بود. مردم میسان خطر رومی‌ها بر خود و سود سرشاری که از این بازرگانی بدست می‌آوردند را درک کرده، از این رو روابط خود را با «جرها» در بحرین و با «تدمر» در بادیة الشام را مستحکم ساختند. آنان به بازسازی راه‌ها پرداخته، در آن برج‌هایی را برای راهنمایی کاروان‌ها بوجود آوردند. در کنار آن برج‌ها پاسدارانی را برای محافظت از این راه‌های بازرگانی گماشتند. نخستین بار امپراطور روم جرمانیکوس یک بازرگان تدمری به نام اسکندر را برای برقراری روابط به دربار پادشاه میسان اعزام میکند.[۶۰] همچنین تراژان امپراطور روم پس از تسخیر تیسفون به میسان آمده و در شهر افامیه مورد استقبال پادشاه میسان اتامبیلوس پنجم و مردم میسان قرار گرفته[۶۱] و در حین بازدید از شهر خاراکس کشتی‌های تجاری بزرگ میسانی را میبیند که برای تجارت به هند میرفتند و آرزو میکند کاش مانند اسکندر جوان بود تا بتواند به هند رفته و آنجا را تحت تصرف امپراطوری خود در آورد.[۶۲][۶۳] همچنین روابط بازرگانی میسانیان با تدمریان و نبطیان نیز بسیار گسترده بود.[۶۴] و در کتیبه‌های کشف شده در تدمر از تاجری تدمری به نام یارحیبولا بن لیشمش نام برده میشود که از او به پاس زحماتش در تقویت روابط تجاری با میسانیان توسط مجلس تدمر مورد قدردانی قرار میگردد.و در منطقهٔ ام العماد کتیبهٔ تدمری دیگری در تشکر از بازرگانی به نام «سوید» کشف گردید که طبق آن چهار مجسمه ازاین بازرگان بدلیل نقش فعّال او در تجارت با میسانیان در تدمر و ولگاشیا و کرخینیا نصب میگردد و برخی از افراد خاندان او به مقامات رفیع دولتی میرسند.[۶۵] همچنین در کتیبهٔ تدمری دیگری ذکر میگردد که تاجران تدمر در بین سالهای ۵۰-۵۱ میلادی بنای یادبودی از یک تاجر تدمری به نام «زبدی بول بن أبیهن» در شهر کرخینیا بنا نمودند.[۶۶][۶۷] یوسفوس فلاویوس نیز از «ابن ناریگ» یکی از شاهان میسانی نام برده که روابط خوبی با ایزات پادشاه مملکت حدیاب داشته بودو دختر خود را به ازدواج او در آورد.
سرنگونی پادشاهی میسان [ویرایش]

حکومت میسانی توسط اردشیر اول، سرنگون شد. در این مورد پروفسور کریستین سن می‌گوید: «عاقبت میان اردشیر و شاهنشاه اشکانی جنگ در گرفت.اردوان پادشاه اهواز را فرمان داد که به جنگ اردشیر شتافته، او را مغولاً به تیسفون فرستد. اردشیر مهلت نداد. بعد از آنکه شاذشاپور شهریار اصفهان را مغلوب و هلاک کرد، رو به جانب اهواز نهاد و شهریار آنجا را کاملاً مغلوب و کشور او را به قلمرو خود ملحق نمود. آنگاه ولایت کوچک میشان را، که در مصب شط دجله و ساحل خلیج فارس بود، به تصرف آورد. این ولایت در دست اعرابی بود، که از عمان آمده بودند و پیشرو طوایف عربی محسوب می‌شوند، که درست در آغاز سلطنت ساسانیان ناحیه حیره را در مغرب فرات فرو گرفتند.»[۶۸]
میسان در فتح اسلامی [ویرایش]

طبری فتح میسان را به دست عتبه به غزوان میداند و ذکر میکند که ارتش مسلمانان از قبائل عرب بنوالعم (تیره‌ای از بنی تمیم) که از قدیم الأیام ساکن سرزمین میسان بودند و در مناطق مذار و نهر تیری سکونت داشتند تقاضای کمک نمودند که این قبائل نیز به یاری مسلمانان شتافته و حملات خود را متوجه نیروهای مرزبان ساسانی در خوزستان نمودند و پس از آن نیروهای مسلمان موفق به فتح منطقهٔ میسان گشتند. پس از فتح میسان عمر بن خطّاب، نعمان بن عدی را به ولایت میسان گماشت که پس از چندی با شنیدن ابیات شعری از او با این مقدمه
الا من مبلغ الحسناء أن خلیلها * بمیسان یسقی فی زجاج وحنتم
که برای همسر خود در وصف زندگی مرفه خود در میسان سروده بود مورد خشم عمر قرار گرفته و او را از مقام خود عزل میکند. [۶۹]
میسان در عهد حاضر [ویرایش]

امروزه میسان بخشی از خاک دو کشور ایران و عراق را تشکیل میدهد. این منطقه در ایران به نام دشت میشان به مرکزیت شهر هویزه و در عراق به نام استان میسان به مرکزیت شهر العماره میباشد.
پانویس [ویرایش]

↑ Edessa 'the Blessed City ص ۶۷
↑ Late Achaemenid and Hellenistic Babylon
↑ سایت دانشگاه واشنگتن
↑ لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ص ۲۱ و ۲۵
↑ http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hyspaosines&oldid=413595815
↑ Ancient Arabia
↑ سایت دانشگاه واشنگتنhttp://depts.washington.edu/silkroad/texts/hhshu/notes9.html
↑ http://www.cngcoins.com/Coin.aspx?CoinID=53473
↑ سایت رسمی کانون پژوهشهای ایران باستانhttp://www.cais-soas.com/CAIS/Coinage/parthian_sasanian-mints.htm
↑ Recent Studies in Parthian History
↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Charax_%28Tigris%29
↑ Parthian Stations
↑ Read the ebook A system of ancient and mediæval geography for the use of schools and colleges by Charles Anthon
↑ http://books.google.com/books?id=54ge-4Z67t8C&lpg=PA67&ots=pEAwa4uEBu&dq=charax%2Babd-nergal&hl=ar&pg=PA67#v=onepage&q&f=true
↑ کتاب The Trucial States نوشتهٔ Donald Hawley ص ۴۱
↑ کتاب Journal نوشتهٔ جرجینا هرمان
↑ کتابTenri journal of religionص۳۹
↑ http://books.google.com/books?ei=ScBBTt-bMYfMtAaB4_HJBw&ct=result&id=NH4MAQAAMAAJ&dq=A+political+history+of+Parthia%2Bhyspaosines&q=Hyspaosines+#search_anchor
↑ کتاب The Jewish and Christian world ص ۱۵
↑ کتاب The Iranian revival ص ۲۹
↑ کتاب Greek offerings
↑ فرهنگ جغرافیایی The classical gazetteer ص ۱۰۶
↑ Naturals history ص ۳۰
↑ تاریخ ایران کمبریج ج ۳
↑ دانشنامه ایرانیکا
↑ دانشنامه بریتانیکا (Encyclopaedia Britannica) ج ۵ ص ۳۹۰
↑ دانشنامه بریتانیکا (The Encyclopaedia Britannica) ج ۱۵ ص ۳۰۹
↑ دانشنامه لندن (The London encyclopaedia) ص ۶۵۲
↑ دانشنامه متروپولیتانا (Encyclopædia metropolitana) ص ۳۰۰
↑ کتاب The Persian presence in the Islamic world نوشتهٔ Richard G. Hovannisian ص ۲۲
↑ کتاب Hellenism and the rise of Rome نوشتهٔ تاریخدان فرانسوی Pierre Grimal‏
↑ SFAGN.info: Collection / Demetrios I
↑ http://ca.wikipedia.org/wiki/Karax_Spasinos
↑ دانشنامهٔ encydia
↑ An universal history, from the earliest accounts to the present time
↑ کتاب Compendium of ancient geography ج ۲ ص ۴۶
↑ Charax
↑ A system of ancient and mediæval geography
↑ Persia - Encyclopedia
↑ Dictionary of Greek and Roman Geography (1854), CHARAX SPASINU
↑ The student's manual of ancient geography by Sir William Smith William Latham Bevan
↑ میسان دراسة تاریخیه – فؤاد جمیل
↑ نقود میسان العربیه – د.محمد باقر الحسینی
↑ نشوء و تطور مملکة میسان – د.واثق اسماعیل الصالحی
↑ الامارة العربیة فی میسان –عبدالرزاق الحصان
↑ دولة میسان العربیه – د.منذر عبدالکریم البکر
↑ میسان حضارة قدیمه – علاء لفته موسی
↑ دولة میسان- وداد القزاز
↑ preliminary history of cherasenes –Nedelman
↑ المفصّل فی تاریح العرب قبل الاسلام-د.جواد علی
↑ عرب کهن در آستانه بعثت-ترجمهٔ هادی انصاری
↑ کتاب Araby the blest: studies in Arabian archaeology نوشتهٔ Daniel T. Potts
↑ ایران در زمان ساسانیان-کریستینسن-ص۹۹
↑ دانشنامه ایرانیکا (ARAB i. Arabs and Iran in the pre-Islamic period)
↑ Pliny NH (b), p. ۱۳۶. (VI. Xxxi(
↑ pliny-Naturals history-page ۲۹
↑ تاریخ میسان وعشائر العماره-ص۳۱
↑ نشوء و تطور مملکة میسان-ص ۹و۱۰
↑ Edessa 'the Blessed City'نوشته یJ. B. Segal‏ ص ۶۸
↑ Das palmyrenische Teilreich ص ۵۸
↑ نشوء و تطور مملکة میسان-ص۱۷
↑ Meccan trade and the rise of Islam - Page ۳۲
↑ المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام-د.جواد علی-۳/۶۶
↑ النقود العربیة-ص ۲۴
↑ تاریخ میسان و عشائر العماره-ص۴۲
↑ نشوء و تطور مملکة میسان-ص۱۰
↑ تدمر وتجارتها التدمریة - اکتشف سوریة
↑ ایران در زمان ساسانیان-ص ۹۹
↑ فتوح البلدان - البلاذری - ج ۲ - الصفحة ۴۷۴
منابع [ویرایش]

Schuol, Monika: Die Charakene. پادشاهی‌های میانرودان در دوره هلنیستی و اشکانی (= Oriens et occidens ۱), Stuttgart ۲۰۰۰, ISBN ۳-۵۱۵-۰۷۷۰۹-X
Sheldon A. Nodelman, مقدمه تاریخ چروکی‌ها, Berytus ۱۳ (۱۹۵۹/۶۰), ۸۳-۱۲۱, XXVII f.,
Wikipedia contributors, «Characene,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Characene&oldid=366072192 (accessed September ۱۰, ۲۰۱۰).
Potts, D. J. ۱۹۸۸. «Arabia and the Kingdom of Characene.» In: Araby the Blest: Studies in Arabian Archaeology. Edited by D. T. Potts. The Carsten Niebuhr Institute of Ancient Near Eastern Studies, University of Copenhagen. ۱۹۸۸. Museum Tusculanum Press,
هفته‌نامهٔ اشوزرتشت
[نمایش]
ن • ب • و
استان‌های ساسانیان
[نمایش]
ن • ب • و
دل ایران‌شهر (عراق کنونی در زمان ساسانیان)
رده‌ها: اشکانیان اقوام باستانی فلات ایران امتداد جاده ابریشم ایران باستان تاریخ استان خوزستان تاریخ ایران تاریخ بحرین تاریخ عراق تاریخ کویت تمدن‌های باستانی سلوکیان میان‌رودان

قس عربی

مملکة میسان هی مملکة عربیة قدیمة فی العراق تشیر الدلائل إلى قیامها جنوب العراق فی القرن الثانی قبل المیلاد, وذلک بعد تفکک إمبراطوریة الاسکندر المقدونی. کانت عاصمتها خاراکس فی منطقة المحمرة حالیاً، التی أسسها الملک (إسباوسینو) عام 127 ق.م الذی لقبه المؤرخ یوسفیوس بالعربی، إمتدت شمالا حتى جنوب بابل فی وسط العراق وعیلام جنوبا.
کانت تشکل میناء مهم على رأس الخلیج العربی، حیث سیطرت على الملاحة فی الخلیج وفی شط العرب وأنهار الکارون ودجلة والفرات. وقد زارها الإمبراطور الرومانی تراجان عام 116م وراى السفن تغادر منها إلى الهند, وکان لها قوة عسکریة مهمة حیث احتلت بابل وسیطرت على مناطق کثیرة وهزمت العیلامیین واحتلت مدینة عیلام نفسها. وکان لمملکة میسان علاقات فی بدایة القرن 1م مع مملکة "حدیاب"، وکان أحد الامراء الحدیابیین وهو (ایزات) قد قابل أحد التجار الیهود فی میشان واقتنع بالایمان بالیهودیة فلما عاد أصبح ملکا على حدیاب بین 30 -36 م بحسب ما جاء فی کتاب (تاریخ یهودا) لفلافوس جوزیفوس:
وظلت المملکة قائمة حتى اکتسحها الملک الأشکانی (متر یدتیس الرابع) فی الاعوام (128 -147 م) واحتل عاصمتها میشان (کرخا) ونقل اهالیها إلى مدینة (فرات - میشان) التی کانت واقعة على نهر دجلة القدیم جنوب المحمرة بحوالی (18 کم) وفی تلک الفترة دخلت المسیحیة إلى میشان خاصة فی مدینة جندیشابور بواسطة مبشرین قد قدموا من مدینة انطاکیا وأخذ یطلق علیها (بیت هوزای) التی ربما أصل کلمة الاهواز، وسمیت جندیشابور من قبل ساکنیها (بیت لافاط) ای مکان الهزیمة وانتشرت المسیحیة فی منطقة بیت قطرایا (قطر) وفی البحرین وفرات - میشان (قرب البصرة فیما بعد).
حکم هذه المملکة 26 ملکا، وکانت نهایتها على ید أردشیر الأول أول ملک للفرس الساسانیین قرابة عام 222م.
وتقع مدینة العمارة، مرکز محافظة میسان، على مسافة 390 کم إلى الجنوب من العاصمة بغداد.
من مشاهیرها، الجغرافی إسدور (الخاراکسی) والذی کتب کتاب فی قیاسات الأرض فی زمن أغسطس قیصر
هذه بذرة مقالة عن التاریخ تحتاج للنمو والتحسین، فساهم فی إثرائها بالمشارکة فی تحریرها.
تصنیفات: ممالک عربیةتاریخ الشرق الأوسط تاریخ العراق

قس انگلیسی
Characene, also known as Mesene (Babylonian Judeo-Aramaic: חבל ימא Ḥevel Yama "Sealand"[1]), was a kingdom within the Parthian Empire at the head of the Persian Gulf. Its capital was Charax Spasinou, "The Fort of Hyspaosines". The city was an important port in the trade from Mesopotamia to India and provided port facilities for the great city of Susa, further up the present day Karun River.

Characene was founded around 127 BC under Aspasine, known in Classical writings as Hsypaosines, formerly a satrap installed by Antiochus IV Epiphanes. Characene existed through the break-up of the Seleucid Empire and continued as an essentially independent kingdom under the Parthians, until it was conquered by the Sassanians in the beginning of the 3rd century CE. At one point Characene included Tylos, the present day country of Bahrain.

After the Parthian conquest it remained a semi-autonomous country with its own kings. It disappeared as a separate kingdom with the fall of the Parthian Empire.

Trajan, the Roman emperor, visited Charax in 116 AD, during his invasion of Parthia, and watched the ships leaving for India. He reportedly lamented the fact that he was not younger so that he could, like Alexander, have gone there himself.

The kings of Characene are mainly known by their coins, consisting mainly of silver tetradrachms with Greek and later Aramaic inscriptions. These coins are dated (following the Seleucid era) providing a secure framework for the chronological placements of the kings.

[edit]Kings of Characene



Hyspaosines (209-124 BCE), founder and king of Characene.
Hyspaosines c. 127-124 BC
Apodakos c. 110/09-104/03 BC
Tiraios I 95/94-90/89 BC
Tiraios II 79/78-49/48 BC
Artabazos 49/48-48/47 BC
Attambelos I 47/46-25/24 BC
Theonesios I c. 19/18
Attambalos II c. 17/16 BC - AD 8/9
Abinergaos I 10/11; 22/23
Orabazes I c. 19
Attambalos III c. 37/38-44/45
Theonesios II c. 46/47
Theonesios III c. 52/53
Attambalos IV 54/55-64/65
Attambalos V 64/65-73/74
Orabazes II c. 73-80
Pakoros (II) 80-101/02
Attambalos VI c. 101/02-105/06
Theonesios IV c. 110/11-112/113
Attambalos VII 113/14-117
Meredates c. 131-150/51
Orabazes II c. 150/51-165
Abinergaios II (?) c. 165-180
Attambalos VIII c. 180-195
Maga (?) c. 195-210
Abinergaos III c. 210-222
[edit]Further reading

^ Babylonian Talmud - Kiddushin 72.
Schuol, Monika: Die Charakene. Ein mesopotamisches Königreich in hellenistisch-parthischer Zeit (= Oriens et occidens 1), Stuttgart 2000, ISBN 3-515-07709-X
Sheldon A. Nodelman, A Preliminary History of Charakene, Berytus 13 (1959/60), 83-121, XXVII f.,
Hansman, John: "CHARACENE and CHARAX", Encyclopaedia Iranica, Online Edition,Center for Iranian Studies Columbia University,December 15, 1991, available at WEB ADDRESS OF THE ARTICLE, Access date :14 September 2011.

Help improve this pageWhat's this?
Did you find what you were looking for?Yes No
Categories: Parthian EmpirePersian historyAncient history of IraqHistory of KuwaitHistory of BahrainSites along the Silk RoadSeleucid Empire successor states

قس ترکی استانبولی

Kharakene, (Farsça: Meşan, Mesene olarak da bilinir), Babil'in güneyinde (Irak'ın güneyi) kurulan, Part İmparatorluğu'na bağlı eski devlet.
Selevkos kralı VII. Antiokhos'un (Sidetes) MÖ 129'da tahttan indirilmesinden sonra, yörede hüküm süren prenslerden Hyspaosines (Aspasine ya da Spasines olarak da bilinir) tarafından kuruldu ve Sasani İmparatorluğu'nun kuruluşuna değin varlığını korudu. Hyspaosines, Büyük İskender'in Karun ve Dicle nehirlerinin birleştiği noktanın yakınlarında kurduğu kenti yeniden tahkim ederek Spasiou Kharaks (Spasines Kalesi) adını verdi. Kent sonraki yüzyıllarda Dicle Halici kıyısındaki başlıca ticaret merkezi durumuna geldi.
Kharakene'ye ilişkin başlıca bilgi kaynağı, Kharakene kralları tarafından bastırılan metal paralardır. Selevkos dönemine göre tarihlendirilen bu paraların yardımıyla Hyspaosines'ten (hükümdarlığı MÖ 127-y. 121) Thionesios'a (hükümdarlığı MS y. 111-y. 112) kadarki Kharakene krallarının tama yakın bir listesi elde edilmiştir.
Kharakene Kralları [değiştir]

İsmi Hükümdarlığı Notlar Resim
Hyspaosines y. 127–124 v. Chr. Kharakene'nin kurucusu
Apodakos y. 110/09–104/03
Tiraios 95/94–90/89
II. Tiraios 79/78–49/48
Artabazos 49/48–48/47
Attambelos 47/46–25/24
Theonesios y. 25/24 – 20/19
II. Attambelos y. 17/16 –8/9
Abinergaos 10/11
Orabazes y. 19
Abinergaos 22/23
III. Attambelos y. 37/38–44/45
II. Theonesios y. 46/47
III. Theonesios y. 52/53
IV. Attambelos 54/55–64/65
V. Attambelos 64/65–73/74
(II.) Pakoros (Part Kralı) y. 80/81–101/02
VI. Attambelos y. 101/02–105/06
IV. Theonesios 110/11–112/113
VII. Attambelos y. 113/14–116/17
Meredates y. 130/31–150/51
Orabazes II. y. 150/51–165
Abinergaos II. y. 165–180
Attambelos VIII. y. 180–195
Maga (?) y. 195–210 Sadece tarihsiz sikkeler kanıtlıyor
Abinergaos III. (?) y. 210–222 Sadece Arap kaynaklarında belirtiliyor
Kaynakça [değiştir]

Bu maddenin yazılmasında Almanca Vikipedi'deki Charakene maddesinden yararlanılmıştır.
Kategoriler: Partlarİran tarihiIrak tarihiKuveyt tarihiBahreyn tarihiAntik tarihİpek Yolu'ndaki siteler

قس روسی
Харакена — древнее царство на берегу Персидского залива, одно из первых арабских государств. Оно являлось вассалом по отношению к Парфянской империи. Столица Харакены находилась в городе Спасину Харакс — крупном центре торговли с Южной Аравией и Индией.[1] Царство было образовано примерно в 130 году до н.э. и просуществовало до завоевания региона империей Сасанидов в 222 году н.э.
О Харакене известно не так много по скудному набору источников. В основном, это заметки в произведениях Плиния, Диона Кассия и других античных историков и географов, а также монеты того периода с изображениями и именами царей Харакены.
[править]История

Харакенское царство было образовано в результате упадка монархии Селевкидов. Первый царь Харакены Гиспаосин (Спасин) основал столицу нового государства на месте греческого порта Александрии, который был разрушен водами Тигра. Поэтому городу было дано его имя — Спасину Харак.
Благодаря своему расположению посреди главных торговых путей Харакена достигает значительного могущества, так что на некоторое время подчиняет себе Вавилон. Тем не менее, царство довольно скоро становится зависимым от Парфии. Вскоре оно распадется на несколько княжеств, которые постепенно присоединяются к Арабскому халифату. Позже данный регион становится провинцией сначала халифата Омейядов, а затем — халифата Аббасидов.[2]
[править]Цари Харакены

Имя Годы правления Комментарии Монета
Гиспаосин ок. 127–124 до н.э. основатель Харакены
Аподак ок. 110/09–104/03 до н.э. известен только по монетам
Тирай I 95/94–90/89 до н.э. известен только по монетам
Тирай II 79/78–49/48 до н.э. умер в возрасте 92 лет (Лукиан)
Артабаз 49/48–48/47 до н.э. стал царём в возрасте 86 лет (Лукиан)
Аттамбель I 47/46–25/24 до н.э. известен только по монетам
Теонесий I ок. 25/24 – 20/19 до н.э. известен только по монетам
Аттамбель II ок. 17/16 до н.э.–8/9 н.э. известен только по монетам
Абинерга I 10/11 упоминается Иосифом Флавием
Орабаз I ок. 19 упоминается только в одной из надписей в Пальмире
Абинерга I 22/23 второй период царствования правителя
Аттамбель III ок. 37/38–44/45 известен только по монетам
Теонесий II ок. 46/47 известен только по монетам
Теонесий III ок. 52/53 известен только по одной найденной монете
Аттамбель IV 54/55–64/65 известен только по монетам
Аттамбель V 64/65–73/74 известен только по монетам
Пакор (II.) (parthischer König) ок. 80/81–101/02 ставленный монарх периода прямого правления из Парфии
Аттамбель VI ca. 101/02–105/06 известен только по монетам
Теонесий IV 110/11–112/113 известен только по монетам
Аттамбель VII ок. 113/14–116/17 упоминается Дионом Кассием
Междуцарствие?
Мередат ок. 130/31–150/51 побеждён парфянскими войсками
Орабаз II ок. 150/51–165 известен только по монетам
Абинерга II ок. 165–180 известен только по монетам
Аттамбель VIII ок. 180–195 известен только по монетам
Мага (?) ок. 195–210 известен только по недатированным монетам
Абинерга III (?) ок. 210–222 упоминается только в арабских источниках
[править]Примечания

↑ Аравия в III—I вв. до н. э. — Сайт Historic.Ru.
↑ Государство Харакена.
Категории: ХаракенаИстория ИранаИстория Ирака