شهر سیبه کوخرد

شهرسیبه (کوخرد) یکی از شهرهای باستانی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده‌است. این شهر تاریخی (ساسانی) در بخش کوخرد واقع می‌باشد.بخشی از این شهر تاریخى در حال حاضر زیر دهستان کنونی "کوخرد" مدفون است و روی بخش دیگری از آن گورستان، این دهستان قرار گرفته است. باستان‌شناسان از آن به عنوان شهر فراموش شده ساسانیان یاد میکنند.[۱].[۲].[۳].
محتویات [نمایش]
سرزمین زرتشتیان [ویرایش]

سرزمین کوخرد که در زمان زرتشتی بنام «شهرسیبه» معروف بوده‌است بیش از پنج هزار سال قبل از اسلام تاریخ دارد و سرزمینی آباد و پر رونق بوده‌است. سرزمینی که مسکن قومی بزرگ مانند قوم «سیبه» بوده‌است بی شک آنقدر بزرگ وانبوه وپرجمعیت بوده که نه تنها مردم دردامنه ارتفاعات کوهستانی و دشتهای معتدل شمالی و جنوبی آن زندگی می‌کرده‌اند، بلکه جبر طبیعت و مقتضیات جغرافیائی آنهارا به نقات مختلف و اطراف «شهرسیبه» پراکنده ساخته ودر کوه ودشت وبیابان و دره وصحرا وبر فراز کوه‌های بلند زندگانی می‌نموده‌اند. روایت است که مردم «شهرسیبه» گبر، زرتشتی، و ارمنی بوده‌اند. [۴].[۵]. البته آثار زیادی از آنها تا به حال برجای مانده‌است. در زیر ده جنوب دهستان فعلی کوخرد یک درخت کُور بزرگ وجود دارد که به « کُوِر ارمنی » پیش مردم کوخرد معروف است. سرزمین بزرگ سیبه (کوخرد) از دیر باز دارای مجد وعظمت خاصی بوده و به سبب تاریخ پر از حوادث و پرغوغا که از روزگار باستان یعنی از زمان قبل از اسلام آغاز می‌شود. «شهرسیبه» از این کشمکشها وغوغاها وآمد رفتها و وقایع وحوادث تاریخ برکنار نمانده‌است، روزگاری بس آباد و درخشان وروزگاری ویرانه ونابسامان داشته‌است. [۶]. سرزمین سیبه در روزگار قدیم بسیار بزرگ وپهناور وآباد بوده است، تا آنجا که گفته‌اند «سیبه» مرکز حکومت بوده‌است وحاکم سیبه از هشتاد روستای توابع خود باج وخراج می‌گرفتند. روستاهای آباد وپرجمعیت ودهقانهای کار آمد وقانع وپرکار و یکتا پرست، صداقت وصفای باطن، درستی وپاکی مردم «سیبه قدیم» زبانزد اقوام مجاور بوده وداستان‌های دل انگیز از بزرگواری مردم شهر تاریخی سیبه برزبانهای مردم مجاور و در درون سینه پیر مردها و پیر زنهای کوخرد به یادگار مانده‌است که هر شنونده‌ای آن را به تحسین وامی دارد.
معبد سیبه [ویرایش]



دژ تاریخی سیبه در بخش کوخرد بستک هرمزگان در جنوب ایران
عبادت گاه بزرگ و پرشکوه «معبد سیبه» که جای عبادت پیشوایان وبخردان ودانایان سیبه بوده‌است از مملکت سبأ به «شهرسیبه» آورده شده‌است که مورد تعظیم وتکریم همه مردم گبر، زرتشتی و ارمنی سیبه قدیم بوده، ودشت کاریان وجلگه آنرا به همین سبب «شهرسیبه» یک سرزمین آباد وپرجنب وجوش وپر فضیلت وپرمایه ساخته بوده‌است.[۷]. از جمله آثار به جا مانده از دوره گبری یا زرتشتی :
حمام سیبه.


حمام سیبه
ترنه.
پاراو کوخرد.
قلعه توصیله.
آب انبارهای دراز که از سنگ وساروج ساخته شده‌است.
آثارهایی که تا پنجاه سال پیش پا برجا بوده:
قلعه سیبه.
قلعه آماج.
معبد سیبه.
گزسیبه.
این آثارها در اثر سیل درواه شمو بتدریج نابود شده‌اند، اگر از سمت جنوبی حمام سیبه حفاری شود مطمئنا شالدهای قلعه سیبه نمایان خواهد شد. شهر سیبه دارای یک بازار بزرگ بوده بنام «بازار سیبه» خرابه‌های این بازار هنوز در یک کیلومتری دهستان فعلی کوخرد از سمت مغرب به چشم می‌خورد. همچنین شالدهای خانه‌های «شهرسیبه» که از سنگ وساروج ساخته شده بود در اثر سیل سال ۱۳۷۱ خورشیدی در درواه شمو که در سابق بنام درواه عالی معروف بود از زیر خاک بیرون آمده بود. در محوطه «شهرسیبه» اگر حفاری شود بسیاری از آثار آن دوران دور پیدا خواهد شد.


آثار باستانی شهر ساسانی سیبه
محدوده شهرسیبه [ویرایش]

محدوده شهر سیبه از شمال رشته‌کوه ناخ، از جنوب بند آماج و رودخانه مهران، از مغرب صحرای خلوص و جناح، واز سمت مشرق به آسو و مهران منتهی می‌شده‌است.
فعالیتهای کشاورزی [ویرایش]

خاک مستعد وحاصلخیز، وآفتاب گرم ونیروبخش سرزمین سیبه که همراه کاردانی وپشتکار مردم، و ایمان راسخ ساکنین سیبه قدیم برای بهبود زندگی وکسب دانشهای کشاورزی بوده‌است، وبا ایجاد قناتها وده‌ها چاه چرخ گاوی، ناحیه‌ای غله خیز و پر محصول وآباد وبی گرسنه ساخته ودشتهای آن را بفراوانی غله وبسیاری دام مشهور نموده بوده‌است. به همین دلیل گاهی «بغداد گرمسیر» وگاهی هم «بصره گرمسیر» نامیده می‌شده‌است. این چنین سرزمبن بزرگ وپر نعمتهای خدائی به تدریج با تحول زمان جلو رفته و در روزگار ظهور اسلام مردم «شهرسیبه» دین مبین اسلام را پذیرفتند ودین اجدادشان که بت پرستی و آتش پرستی بوده رها کردند. پس از آن از مراکز رونق علم ودانش زمان شده بوده‌است. با مطالعه حوادث تاریخی «سیبه» به این نکته متوجه می‌شویم که این سرزمین تاریخی وکهنسال گذشته از حوادث و وقایعی که برآن گذشته‌است دارای علماء، شعراء، حاکمان برجسته، تیر اندازان وجنگ جویان ماهر، نویسندگان ومشایخ برخوردار بوده‌است. واز حکمرانانی مانند: خواجه احمد و محمد هاشم شاه محمود و خواجه محمد برخوردار بوده‌است. همچنین دارای دانشمندان ومؤلفین نیز بوده و هست که کم وبیش به نسبت دنیای خود در راه دانش قدمهایی برداشته وکتب خطی وآثاری از خود برجای گذاشته‌اند.[۸].[۹]
شاعر محلی می‌سراید :
خوشـا کوخرد ودشـت لاله زارش خوشـا فصل بهـار وگلعذارش
دیار و موطن اجـداد مارا خداوندا بدارش پایدارش
خوشـا آن قلعه و حمام سیبه خوش آن تاریخ که ماند از یادگارش
خوشا نامی که ماند از «شهر سیبه» درخشان چون قمر بود روزگارش
پانویس [ویرایش]

↑ محمدیان، کوخردی، محمد ، “ (به یاد کوخرد) “، ج۱. ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
↑ محمدیان، کوخردی، محمد ، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
↑ الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
↑ محمدیان، کوخردی، محمد ، “ (به یاد کوخرد) “، ج۱. ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
↑ محمدیان، کوخردی، محمد ، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
↑ الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
↑ فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک
↑ محمدیان، کوخردی، محمد ، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
↑ محمدیان، کوخردی، محمد. (کوخرد سرزمین شاعران) ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
پیوند به بیرون [ویرایش]

http://www.chn.ir/news/?section=2&id=30273
http://www.chn.ir/News/?section=2&id=30508
[نمایش]
ن • ب • و
استان هرمزگان
[نمایش]
ن • ب • و
اماکن طبیعی و تاریخی شهرستان بستک
[نمایش]
ن • ب • و
نقاط دیدنی استان هرمزگان
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شهر سیبه موجود است.
فهرست منابع و مآخذ [ویرایش]

محمدیان، کوخردی، محمد ، “ «به یاد کوخرد» “، ج1. ج2.چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰2 میلادی.
محمدیان، کوخردی، محمد. (کوخرد سرزمین شاعران) ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک
محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰ ـــ ۵۱ )، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.
الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
محمدیان، کوخردی، محمد ، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
رده‌ها: آثار دوره ساسانیان در شهرستان بستکآثار ملی ایرانبخش کوخردبناهای تاریخی شهرستان بستکجای‌های استان هرمزگانشهرهای تاریخی شهرستان بستکشهرهای ساسانی

قس عربی

مدینة سیبه الأثریة (Shahre Sibah)، ( بالفارسیة: شهر باستانى سیبه )، مدینة أثریة قدیمة یرجع تاریخها إلى ما قبل الاسلام تحدیداًً إلى عصر الساسانیین، تقع هذه المدینة الأثریة فی بلدة کوخرد فی مقاطعة بستک فی جنوب غرب محافظة هرمزگان فی جنوب إیران. تقع على بعد 1000 متر غرب مدینة کوخرد، إلى الشمال من أنقاض حمام سیبه الساسانی. کانت مدینة مزدهرة خلال فترة الدولة الساسانیة.
جزء من هذه المدینة الأثریة تقع أسفل بلدة کوخرد الحالیة، والجزء الثانی من المدیة تقع أسفل مقابر البلدة.
مدینة سیبه الأثریة أو ( مُدُن بُنجُروُن ) کما تسمى باللهجة المحلیة، (مدینة اَلأوثان)، من المدن المندثرة، وکانت تقع فی « وادی عالی » الذی یعرف الیوم بـوادی شموا، بین سلسلة جبال الناخ فی القسم الشمالی على بعد 150 متراً من ضیعة کوخرد، وعلى خط مستقیم فی جنوب بلدة دهنو کوخرد، على مقربة من أضرحة القبتین المشهورتین بــدوکنبدان، وعلى بعد 50 متراً من قلعة سیبة. الأطلال الموجودة وبقایا البیوت المتناثرة هنا وهناک تأکد انها کانت مدینة عظیمة.
محتویات [اعرض]
[عدل]موقع مدینة سیبه الأثریة

تقع مدینة سیبه الأثریة فی الجانب الغربی من کوخرد، تتسع المدینة المکتشفة حوالی 40 هکتاراً، تتوسطه واحة نخیل، وبجوار جلیب (بئر مائی معروف)، وتقع فی الضلع الجنوبی للمدینة الأثریة آثار قلعة عظیمة تعرف بــقلعة سیبة، وکذلک هناک آثار جداول الماء وسرادیب تحت الأرض مبنیة بالحصی والصاروج، وأیضاً آثار لبعض القبور القدیمة، کذلک آثار حمام تاریخی مبنی من الحجر والصاروج، و یقع الحمام فی الضلع الجنوب الغربی لقریة کوخرد، حیث واحات النخیل، على مقربة آثار قلعة سیبة وتبعد عن بلدة کوخرد حوالی 1000 متر.
[عدل]أماکن أثریة أخرى


قلعة سیبة
مقال تفصیلی : قلعة سیبة
قلعة سیبه، بالفارسیة: دژ تاریخی سیبه تقع فی بلدة کوخرد فی مقاطعة بستک فی غرب محافظة هرمزگان فی جنوب إیران.و یعتبر حصن سیبه فی بلدة کوخرد أشهر مثال للمعقل المطوق بخندق فی کوخرد حیث أن استعمال خندق دفاعی هی إستراتیجیة استخدمت قدیما فی حمایة المدن والقلاع والحصون فی المنطقة منذ فترات ما قبل وصول الإسلام.


حمام سیبه
مقال تفصیلی : حمام سیبه
حمام سیبه، بالفارسیة:حمام سیبه کوخرد، (گرمابه‌ی سیبه)، حمام تاریخی یقع فی بلدة کوخرد فی مقاطعة بستک فی غرب محافظة هرمزگان فی جنوب إیران. رغم کونها واحدة من سمات عصر مضی منذ سنوات طویلة، إلا ان عدداً من الحمامات الشعبیة فی بستک لا یزال یحمل نبضاً حیاً على البقاء على قید الحیاة، الفترة الزمنیة التی عرفت فیها کوخرد الحمامات الشعبیة، البعض یرجعها إلى عهد الساسانیین.حیث یقولون إنهم أنشؤوا حمامات وأماکن الاستجمام فی المنطقة، وکانوا یطلقون علیها اسم «الطبیب الأبکم» لوجود بعض المعالجین الذین کانوا یعملون بها مستخدمین الأعشاب الطبیة وبعض الزیوت العطریة لعلاج المفاصل، والالتهابات وبعض امراض الجلد، ولکنهم لم یکونوا من المتحدثین کانوا فقط یعالجون المرضی من دون کلام. ویرجع السبب فی إنشاء هذه الحمامات قدیماً، إلى أن التجار کانوا یسافرون عن طریق البحر والصحراء مسافات طویلة ومتعبة، ولذلک کان الذهاب إلى هذه الحمامات من أجل الاسترخاء والتخلص من عناء ومشقة السفر حتى ذاع صیت تلک الحمامات التی باتت ملتقى الحکام والتجار وعامة الشعب على حد سواء.
[عدل]المصادر

الکوخردى، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة ،دبى: سنة 199۷ للمیلاد.
محمدیان، کوخردى، محمد. « شهرستان بستک وبخش کوخرد » ج1. چاپ أول، دبی: سال انتشار 2005 میلادی. (فارسی)
محمدیان، کوخردی، محمد، «به یاد کوخرد»، ج۱. چاپ أول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
درگاه فهرست آثار ملی ایران
فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک
[أخف]ع · ن · ت
محافظة هرمزگان, إیران
العاصمة
بندر عباس

المقاطعات
مقاطعة بستک · مقاطعة لنجة · مقاطعة بندر عباس · مقاطعة ابوموسى · مقاطعة بارسیان · مقاطعة جاسک · مقاطعة حاجی آباد · مقاطعة خمیر · مقاطعة رودان · مقاطعة قشم · مقاطعة میناب
المدن
بستک · لنجة · بندر عباس · بندر جارک · بندر خمیر · بندر جاسک · مدینة جناح · حاجی‌آباد · دهبارز · قشم · کیش · کوخرد · مغوه · میناب · سوزا · سیریک · القابندیة · مدینة کنک · مدینة هرمز · فین · مدینة رویدر · درکهان · زیارت علی · سندرک · هشت‌بندی · فارغان
الأماکن التاریخیة والسیاحیة
دوکنبدان · قلعة سیبة · رباط بستک · ضریح سید محمد سید منصور · عمارت کلاه‌فرنکی · سد بست کز · معبد الهنود · آب‌کرم کنو · موزه آب · مسجد الیتیم · حمام سیبه · سد جابر · ترنه · جزیرة کیش · بنجشنبه‌بازار میناب · سد بز التاریخی · غابات حراء · مدینة سیبه الأثریة · بازار بستک · سد جاوید · تبه مارو · مسجد ملک بن عباس · قلعه پرتغالی‌ها · قلعة لشتان · مسجد جامع قبلة · رباط کوخرد · استراحة روضه · قلعة ایلود · حمام کله‌داری · صناعة السفن فی بندر کنک · محلة سورو الأثریة · سدشمو · قلعة دیده‌بان · قلعة جناح · سهل أوه شیرینو · قلعه قلات · لاور کالون · وادی بست کز · سهل بست کز · کریکی · لمبیر ملکی · ضریح سید مظفر سید منصور · حصن المرازیق

هناک المزید من الصور والملفات فی ویکیمیدیا کومنز حول: مدینة سیبه الأثریة

[عدل]أنظر أیضاً

کوخرد حاضرة إسلامیة على ضفاف نهر مهران
دوکنبدان
[عدل]وصلات خارجیة

التقسیمات الاداریة لمحافظة هرمزگان
هذه بذرة مقالة عن إیران تحتاج للنمو والتحسین، ساهم فی إثرائها بالمشارکة فی تحریرها.
تصنیفات: مدن تاریخیةبلدة کوخردمحافظة هرمزکان