ابجد

صور هشتگانه حروف جُمل که با نام اولین صورت (ابجد) معروف است. ترتیب حروف (صامت: بی‌صدا) در این نسق همان ترتیب عبری – آرامی است و این امر مؤید آن است که عرب، الفبای خود را از آنان (به وساطت نبطیان) اقتباس کرده‌است.[۱]
حروف اَبجَد شیوه‌ای برای مرتب‌سازی حروف زبان عربی است که بر پایه الفبای اولیه خط فنیقی مرتب شده‌اند. گاهی از این شیوه در شماره‌گذاری موارد یا صفحات به کار می‌رود.
حروف ابجد به این شرحند: «الف، ب، ج، د، ه، و، ز، ح، ط، ی، ک، ل، م، ن، س، ع، ف، ص، ق، ر، ش، ت، ث، خ، ذ، ض، ظ، غ». و اعداد ۱ تا ۱۰۰۰ به بیست و هشت حرف تقسیم شده‌است.
برای آسانی ازبر کردن ترتیب این حروف، هر چندتا حرف پیاپی به شکل واژه در آمده و تلفظ می‌شوند. این واژه‌ها عبارت‌اند از: «اَبْجَدْ - هَوََّزْ - حُطّی - کَلَمَنْ - سَعْفَصْ - قَرَشَتْ - ثَخَِّذْ - ضَظِغْ»[۲] از الفبای ابجد برای متناظر کردن اعداد و واژه‌ها نیز استفاده می‌شود. به این ترتیب که برای هر حرف واژه‌ای که بخواهند به عدد تبدیلش کنند، عدد متناظر را از جدول زیر برمی‌دارند و اعداد به دست‌آمده را جمع می‌زنند. برای نمونه در این روش، واژهٔ «علی» برابر با «۱۱۰» می‌شود همچنین «یاعلی» برابر با ۱۲۱ می‌باشد.
همزه (أ) و الف (ا) هر یک را به عدد ۱ حساب می‌کنند و حروفاتی که به واسطه تشدید مکرر است، یک حرف محاسبه می‌شوند؛ مثلاً کلمه فَعّال را ۱۸۱ می‌گیرند؛ چون ف ۸۰، ع ۷۰، ا ۱ و ل ۳۰ است. استثنائاً لام مشدد کلمه الله را دو حرف حساب می‌کنند. بنا بر این اللّه ۶۶ می‌شود؛ چون ا ۱، ل ۳۰، ل ۳۰ و ه ۵ است. به همین جهت اللّه را در کتابت با تشدید نمی‌نویسند؛ چون لام مکرر است و تشدید ندارد. حساب کلماتی همچون اله و رحمن صورت مکتوب است؛ نه ملفوظ (الاه و رحمان). از این رو اله عدد ۳۶ خواهد بود و رحمن ۲۹۸.[۳]
برخی افراد برای این شماره‌ها ویژگیهای فراطبیعی قائلند.
کاربرد [ویرایش]

الف)صفحه‌های مقدمهٔ بعضی از کتاب‌ها را با این عددها شماره گذاری می‌کنند.
ب)تاریخ وقایع مهم را با ترکیب حروف ابجد به صورت یک کلمه یا یک عبارت یا یک جملهٔ معنی دار یا شعر در می‌آورند که به خاطر سپردن آن کلمه یا عبارت یا آن جمله یا شعر، تاریخ مزبور را حساب می‌کنند.
ج)در موسیقی پس از اسلام، در ثبت اصوات و دساتین از حروف ابجد استفاده شده‌است. برای نمونه نغمه‌های دستگاه شور با حروف ابجد عبارت بوده‌اند از: «یح یه یب ی ح ه ج ا» و فاصله‌ها و ابعاد آن‌ها: «ط ط ج‍ ج‍ ط ج‍ ج» که در موسیقی امروز به ترتیب نت‌های سل، لاکرن، سی بمل، دو، ر، می‌بمل، فا و سل را تشکیل می‌دهند.[۴]
د)گاهی در نوشتن، برای جدا کردن مطالب مختلف از یکدیگر، آنها را با حروف ابجد مشخص می‌کنند. مثلاً در همین‌جا برای جدا کردن کاربردهای حروف ابجد، آنها را با حروف الف، ب، ج و … مشخص کردیم.
حروف ابجد کبیر:
الف ب ج د ه‍ و ز ح ط ی ک ل م ن س ع ف ص ق ر ش ت ث خ ذ ض ظ غ
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۲۰ ۳۰ ۴۰ ۵۰ ۶۰ ۷۰ ۸۰ ۹۰ ۱۰۰ ۲۰۰ ۳۰۰ ۴۰۰ ۵۰۰ ۶۰۰ ۷۰۰ ۸۰۰ ۹۰۰ ۱۰۰۰
|}
پانویس [ویرایش]

↑ فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
↑ مصاحب، غلامحسین، و دیگران. دایرةالمعارف فارسی. مدخل «ابجد». ص ۵.
↑ مهر تابان، یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه (سید محمدحسین طباطبائی)، سید محمدحسین حسینی طهرانی، مشهد، ۱۴۲۱ ق.
↑ ستایشگر، مهدی. واژه نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد اوّل. چاپ دوّم. تهران: اطلاعات، ۱۳۸۱. ص۳۷۵. ISBN 964-423-305-0.
پیوند به بیرون [ویرایش]

محاسبه‌ی آنلاین کلمات به ابجد (بدون نیاز به دانلود و نصب نرم افزار)
دانلود نرم افزار ابجد ۱.۵
دانلود نرم افزار ابجد
محاسبه خودکار حروف ابجد
کتاب سر المستتر اثر شیخ بهایی
یکی از کاملترین برنامه های محاسبه ابجد، نسخه 3
رده‌ها: الفبا خط عربی عدد نویسه‌

قس عربی

صور هشتگانه حروف جُمل که با نام اولین صورت (ابجد) معروف است. ترتیب حروف (صامت: بی‌صدا) در این نسق همان ترتیب عبری – آرامی است و این امر مؤید آن است که عرب، الفبای خود را از آنان (به وساطت نبطیان) اقتباس کرده‌است.[۱]
حروف اَبجَد شیوه‌ای برای مرتب‌سازی حروف زبان عربی است که بر پایه الفبای اولیه خط فنیقی مرتب شده‌اند. گاهی از این شیوه در شماره‌گذاری موارد یا صفحات به کار می‌رود.
حروف ابجد به این شرحند: «الف، ب، ج، د، ه، و، ز، ح، ط، ی، ک، ل، م، ن، س، ع، ف، ص، ق، ر، ش، ت، ث، خ، ذ، ض، ظ، غ». و اعداد ۱ تا ۱۰۰۰ به بیست و هشت حرف تقسیم شده‌است.
برای آسانی ازبر کردن ترتیب این حروف، هر چندتا حرف پیاپی به شکل واژه در آمده و تلفظ می‌شوند. این واژه‌ها عبارت‌اند از: «اَبْجَدْ - هَوََّزْ - حُطّی - کَلَمَنْ - سَعْفَصْ - قَرَشَتْ - ثَخَِّذْ - ضَظِغْ»[۲] از الفبای ابجد برای متناظر کردن اعداد و واژه‌ها نیز استفاده می‌شود. به این ترتیب که برای هر حرف واژه‌ای که بخواهند به عدد تبدیلش کنند، عدد متناظر را از جدول زیر برمی‌دارند و اعداد به دست‌آمده را جمع می‌زنند. برای نمونه در این روش، واژهٔ «علی» برابر با «۱۱۰» می‌شود همچنین «یاعلی» برابر با ۱۲۱ می‌باشد.
همزه (أ) و الف (ا) هر یک را به عدد ۱ حساب می‌کنند و حروفاتی که به واسطه تشدید مکرر است، یک حرف محاسبه می‌شوند؛ مثلاً کلمه فَعّال را ۱۸۱ می‌گیرند؛ چون ف ۸۰، ع ۷۰، ا ۱ و ل ۳۰ است. استثنائاً لام مشدد کلمه الله را دو حرف حساب می‌کنند. بنا بر این اللّه ۶۶ می‌شود؛ چون ا ۱، ل ۳۰، ل ۳۰ و ه ۵ است. به همین جهت اللّه را در کتابت با تشدید نمی‌نویسند؛ چون لام مکرر است و تشدید ندارد. حساب کلماتی همچون اله و رحمن صورت مکتوب است؛ نه ملفوظ (الاه و رحمان). از این رو اله عدد ۳۶ خواهد بود و رحمن ۲۹۸.[۳]
برخی افراد برای این شماره‌ها ویژگیهای فراطبیعی قائلند.
کاربرد [ویرایش]

الف)صفحه‌های مقدمهٔ بعضی از کتاب‌ها را با این عددها شماره گذاری می‌کنند.
ب)تاریخ وقایع مهم را با ترکیب حروف ابجد به صورت یک کلمه یا یک عبارت یا یک جملهٔ معنی دار یا شعر در می‌آورند که به خاطر سپردن آن کلمه یا عبارت یا آن جمله یا شعر، تاریخ مزبور را حساب می‌کنند.
ج)در موسیقی پس از اسلام، در ثبت اصوات و دساتین از حروف ابجد استفاده شده‌است. برای نمونه نغمه‌های دستگاه شور با حروف ابجد عبارت بوده‌اند از: «یح یه یب ی ح ه ج ا» و فاصله‌ها و ابعاد آن‌ها: «ط ط ج‍ ج‍ ط ج‍ ج» که در موسیقی امروز به ترتیب نت‌های سل، لاکرن، سی بمل، دو، ر، می‌بمل، فا و سل را تشکیل می‌دهند.[۴]
د)گاهی در نوشتن، برای جدا کردن مطالب مختلف از یکدیگر، آنها را با حروف ابجد مشخص می‌کنند. مثلاً در همین‌جا برای جدا کردن کاربردهای حروف ابجد، آنها را با حروف الف، ب، ج و … مشخص کردیم.
حروف ابجد کبیر:
الف ب ج د ه‍ و ز ح ط ی ک ل م ن س ع ف ص ق ر ش ت ث خ ذ ض ظ غ
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۲۰ ۳۰ ۴۰ ۵۰ ۶۰ ۷۰ ۸۰ ۹۰ ۱۰۰ ۲۰۰ ۳۰۰ ۴۰۰ ۵۰۰ ۶۰۰ ۷۰۰ ۸۰۰ ۹۰۰ ۱۰۰۰
|}
پانویس [ویرایش]

↑ فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
↑ مصاحب، غلامحسین، و دیگران. دایرةالمعارف فارسی. مدخل «ابجد». ص ۵.
↑ مهر تابان، یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه (سید محمدحسین طباطبائی)، سید محمدحسین حسینی طهرانی، مشهد، ۱۴۲۱ ق.
↑ ستایشگر، مهدی. واژه نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد اوّل. چاپ دوّم. تهران: اطلاعات، ۱۳۸۱. ص۳۷۵. ISBN 964-423-305-0.
پیوند به بیرون [ویرایش]

محاسبه‌ی آنلاین کلمات به ابجد (بدون نیاز به دانلود و نصب نرم افزار)
دانلود نرم افزار ابجد ۱.۵
دانلود نرم افزار ابجد
محاسبه خودکار حروف ابجد
کتاب سر المستتر اثر شیخ بهایی
یکی از کاملترین برنامه های محاسبه ابجد، نسخه 3
رده‌ها: الفباخط عربی عدد نویسه‌

قس انگلیسی

The Abjad numerals are a decimal numeral system in which the 28 letters of the Arabic alphabet are assigned numerical values. They have been used in the Arabic-speaking world since before the 8th century Arabic numerals. In modern Arabic, the word ʾabjadiyyah means "alphabet" in general.

In the Abjad system, the first letter of the Arabic alphabet, ʾalif, is used to represent 1; the second letter, bāʾ, is used to represent 2, etc. Individual letters also represent 10's and 100's: yāʾ for 10, kāf for 20, qāf for 100, etc.

The word "abjad" (أبجد ʾabjad) itself derives from the first four letters in the Phoenician alphabet, Aramaic alphabet, Hebrew Alphabet, etc. These older alphabets contained only 22 letters, stopping at taw, numerically equivalent to 400. The Arabic Abjad system continues at this point with letters not found in other alphabets: ṯāʾ = 500, etc.

Contents [show]
[edit]Abjad order

The Abjad order of the Arabic alphabet has two slightly different variants. The Abjad order is not a simple historical continuation of the earlier north Semitic alphabetic order, since it has a position corresponding to the Aramaic letter sameḵ/semkat ס, yet no letter of the Arabic alphabet historically derives from that letter. Loss of sameḵ was compensated for by the split of šin ש into two independent Arabic letters, ش (šīn) and ﺱ (sīn) which moved up to take the place of sameḵ.

The most common Abjad sequence, read from right to left, is:

أ ب ج د ه‍ و ز ح ط ی ک ل م ن س ع ف ص ق ر ش ت ث خ ذ ض ظ غ
ʾ b j d h w z ḥ ṭ y k l m n s ʿ f ṣ q r š t ṯ ḫ ḏ ḍ ẓ ġ
This is commonly vocalized as follows:

ʾabjad hawwaz ḥuṭṭī kalaman saʿfaṣ qarašat ṯaḫaḏ ḍaẓaġ.
Another vocalization is:

ʾabujadin hawazin ḥuṭiya kalman saʿfaṣ qurišat ṯaḫuḏ ḍaẓuġ
Another Abjad sequence (probably older, now mainly confined to the Maghreb), is:[1]

أ ب ج د ه‍ و ز ح ط ی ک ل م ن ص ع ف ض ق ر س ت ث خ ذ ظ غ ش
ʾ b j d h w z ḥ ṭ y k l m n ṣ ʿ f ḍ q r s t ṯ ḫ ḏ ẓ ġ š
which can be vocalized as:

ʾabujadin hawazin ḥuṭiya kalman ṣaʿfaḍ qurisat ṯaḫuḏ ẓaġuš
Modern dictionaries and other reference books do not use the Abjad order to sort alphabetically; instead, the newer hijāʾī (هجائی) order (with letters partially grouped together by similarity of shape) is used:

أ ب ت ث ج ح خ د ذ ر زس ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک ل م ن ه و ی
ʾ b t ṯ j ḥ ḫ d ḏ r z s š ṣ ḍ ṭ ẓ ʿ ġ f q k l m n h w y
Another kind of ʾalfabaʾī order used to be widely used in the Maghreb until recently when it was replaced by the Mashreki order:[1]

أ ب ت ث ج ح خ د ذ ر ز ط ظ ک ل م ن ص ض ع غ ف ق س ش ه‍ و ی
’ b t ṯ j ḥ ḫ d ḏ r z ṭ ẓ k l m n ṣ ḍ ‘ ġ f q s š h w y
Persian dictionaries use slightly different orders

[edit]Uses of the Abjad system

Before the introduction of the Arabic numerals, the Abjad numbers were used for all mathematical purposes. In modern Arabic, they are primarily used for numbering outlines, items in lists, and points of information. In English, points of information are sometimes referred to as "A", "B", and "C" (or perhaps use Roman numerals: I, II, III, IV), and in Arabic, they are "أ", then "ب", then "ج", not the first three letters of the modern hijāʾī order.

The Abjad numbers are also used to assign numerical values to Arabic words for purposes of numerology. The common Islamic phrase بسم الله الرحمن الرحیم bism illāh ir-raḥmān ir-raḥīm ("in the name of Allah, the Most Merciful, the Most Compassionate" – see Basmala) has a numeric value of 786 (from a letter-by-letter cumulative value of 2+60+40+1+30+30+5+1+30+200+8+40+50+1+30+200+8+10+40), and the word "Allah" الله by itself has the value 66 (1+30+30+5).

[edit]Letter values

Value Letter Name Trans-
literation
1 ا ʾalif ʾ / ā
2 ب bāʾ b
3 ج jīm j
4 د dāl d
5 ﻫ hāʾ h
6 و wāw w / ū
7 ز zayn / zāy z
8 ح ḥāʾ ḥ
9 ط ṭāʾ ṭ

Value Letter Name Trans-
literation
10 ى yāʾ y / ī
20 ک kāf k
30 ل lām l
40 م mīm m
50 ن nūn n
60 س sīn s
70 ع ʿayn ʿ
80 ف fāʾ f
90 ص ṣād ṣ

Value Letter Name Trans-
literation
100 ق qāf q
200 ر rāʾ r
300 ش šīn š
400 ت tāʾ t
500 ث ṯāʾ ṯ
600 خ ḫāʾ ḫ
700 ذ ḏāl ḏ
800 ض ḍād ḍ
900 ظ ẓāʾ ẓ
1000 غ ġayn ġ
A few of the numerical values are different in the alternative Abjad order. For four Persian letters these values are used: گ=20 چ=3 پ=2 ژ=7 .

[edit]Similar systems

The Abjad numerals are equivalent to the earlier Hebrew numerals up to 400. The Hebrew numeral system is known as Gematria and is used in Kabbalistic texts and numerology. Like the Abjad order, it is used in modern times for numbering outlines and points of information, including the first six days of the week. The Greek numerals differ in a number of ways from the Abjad ones (for instance in the Greek alphabet there is no equivalent for ص, ṣād). The Greek language system of letters-as-numbers is called isopsephy. In modern times the old 27-letter alphabet of this system too continues to be used for numbering lists.

[edit]See also

Phoenician alphabet
History of the alphabet
Abjad
Gematria
Katapayadi system
[edit]References

^ a b (Arabic) Alyaseer.net ترتیب المداخل والبطاقات فی القوائم والفهارس الموضوعیة Ordering entries and cards in subject indexes Discussion thread (Accessed 2009-Oct-06)
[edit]External links

Overview of the abjad numerological system
Sufi numerology site
Numerical Value of an Arabic Text as per "Abjad" Calculation - www.alavibohra.org
[show] v t e
Arabic language · عربی
[show] v t e
Types of writing systems
Help improve this pageWhat's this?
Did you find what you were looking for?Yes No
Categories: NumeralsCollation