دانه
نویسه گردانی:
DʼNH
دانه /dāne/ ۱. هستۀ میان برخی از میوه‌ها. ۲. (کشاورزی) تخم گیاه؛ بذر. ۳. (زیست‌شناسی) تخم میوه. ۴. هر‌یک از حبوب خوردنی از گندم، جو، ماش، عدس، نخود، لوبیا و مانند آن‌ها؛ حبه: ◻︎ پر از میوه کن خانه را تا به در / پر از دانه کن چینه را تا به سر (ابوشکور: ۱۰۲). ۵. آنچه طیور از زمین برچینند و بخورند؛ چینۀ پرندگان. ۶. آنچه صیاد در میان دام بریزد از گندم، جو، ارزن، و مانند آن که پرندگان به هوای آن در دام بیفتند: ◻︎ کبوتری که دگر آشیان نخواهد دید / قضا همی‌بردش تا به‌سوی دانه و دام (سعدی: ۱۲۲). ۷. یک عدد از چیزی. ۸. هر عدد از میوه، خصوصاً غله: یک دانه گندم، یک دانه جو، یک دانه نخود ◻︎ اندک‌اندک به هم شود بسیار / دانه‌دانه‌ست غله در انبار (سعدی: ۱۸۱). فرهنگ فارسی عمید
واژه های همانند
۹۵ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۰ ثانیه
دانه جوئی . [ ن َ / ن ِ ] (حامص مرکب ) عمل دانه جو.
دانه پذیر. [ ن َ / ن ِ پ َ ] (نف مرکب ) دانه پذیرنده . رجوع به دانه پذیرنده شود.
دانه چینی . [ ن َ / ن ِ ] (حامص مرکب ) عمل دانه چین .
چینه دانه . [ ن َ / ن ِن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) حوصله ٔ مرغان . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). چینه دان . چیلک دان . رجوع به چینه دان شود.
تمش دانه . [ ت َ م َ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) توت العلیق را گویند. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ).دانه ٔ تمش که تمشک باشد. رجوع به تمش و تمشک شود.
پنبه دانه . [ پَم ْ ب َ / ب ِ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) تخم پنبه . بزر پنبه . بذر پنبه . ککچه . فُرزع . خیسفوج . (منتهی الارب ). حب القطن . حب ّ قُطن ...
دانه داری . [ ن َ / ن ِ ] (حامص مرکب ) عمل دانه دار. || حالت و چگونگی دانه دار. || داشتن دانه . || حفاظت و نگهبانی دانه .
بزرگ دانه . [ ب ُ زُ ن َ / ن ِ ] (ص مرکب ) حبه بزرگ . دانه بزرگ : گندمی که لایق آش پختن باشد بزرگ دانه و فربه باشد. (فلاحت نامه ).ضروع ؛ انگور...
دانه خوار. [ ن َ / ن ِ خوا /خا ] (نف مرکب ) ۞ که دانه خورد. که غذا از دانه کند. || چینه خوار.
دانه زدن . [ ن َ / ن ِ زَ دَ ] (مص مرکب ) دانه جستن از بدن هنگام ابتلای ببرخی بیماریها چون بیماری آبله مرغان و سرخک و جز آن . دانه جستن ....