اقالیم سبعه هفت کشور هفت اقلیم

اقالیم سبعه ؛ هفت کشور و آن هفت حصه از ربع مسکون است . قدما زمین را به هفت بخش کرده و هر یک را اقلیمی خوانده و هر اقلیمی منسوب به ستاره ای است . هند به زحل و چین به مشتری و ترک به مریخ و خراسان به شمس و ماوراءالنهر به زهره و روم به عطارد و بلخ به قمر. (مؤید الفضلاء). رجوع به اقلیم شود. //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// - اقلیم یکم/ اول هندوستان . - اقلیم دوم/ثانی عرب و حبشستان. - اقلیم سوم/ ثالث مصر و شام . - اقلیم چهارم/رابع ایران، ایرانشهر. - اقلیم پنجم/ خامس صقلاب و روم. - اقلیم ششم/سادس ترک و یاجوج . - اقلیم هفتم/سابع . چین و ماچین . ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// هفت کشور، هفت بومی است که در اوستا از آن‌ها سخن رفته است. نام این بوم‌ها در زبان پهلوی و جای آن‌ها چنین است: ۱- اَرْزه در خاور ۲- سَوَه در باختر ۳- فِرَدَدَفْش در نیمروز (:جنوب) ۴- ویدَدَفْش در نیمروز (:جنوب) ۵- وُروبَرِشْن در شمال ۶- وُروجَرِشن در شمال ۷- خوَنیرَس در میانه برترین این کشورها خونیرَس است که در پهناوری، به تنهایی، با آن شش دیگر برابر است و بامیک (:بامی) به معنی درخشان است. بنا بر این «خونیرَس بامی» بهترین سرزمینی است که مزدا آفریده است. هر کدام از این کشورها را سروری است و سرور سرزمین خونیرَس بامی «زردُشت» است. ایرانیان قدیم بر حسب مملکت‌ها جهان (ربع مسکون) را به هفت کشور قسمت کرده بودند. ابوریحان بیرونی در التفهیم نموداری از این هفت کشور را اینچنین آورده است: کشور یکم: هندوستان کشور دوم: عرب و حبشستان کشور سوم: مصر و شام کشور چهارم: ایران‌شهر کشور پنجم: صقلاب و روم کشور ششم: ترک و یاجوج کشور هفتم: چین و ماچین در نوشته‌های کهن، منظور از صقلاب یا سقلاب همان اسلاو می‌باشد که در جمع عربی به شکل صقالبه نوشته می‌شده است. اسلاوها قومی از نژاد هند و اروپایی اند که در شرق اروپا می‌زیند. مردمان روسیه، روسیه سفید، لهستان، جمهوری چک، اسلواکی، اسلوونی، یوگسلاوی، بوسنی و هرزگوین و بسیاری از کشورهای اروپای شرقی یا از این تبارند یا با اینان آمیخته شده‌اند. در جریان جنگ دوم جهانی، و در پی حملهٔ آلمان نازی از یک سو و اتحاد شوروی از سوی دیگر به لهستان، شمار بسیاری از لهستانی‌ها که از نژاد اسلاو بودند به ایران مهاجرت نمودند. منابع: 1- ابوریحان بیرونی، التفهیم 2- کَزّازی، میر جَلالُ‌الدّین، «نامه باستان»، ویرایش و گزارشِ شاهنامه فردوسی (پوشینة نَخست: از آغاز تا پادشاهی منوچهر)، انتشاراتِ سازمانِ مطالعه و تدوینِ کُتبِ علومِ انسانیِ دانشگاه‌ها (سَمْت)، تهران، چاپِ ششم، بهار ۱۳۸۶. شابِک: ۸-۴۷۳-۴۵۹-۹۶۴. رویه: ۲۵۰) /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// هفت اقلیم . [ هََ اِ ] (اِ مرکب ) در گاتها از هپته بومی یعنی هفت بوم سخن رفته است : زردشت از دیوپرستان شکایت کند و گوید که آنان به واسطه ٔ دروغ وخودستایی در روی هفت بوم شهرتی یافتند. در دیگر بخشهای اوستا به جای هفت بوم غالباً هپتوکرشوره یعنی هفت کشور یاد شده است . در کتابهای دینی برهمنان هند نیز زمین دارای هفت کشور است به نام سپته دوی پا و این شباهت میان کتب مقدس ایران و هند جالب توجه است ... ایرانشهر یا کشور ایران در اقلیم مرکزی یا خونیرس واقع شده و به همین جهت خونیرس بیش از دیگر کشورها در اوستا یاد شده است ، چه خونیرس شریفترین قسمت زمین و مرکز ایرانیان است ، ... مؤلف مجمل التواریخ و القصص و دیگر نویسندگان ایران از جمله ابوریحان نیز درباره ٔ تقسیم زمین به هفت کشور یا هفت اقلیم سخن گفته اند. یاقوت درمعجم البلدان شرح این اقالیم را بدین صورت آرد: اقلیم اول اقلیم کیوان است و از بروج به جدی و دلو مربوط است . اقلیم دوم به قول ایرانیان ازآن ِ مشتری و به قول رومیان ازآن ِ آفتاب است و از بروج به قوس و حوت تعلق دارد. اقلیم سوم را ایرانیان ازآن ِ مریخ و رومیان از عطارد دانند و به برجهای حمل و عقرب متعلق است . اقلیم چهارم را ایرانیان ازآن ِ خورشید و رومیان وابسته به مشتری دانند و به برج اسد متعلق است . اقلیم پنجم به عقیده ٔ رومیان و ایرانیان ازآن ِ زهره و از برجهای مربوط به ثور و میزان است . اقلیم ششم را ایرانیان متعلق به برجهای سنبله و جوزا دانند. اقلیم هفتم را ایرانیان ازآن ِ ماه و رومیان متعلق به مریخ دانند و از برجها به سرطان وابسته است . فرهنگها هفت اقلیم را به نامهای دیگر نامیده اند از جمله : هفت اصل ، هفت خط، هفت دکان ، هفت رصد، هفت رقعه ٔ ادکن ، هفت زمین ، هفت علفخانه ، هفت علفخانه ٔ فلک ، هفت فرش ، هفت کره ، هفت گاو. هفت نطع. (نقل به اختصار از رساله ٔ «شماره ٔ هفت و هفت پیکر نظامی » تألیف محمد معین صص 30-33) : کدخدای ملک هفت اقلیم خواجه ٔ سید ابوسهل عمر. فرخی .