یعقوب دانش دوست

یعقوب دانشدوست Yaghoub Daneshdoust..jpg زادهٔ ۱۳۱۷ درگذشت ۷ بهمن ۱۴۰۰ (۸۳ سال) ملیت ایرانی پیشه معمار، مرمت‌گر بناها و محوطه‌های تاریخی، محقق و نویسنده، متخصص باغ ایرانی جایزه(ها) لوح تقدیر از ریاست جمهوری - نشان فردوسی - مؤلف کتاب برگزیده معماری ۱۳۷۹ یعقوب دانشدوست (۱۳۱۷ – ۱۴۰۰) معمار، مرمت‌گر بناها و محوطه‌های تاریخی، محقق و نویسنده، و متخصص باغ ایرانی بود.[۱] محتویات ۱ سال‌های آغازین ۲ مرمت بناها وسایت‌های تاریخی ۳ تالیفات ۴ آثار معماری ۵ جوایز و تقدیرات ۶ منابع سال‌های آغازین دانشدوست در سال ۱۳۱۷ در شهر تبریز متولد شد و از سه سالگی با خانواده‌اش در شهر مشهد ساکن شد. تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه تهران در فوق لیسانس معماری و دکترای شهرسازی به پایان رساند. با معماری سنتی ایران و باغ‌های ایرانی آشنا شده و کوشش می‌کرد تا با استفاده از آن ارزش‌ها یک معماری مدرن ایرانی به وجود آورد. مرمت بناها وسایت‌های تاریخی در آغاز کار، دانشدوست بخش‌های مهمی از مجموعه گنجعلی خان در کرمان و سپس ترک‌های گنبد طلای حرم امام رضا را مرمت نموده و سپس نظارت بر مرمت بناهای تاریخی خراسان بزرگ را بر عهده گرفت که مرمت کلیه آثار باستانی خراسان بزرگ از کوشش‌های اوست؛ از آن جمله مدرسه خرگرد، رباط شرف، مسجد گوهرشاد، مسجد شاه مشهد، مدرسه دو در، مدرسه پریزاد، مدرسه میرزا جعفر، مصلی پایین خیابان مشهد، گنبد سبز مشهد، کاخ خورشید کلات، مسجد کبود گنبد کلات، مزار شیخ احمد جام، مزار مولانا زین‌الدین ابوبکر تایبادی، میل اخنجان، مسجد ملک زوزن، مسجد جامع فردوس، مرمت آرامگاه عطار واحیای باغ آن، مسجد جامع نیشابور، قدمگاه، امامزاده محروق نیشابور، هارونیه، مقبره و منار ایاز، مزار خواجه ربیع، مقبره بابا لقمان سرخس، مسجد جامع گناباد، میل رادکان، منار خسروگرد سبزوار، مسجد جامع قاین و… وی تا سال چهارم انقلاب اسلامی به عنوان رئیس دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی دراستان خراسان مشغول کار بود و پس از آن همکاری با سازمان میراث فرهنگی و نظارت عالیه بر بناها را ادامه داد.[۲] دانشدوست سال‌ها عضو ایکوموس بود و در کنگره‌های متعدد معماری و باغ سازی در ایران و خارج از کشور حضور فعال داشت.[۳][۴] تالیفات دانشدوست به کار تحقیق و نوشتن کتاب نیز مشغول بود که حاصل آن سه کتاب با نام کلی " طبس شهری که بود"[۵] با زیر عنوان‌های: باغ‌های طبس، بناهای تاریخی طبس (برگزیده بهترین کتاب معماری سال ۱۳۷۹) [نیازمند منبع] و شهرسازی و معماری طبس. کتاب ارزش‌های فرهنگی طوس و آرامگاه فردوسی و کتاب پیدایش باغ آسمانی ایران[۶] در سال ۱۳۹۴ (به فارسی و انگلیسی) و نوشتار فیلمی در مورد هنر کاشیکاری ایران (با سرمایه اوقاف خراسان) از جمله کارهای دیگر اوست. مقالات متعددی هم توسط وی نگارش شده‌است که از آن میان می‌توان به مقاله‌ای در مجموعه مقالات «معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحب نظر» در مجله آبادی اشاره کرد.[۷] آثار معماری المان قدیم فلکه پارک مشهد (میدان آزادی) - طرح یعقوب دانشدوست ساخت: ۱۳۴۶ مکان فعلی: میدان فرودگاه همراه با مرمت بناهای تاریخی، دانشدوست بناهای متعدد مدرن را با کوشش برای اینکه شیوه معماری مدرن ایرانی داشته باشند طراحی و اجرا نموده است که مهم‌ترین آن‌ها بیمارستان آریا، بنای یادمان میدان آزادی (به سوی نور)، بنای یادمان میدان راه‌آهن (همیشه به سوی او)، بنای یادمان همای رحمت، بنای یادمان والفجرو… تهیه نقشه‌های معماری و اجرایی خانه علم و کیهان نمای شهر مشهد می‌باشند. وی همچنین بناهای مسکونی بسیاری در مشهد طراحی واجرا نموده است. طراحی و اجرای باغ آرامگاه فردوسی با طرح باغ ایرانی و آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان در مجموعه آرامگاه نادر از دیگر کارهای اوست.[۸][۹][۱۰] جوایز و تقدیرات در سال ۱۳۹۲ لوح وتندیس تقدیر از ریاست جمهوری دریافت نموده است[۱] و در بیست و پنجم اردیبهشت ۱۳۹۴ به خاطر کوشش‌های فرهنگی بسیار مفتخر به دریافت لوح و نشان فردوسی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گشته است.[۱۱] در سال 1397 نیز مفتخر به دریافت کاشی ماندگار به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایران شد.[۱۲][۱۳] منابع «لوح تقدیر رییس جمهور به یکی از پیشکسوتان حوزه میراث فرهنگی خراسان رضوی اهدا شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۱۶ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۵. «"دانشدوست" یادگار نیم قرن تاریخ شفاهی مرمت و معماری خراسان». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۴ دی ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۵. «اعضای پیوسته- بین المللی موسسه فرهنگی ایکوموس ایران». ایکوموس ایران. دریافت‌شده در ۱۱ آذر ۱۳۹۹. «بیانیه ایکوموس ایران در نکوداشت دکتر یعقوب دانش دوست». اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان. ۵ خرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۳ آذر ۱۳۹۹.[پیوند مرده] «یعقوب دانشدوست». دانشنامه گلشن طبس. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۵. «معرفی کتاب: پیدایش باغ آسمانی ایران». همشهری آنلاین. ۱۸ مهر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۵. «معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحب نظر». مجله آبادی. انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران (شماره نوزدهم). زمستان ۱۳۷۴. «گفتگو با دکتر یعقوب دانشدوست معمار و طراح المانهای ماندگار مشهد؛ خاطراتمان را ساده خراب می کنیم» (PDF). روزنامه شهرآرا. ۲۴ خرداد ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۴ تیر ۱۴۰۰. «بنای یادمان «کنل محمد تقی خان پسیان» درمشهد پرده برداری شد»». روزنامه خراسان. ۱۱ مهر ۱۳۷۹. «نماد میدان راه آهن از یادمانهای با پیشینه شهر مشهد است؛ ۴۴ سال «به سوی او»». شهرآرا محله. ۲۰ تیر ۱۳۹۵. ص. ۴و۵. دریافت‌شده در ۱۴ تیر ۱۴۰۰. «نشان فردوسی به چهار فردوسی پژوه در مشهد اهداء شد». وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۵. «توسط اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی : سومین کاشی ماندگار برسردر منزل دکتر یعقوب دانشدوست نصب شد». پورتال اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی. ۵ خرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۹ اسفند ۱۳۹۹.[پیوند مرده] «نکوداشت یعقوب دانش‌دوست». ایسنا. ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۹ اسفند ۱۳۹۹. رده‌ها: دانش‌آموختگان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهرانمعماران اهل ایرانزادگان ۱۳۱۷درگذشتگان ۱۴۰۰ این صفحه آخرین‌بار در ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲ ساعت ‏۲۱:۴۷ ویرایش شده‌است.