درخت زندگی

درخت زندگانی مفهومی است که در علم، مذهب، فلسفه، اسطوره و دیگر زمینه‌ها استفاده شده‌است. در این زمینه‌ها درخت زندگی به شکل درختی پرشاخه نشان داده می‌شود که نشان‌دهندهٔ این اندیشه است که تمام حیات بر روی زمین به هم مربوط است. درخت زندگی انواع گوناگون دارد: بنمایه‌ای‌ست در الهیات، اسطوره‌ها، و فلسفه‌های مختلف در جهان؛ یک مفهوم عرفانی که به ارتباط متقابل تمام اجزای حیات بر روی سیارهٔ ما اشاره دارد؛ و همچنین در علوم، نموداری برای تبار مشترک موجودات در تکامل است. در کتاب مقدس به دو درخت در باغ بهشت اشاره شده است. اولین درخت که درخت زندگی نام دارد بر آدم و حوا در باغ بهشت آزاد است و درخت دوم که درخت دانش خوبی و بدی نام دارد بر آن دو ممنوع است. تصویر درخت زندگی در یک نقاشی دیواری در کاخ خانان شکی، جمهوری آذربایجان در ادیان مختلف ایران باستان یکی از نشانه‌های مقدس همبسته با درخت زندگانی در اندیشه ایرانی گاوکَرَن است، درختی که شادابیش ضامن تداوم زندگی در گیتی است. هنگامی که اهورامزدا درخت گوکَرَن را در دریای فراخ‌کرت می‌آفریند، اهریمن چلپاسه‌ای گسیل می‌دارد تا ریشه درخت را بجود و حیات را بر روی زمین نابود کند. اما در اطراف ریشه درخت در اعماق فراخکرت دو کَرماهی خانه دارند که پیوسته به دور ریشه می‌چرخند و چونان‌که در مینوی خرد آمده وزغ و دیگر حیوانات موذی اهریمن‌زاده را از آن دور نگاه می‌دارند. دیگر نمونه درخت زندگی در اسطوره‌های ایرانی درخت ویسپوبیش (بس تخمک یا همس توهمک) است. این درخت نیز در میانه دریای فراخ‌کرت رسته است. در ساقه‌اش نُه کوه آفریده شده که از پای آنها نهصد و نود و نه هزار و نهصد و نود و نه جوی جاری است. آب این جوی‌ها به هفت کشور زمین می‌رود و همه آب‌های زمین از آنجا سرچشمه می‌گیرد. چینامروش مرغ در نزدیکی این درخت می‌نشیند و تخم‌هایی که از درخت فرو می‌ریزد، در آب می‌پراکند.[۱] در یهودیت اصطلاح مورد استفاده در یهودیت برای درخت زندگانی اتز چایم است. اتز چایم نام رایجی برای مدارس و کنیسه‌های یهودی نیز است. در کتاب پیدایش داستان دو درخت در باغ عدن نقل می‌شود. درخت اول که درخت زندگی است بر آدم و حوا مجاز است و درخت دوم که درخت دانش خوبی و بدی است ممنوع می‌باشد. بعد از اخراج آدم و حوا از باغ عدن خداوند دو چروبیم را مسئول محافظت از درخت زندگی می‌کند. در کتاب انوش که جزو کتاب‌های رسمی کتاب مقدس نیست نوشته شده است که روز داوری کسانی که کتاب زندگی بر آنان نوشته شده باشد میوه درخت زندگی را دریافت خواهند کرد. در کابالا در عرفان یهودی درخت زندگانی دارای ده گره متصل به هم است. این درخت که نماد اصلی کابالا است دربارهٔ ده سفیروت و قدرت‌های الهی مطرح می‌شود. کابالا که از زمان رنسانس به بخش مهمی از دنیای غرب تبدیل شد و در بین مسیحیان نیز گسترش زیادی یافت دربارهٔ درخت زندگی مسائل بسیار زیادی را مطرح می‌کند. درخت زندگی در کابالا از ده دایره (سفیروت) تشکیل شده است که نشاندهنده ده ویژگی خداوند هستند. نور خداوند از بالای این درخت به پایین ریخته و هر یک از سفیروتها را پرمیکند. پرشدن سفیروت باعث سرازیر شدن نور الهی به سفیروت پایینتر می‌شود. درخت زندگی در عرفان یهودی در اسلام در داستان خلقت در قرآن تنها نام یک درخت به عنوان درخت ممنوعه آمده است: درخت طوبی،درختی بهشتی است به مانند ویسپوبیش جستارهای وابسته درخت زندگی (زیست‌شناسی) درخت زندگی (آیین مانوی) درخت کریسمس پانویس طاهری، صدرالدین (۱۳۹۲، دوره ۱۸، شماره ۲، صص ۶–۹). گیاه زندگی در ایران، میان‌رودان و مصر باستان. نشریه هنرهای زیبا. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک) منابع درخت زندگی نقش بسته بر طاق بستان ویکی‌پدیای انگلیسی داده‌های کتابخانه‌ای: کتابخانه‌های ملی ویرایش در ویکی‌داده اسپانیافرانسه (داده‌ها)آلماناسرائیلایالات متحده آمریکا نبو قالی‌ها و قالیچه‌ها قالی‌ها قالی اردبیلقالی افغانیAlcarazBakshaishBessarabianBraidedCaucasianDhurrieFlokatiKashmirقالی قوباLilihanMughalNavajoفرش شرقیPakistaniPetateقالی ایرانی قالی آبادهقالی اهرقالی اراکقالی‌بافی در اردبیلقالی آذربایجانیقالی بختیاریBakshaishقالی بروجردگبهقالی هریسقالی اصفهانقالی جوزانقالی قره‌داغقالی کاشمرقالی کرمانگلیمقالی کردستانقالی نائینقالی فارسقالی قمقالی ساروققالی سرابندقالی مشهدقالی شاهسونقالی تبریزقالی نیشابورقالی ورامینقالی زنجانRyaScandinaviaSeychourSwedenTibetanقالی ترکمنUzbek Uzbek JulkhyrUzbek NapramachYürükقالی ارمنیBelliniBerberBergamaBessarabianBradfordCaucasianChiprovtsiCrivelliErsariFittedگبهHerekeقالی قره‌باغKonyaقالی قوباHolbeinLilihanLottoMemlingMilasPirotقالی ترکیقالی عشاقYomut افراد James F. BallardSir Francis CrossleyKurt Erdmannآرتور تی. گریگوریانArshag Karagheusianلطیف کریموفJulius Lessingویلیام موریسGeorge H. Myersآرتور پوپآلویس ریگلفردریش سارهWilhelm von BodeThomas WhittyCharles T. Yerkes مکان‌ها موزه فرش جمهوری آذربایجانموزه فرش ایرانDar al-Athar al-IslamiyyahBrukenthal National MuseumKidderminsterموزه لوورموزه مولویموزه متروپولیتن نیویورکMiho MuseumMuseum of Applied Arts (Budapest)Museum of Applied Arts, Viennaموزه هنر اسلامی دوحهMuseo Poldi PezzoliMusée des Tissus et des Arts Décoratifsموزه پرگامونSaint Louis Art MuseumTextile Museum (Washington, D.C.)موزه هنرهای ترکی و اسلامیTurkmen Carpet Museumموزه ویکتوریا و آلبرتویلتون، ویلتشر شستشو قالیشوییDry carpet cleaningFloorclothHot water extractionجاروبرقی نخ‌ها FriezeShag قالی بافی Ghiordes and Senneh knotsKnot densityنخ خابروناسRug hookingRug makingTack stripUnderlayتار و پود رنگ‌رزی مواد رنگزای طبیعیرزانهروناسدرخت نیلCarmine قرمزدانه مکزیکیArmenian cochinealPolish cochinealDyes in Uzbekistan تولیدکنندگان A & M KaragheusianAxminster CarpetsBrintonsCormar CarpetsDilmaghaniSavonnerie manufactoryDOBAG Carpet Initiative قالی در فرهنگ Eagle rugEarly Anatolian Animal carpetsGulKilim motifs Elibelindeچشم‌زخمدرخت زندگانیقالیچه پرندهOriental carpets in Renaissance paintingتابلو فرشجانمازفرش قرمزTransylvanian rugsWar rugs نمونه قالی‌های سرشناس قالی اردبیلقالی یتیمان ارمنیBadding Rugفرش بهارستانفرش تاجگذاری رده‌ها: آدم و حوااسطوره‌شناسی یهودی اسطوره‌شناسی ابراهیمی اصطلاحات مسیحی افسانک‌هاافسانه‌هاباغ عدن درختان در اسطوره‌شناسی شمایل‌نگاری عرفان یهودی کابالاکیهان‌شناسی دینی کیهان‌شناسی رمزی مکاشفه یوحناکهن‌الگوها در اسطوره‌شناسی نامیرایی این صفحه آخرین‌بار در ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴ ساعت ‏۱۳:۳۱ ویرایش شده است.