هدایت

هدایت . [ هَِ ی َ ] (اِخ ) مهدیقلی ... از خاندان معروف هدایت و از بستگان رضا قلیخان است . وی از مطلعان تاریخ و فرهنگ ایران بود و در سیاست بمناصب عالی رسید آثار بسیاری از خود بجا گذاشته و آنچه بطبع رسیده عبارت است از:
1- فوائدالترجمان در تعلیم زبان فرانسه در 2 جلد. 2- تحفةالاَّفاق در تاریخ ،جغرافیا، سیاست و افتصاد اروپا. 3- گزارش ایران باستان با تحقیقی در سلسله ٔ کیان . 4- مجمعالادوار در علم موسیقی . 5- افکار امم در تحقیق مذاهب و تطبیق با حکمت . 6- سفرنامه ٔ گرد کره از طریق چین و ژاپن به عزم زیارت بیت اﷲ. 7- خاطرات و خطرات . 8- تعلیم الاطفال در تدریس الفبا و الفبای مخصوص .
وی تا آخرین سالهای عمر خود و بنا بنوشته ٔ خودش تا سال 1326 هَ .ش . که خاطرات و خطرات را مینوشته همواره در کار تصنیف و تألیف بوده و آثار دیگری نیز بوجود آورده که عمرش برای طبع آنها وفا نکرده است . (از کتاب خاطرات و خطرات ).
حاج مخبرالسلطنه هدایت در سال 1305 هَ .ش . وزیر فوائد عامه گردید. در اردیبهشت 1306 به ریاست دیوان عالی تمیز منصوب شد و سپس در خرداد ماه 1306 هَ .ش . برای اولین بار به نخست وزیری رسید. مخبرالسلطنه در دیماه 1309 مجدداً نخست وزیر شد و کابینه ٔ دوم خود را تشکیل داد. در فروردین 1312 پس از تشکیل دوره ٔ نهم مجلس شورای ملی از نخست وزیری مستعفی و برای بار سوم مأمور تشکیل کابینه گردید. وی در روز چهارشنبه 22 شهریور 1334 هَ .ش . درگذشت . (از فرهنگ فارسی معین ).