شیر ایرانی

شیر ایرانی (نام علمی: Panthera leo persica) یا شیر پارسی یا شیر آسیایی، زیر گونه‌ای از شیرها می‌باشد که هم اکنون تنها در هند یافت می‌شود جاییکه شیر هندی نامیده می‌شود. این زیرگونه از شیر زمانی از ایتالیا و یونان در ساحل دریای مدیترانه تا شمال شرقی هندوستان شامل ایران و شبه‌جزیره عربستان پراگندگی داشت اما شکار بیش از حد، آلودگی آب‌ها و کاهش شدید طعمه‌های این جانور به نابودی آن‌ها منجر شده تا جائی‌که امروزه تنها جمعیت باقیمانده اینگونه شیر در جنگل گیر واقع در گجرات هند یافت می‌شود، جائی که بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰ حکومت ایالتی گجرات ۴۱۱ قلاده شیر مشاهده شده‌اند که ۵۲ قلاده نسبت به پنج سال قبل افزایش داشته‌است.Past and present distribution of the lion in North Africa and Southwest Asia, Asiatic Lion Information

شیر آسیایی کوچکتر و سبک‌تر از همتای آفریقایی خود است. این حیوان در کنار ببر، پلنگ، پلنگ برفی، و پلنگ ابری یکی از پنج گربه‌سان بزرگ هندوستان است.


گفته می‌شود که آخرین شیرهای ایرانی در اوایل دههٔ ۴۰ میلادی رویت شده است. برای آخرین بار شیر ایرانی در اطراف دزفول توسط مهندسان امریکایی که مشغول ساخت راه آهن در خوزستان بودند مشاهده شده است. احتمالا تا چند سال بعد نیز چنین شیری در ایران وجود داشته است.[۳] [۴]

شیر ایرانی در هنر

در نقش برجسته‌های تخت جمشید، تصاویری از شیر ایرانی، در حال شکار گاوی نر و یا پادشاه هخامنشی در حال شکار شیر ایرانی، روی سنگ‌ها حجاری شده‌است. در اردبیل ورودی مقبره شیخ جبرائیل پدر شیخ صفی‌الدین اردبیلی نقوشی از شیر ایرانی دیده می‌شود.[۵]

شهرستان ایذه در شمال خوزستان میزبان شیرهای سنگی است. در روستای کوهباد قبرهای قدیمی با سنگ قبرهایی به شکل شیر ایرانی با آیاتی ازقرآن و شمشیر علی ذوالفقار روی تنه شیرها تزیین شده‌است.[۵]

در نقوش شکارگاه‌ها و فرش‌های دستباف ایرانی شیرهای ایرانی دیده می‌شوند. در مینیاتورهای خمسه نظامی بهرام گور در حال شکار شیر ایرانی به تصویر کشیده شده‌است.[۵]



توله شیر ایرانی، اواخر دوره قاجار


پانویس

↑ الگو:IUCN2007
↑ 411 lions in Gir forests, population up by 52
↑ Lion and Gazelle: The Mammals and Birds of Iran By Patrick Humphreys, Esmail Kahrom, Page 77
↑ [http://www.asiatic-lion.org/distrib.html Past and present distribution of the lion in North Africa and Southwest Asia, Asiatic Lion Information]
↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ بهرنگ امین تفرشی. «شیر ایرانی» ‎(فارسی)‎. وبگاه بیابان‌های ایران. بازبینی‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۸.
منبع
«منبع جعبه‌زیست» ‎(انگلیسی)‎. ویکی‌پدیای انگلیسی. بازبینی‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۸.
از ویکی پدیا