مناره

مناره
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


قطب منار دهلی


نمایی از مناره حرم حضرت زینب دختر امام علی(ع) در دمشق


مناره دارالضیافه اصفهان
محتویات [نمایش]
معنی لغوی [ویرایش]

مناره . [ م َ رَ / رِ ] (از ع ، اِ) منارو جوتره . و فنار. (ناظم الاطباء). نشان که در راه ازسنگ و خشت برپا کنند و در اصل لغت به معنی چراغ پایه باشد ظاهراً وجه تسمیه آن باشد که سابق برای راه یافتن مسافران چراغی بر مناره می افروختند، زیرا که در بلاد عرب به شبها می روند.

مناره (گلدسته) برجی مدور است که یکی از اجزاء معماری اسلامی است و بیشتر در مسجدها بکار می‌رود.

کاربرد [ویرایش]



مناره مسجد امام حسن (کوخرد هرمزگان)
مناره‌ها سه کاربرد اصلی دارند:

میل راهنما: برای راهنمایی کاروان‌ها در مسیر جاده‌ها و نشان دادن مکانهای اصلی بافت شهری.
اذان‌گویی و خبررسانی: مکانی برای گفتن اذان.
مناره نماد پیروزی: این نوع مناره‌ها را از جمجمه سر انسان‌ها و حیوانات می‌ساختند.
اجزاء [ویرایش]

مناره‌ها از چهار جزء اصلی تشکیل شده‌اند:

پایه یا سکو: مربعی‌شکل یا چندپهلو بوده که بدنه یا ساقه مناره در وسط آن قرار می‌گیرد. پایهٔ مناره رهروان اصفهان و مناره خسروگرد سبزوار مربعی شکل بوده و پایهٔ مناره گار، مناره سین و مناره زیار هشت ضلعی. برخی از مناره‌ها هم بدون سکو هستند مانند: مناره برسیان، مناره علی و مناره ساربان.
ساقه: در ایران در مناره‌های پیش از اسلام اغلب مربعی شکل و در دوران اسلامی به شکل استوانه یا مخروطی ساخته می‌شده.
سرپوش: مربع و هشت گوش که مهم‌ترین بخش مناره‌است.
رأس: سایبان که به اشکال مختلف ساخته می‌شود.
بلند ترین مناره های کهن [ویرایش]

قطب منار
منار جام
منار ساربان
ممنوعیت ساخت مناره ها در سوئیس [ویرایش]

دولت سوئیس پس از یک همه پرسی ساخت مناره برای مساجد را ممنوع کرد . اولریش اشلوئر از رهبران مخالف ساخت مناره ها در مصاحبه ای مناره ها را سمبل ادعای برتری اسلام بر مسیحیت دانست . این اقدام با اعتراض گسترده نهاد های اروپایی و واتیکان روبرو شد .[۱]



منبع [ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مناره موجود است.
بر پایه داده‌هایی از عسل‌جون و کتاب معماری ایران دوره اسلامی[محمد یوسف کیانی]
لغت نامه دهخدا[۱]
↑ آفتاب نیوز
پیوند به بیرون [ویرایش]

مناره ها در سایت حرم مطهر رضوی
[نهفتن]
ن • ب • و
معماری ایران
عناصر
بازار باغ عصارخانه کبوترخانه مناره کاخ کاروانسرا حمام پل آب‌انبار کوچه قلعه مصلی تکیه مدرسه مقبره مسجد قنات آشپزخانه اسلیمی تابستان‌نشین بام بادگیر باغچال تاقچه تالار توالت و حمام حوض حیاط دالان رسمی‌بندی زمستان‌نشین ساباط سرابستان سرداب سکو شاه‌نشین غلام‌گردش مقرنس نشیمن هشتی پنج‌دری پنج‌کاسه‌ای چار سو گنبد (معماری) کاربندی کاریز کنگره گوشواره یخدان گودال باغچه یزدی‌بندی سردر حرم شبستان

شیوه‌ها
پارسی پارتی خراسانی رازی آذری اصفهانی کرمانی
نظریه‌ها
سبک سنتی شهرسازی ایرانی
دوره‌ها
هخامنشیان ساسانی صفوی زندیه قاجار معاصر
رده:معماری ایران
این یک نوشتار خُرد معماری است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
این یک نوشتار خُرد پیرامون مسجد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
رده‌های صفحه: عناصر معماری معماری عربی معماری مسجدمناره‌
قس عربی
المئذنة أو الصومعة هی برج طویل یکون ملحقا بالمساجد وغرضه ایصال صوت الآذان للناس ودعوتهم للصلاة.
محتویات [أخف]
1 التسمیة
2 التطور التاریخی
3 مادة البناء
4 معلومات عن المآذن
5 أطول المآذن
6 حظر المآذن فی سویسرا
7 المراجع
[عدل]التسمیة

فی الماضی کانت کثیر من المآذن مزودة بالقنادیل مما یجعلها منارات تهدی المسافرین للمدینة أو البلدة, لذلک فإن الکثیرین من الباحثین العرب یطلقون علیها اسم المنارات. وقد تستخدم المئذنة أحیانا فی إعلان بیانات الدولة. ومع مرور الزمن باتت المئذنة قطاعاً قائما بذاته من فنون العمارة الإسلامیة فقد وجهت لها عنایة کبیرة فی التصمیم والتنفیذ وتفاوتت ارتفاعاتها إلى عدة عشرات من الأمتار, وزخرف بناؤها, وزین بالنقوش الإسلامیة البدیعة وأعطیت أشکالاً شتى ما بین مدورة, ومضلعة ومربعة, وقاعدتها تتناسب طردأً مع ارتفاعها, وبداخلها سلم حلزونی یصعد إلى شرفتها حیث یقف المؤذن وینادی للصلوات.
لقد صنف المتخصصون فی العمارة الإسلامیة طرازات المآذن وأشکالها فی فئات تتصل إما بالحقب التاریخیة أو بالبلد الإسلامی الواحد أو بأشخاص بناتها من الخلفاء والسلاطین والملوک والأمراء.
[عدل]التطور التاریخی

فی عهد النبی محمد صلى الله علیه وآله وسلم لم تکن هنالک مآذن، بقدر ما کان بحاجة إلى مکان عالٍ یرفع فیه المؤذن صوته للإعلام بالصلاة. بل کان بلال بن رباح یصعد لسطح المسجد ویؤذن, ولکن مع اتساع رقعة الدولة الإسلامیة، نشأت الحاجة إلى المئذنة، واستخدام المئذنة فی الأمور الدینیة یرجع إلى العصر الجاهلی یقول امرؤ القیس فی معلقته:
تضیء الظلام بالعشاء کأنها منارة ممسى راهب متبتل
ویجمع مؤرخوا المسلمین على أن المساجد التی بنیت فی الجزیرة العربیة وسواها من الأمصار التی دخلت فی دین الله کانت بلا مآذن، وتمیزت المأذن بعد ذلک فی عصر الدولة الامویة فی دمشق وغیرها من بلاد المسلمین.


منظر لیلی لجامع بنی أمیة فی دمشق {و أول مأذنة بالأسلام}
و کانت على شکل أبراج المسقط الافقی لها یأخذ شکل (المربع).
العصرالعباسی : أصبحت الماذن مدورة وظهرت اشکال جدیدة مثل الماذنة الملویة بسامراء وأنشئت بعض المآذن من طبقات عدیدة کل طبقة منها تختلف فی تصمیمها عن الطبقات الأخرى وأشهر أمثلتها مئذنة مسجد ابن طولون فی القاهرة التی تتالف من ثلاث طبقات أولها - وهی القاعدة - مربعة والثانیة أسطوانیة والثالثة ذات ثمانیة أضلاع.
الفاطمی : الماذن عالیة رفیعة نوعا ما تنتهی بقبة بصلیة مثل ماذنة جامع الأزهر بالقاهرة.
المملوکی : الماذن عالیة لیس لها قاعدة ممیزة لکنها تجلس على شرفات مثل جامع السلطان حسن.
المغولی : الماذن شاهقة الارتفاع ذات قطر ضخم یقل تدریجیا.
المغولی فی الهند : الماذن امتازت بالضخامة والارتفاع وتحتوی على أکثر من صحن وزخارف نباتیة مثل مسجد قوة الإسلام بدلهی وفی مراحل متقدمة ظهرتاج محل بماذنه البیضاء العالیة المائلة قلیلا للخارج
العثمانی : الماذن رشیقة عالیة ذو نهایة قلمیة أو رصاصیة کما فی جامع التکیة السلیمانیة بدمشق.
المرابطین والموحدین : مئذنة واحدة برجیة الشکل.
[عدل]مادة البناء

بشکل عام الماذن فی جمیع العصور المختلفة على خلاف ما کان فی المغرب العربی فإن مادة تشییدها تعتبر حسب بیئتها وموقعها ففی المغرب العربی والشام ومصر (الحجر) وفی العراق (الطابوق ومشتقات الطین). کما استخدمت المادة الرابطة فی المراحل المتأخرة من العمارة الإسلامیة.
[عدل]معلومات عن المآذن

تعتبر مئذنة العروس فی الجامع الأموی بدمشق أول مئذنة بنیت فی العصر الإسلامی.[بحاجة لمصدر]
.وأن أول من بنی مئذنة فی الإسلام هو معاویة بن أبی سفیان رضی الله عنه· وذلک فی المسجد الجامع الکبیر بدمشق الشام.
المسجد الأکثر مآذن فی العالم هو المسجد النبوی الشریف وتصل عددها إلى عشرة ثم المسجد الحرام المبارک والذی یملک تسعة یلیه المسجد الأرزق فی إسطنبول بستة مآذن.
اشتهرت القاهرة بعدد مآذنها وکانت تعرف بمدینة الألف مئذنة.
[عدل]أطول المآذن

أطول مئذنة هی مئذنة مسجد الحسن الثانی بالمغرب 210 م یلیها مأذنة جامع الفتح بالقاهرة 130 م ثم مآذن التوسعة الثانیة بالمسجد النبوی الشریف بالمدینة المنورة 105 یلیها مآذن المسجد الحرام المبارک بمکة المکرمة 92 م
[عدل]حظر المآذن فی سویسرا

منذ عام 2006 بدأ النقاش یحتدم حول حظر بناء المآذن فی سویسرا. وقد قام حزب الشعب السویسری الیمینی المتشدد بطرح مبادرة للاستفتاء الشعبی حول حظر بناء المآذن فی سویسرا، حیث قام بتدشین حملة إعلامیة واسعة ضد المآذن واعتبراها رمز لسلطة الإسلام وربط بینها وبین قضایا أخرى مثل قهر المرأة والنقاب والزواج القسری والتعصب الدینی وأسلمة أوروبا. وقد جرى الاستفتاء على تلک المبادرة فی 29 نوفمبر 2009 حیث تم قبولها، وبذلک تم إضافة بند فی الدستور السویسری یحظر بناء المآذن فی سویسرا نهائیا، وقد أثار هذا الأمر زوبعة من الانتقادات وعرض سویسرا لاتهامات بخرق حقوق الإنسان. وقد تقدمت منظمات إسلامیة سویسریة بطعن على القرار السویسری أمام المحکمة الأوروبیة لحقوق الإنسان فی شتراسبورج، ویوجد فی سویسرا حالیا أربعة مآذن فقط فی مدن جنیفوزیورخ وأولتن وفینتر تور.
[عدل]المراجع

کتاب : history of Islamic architecture / London Version
موقع العمارة للجمیع [1]
سویس انفو
تاجس شاو
[أخف] ع · ن · تالعمارة العربیة
العناصر
إیوان • بغجة • حجر أبلق • حمام • حوض • دکة • ساباط • سبیل • سرداب • سلسبیل • شرفة • صحن • صفّة • طارمة • عقد • عقادة • فسقیة • فسیفساء • قبة • قبو • قمریة • قوس • کلاوستروم • مئذنة • مجاز • محراب • مجلس • مقرنصات • مشربیة • ملاقف • نافورة • درقاعة •

الأبنیة
استراحة • بیت المال • بیت عربی تقلیدی • بیمارستان • تکیة • حصن • حمام عام • دار الإمارة • دیوان • رباط • سوق • کوت • مسجد • مسجد جامع • مقهى
التقنیات
سکک البرید • القناطر • مقیاس النیل • النواعیر • طاحونة هوائیة • قنوات المیاه • مطارات الحمام
الطرازات
الطراز الأموی • الطراز العباسی • الطراز الفاطمی • الطراز الأندلسی • الطراز المملوکی • الطراز العثمانی
قوائم
مساجد • قصور • مدارس • أسواق • أخرى
تصنیفات: عمارة عربیةعناصر معماریة إسلامیةاصطلاحات إسلامیةعمارة إسلامیةعناصر معماریة عربیةعناصر معماریةمساجدعمارة المسجد
قس آذربایجانی
Minarə (ərəb. منارة‎‎) — Azan vermək üçün məscidlərin yanında və ya üstündə ucalan qüllə. [1]


Qocatəpə camisinin minarələrindən biri (Ankara, Türkiyə)
[redaktə]İstinadlar

↑ Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. III cild. Bakı, Şərq-Qərb, 2006
Kateqoriyalar: MəscidlərMemarlıq
قس انگلیسی
A minaret (Turkish: minare,[1] from Arabic manārah (lighthouse)مناره, sometimes مئذنه) is a distinctive architectural feature of Islamic mosques, generally a tall spire with an onion-shaped or conical crown, usually either free standing or taller than any associated support structure. The basic form of a minaret includes a base, shaft, and gallery.[2] Styles vary regionally and by period. Minarets provide a visual focal point and are used for the call to prayer (adhan).
Contents [hide]
1 Functions
2 History
3 Construction
4 Local styles
4.1 Examples
5 See also
6 References
7 Further reading
8 External links
[edit]Functions

As well as providing a visual cue to a Muslim community, the main function of the minaret is to provide a vantage point from which the call to prayer is made. The call to prayer is issued five times each day: dawn, noon, mid-afternoon, sunset, and night. In most modern mosques, the adhan is called from the musallah, or prayer hall, via microphone to a speaker system on the minaret. Minarets also function as air conditioning mechanisms: as the sun heats the dome, air is drawn in through open windows then up and out of the minaret, thereby providing natural ventilation.[citation needed]
[edit]History



The minaret of the Great Mosque of Kairouan- the oldest standing minaret.[3] City of Kairouan, Tunisia


The Great Qutub minar in Delhi constructed in 1192.
The earliest mosques were built without minarets, the call to prayer was performed elsewhere; hadiths relay that the Muslim community of Madina gave the call to prayer from the roof of the house of Muhammad, which doubled as a place for prayer. Around 80 years after Muhammad's death the first known minarets appeared.[4]
Minarets have been described as the "gate from heaven and earth", and as the Arabic language letter alif (which is a straight vertical line).[5]
The massive minaret of the Great Mosque of Kairouan in Tunisia is the oldest standing minaret.[3][6] Its construction began during the first third of the 8th century and was completed in 836 CE.[7] The imposing square-plan tower consists of three sections of decreasing size reaching 31.5 meters.[7] Considered as the prototype for minarets of the western Islamic world, it served as a model for many later minarets.[7]
The tallest minaret, at 210 metres (689 ft.) is located at the Hassan II Mosque in Casablanca, Morocco The tallest brick minaret is Qutub Minar located in Delhi, India.[8]
In some of the oldest mosques, such as the Great Mosque of Damascus, minarets originally served as illuminated watchtowers (hence the derivation of the word from the Arabic nur, meaning "light").[citation needed]
[edit]Construction

Minarets basic form consist of three parts: a base, shaft, and a gallery. For the base, the ground is excavated until a hard foundation is reached. Gravel and other supporting materials may be used as a foundation; it is unusual for the minaret to be built directly upon ground-level soil. Minarets may be conical (tapering), square, cylindrical, or polygonal (faceted). Stairs circle the shaft in a counter-clockwise fashion, providing necessary structural support to the highly elongated shaft. The gallery is a balcony which encircles the upper sections from which the muezzin may give the call to prayer. It is covered by a roof-like canopy and adorned with ornamentation, such as decorative brick and tile work, cornices, arches and inscriptions, with the transition from the shaft to the gallery typically sporting muqarnas. Originally plain in style, a minaret's origin in time can be determined by its level of ostentation.[citation needed]
[edit]Local styles

Styles and architecture can vary widely according to region and time period. Here are a few styles and the localities from which they derive:

Minaret (malwiya) of the Great Mosque of Samarra
In pre-Islamic Firouzabad, Iran, at the center of the circular city was a spiral fire temple tower, the architectural precedent of the Minaret of the Great Mosque of Samarra, illustratig the Sassanid influence on early Islamic architecture.
Tunisia
(7th century) Quadrangular, the Mosque of Uqba of kairouan have the oldest Minaret in the Muslim world.
Turkish (11th century)
1, 2, 4 or 6 minarets related to the size of the mosque. Slim, circular minarets of equal cross-section are common.
Egypt (7th century) / Syria (until 13th century)
Low square towers sitting at the four corners of the mosque.
Iraq
For a free-standing conical minaret surrounded by a spiral staircase, see Malwiya.
Egypt (15th century)
Octagonal. Two balconies, the upper smaller than the lower, projecting mukarnas, surmounted by an elongated finial.
Persia (17th century)
Generally two pairs of slim, blue tile clad towers flanking the mosque entrance, terminating in covered balconies.
Tatar (18th century)
Tatar mosque:A sole minaret is used, placed at the centre of a gabled roof.
Morocco
Typically a single square minaret. Notable exceptions are the octagonal minaret located in Chefchaouen and the round minaret located in Moulay Idriss.
South Asia
Octagonal, generally three balconied, with the upper most roofed by an onion dome and topped by a small finial.
[edit]Examples

Square three-tiered minaret (the oldest in existence) of the Mosque of Uqba also known as the Great Mosque of Kairouan, in Kairouan, Tunisia.



1000 years old Qutub minar in Delhi.



Minaret in Eger, Hungary, the most northern left from Ottoman rule.



Baitul Futuh Mosque minaret in London, United Kingdom.



Islamic-Specific Architecture in a Mosque with Two Minarets in Nishapur



Minaret in Wangen bei Olten, Switzerland.



Faisal Mosque Minaret, Islamabad, Pakistan



The Charminar in Hyderabad, India



The four minarets of Quba Mosque, the first mosque in history built by Prophet Muhammad upon arrival in Madinah, Saudi Arabia



The minaret of the Al Muhdhar Mosque in Tarim, Yemen



The six minareted Blue Mosque or Sultan Ahmed Mosque in Istanbul, Turkey.



Majapahit-style minaret of Menara Kudus Mosque in Java, Indonesia



The minaret of the Wazir Khan Mosque in Lahore, Pakistan



One of the minarets of the Badshahi Mosque also in Lahore, Pakistan



Old adobe minaret in Kharanagh, Iran



Simple wooden pole used as minaret in Nouadhibou, Mauritania



A minaret in Linxia, typical of small-town mosques in Gansu, China



Chinese-style minaret of Tongxin Mosque, Ningxia, China



Wooden minaret of the Dungan Mosque in Karakol, Kyrgyzstan



Sabah State Mosque minaret in Kota Kinabalu, Malaysia (Borneo).



Minaret at mosque in Riyadh, Saudi Arabia.


Weißes Minaret, Qadian (Minarat ul-Massih).jpg
The White Minaret in Qadian, India.


Minaret of Grand Mosque.jpg
The 74m Minaret of the Grand Mosque in Kuwait City, Kuwait



The Minaret in the Mosque of the Prophet Muhammad in Madinah,Saudi Arabia



The "bare tower" of Huaisheng Mosque, Guangzhou, China



A Burmese-style mosque with an elaborately carved minaret in Amarapura



Minaret in Kashgar, China.



Chinguetti mosque minaret, in Mauritania



El-Tabia Mosque with two minarets in Aswan, Egypt.



The four minarets in Mashkhur Jusup central mosque, Pavlodar , Kazakhstan.



A minaret of a mosque in central Jubail, Saudi Arabia.



Minaret of Al Othman Mosque in Jebla, Kuwait; build in 1857.



The Ghawanima Minaret, 1900; one of the four minarets of Al-Aqsa Mosque, Old City Jerusalem

[edit]See also

Minaret controversy in Switzerland
Spire
[edit]References

^ "minaret." Online Etymology Dictionary. Douglas Harper, Historian. 21 Mar. 2009.
^ Dynamic response of masonry minarets strengthened with Fiber Reinforced Polymer (FRP) composites (Natural Hazards and Earth System Sciences) p. 2012
^ a b Titus Burckhardt, Art of Islam, Language and Meaning: Commemorative Edition. World Wisdom. 2009. p. 128
^ Paul Johnson, Civilizations of the Holy Land. Weidenfeld and Nicolson, 1979, p. 173
^ University of London, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Volume 68. The School. 2005. p. 26
^ Linda Kay Davidson and David Martin Gitlitz, Pilgrimage: from the Ganges to Graceland : an encyclopedia, Volume 1. ABC-CLIO. 2002. p. 302
^ a b c Minaret of the Great Mosque of Kairouan (Qantara Mediterranean Heritage)
^ Jamal Malik, Islam in South Asia: a short history, BRILL, 2008, page 424
[edit]Further reading

Jonathan M. Bloom (1989), Minaret, symbol of Islam, Oxford University Press. ISBN 978-0-19-728013-3
[edit]External links

Wikimedia Commons has media related to: Minarets
"The Minaret, Symbol of a Civilization"
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: Islamic architectural elementsArabic loanwordsIslamic architectureMosque architectureArchitectural elementsArabic words and phrasesArabic architecture
قس ترکی استانبولی
Minare (Arapça: منارة ‎, manāra; Arapça: مئذنة‎, DMG miʾḏana) ), İslam dininde ibadet yerleri olan camilerde namaza çağrıyı bildirmek ve sala okumak için inşa edilmiş ana yapıdan yüksek tasarlanan yapılardır. Namaza çağrının o mahaldeki herkesin işitebileceği yüksek bir yerden okunması, ibadethanelerde minare inşasının esasını teşkil etmektedir.
Camilerde minare ihtiyacı teknolojinin henüz olmadığı İslamiyetin ilk dönemlerinden 20. yüzyılın ilk yarısına kadar, ezanın uzak yerlerden duyulmasına imkân sağlamak için yapılmışlardır. Eski devirde müezzin, caminin balkonuna, yani şerefeye çıkar istinare denilen şekilde dönerek ezan okurdu. Modern çağda artık minareye çıkmadan cami içindeki mikrofondan okumaktadır. Mamafih bazı Nakşibendi tarikatlarında hoparlörle okumak yerine yine eski usul kullanılmaktadır ki, teknolojinin bir kısmını bidat olarak görmektedirler.
Camilerde minare zorunlu bir yapı parçası olmamakla birlikte, bir islam beldesi imgesinde geleneksel ve güçlü bir yer edinmiştir.
Günümüzde boyunun bir hayli uzatılmasından ötürü, mimari açıdan 'hoparlör direği' yakıştırmasıyla tenkit edilseler de, esasen bu tenkitten uzaktırlar. Yapılış amaçlarına uygun olarak; yerleşmelerin seyrek, nüfusun az yoğun, yapıların da alçak olduğu zamanlarda ibadethanelerin pek çoğu mescitti (mimari açıdan bir sınıflama: genellikle şehre hitap eden büyük ibadethaneler cami, mahalle yada ufak yerleşmelerdeki küçük ibadethaneler mescit olarak adlandırılır) ve minareleri de alçak yapılıyordu. Günümüzde ise yerleşimler sıklaşmış ve yayılmış, nüfus yoğunluğu artmış ve yapıların da yüksek katlı yapılmaya başlanmasıyla, mescit yerine hitap alanı geniş ve yüksek kapasiteli cami yapılmakta, bu yüzden minareler de apartmanlar arasında kalmayıp amaçlanan görevini yakalaması için yüksek inşa edilmektedir.
Konu başlıkları [gizle]
1 Tarihi
2 Yapısı
3 Minarenin bölümleri
3.1 Alem
3.2 Külah
3.3 Petek
3.4 Şerefe
3.5 Gövde
3.6 Pabuç
3.7 Kürsü
4 Kaynakça
5 Kaynaklar
Tarihi [değiştir]

İslamiyette ilk minare Mısır'n başkenti Yeni Kahire'deki Amr İbn Al-As camisinde inşa edilmiştir. Minare ana parçaya Emevi meliki I. Muaviye zamanında vali Meslem bin Muhalled tarafından 678 yılında eklenmiştir.
Arap, İran, Hint, Türk, Mısır minare şekilleri farklıdır. Minare sanatının büyük ustası Mimar Sinan bu yapı öğesine geometrik ve zarif şeklini vermiştir. İnce çubuk ve kabartma süslü minarenin benzersiz örneği Şehzade Camii minareleridir. Selimiye Camii'nde uyguladığı teknikte minarenin üç şerefesine ayrı merdivenlerden çıkılmakta ve her merdivenden çıkan diğerini görmemektedir. Osmanlı minareleri ve şerefeleri süsleme sanatlıdır. Boyları 10 ila 40 m.dir. Camiye bitişik veya ayrı hatta biraz uzaktaki minarenin yapımında taş, tuğla ve horasan harcı kullanılmıştır. Bayezid Camii minaresinde renkli süsleme tekniği kullanılmıştır. Hırkai Şerif Camii, Ortaköy Camii, Dolmabahçe Camii minarelerinde süsleme sonuna kadar kullanılmıştır. Klasik, rokoko dışında gotik, korint tarzlarında minareler dahi vardır, Bahçekapı Hacı Küçük Camii, Ali Paşa Mescidi ve Suadiye Camii minareleri gibi.
Büyükçekmece Sokullu Camii minaresinin merdiveni dışardadır. Tahtakale Timurtaş Mescidi ile Topkapı Sarayı Beşir Ağa Mescidi'nin minareleri merdivensiz, dışarı taşan asma cumbalardır. Cavid Ağa Mescidi, Yağkapanı Mescidi, Karabaş Mescidi, Eminönü Arpacılar Camii, Köprülü Camii ile Arpacı Hayreddin Mescidi'nin minareleri ahşaptır. Karabaş Mescidi minaresi ise, çinko kaplamadır. Mimar Sinan'ın kendi adına yaptığı Yenibahçe'deki Mimar Sinan Mescidi minaresi çokköşeli, baca gibi, en üstü süslü pencerelidir. Minareler camilerin üst kısmında yer alır
Yapısı [değiştir]

Selçuklu minareleri kalın, güdük, petek kısmı bedene göre kısadır. Genellikle tuğladır ve taçkapının yanlarında ikizdir (Çifte Minare-Sivas). Osmanlılarda ise 6 adede kadar minare vardır.Tek minareler geleneksel olarak caminin sağında yapılır (Sokollu Camii ile Firuz Ağa Camii'nde soldadır). İki minareli camilerde minareler caminin iç avlu köşelerindedir. Dört minarelilerde iç avlunun köşelerindedir. Altı minareli Sultanahmet Camii'nde ise mihrab duvarına göre üç minare sağda üç minare soldadır. En uzun minare 70,89 m. ile Selimiye Camii minaresidir. En büyük minare Samerra Camii'nin spiral minaresidir. En kalın olanı 5,08 m. ile Üç Şerefeli Cami (Edirne)'dir. Şehzade Camii'nde 41,54, Ayasofya Camii'nde 50,37, Süleymaniye Camii'nde 63,80 metredir.
Minarenin taş veya tuğla gövdesi genellikle çokgendir, bazen karedir. Gövde burmalı ve yivlidir. Kabartmalar ve motiflerle süslüdür. Şerefe bindirmelikleri mukarnaslıdır. Şerefe korkulukları taştan ve oymalıdır. Minareler arasına kandil ve Ramazan ayında mahya asılır. Mimar Sinan minarede her şerefeye birbirini görmeden çıkan ayrı ayrı merdivenler yapmıştır.
Minarelerin birçoğu yüzyıllar içinde, depremlerde ve sel baskınlarında yıkılmış, yeniden yapılmıştır.
Minarenin bölümleri [değiştir]



Türkiye'de kullanılan terminolojide minârenin bölümleri
Minareler Türkiye'de genelde yedi bölüme ayrılırlar.
Alem [değiştir]
Minarenin yapılanma açısından en üstte olan kısmıdır. Genelde metalden yapılma altın rengi bir hilalden ibarettir. Bu üst noktayı aşan sadece paratonerdir.
Külah [değiştir]
Minareyi yağıştan koruyan koni biçimindeki kısımdır. Alemin altında bulunur.
Petek [değiştir]
Külahın altındaki kısmın (tek şerefeli minarelerde) ilk şerefeye kadar olan bölümüne verilen addır.
Şerefe [değiştir]
Müezzinin ezan okuduğu ve minareden her yöne dönemesini sağlayan balkona denir.
Gövde [değiştir]
Şerefe(ler)den sonra gelen ve Türk mimarisinde petekle aynı çapta ve ince olan en uzun bölümdür.
Pabuç [değiştir]
Gövdeyi alt ve geniş kürsüye bitiştiren küçük bir diske benzer.
Kürsü [değiştir]
Minarenin görünen bölümlerin en aşağıda olanıdır. Külaha benzer genişleyen bir kısmı ve altındaki bloktan oluşur. Külahın aksine alt blok dikdörtgen prizması şeklinde yapılır.
Kaynakça [değiştir]

Kaynaklar [değiştir]

Semavi Eyice, "İstanbul'da Bazı Cami ve Mescid Minareleri", Türkiyat Mecmuası X, İstanbul 1953.
İslam ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Mimarlık ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Kategoriler: İslam taslaklarıMimarlık taslaklarıMinareler
قس اردو
مینار اسلامی طرز تعمیر میں مسجد کے ساتھ تعلق رکھتا ہے۔ مینار عام طور پر اونچے تقسیم شدہ لمبوترے تاج کی طرح تعمیر کیا جاتا ہے جو بغیر کسی سہارے کے ملحقہ عمارت سے اونچا ہوتا ہے۔
فہرست [غائب کریں]
1 مقصد
2 تاریخ
3 مینار کے حصے (طرز تعمیر)
4 بیرونی روابط
[ترمیم]مقصد

مینار عام طور پر اسلامی معاشرے میں مسجد کے ساتھ تعمیر کیا جاتا ہے جو اسلامی معاشرے یا آبادی کو ظاہر کرتا ہے۔ مسجد کے ساتھ مینار کی تعمیر دراصل اس سوچ کے تحت شروع کی گئی تھی کہ بلند مقام سے لوگوں کو نماز کے لیے اذان کے زریعے بلایا جا سکے۔ نماز کے اوقات کے مطابق دن میں پانچ بار منادی کو اذان کہا جاتا ہے۔ یہ اوقات فجر (سورج طلوع ہونے سے پہلے)، ظہر (دوپہر کے وقت)، عصر (سہ پہر)، مغرب (سورج غروب ہونے کے فوراً بعد) اور عشاء (رات کے پہلے پہر) کے ہیں۔ جدید دور میں مینار پر سے منادی کرنے کا رواج ختم ہو چکا ہے، اب یہی کام جائے نماز سے سپیکر یا صوتی آلات کی مدد سے کیا جاتا ہے۔ مینار اب بھی تعمیر ہوتے ہیں مگر وہ مسجد اور اسلامی طرز تعمیر کو ظاہر کرتے ہیں۔
کئی جگہوں پر مینار مسجد کے مرکزی حصے میں ہوا کی آمدورفت کی سہولت کے لیے بھی استعمال ہوتے ہیں، عموماً مسجدوں میں بلند مینار کے ساتھ ساتھ گول مینارے بھی تعمیر کیے جاتے ہیں جو گرم ہوا کو سمونے اور پھر باہر نکالنے کے کام آتے ہیں، مسجد کی خوبصورتی اور اسلامی طرز تعمیر کو اجاگر کرتے ہیں۔
[ترمیم]تاریخ

اسلامی تاریخ میں جو مساجد اوائل میں تعمیر کی گئی تھیں ان میں مینار کا تذکرہ کہیں بھی نہیں ملتا۔ ازان یا نماز کے لیے منادی کے لیے بلند مقام کا استعمال ہوتا تھا، اوائل میں نبی کریم صلی اللہ و علیہ وسلم کے گھر کی چھت اور پھر مسجد نبوی کی دیوار۔ نبی کریم صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم کی وفات کے 80 سال بعد پہلا مینار تعمیر کیا گیا، جس کا مقصد بلند مقام سے آزان یا نماز کے لیے منادی کرنا تھا۔
دنیا کا سب سے بلند مینار کاسا بلانکا مراکش میں حسن 2 مسجد میں واقع ہے جس کی بلندی 210 میٹر ہے۔ اس کے علاوہ اینٹ سے تعمیر شدہ دنیا کا سب سے بلند مینار بھارت میں واقع قطب مینار ہے۔ ایران کے شہر تہران میں ابھی دو مینار جن کی بلندی 230 میٹر ہے زیر تعمیر ہیں۔
تاریخ سے واضع ہوتا ہے کہ چند قدیم مساجد جیسے دمشق کی عظیم مسجد میں تعمیر شدہ مینار جہازوں، قافلوں اور بیڑوں کے لیے راستہ دکھانے کے کام کے لیے بھی استعمال ہوتا تھا۔
[ترمیم]مینار کے حصے (طرز تعمیر)

مینار کے تین حصے ہوتے ہیں؛ بنیاد، مرکزی مہرہ اور گیلری۔ بنیاد کے لیے زمین میں کھدائی کر کے سخت پتھر کی بھرائی کی جاتی ہے تاکہ مینار کا وزن اٹھانے اور بغیر کسی سہارے کے مینار کو کھڑے رہنے میں کوئی مشکل حائل نہ ہو، اس کے علاوہ زمین میں مینار کے دھنسنے کے عمل کو بھی مضبوط بنیاد سے روکا جا سکتا ہے۔ مینار کی عام زمین پر تعمیر عموماً کبھی بھی کامیاب نہیں ہوتی مگر پھر بھی کئی مقامات پر چھوٹے مینار بغیر کسی بنیاد کے تعمیر کیے گئے ہیں۔ مینار بلندی میں تعمیر کیے جاتے ہیں اور ان کی اشکال مختلف ہو سکتی ہیں، یہ گولائی میں مربع، لمبائی میں مستطیل، کثیر الرخی اور سیدھے لمبوتری شکل میں تعمیر ہو سکتے ہیں۔ بلندی کی جانب مرکز میں یا ارد گرد سیڑھیوں کی تعمیر کی جاتی ہے جو کہ انتہائی مضبوط بنائی جاتی ہیں تاکہ مینار کے وزن کو سنبھالنے میں مدد مل سکے۔ ایک طرح سے یہ سیڑھیاں دراصل مرکز ہوتی ہیں جس کے اردگرد مینار اپنا وزن تھامے کھڑا رہتا ہے۔ گیلری مینار کے اوپری حصوں میں بنائی جانے والی وہ جگہ ہوتی ہے جو موذن کے لیے تعمیر کی جاتی ہے جس پر کھڑے ہو کر وہ ازان یا نماز کی منادی کر سکے۔ اس گیلری یا بالکونی کو چھت نما گول چھت سے ڈھانپ دیا جاتا ہے۔ اسی چھت کی تزئین و آرائش بھی کی جاتی ہے جس سے مینار کی خوبصورتی میں اضافہ ہوتا ہے۔
[ترمیم]بیرونی روابط

مینار کی تعریف
مینار: ایک تہذیب کی نشانی
زمرہ جات: اسلامی طرز تعمیرمساجداسلامی تہذیب