خدا

خُدا نام اطلاق شده در فارسی به موجود آفریدگار جهان؛ اما متمایز از آن، در نظام‌های ایمانی است، خواه این خدا به صورت یکتا در یکتاپرستی مطرح باشد، یا به صورت الهه ای در کنار دیگر خدایان که در چندخدایی طرح می شود. همچنین چه ارتباطش را با جهان حفظ نموده باشد و چه در امورات آن دخالت نکند.[۱] خدا متداول‌ترین واژه ای است که به آفریدگار فراطبیعی ناظر جهان اطلاق شده است. متکلمان ویژگیهای گوناگونی را به مفاهیم متعدد خدا نسبت داده اند. از معمولترین این ویژگی‌ها می توان به علم مطلق، قدرت مطلق، حضور در همه جا در آن واحد، خیر اعلی بودن، بسیط بودن و وجود داشتن ضروری اشاره نمود.همچنین خدا به عنوان وجودی مجرد و شخصی وار؛ مرجع تام تعهد اخلاقی و بزرگترین موجود قابل تصور، تلقی شده است.

مسئله وجود خداوند همواره به عنوان یکی از سرفصل‌های مهم کاوش‌های فلسفی مطرح بوده است، و در طول تاریخ، فلاسفهٔ متعلق به مشرب‌های فکری مختلف، به بیان و سنجش استدلال هایی له یا علیه وجود خدا پرداخته اند.[۲][۳]

محتویات [نمایش]
ریشه‌شناسی و واژه‌شناسی [ویرایش]

نوشتار اصلی: خدا (ریشه‌شناسی)


نام‌های خدا [ویرایش]

نوشتار اصلی: نام‌های خدا
خداوند یزدان ایزد دادار الله حمید غنی رحمان رحیم اکبر

مفاهیم از خدا [ویرایش]

نوشتار اصلی: مفاهیم از خدا


وجود خدا [ویرایش]

نوشتار اصلی: وجود خدا


گستره و فراوانی ایمان به خدا [ویرایش]



درصد اروپاییانی در هر کشور که به وجود خدا اعتقاد دارند.
نوشتار اصلی: گستره ایمان به خدا‎


پانویس [ویرایش]

↑ Swinburne, R.G. "God" in Honderich, Ted. (ed)The Oxford Companion to Philosophy, Oxford University Press, 1995.
↑ Edwards, Paul. "God and the philosophers" in Honderich, Ted. (ed)The Oxford Companion to Philosophy, Oxford University Press, 1995.
↑ Platinga, Alvin. "God, Arguments for the Existence of," Routledge Encyclopedia of Philosophy, Routledge, 2000.
منابع [ویرایش]

ابراهیم پورداوود، آناهیتا
یونگ، کارل گوستاو، پاسخ به ایوب، فؤاد روحانی، ۱۳۷۷، تهران، جامی، ۳-۵۶۲۰-۹۶۴ ISBN


در پروژه‌های خواهر می‌توانید در مورد خدا اطلاعات بیشتری پیدا کنید.
در میان واژه‌ها از ویکی‌واژه
در میان کتاب‌ها از ویکی‌نسک
در میان گفتاوردها از ویکی‌گفتاورد
در میان متون از ویکی‌نبشته
در میان تصویرها و رسانه‌ها از ویکی‌انبار
در میان خبرها از ویکی‌خبر
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ خدا موجود است.
رده‌های صفحه: خدا تعالیم اجتماعی بهائی خدا در اسلام نظریه فرمان الهی

قس عربی
الله هو اسم علم مفرد لا جمع له فی اللغة العربیة یدل على "المعبود" "الخالق" فی الدیانات التوحیدیة الربوبیة (والنظم العقائدیة الأخرى). غالبا ما یوصف الله على أنه الخالق الکلی القدرة والمشرف على الکون. وأرجع علماء الدین مجموعة متنوعة من السمات لمفاهیم مختلفة عن الله. الأکثر شیوعا بینها هی المعرفة (العالم بکل شیء)، والقدرة (القادر على کل شیء)، وفی بعض الدیانات باللا محدودیة (حاضر فی کل مکان)، وفی دیانات أخرى التنزیه عن المکان، والکمال (الکمال لله)، وأزلیة الوجود الأبدیة الدائمة اللامنتهیة.
کما یوصف الله عند البعض بأنه کائن شخصی لا مادی، ومصدر کل التزام أخلاقی، و"أعظم موجود یمکن تصوره".[1] وهذه الصفات مدعومة بشکل عام وبدرجات متفاوتة من قبل الفلاسفة وعلماء الدین الیهود والمسیحیین والمسلمین الکبار، بما فی ذلک موسى بن میمون[2] وأغسطینوس[2] والغزالی[3]. وضع فلاسفة بارزون فی القرون الوسطى والعصور الحدیثة العدید من الحجج لوجود الله. ومن ناحیة أخرى أقام فلاسفة آخرون حججا تنکر وجوده.
محتویات [اعرض]
[عدل]أصل الکلمة

جذر الکلمة إیل فی الکنعانیة أو الاها ܐܰܠܳܗܳܐ بالسریانیة وאֱלָהָא بالآرامیة. وذکرت بالتوراة بالجمع "ألوهیم". وکانت أحد أصنام العرب تسمى "اللات" من نفس الجذر. أما لفظ اسم (الله) العربیة فقد استعملها العرب قبل الإسلام. وبالعربیة دمجت "ال" التعریف مع کلمة "إله" لتدل على الله الإله الأحد.[4] واستعملها اتباع کل الدیانات الإبراهیمیة العرب مثل المسلمین والیهود الشرقیین ومسیحیی الکنائس الکاثولیکیة الشرقیة.[5][6][7] وجاء فی مختار الصحاح ج1:ص9: "الله وأصله إلاه على فعال بمعنى مفعول لأنه مألوه أی معبود". ان الله هو الخالق المدبر والرازق والغفار....
[عدل]أسماء الله فی الدیانات الإبراهیمیة

[عدل]الیهودیة
استعمل الیهود کلمة "ئیل" للدلالة على الله وما زالت مستعملة فی الأسماء مثل "إسماعیل" (سمع الله) وإسرائیل (ندیم الله). کما شاع استعمال تعبیر یهوه للإشارة إلى الله القومی للإسرائیلیین. وکلمة یهوه فی العبریة (יהוה) تعنی "الذی هو" ویستعملونها بدلا من الاسم الحقیقی الذی لا یعلم به أحد. وقد استعمل فی التوراة أسماء أخرى للدلالة على الإله الاوحد مثل: أدونای عند (الرب) وکلمة "ها شـِم" השם (أی الاسم) وئیل علیون (الإله الأعلى) وإیل شدَأی (المتعالی، رب الجبال) ورب الصبؤوت (أی رب الجنود) وقدوش (القدوس). کما استعملت کلمة ألوهیم أیلوهیم אלוהים وهی جمع "ایلوه" وهی من نفس جذر الله.
[عدل]المسیحیة
بحسب قانون الإیمان المسیحی الذی أقره مجمع نیقیة، یعرف الله بأنه واحد، وهو کلی القدرة ضابط الکل الذی هو أصل کل شیء، لا بدایة له ولا نهایة زمانیاً أو مکانیاً، وهو خالق السماوات والأرض وخالق کل نفس. والله حسب العقیدة المسیحیة ظاهر فی ثلاثة أقانیم، أو صور، کلها مشترکة فی الطبیعة الإلهیة الواحدة، موجودة منذ الأزل وإلى الأبد، وتشترک فی کل الصفات الإلهیة، وهذه الأقانیم تتمثل فی الآب الذی لم یره أحد قط ولا یستطیع إنسان أن ینظره، والکلمة، وهو الله المتجسد من أجل رسالة الفداء التی یؤمن بها المسیحیون والموجود منذ البدء والذی به خلق کل شیء کما یبدأ نص إنجیل یوحنا، وروح الله القدس، وهو المعزی الذی وعد یسوع أنه سیرسله للمؤمنین به قبل صعوده حسب الإیمان المسیحی، وهو روح الله الذی یسکن فی داخل المسیحی المؤمن، مبکتًا إیاه على ذنوبه، ومعطیه القوة للتغلب على الطبیعة البشریة المحبة للشهوات الجسدیة. یؤمن المسیحیون بالله، لکن نظرتهم له تختلف عن الإسلام إذ یؤمنون أن الله واحد فی ثلاثة أقانیم. الثالوث الأقدس هو مصطلح مسیحی یشیر للأقانیم الثلاثة: الآب والابن والروح القدس وکلهم عبارة عن ثلاث خواص أساسیة (أقانیم) لإله واحد ورب واحد، ویظهر ذلک جلیاُ فی الکتاب المقدس فی سفر التکوین [8] وأیضًا فی إنجیل یوحنا [9] ورسائل القدیسین [10] ومن صفات الله فی المسیحیة: محب وحکیم وقدوس وعادل ورحیم ورؤوف والرّب، مع ملاحظة أن الأسماء المستخدمة فی الدیانة الیهودیة لها اعتبار فی التقلید المسیحی.
[عدل]الإسلام
مقال تفصیلی :الله (إسلام)
الله فی الإسلام هو الإله الواحد الأحد وهو وصف لغوی للذات الإلهیة. وله أسماء تسمى أسماء الله الحسنى وهی أکثر من أن تعد أو تحصى، ومنها تسعة وتسعون اسمًا خصّها نبی الإسلام محمد بالذکر وذکرت متفرقة فی القرآن والأحادیث (السنة)، ومعنى لا إله إلا الله أی لا معبود بحق إلا الله. ومن أسمائه الکریم الحکیم اللطیف الخبیر العدل الحلیم الرحمن الرحیم الرؤوف الملک السلام المهیمن الودود فهو یتودد لعبادة وهو غنی عنهم لکن رحمته وسعت کل شیء.هو علم على الذات الواجب الوجود المستحق لجمیع المحامد، وهو الإله الحق لجمیع المخلوقات ولا معبود بحق إلا هو. ویؤمن المسلمون بأن الله واحد، أحد، فرد، صمد، لیس له مثیل ولا نظیر ولا شبیه ولا صاحبة ولا ولد ولا والد ولا وزیر له ولا مشیر له، ولا عدید ولا ندید ولا قسیم. وهو الإله الحق وکل ما یُدعى من دونه فهو باطل. فالمسلمون لا یعبدون إلا الله، وتوحید الله بالعبادة هی جوهر العقیدة فی الدین الإسلامی.
فالله هو خالق السماوات والأرض وهو الخالق المحیی والممیت، حی لا یموت واحد، أحد، فرد، صمد، لیس له مثیل ولا نظیر ولا شبیه ولا صاحبة ولا ولد ولا والد ولا وزیر ولا مشیر ولا عدید ولا ندید ولا قسیم فهو کما أخبر عن نفسه فی القرآن ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ‹1›اللَّهُ الصَّمَدُ‹2›لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ‹3›وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ‹4›﴾«‌112‌‏:1‏—4».
ولله فی الإسلام أسماء حسنى وهی أسماء مدح وحمد وثناء وتمجید لله وصفات کمال لله ونعوت جلال لله, وأفعال حکمة ورحمة ومصلحة وعدل من الله [11], یدعى الله بها، وتقتضی المدح والثناء بنفسها [12]. سمى الله بها نفسه فی کتبه أو على لسان أحد من رسله أو إستأثر الله بها فی علم الغیب عنده[13], لا یشبهه ولا یماثله فیها أحد [14], وهی حسنى یراد منها قصر کمال الحسن فی أسماء الله [15]، لا یعلمها کاملةً وافیةً إلا الله.
وهی أصل من أصول التوحید فی العقیدة الإسلامیة لذلک فهی رُوح الإیمان ورَوْحه، وأصله وغایته، فکلما ازداد العبد معرفة بأسماء الله وصفاته، ازداد إیمانه وقوی یقینه [16]، والعلم بالله، وأسمائه، وصفاته أشرف العلوم عند المسلمین، وأجلها على الإطلاق لأنّ شرف العلم بشرف المعلوم، والمعلوم فی هذا العلم هو الله [17].
إمتدح الله بها نفسه فی القرآن فقال ﴿اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى (8)﴾ (سورة طه), وحث علیها الرسول محمد فقال (إن لله تسعة وتسعین اسمًا، مائةً إلا واحدًا، من أحصاها دخل الجنة) [18]
[عدل]أسماء الله فی الدیانات الأخرى

[عدل]الزرادشتیة
زرادشتیة أو المجوسیة فیعتقدون بعبادة الله وحده لا شریک له ویسمى فی دیانتهم اهورامزدا؛ حیث یعتبرونه إله الکون الذی یذکر بالنور، ولا یذکر بالظلام وجالب للحظ والخیر والمحبة، وکل الصفات الجیدة، والذی یخالفه دائما الشیطان أهریمن؛ ممثل الشر والظلام، وجالب للفقر والکوارث والآلام، وغیرها من الخصال القبیحة حسب معتقدهم.
[عدل]الإلهیة
أتباع هذه الفلسفة یؤمنون بوجود إله لکنهم لا یؤمنون بالأدیان ویعتبرونها تقلل قیمة الإله لذا یفضل ان یتوحد البشر تحت عقیدة واحدة هی التوحید بالإله المتعارف علیة باسم الله وان یرسخوا قیم التسامح والمبادئ الاخلاقیة فی السلوک الیومی لبنی البشر.
[عدل]مراجع

^ خطأ استشهاد: وسم "ref" غیر صحیح؛ لا نص تم توفیره للمراجع المسماة swinburne
↑ أ ب Edwards, Paul. "God and the philosophers" in Honderich, Ted. (ed)The Oxford Companion to Philosophy, Oxford University Press, 1995.
^ Platinga, Alvin. "God, Arguments for the Existence of," Routledge Encyclopedia of Philosophy, Routledge, 2000.
^ لسان العرب، "وروى المنذری عن أَبی الهیثم أَنه سأَله عن اشتقاق اسم الله فی اللغة فقال: کان حقه إلاهٌ، أُدخلت الأَلف واللام تعریفاً، فقیل أَلإلاهُ، ثم حذفت العرب الهمزة استثقالاً لها، فلما ترکوا الهمزة حَوَّلوا کسرتها فی اللام التی هی لام التعریف، وذهبت الهمزة أَصلاً فقالوا أَلِلاهٌ، فحرَّکوا لام التعریف التی لا تکون إلاَّ ساکنة، ثم التقى لامان متحرکتان فأَدغموا الأُولى فی الثانیة، فقالوا الله"
^ "Allah." بریتانیکا. 2007. برتانیکا
^ موسوعة الشرق الأوسط الحدیث وافریقیا, Allah
^ موسوعة کولومبیا, Allah
^ وَکَانَتِ اَلأَرْضُ خَرِبَةً وَخَالِیَةً وَعَلَى وَجْهِ اَلْغَمْرِ ظُلْمَةٌ وَرُوحُ اَللهِ یَرِفُّ عَلَى وَجْهِ اَلْمِیَاهِ. سفر التکوین 1:2
^ قَدْ کَلَّمْتُکُمْ بِهَذَا بِأَمْثَالٍ وَلَکِنْ تَأْتِی سَاعَةٌ حِینَ لاَ أُکَلِّمُکُمْ أَیْضًا بِأَمْثَالٍ بَلْ أُخْبِرُکُمْ عَنِ الأب علاَنِیَةً. یوحنا 16:25 راجع أیضًا یوحنا 1:1-18
^ فَإِنَّ الَّذِینَ یَشْهَدُونَ فِی السَّمَاءِ هُمْ ثَلاَثَةٌ: الأب، وَالْکَلِمَةُ، وَالرُّوحُ الْقُدُسُ. وَهَؤُلاَءِ الثَّلاَثَةُ هُمْ وَاحِدُ. رسالة یوحنا 1 5:7
^ مدارج السالکین,ابن القیم
^ المجلی شرح القواعد المثلی
^ شفاء العلیل، ابن قیم الجوزیة
^ شرح لامیة شیخ الإسلام ابن تیمیة، عمر بن سعود بن فهد العید
^ شرح أسماء الله الحسنى فی ضوء الکتاب والسنة, سعید بن علی بن وهف القحطانی
^ تفسیر أسماء الله الحسنى، عبد الرحمن السعدی
^ درء تعارض العقل والنقل,ابن تیمیة,ص27
^ صحیح البخاری، کتاب التوحید
هناک المزید من الصور والملفات فی ویکیمیدیا کومنز حول: الله
تصنیفات: روحانیةالله فی الإسلاممصطلحات دینیةآلهة

قس ترکی آذری
Tanrı — Bir çox dinlərdə (xüsusilə monoteist dinlərdə) Ali Qüvvə və yaradıcı olaraq qəbul edilən varlıq.
Mündəricat [göstər]
[redaktə]Məna

Fövqəlbəşər və insanlar üzərində suverenliyi olan varlıq. Yaradıcı, ilah. Müxtəlif türk birliklərində Tənri, Təngri Tanqrı, Təngəre, Tanqara, Tenegere, Tingir şəklində istifadə olunur. Monqollar Təngir ve ya Tengər deyirlər. Tarı, Teyri kimi söyleyişleri də mövcuddur. İslamiyetle birlikdə tək tanrını xarakterizə etməkdə də istifadə edilməyə başlanmışdır. Ulu Teyri, Xan Təngri kimi ifadələr tez-tez keçər. Bəzi türk boylarında iyeler (qoruyucu ruhlar) üçün də istifadə edilər; Su Teyrisi, Yer Teyrisi kimi. Əslində kainatın hər yanındakı bu ruhlar bir bütündür və bir-birinə bağlıdır. Verilən adlar bir simvoldən ibarətdir. İslam əvvəli tanrıçılıq (Tengricilik) formasında sistemli bir quruluşa sahib olaraq bütün ictimai həyata işləmişdir. İslamiyetle birlikdə tək və mütləq yaradıcı güc olaraq və başqa heç bir varlığa xas olmayacaq bir adla "Allah" sözü qəbul görmüşdür. Türklər tanrıların adlarının sonuna Toyun və ya Bator sifətlərini gətirərkən, monqollar daha çox Saqan (Saqağan) "ağ", Ulan (Ulağan) "qırmızı" sifətini istifadə edərlər. İslamda Allahın 99 isimi vardır. Türklərin müqəddəs rəqəmi olan 9 ilə əlaqəli olduğu üçün rürklərdə çox böyük maraq görmüşdür. Etrusklarda Thanr adlı, digər tanrıların doğumunda rol oynayan üstün bir Tanrı vardır. Monqolların "Hühe Münhe Tengeri", türklərin isə "Köke Mönge Tengri" yəni "Sonsuz Göy Tanrı" şəklindəki təyin etmələri tanrı anlayışlarını xülasə olaraq ortaya qoymaqdadır.
[redaktə]Tanrıça

Xüsusilə Anadolu türkcəsində dişi tanrı mənasını verər. İlahə deməkdir. Tanrıça sözünün törətmə formasının aşağıdakı nümunələrə də uyğun olduğu deyilə bilər.
- Kral (Kıral) və Kraliça (Kıralça): Kişi hökmdar və dişi hökmdar
- Tigin və Tiginçə: Kişi şahzadə və dişi şahzadə
[redaktə]Ad və sifətlər

Tanrının dəyişik xüsusiyyətləri xarakterizə edilər: Bağışlayan, Əsirgəyən, Güdən, Bilən... İslam əvvəlində Tanrı müxtəlif ad və sifətlərlə xatırlanmışdır. Ən əhəmiyyətliləri aşağıdakı kimi sıralana bilər.
Bar: Var olan deməkdir.
Oğan: Rəbb, Var edən, yaradan deməkdir.
Quday: Xuda, yaradıcı deməkdir.
Çalap: Qüdrətli deməkdir.
Yalap: Nur deməkdir.
Yaradan: Yoxdan var edən deməkdir.
Bayar: Zəngin, ulu deməkdir.
Bayat: Əzəli deməkdir.
Buyan: Əziz, comərd deməkdir.
Olcay: Hər şeyi edə bilən, gücü çatan deməkdir.
Yazqan: Qədəri təyin edən deməkdir.
[redaktə]Meyrü
Əzəli yəni əvvəli olmayan, başlanğıcı olmayan deməkdir. Beyrü (Mayru, Bayru, Bayrı) şəklində də deyilər. İslam dinində öncesizlik yalnız Yaradana məxsus bir xüsusiyyət olaraq görülməkdədir. İlk başda mövcud olan tək odur. Ancaq onun yaratması ilə hər şey bədən tapmışdır. Bayrı (sonsuz) sözüylə əlaqəlidir.
[redaktə]Mengü
Əbədi, sonu olmayan, sonsuza qədər var olacaq olan deməkdir. Mengi (Bengü, Bengi) şəklində də deyilər. Moğollar Monge və ya Münhe deyərlər. Əbədi olma anlayışı İslam dinində yalnız Yaradan üçün nəzərdə tutulur. Ancaq onun lütfü və istəyiylə insanların cənnətdə sonsuza qədər yaşayacağı deyilər.
[redaktə]Etimologiya

(Dan/Tan) kökünden türemiştir. Şaşırma, heyrət etmə mənaları vardır. Şumerce mənşəlidir. Şumercede Dingir və ya Tingir olaraq iştirak edər. "Tanımaq", "tan" kimi sözlərlə əlaqəlidir. Köhnə türkcə, monqol və hətta tungus-mançur dillərində saymaq, hesablamaq, bilmək, məlumat sahibi olmaq mənaları ehtiva edən bir köktür. Monqol "Tenreh" feli gücləndirmək, Təngər isə göy mənası daşıyır.
[redaktə]Mənbə

Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt
Din ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Kateqoriyalar: Din qaralamalarıTürk mifologiyası

قس ترکی استانبولی

Tanrı ya da ilâh[1], özellikle tek tanrıcılar tarafından evrenin tek yaratıcı ve yöneticisi olduğuna inanılan varlık. Çok tanrılı inançlarda genelde ilâhların cinsiyeti bulunur ve erkek olanlarına Tanrı, kadın olanlarına Tanrıça denir. Monoteistik ve henoteistik inançlardaki Tanrı kavramını tanımlamak için ise sadece tanrı sözcüğü kullanılabilir.
Teolog ve filozoflar, tarih boyunca sayısız Tanrı kavram ve anlayışını incelemişlerdir. Tanrı'nın varlığı, felsefenin metafizik ve din felsefesi alanlarında incelenen önemli bir konudur.
Tanrı kavramının, Tek Tanrılı (monoteist) ve Çok Tanrılı (politeist) dinlerdeki farkını ayırt etmek için “Dinbilimi” önceleri, Monoteizm dinlerindeki tek Tanrı’yı ifade etmek için “Tanrı” ifadesini; farklı Tanrı’ları olan Politeizm dinlerindeki Tanrı kavramı için “Gottheit” (tanrısal varlık) ifadesini kullanmıştır. Anlamı kolaylaştırmak amacıyla Avrupa’da yaygınlaşan bu sözcüğün kullanımı, hala tartışma konusudur. Felsefede Tanrı kavramı; “ilk neden”, “ebedi ilke” ya da “insanlığın, yaşamın ve doğanın tamamının en yüce aşaması” olarak ifade edilir ve çoğunlukla ilah veya mutlak olan şeklinde tanımlanır.
Konu başlıkları [göster]
Etimolojisi [değiştir]

Tanrı sözcüğü Türkçe'dir ve kökeni tengri'dir.[2] Arapça kökenli Allah adından farklı olarak, cins isimdir. Bu kelimenin Arapça'daki karşılığı "ilah"tır. Büyük yaratıcı, her şeye kadir olan yaratıcı, olağanüstü güç ve kudret sahibi anlamındadır. Orhun Yazıtları'nda rastlanan Gök Tanrı ve benzeri ifadeler, Türk dinsel inancında görülebilen, Allah benzeri özel isimlerdir.
Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanmış olan Güncel Türkçe Sözlük'e göre, Tanrı sözcüğü "Çok tanrıcılıkta var olduğuna inanılan insanüstü varlıklardan her biri, ilah." ve özel isim olarak da "Allah." anlamlarına gelmektedir.[3]
İslam'da Tanrı [değiştir]

İslam dininde Allah ismi, Tanrı'nın özel ismidir ve genel olarak bu ismin yerine kullanılır. Allah kelimesi, el- (El arapçada belirlilik ekidir) ve ilah (yaratıcı) kelimelerinden türetilmiştir. İslam'da ayrıca bu ismin yerine kullanılabilecek, Allah'ın çeşitli sıfatlarından oluşan Esmaül hüsna yani "Güzel İsimler" mevcuttur.
Cermen Dilinde Tanrı Kavramı ve Anlamı [değiştir]

“Tanrı” (Gott) sözcüğünün kökeni, çok eskiye dayanmakta; fakat çok bilinmemekle birlikte sadece Cermen dilinde var olan bir sözcüktür. Bu sözcüğün kökeni; Ortaçağ Almancasında ve eski Almancada “got”, “gotisch”, “guth”, İngilizcede “god” ve İsveççe “Gud” olarak tabir edilir. Demir çağından itibaren Cermenler’in en yüce tanrı olarak Teiwaz adlı ortak Cermen tanrıya taptıkları belgelerle kanıtlanmıştır.
Bu ad Hint-Avrupa dillerindeki “göklerin tanrısı” (deiwoz) kavramından farklı olarak kullanılmaktadır. Türevsel olarak bu tanrı adının karşılığı, Yunanca “Zeus”, Roma mitolojisinde Jüpiter, Vedik zamanında ve eski Hint dillerinde Dyaus Pita ve eski Yunan kavimleri dilinde (Δει-πάτυρος) “Dei-pátyros” olarak geçer. Aslında bütün bu kavramlar, dyaus sözcük kökü ile bağlantılıdır ve bu kökün, “yansıma” veya “ışın” olarak çevrilmesi mümkündür. Bu sözcük kökü aynı zamanda Tanrı kavramının (“deva, deus”) kökünü oluşturur. Cermen dilindeki, tanrı “Gott” sözcüğünün kökeni, Hint-Avrupa dillerinde isimleştirmeyi sağlayan ikinci sıfat-fiilden türetilmiştir. Buna göre büyü sözleri ile çağrılan varlık olarak tanrı anlaşılmaktadır. Cermen dilinde “Guþ” (Gott) tanrı kavramı, Cermen dilindeki diğer tanrı kavramlarında olduğu gibi asıl olan, eşi ve benzeri olmayan, tarafsız olan, anlamlarını taşır. 3. ve 4. yüzyılda Doğu Roma’nın etkisinde kalan Ariyanizm Hıristiyanlığındaki tanrı “Gott” sözcüğü, Hıristiyanlıktaki Tanrı “Gott” olarak günümüze kadar gelmiştir. Fransa’da Merovenj ve Karolingern Hanedanlığı’nın etkisi altında kalan Anglo Saksonlar ve Roma Katolikleri’nde, Tanrı “Gott” eril olarak kullanılmıştır.
Tanrı sözcüğü Gotik zamanında, batıl inançlarda ya da putperestlerde de kullanılmıştır; fakat Hıristiyanlıktaki gibi eril değil cinsiyetsiz olarak ifade edilmiştir. Batı Cermen dilinde cinssiz (“neutrum”) durumundan eril (“maskulinum”) duruma geçmesi, yaklaşık olarak 6. ve 8. yüzyılda olmuştur. İskandinav dili- Kuzey Cermen dilleri ise çok daha uzun bir süre Tanrı sözcüğünü cinsiyetsiz, “Neutrum” durumunda kullanmışlardır. Çünkü onlarda kişisel Tanrı için kullanılan “Ase” sözcüğü uzun süre kullanılmıştır. Tanrı sözcüğü, tanrısal varlıkların, başka şekilde ifade edilemediği durumlarda birçok farklı anlamlarda kullanılmıştır. Örneğin; yüce güçleri olduğuna inanılan hareketsiz canlılar, melekler gibi tapılan; fakat asla hareket etmeyen, dünyadaki görüntüsünü koruyan güçler de bu sözcükle ifade edilmiştir. Ayrıca tanrı “Gott” anlamı taşıyan diğer sözcükler de cinsiyetsiz olarak belirtilir. Büyük olasılıkla bu tür sözcükler çoğul olarak kullanılırlar ve tanrıları bir bütün olarak ifade ederler. Burada belirtilen belli sayıda tanrının kişiselleştirilmesi değildir; belli tanrısal varlıkların veya güçlerin tamamını betimlemektir. Bunlar görünen belli bir tanrı değil, diğer tüm tanrıların varlığını ifade eder. Burada anlatılmak istenen Tanrı’nın tek olan aslının, özünün deiwos-Teiwas‘ın sadece cins isimleriyle belirtilmesidir; örneğin Odin lakaplı Tanrı Hanga-Tyr’nin Hängetyr olması gibi. Her bir tanrının kendi adıyla, kendi efsanesiyle ve kendi inananların kültürleriyle ifade edildiği gibi, görünemeyen, sadece efsanelerde, efsane şiirlerinde tasvir edilen tanrısal değerler de vardır.
Cermenler daha önceleri yüce bir tanrı kavramı geliştirmemişlerdir. İlk olarak Snorri Sturluson Odin’i her şeyin Tanrısı, daha somut bir söylemle “tüm baba” olarak anmıştır. Bu konudaki eksiklik Hıristiyanlaşma süreci başladığından beri gölülmüştür. Odin, Thor ve Balder, İsa’ya karşıt olarak, kuzey İzlandaca metinlerde her şeye gücü yeten ya da mükemmel tanrılar olarak geçerler.
Buna karşıt bir kavram olarak Cermenler’de „Götter/Gott“ (Tanrı/Tanrılar) kavramı “Menschen“ (insanlar) ile karışım içine girerek *teiwoz - *gumanez kavramlarının etkisiyle *guda - *gumanez ile yer değiştirmiştir. Öyle ki bu bağlantı Aliterasyon edebi sanatında ve Eski Nors Dili’nde çeşitli şiirlerde etkisini göstermiştir. Önceleri tanrı “Gott” kavramı cinsiyetsiz bir terminoloji iken, sadece Cermen dilinde eril durumda kullanılmış ve böylece Tanrı İsa eril olarak simgelenmiştir. Bu şekilde, günümüze kadar gelen bir anlam değişimi meydana gelmiştir, sözcük farklı yorumlanmış ve eril olarak Yahudi- Hıristiyan Tanrı’sı olarak kullanılmıştır. O zamandan beri tanrı sözcüğü dilbilgisi bağlamında eril olarak ifade edilmiştir.
Neo-spiritüalizm’de Tanrı [değiştir]

Neo-spiritüalizm’e göre Tanrı, Mutlak’tır; yaratılanlar ise görece ve görelidir. Dolayısıyla, görece ve göreli hiçbir varlık Mutlak'la kıyaslanamaz, oranlanamaz. Dolayısıyla, Mutlak, hiçbir şeyle, hiçbir tarzda, hiçbir yolda ilinti ve kıyas kabul etmez. O’na hiçbir değer takdir edilemez. O Mutlak olduğundan, görece ve göreli olan varlıkların sıfatlarıyla ifade edilemez. Dolayısıyla, kıyasa ve oranlamaya dayalı anlayış ve kabullerimize göre O'na yakıştırılacak bir sıfat ne kadar yüksek düzeyli kabul edilirse edilsin ve ne kadar ideal olursa olsun, O'nu ifade edemez.
Mistisizm'de Tanrı [değiştir]

Mistizm'e göre, Tanrı'yı ne idealistler ne spiritüalistler ne de teologlar şablon ya da kavram olarak ortaya koyabilir. Yapılan her tanım dar, sınırlı ve bütünü gözden kaçırıcıdır. Tanrı, insanı o insanın bünyesinde öldürerek kendisinde diriltmesidir. Hayat anlayışı farklı insanlara farklı Tanrı anlayışları icadından başka bir şey olmayan felsefi veya dini bütün tanımlar ne insanın hayat sürecindeki konumlarının açıklamasını yapabilir ne de büsbütün Tanrı'nın doğasını ve iradesini gösterebilir. Hem kaosu hem de düzeni olurlayan hayat ritminde kayboluşun kimi zamanda yeniden doğuşun ruhunu, ne "Evren, Tanrı üreten bir makinedir" öngörüsüyle ne de "inkarcılar öldürülmelidir" anlayışındaki gibi hükümlerde bulabiliriz.İnsanlık tarihinin ezilen,horlanan ve her şeyi gasbedilmiş mazlumlarından alınacak tek ders kişisel bir tanrının mutlak butlan hükmünde olduğu hakikatıdır.
Diğer Tanrı İnanışları [değiştir]

Hint Tanrıları
Mısır Tanrıları
Yunan Tanrıları
Kelt Tanrıları
Kaynaklar [değiştir]

^ Türk Dil Kurumu
^ Orhun Yazıtları'ndaki 'Tengri teg tengride bolmuş Türk Bilge Kağan...' ifadesi buna kaynak olarak gösterilebilir.
^ Tanrı Kavramları
Bu maddeyi dinle (bilgi)


Bu ses dosyası 16-04-2010 tarihli sürümünden üretilmiştir ve bu tarihten sonra madde yapılmış olan eklemeleri kapsamamaktadır. (Medya yardım)
Diğer konuşan maddeler

Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları :

Commons'ta Tanrı ile ilgili çoklu ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikisözlük'te Tanrı ile ilgili kelime açıklaması bulunmaktadır.

Vikisöz'de Tanrı ile ilgili özlü sözler bulunmaktadır.

Spiritüalizm portali
Din portali
İslam portali
Yahudilik portali
[göster] g • t • dTeoloji
Kategoriler: TanrılarTeizmYunan tanrılarıKelt tanrılarıMonoteizmTanrıİlahlarTek Tanrı

قس عبری
המילה אלוהים מייצגת ישות עליונה שמיוחסת לה אחריות לבריאת העולם ולהנהגתו.
בימי קדם האמינו תרבויות רבות שמספר הכוחות העליונים שווה למספר תופעות הטבע. בתקופות אלו נפוצה עבודת האלילים. על פי רוב היו מקריבים לאלילים קורבנות (לעתים אף קורבנות אדם) על מנת לרצותם ולשכך את כעסם. לאחר הופעת היהדות, החלו נפוצות בעולם דתות המאמינות באל אחד בלבד, אמונה המכונה "מונותאיזם". כיום הנצרות והאסלאם הן הדתות המונותאיסטיות הנפוצות בעולם.
האמונה באל אחד גורסת שישנו אל עליון – מעל לכל הכוחות הקיימים, שהוא היחיד הראוי לאמונה, והיחיד שראוי לתפילה ועבודה.
תוכן עניינים [הצגה]
[עריכה]מקור השם

השם העברי "אלוהים" הוא ריבוי של המילה אלוה (דוגמה לכך תימצא בביטוי: "אלוהים אדירים"). לשימוש בלשון רבים ייתכנו שני הסברים:
פנייה דרך כבוד בלשון רבים ("ריבוי מלכותי"): הדרך שבהּ פונים אל מלכים, או שבהּ נהגו מלכים לדבר על עצמם, סגנון דיבור זה נפוץ במספר שפות לועזיות (וכך גם בתחילת ספר מלאכי: "אדונים אני").
שריד לשוני לתקופה שבהּ האמינו בריבוי אלים.[1]
ייתכן שהמילה אֱלוֹהִים (במקרא תמיד בכתיב חסר: אֱלֹהִים) הייתה במקור צורת ריבוי של המילה אֵל, כשהעיצור ה"א נוסף כהרחבה לבסיס הדו-עיצורי (בדומה לכך: אֵם – אִמָּהוֹת). על פי השערה זו, צורת היחיד אֱלוֹהַ היא גזירה לאחור מצורת הריבוי.
השימוש בלשון רבים לתיאור האל, בא לידי ביטוי בשתי דתות מונותאיסטיות:
ביהדות מקובל לראות בכינוי בלשון רבים את המונח "בעל כל הכוחות כולם".
באסלאם, כל דבר הנאמר על ידי אללה, מופיע בקוראן בלשון רבים – "אנחנו" (וכך גם בתחילת ספר בראשית: "נעשה אדם בצלמנו כדמותנו"), אף כי המילה "אללה" עצמה היא בלשון יחיד.
[עריכה]מושגים ותפיסות

רעיון האלוהות מלווה את התרבות האנושית במשך אלפי שנים. בתקופות שונות קיבל האלוהים מובנים שונים, הנבדלים אלו מאלו במידה רבה, עד שנראה כי יהא זה קשה לכלול את כולם בהגדרה אחת. נראה שמושגי האלוהות השונים נקשרים אלה לאלה בשם, אך לא בהגדרה.
מגמות בעת העתיקה
לא ידוע היכן ומתי התפתחה לראשונה האמונה בישויות השולטות בגורל היקום. ככל הנראה, מדובר ברעיון שהתפתח במקביל במקומות שונים וראשיתו באנימיזם, תפישה לפיה לכל דבר קיים יש נפש חיה. לחלק מהנפשות נקשרו, ככל הנראה, כוחות גדולים יותר מאחרות, ואלו נעבדו כאלים. עם התפתחות המחשבה, עברו גם מושגים מופשטים יותר תהליך של האנשה. מרבית אלי המיתולוגיה היוונית, למשל, משלבים פרסוניפיקציה של תופעות טבע (זאוס והברק, פוסידון והים), ואף מייצגי ערכים ורעיונות (אתנה והחוכמה, אפרודיטה או ארוס והאהבה). דמויות אלו שולבו במיתוסים של חברות קדומות, ובמנהגי פולחן. האופן שבו התייחסו לדמויות אלו השתנה מחברה לחברה ומתקופה לתקופה. כך, בתקופה הקלאסית ביוון העתיקה, היו שסברו שיש להתייחס אליהן כאלגוריות בלבד, ואין לקבלן כפשוטן. מכל מקום, רעיונות אלו לא בהכרח חתרו תחת הפולחן הנהוג.
הקשר למוסד המלוכה
ברוב הממלכות הקדומות המלך היה נתפש כדמות אלוהית, שיש לשרתה ולעבדה. חיות אימתניות כתנינים ונחשים היו נעבדות במצרים. ועד היום הזה מקיימים עמים פולחנים לבעלי חיים, כמו פולחן הקוברה בהודו. השלב הבא בהתפתחות תפיסת האלוהות, בעקבות התפתחות הציוויליזציה וההפשטה האנושית, התבטא בכך שאל אחד מכל האלים תפס מקום מרכזי ועילאי והפך להיות דמות מופשטת ופרסונלית כאחד, ואילו שאר האלים ירדו ממעלתם למדרגה של משרתים ומלאכים ויוכפפו לאל העליון, כפי שקרה ביהדות, שבה לדוגמה האל הכנעני מוֹת, אל השאול, שעוצמתו אדירה – שווה לזו של אלים אחרים ואף חזקה יותר – הופך להיות השטן שלוקח את נפשות האנשים, אבל הפעם כשליחו ומלאכו של אלוהים, ברשותו וברצונו.
במסורת היהדות
חידוש האמונה באל אחד ועילאי ביהדות מיוחס לאברהם העברי, האב האתני והרוחני של היהדות (לפי המסורת הוא נולד ב-1812 לפנה"ס. כחמש מאות שנה לאחר תקופתו לפי המסורת, של אברהם, הוצג הרעיון של עבודת אל אחד בקרב ממלכה גדולה, במצרים, על ידי המלך אמנחותפ ה-4 (מלך בשנים 1380 לפנה"ס–1362 לפנה"ס), הידוע בשם שאימץ לעצמו – אחנאתון (עבד אתון). המלך הנהיג רפורמה דתית בממלכה כך שהפולחן הדתי הופנה לאל השמש אתון בלבד. ככל הנראה, היו כרוכים ברפורמה זו מניעים פוליטיים להורדת כוחה של הכהונה ולהעצמת מעמדו של המלך. השלכות פוליטיות ברורות היו לרעיון האלוהות בעם שהתעצב סמוך מאוד לממלכה המצרית: בממלכת ישראל המאוחדת, איחד הרעיון המונותאיסטי שבטים שונים לכדי אומה אחת, בעלת חוק אחד, תחת אל אחד, אבל בניגוד לתפיסה המטריאליסטית של אחנאתון, בממלכה הישראלית אלוהים נתפש כישות שממעל לכל הכוחות כולם. רעיון זה שיחק תפקיד מרכזי בהתהוות של האומה היהודית עד ימינו. בשנת 324 הכריז קיסר רומא קונסטנטינוס הגדול (280–337) על הדת הנוצרית כדת האימפריה, ככל הנראה, בנסיון לאחד את האימפריה הרומית המתפוררת תחת פולחן אחיד המכוון לאלוהות אחת (אך במקרה זה, משולשת – האב, הבן ורוח הקודש).
דת האסלאם עשתה שימוש דומה ברעיון האל על מנת לאחד את השבטים של חצי האי ערב.
במהפכה הצרפתית היה נסיון נפל להנהיג דת דאיסטית שסגדה לתבונה, שוב בנסיון ליצירת זהות מאוחדת לרפובליקה החדשה.
בדתות המונותיאסטיות
אלוהי הדתות המונותיאסטיות מאופיין בדרך כלל כמשולל גשמיות. עם זאת, ניתן למצוא בתנ"ך תיאורים של האל כדמות גשמית המתהלכת בגן העדן, או נלחמת במפלצות הימיות. לרוב פורשו מקומות אלו באורח אלגורי, אולם כיום קיימת הסכמה בין החוקרים המודרניים כי מדובר, ככל הנראה, בתפישה אחרת של האל, שייתכן וקדמה לתפישה המופשטת. גם בנצרות ניתן למצוא גישה הסוטה מעט מעקרון אי גשמיותו של האל – שכן האל הנוצרי התגשם באדם. לנצרות גם תפישה משולשת של האלוהים (השילוש הקדוש), בבחינת אחד שהוא ריבוי, המבחינה בין אלוהים האב, אלוהים הבן ורוח הקודש.
בניגוד לתפישות המונותאיסטיות ישנן תפישות דואליסטיות,‏[2] המציבות כנגד האל הטוב יריב שווה כוח, הנלחם על גורל העולם. רעיון זה הוצג לראשונה בדת הזורואסטרית, ששלטה בפרס מהמאה ה-6 לפנה"ס עד המאה ה-7, עם כיבושי האסלאם. במקביל לעליית הנצרות התפתחו באגן הים התיכון תפישות גנוסטיות, אשר ראו באל הבורא של המקרא את האל הרע, יוצר הגשמיות, ושאפו לאיחוד עם האל הטוב, הרוחני, אותו ייצג דווקא הנחש. לתפישות הדואליסטיות הייתה השפעה מסוימת על הדתות המונותאיסטיות, שבאה לידי ביטוי בדמויותיהם של שטן, סטרא אחרא, אשמדאי, לויתן, ועושי דבריהם – המכשפות. עם זאת, ברוב הזרמים המונותאיסטים כוחות הרוע כפופים לכוחות הטוב ונחותים מהם.
[עריכה]בפילוסופיה ובאמנות המערבית



אלוהים בדמות אדם זקן יוצר את אדם, כפי שצייר מיכלאנג'לו, פרט מתוך תקרת הקאפלה הסיסטינית.
[עריכה]בעת העתיקה
רעיון האלוהות לקח חלק חשוב ואף מהותי בהתפתחות המחשבה המערבית. לעומת המיתולגיה היוונית מרובת האלים, הפילוסופים היוונים ניסו למצוא גורם אחד העומד מאחורי כלל התופעות ומאחדן. קסנופנס (475 לפנה"ס–570 לפנה"ס) היה, ככל הנראה, הראשון מביניהם להציע זאת. בניגוד לאלי יוון החומריים, אל זה לא לבש צורת אדם, אלא היה חסר איברים ובצורת כדור הומוגני. למעשה, קסנופנס זיהה את האל עם העולם. אפלטון הציע אל בורא, דמיאורגוס (בדיאלוג תימאיוס), המתבונן בצורות הנִצחיות ומטביע אותן בחומר. אריסטו הציע את האל כהשערה בדבר סיבת התנועה בעולם. מכיוון שלכל תנועה, לפי אריסטו, יש סיבה שגרמה לה, על מנת שלא להסתבך בנסיגה אינסופית יש צורך בתנועה שגרמה לתנועה אחרת, אך לא נגרמה על ידי אחרת. סיבה ראשונה זו (ראשונה מבחינה לוגית, אך לא מבחינה זמנית – שכן העולם על פי אריסטו היה קיים מאז ומעולם) כונתה בפילוסופיה האריסטוטלית "המניע הבלתי מונע", וכן "שׂכל משׂכיל ומושׂכל" – בהיותו שכל ולא חומר, שכן הוא נצחי ואינו כלה) המכיר את עצמו.[דרוש מקור] רעיון האל פותח בפילוסופיה הניאופלטונית, וזוהה עם "האידיאה העליונה" של אפלטון, כאיחוד שעומד בבסיס הריבוי התופעתי. הפעם היה זה גם אל בורא (שוב – לא מבחינה זמנית), אשר ממנו שופעות הצורות על העולם. אצל פילון האל מזוהה כמהות שקיימת אפילו מעבר ל"עולם האידאות" האפלטוני.[דרוש מקור]
רעיונות אלו העסיקו רבות את הוגי ימי הביניים, ולא רק בשל השפעותם על ההגות הדתית.
[עריכה]בעת החדשה
האל שהוא בבחינת שכל עליון, ללא יכולות או פעולות של השגחה וללא שכר ועונש בעולם, אומץ על ידי ההוגים הרציונליסטיים של המהפכה המדעית. תפיסתו זו אפשרה לדעת הוגים ומדענים רבים את המדע המודרני.[דרוש מקור]. מבין ההוגים בראשית העת החדשה, שהאל תפש מקום מרכזי בהגותם מן הראוי לציין את ברוך שפינוזה, אשר זיהה את האל עם העולם‏[3]. האלוהים של שפינוזה קסם לאנשי מדע בתקופות מאוחרות יותר, בהיותו אל לא אישי, ממנו נובע העולם נביעה לוגית.
היינריך היינה, בספרו על המחשבה והדת בגרמניה, זיהה את עמנואל קאנט כמי שהרג את אלוהים במחשבה המערבית. קאנט טען כי האל אינו אלא ספקולציה שאין ביכולתינו להוכיחה, אלא לקוות בלבד לאמיתותה. עם זאת, קאנט העמיד את האל בבסיס תורת האתיקה שלו, וטען כי ללא האמונה באל ובחופש הרצון לא ייתכן מוסר. אולם טענות אלו הביאו, בתהליך מתמשך, לנידויו של האל מתפישת העולם החילונית של המאות ה-19 וה-20. בתחום הפילוסופיה החברתית היה זה קרל מרקס שהנחית מכת מוות על רעיון האל, כשטען כי מדובר בהחצנת תכונות אנושיות, אשר בדומה לממון, גרמו לשיעבודם של אנשים בידי אנשים. אך יותר מכולם, הרי זה פרידריך ניטשה הידוע באמירותיו שלו אודות "מות האל", בעיקר בהקשר של הנצרות והאדרתו של ישו. בכתביו ניסה ניטשה להצביע על הטלטלה הגדולה אשר עוברת על התרבות המערבית עם זניחת רעיון האלוהות, וכן על תקווה שה"תחליף" ראוי יותר ימצא‏[4].
"מות האלוהים" הצריך שינוי בדוגמות רבות העומדות בבסיס המחשבה במערב. ללא אלוהים לא ניתן, ככל הנראה, לבנות מטאפיזיקה שתבסס באופן משביע רצון את אפשרות הידיעה הוודאית ותאחד את כלל המדעים לכדי גוף ידע אחד. התמוטטות הפונקציות החברתיות שנבנו סביב האל, אשר שימש להן הצדקה, חייבו עיצוב מבנים חברתיים חדשים והצדקות חדשות לארגון מוסדות הידע בחברה. בין השפעות זניחת רעיון האל ניתן כנראה למנות את הרלטיביזם המוסרי, התגברותה של הספקנות המטאפיזית, רעיון הלאומיות, התנועה הפוסט-מודרנית בביקורת התרבות ולאחרונה הפוסט-הומניזם. נראה שטלטלה זו טרם נסתיימה, וכי עדיין לא נמצאה חלופה מספקת שתוכל למלא את התפקודים הרבים שמילא רעיון האלוהות בתרבות המערבית (וייתכן שלעולם לא יימצא).
במקביל לתנועות חברתיות, השואפות להשיב את הסדר הישן על כנו, ומתבטאות בחזרה למוסדות דתיים שמרניים וחזרה בתשובה, ניתן למצוא כמה נסיונות מעניינים לחיות את הרעיון בתחומי המוסר והמטאפיזיקה, עליהם נימנים, בין השאר, הפילוסוף היהודי עמנואל לווינס ופילוסוף המדע אלפרד נורת' וויטהד.
על אף השגשוג לו זוכות תפישות דתיות בחברה (וקשה לומר שאלו איבדו אי פעם את הפופולריות שלהן בקרב ההמונים), אין נהוג להשתמש ברעיון האלוהים בתאוריות מדעיות. הדיון בשאלת קיומו של האל מביא לוויכוחים לוהטים בין אתאיסטים לבין המאמינים בקיומו של אלוהים.
"אבל מר לפלס, מה בדבר אלוהים?". "אין לי צורך בהיפותזה הזו", אמר האסטרונום פייר סימון לפלס כאשר הסביר לנפוליאון את התאוריה שלו על היווצרות מערכת השמש[דרוש מקור].
רעיון זה חוזר בדבריו של איש מדע בן זמננו, חתן פרס נובל לפיזיקה, סטיבן ויינברג:
"פעם היה מובן מאליו שהעולם תוכנן על ידי ישות אינטלגנטית כלשהי. מה עוד היה עשוי להסביר את קיומם של אש ושל גשם, של ברקים ורעידות אדמה? ומעל לכל, יכולותיהם המופלאות של בעלי החיים הצביעו, כמדומה, על בורא שהיה לו עניין מיוחד בחיים. היום אנו מבינים את רוב הדברים הללו במונחים של כוחות פיזיקליים הפועלים מתוקף חוקים בלתי אישיים"[דרוש מקור].
[עריכה]בדתות השונות



שלט בתחנת רכבת בהימאצ'אל פראדש. בתרגום חופשי: אללה של האסלאם הוא אותו אלוהים של הנוצרים ואישוור של ההינדוהיסטים.
[עריכה]אלוהים ביהדות

ערך מורחב – אלוהים (יהדות)
ביהדות, אלוהים הוא בורא העולם, אשר בחר בעם ישראל לקיים את מצוותיו לאחר שהוציאם ממצרים. אלוהים משגיח על הבריות ומשלם בשכר ועונש על מעשיהם. אחדות מהמצוות עוסקות ישירות בקשר שבין האדם לאלוהים וחלקן בין האדם לאדם.
ההגות היהודית: הקבלה והפילוסופיה עוסקות הרבה ברעיון האלהות, משמעותו, כוחותיו והנהגתו את העולם, במטרת הבריאה ובטעמי המצוות, ומנסות למצוא את הקשר שלו לעולמנו. השווה בין כולם היא האקסיומה הברורה והמוחלטת של מציאותו, אחדותו ואינסופיותו.
[עריכה]אלוהים בנצרות

ערך מורחב – השילוש הקדוש
על פי רוב הדוקטרינות הנוצריות, האלוהים הוא השילוש הקדוש. אמונה באלוהים כשילוש היא עקרון בסיסי בכנסיות האורתודוקסיות האוריינטליות, כנסייה האורתודוקסית, הקתולית והפרוטסטנטית. על פי דוקטרינה זו, אף שקיים רק אלוהים אחד, הוא מופיע בשלוש ישויות נפרדות, לרוב – האב, הבן (או בן האלוהים) ורוח הקודש. אף על פי שביטוי זה אינו מופיע בברית החדשה, המאמינים בדוקטרינה זו טוענים כי רעיון זה מופיע בבירור במספר מקומות בה, בייחוד ברישומי ההטבלה של ישו (ראו לוקאס 3:21-22). עקרונות אלה אושררו ונוסחו על ידי הכנסייה במאה ה-3 והמאה ה-4 בתגובה לרעיונות כפירה.
[עריכה]אלוהים באסלאם

ערך מורחב – אללה
אללה (בערבית: الله) הוא שמו של אלוהים בדת האסלאם. בקוראן ובמסורת המוסלמית הוא מזוהה עם אלוהי ישראל ועם האל בנצרות (אם כי תפיסת השילוש הקדוש אינה מקובלת באסלאם). בקוראן כל דבר המובא מפיו של אללה מובא בלשון רבים ("אנחנו"), אף כי המילה "אללה" עצמה היא לשון יחיד.
תפיסת האל באסלאם מופיעה בסורה בקוראן המכונה סורת אל-אח'לאץ (سورة الإخلاص – "הייחוד"):
"אמור: האל אחד, האל נצחי, לא ילד ולא נולד, ואין דומה לו אף אחד".[דרוש מקור]
("قل: الله احد, الله صمد, لم یلد ولم یلد, ولم یکن له کفوا احد".)
תפיסת הקשר בין האל לבני האדם, מופיעה בסורת אל-פאתחה (سورة الفاتحة) שמשמשת גם כתפילה המרכזית:
"השבח לאל ריבון העולמים, הרחמן הרחום, מלך יום הדין, אותך נעבוד ובך ניעזר, הנחה אותנו בדרך הישר, הדרך של אלה שנטית להם חסד, אשר אין עליהם כעס, ואינם מן התועים".[דרוש מקור]
[עריכה]הדיון על קיומו

[עריכה]טיעונים בעד קיום אלוהים
ישנן טענות רבות המנסות להביא הוכחה לקיום אלוהים. ניתן לחלק את הטענות האלו לשלושה סוגים:
טענות אפריוריות ולוגיות המבוססות על התבוננות והיגיון – ישנם מספר טיעונים מטאפיזיים, אפריוריים או לוגיים, המבקשים להוכיח כי קיום האל הכרחי מבחינה לוגית:
הטיעון האונטולוגי, המיוחס לאנסלם הקדוש מקנטרברי, 1078, טוען כי מעצם קיומו של מושג הישות המושלמת מתחייב שיש ישות שממנה נגזר המושג, אלא שישות שאינה קיימת במציאות, אינה מושלמת – ולכן ישנה במציאות ישות מושלמת.
הטיעון הקוסמולוגי: לפי טיעון זה, מן הכלל, לכל סיבה במציאות יש סיבה שקדמה לה, ומכאן – בצירוף העובדה שיש דברים בעולם – נובע שחייבת להתקיים סיבה ראשונית יוצאת מן-הכלל, המהווה מקור לכל הסיבות כולן – שהיו, ושיהיו. הסיבה הזאת מכונה אלוהים לרוב. לעתים, ללא קשר לדת כל שהיא.
טענות אפוסטריוריות המבוססות על חווית החושים וניסיון: ישנם מספר טיעונים אמפיריים אפוסטריוריים, המבקשים להוכיח כי קיומו של האל הכרחי או מסתבר בגלל טענות עובדתיות שונות:
הטיעון האנתרופי: לפי טיעון זה, המורכבות של היקום והחיים מצריכה "מעצב" – טיעון זה גורס כי לא ניתן להסביר תופעות קוסמולוגיות מסוימות ואת היווצרות החיים רק על פני כדור הארץ אלא בקיום הכוונה מסוימת לכך שהחיים יווצרו. תנועת התכנון התבוני עשתה שימוש בטיעון כדי לתמוך כביכול באבולוציה תאיסטית.
הטיעון המוסרי: לפי טיעון זה, קיום הטוב והרע מותנה בהכרח בקיום אלוהים.
הטיעון מן הנס: טיעון זה גורס כי אלוהים קיים משום שאנשים שאין להם סיבה לשקר טוענים כי פגשו בו או כי מצאו עדות חד משמעית לקיומו. דוגמאות לכך הן מעמד הר סיני ביהדות ואירועים שנטען כי הם התגלויות נוספות שאיחרו אותו; ביאתו של ישו והבשורות עליו; או חשיפת הקוראן לנביא מוחמד על ידי המלאך גבריאל באסלאם כאשר נטען שהוא אחרון הנביאים אחרי משה וישו מנצרת.
טיעון הרוב: לפי טיעון זה, עצם האמונה באל, לאורך רוב ההיסטוריה המתועדת ובמקומות שונים, מהווה הוכחה לקיומו.
טענות המבוססות על התנסות סובייקטיבית.
במאה השלוש עשרה, התאולוג הנוצרי תומאס אקווינס ניסח חמישה טיעונים אפוסטריורים לקיום האל, שלושת הטיעונים הראשונים הם גרסאות של הטיעון הקוסמולוגי, והם מבוססים על אי האפשרות לרגרסיה אינסופית:
"המניע הלא מונע": דבר אינו יכול להתחיל לנוע מעצמו, ועל כן יש, לפי אקווינס, מניע ראשון.
"עילת העילות וסיבת הסיבות": לפי טיעון זה, לכל תוצאה יש סיבה שקדמה לה, ועל כן מוכרחה להתקיים סיבה הקודמת לכל.
"ראשית החומר": החומר סופי, ועל כן גורס אקווינס כי היה בעבר זמן שבו לא התקיים חומר, ומוכרח היה להיות דבר שאינו חומרי שהביא את החומר לידי קיום.
"הטיעון של אמת-המידה": לפי טיעון זה, יש בעולם דברים שונים זה מזה, ולכן הכרחי שקיימת אמת-מידה מוחלטת שאליה ניתן להשוות. פירושו של דבר, מקורו התכונתי הספציפי של הקיים המוכר לנו, הוא, לפחות במצבו הראשוני, פרי תכנונו של מתכנן בלבד.
הטיעון הטלאולוגי: גורס כי רמת הדיוק המופלאה של היקום הייתה חייבת להיווצר בעקבות תכנון אלוהי. אקווינס מציג את אלוהים כמחוקק של חוקי טבע או כיוצר בלבדי ליצירה – היא הקיים והמורכבות שבו. אחת מנקודות ההנחה העיקריות שמביא הטיעון היא "סדר חייב במסדר".
[עריכה]טענות נגד קיומו של אלוהים

ראו גם – אתאיזם
טיעון תער אוקהם: תערו של אוקאם טוען כי כאשר יש לנו שני הסברים המסבירים את אותה התופעה, עלינו להעדיף את ההסבר הפשוט ביותר. מכיוון שאלוהים הוא ישות מורכבת במידה אינסופית, עלינו להעדיף את ההסבר הנטוריאליסטי, משום שהוא מגיע לאותה איכות הסברה כלפי עולם וכולל הסבר הרבה פחות מורכב.
טיעון התכונות הסותרות, או "פרדוקס הכל-יכול": הטענה גורסת שהתכונות של ישות כל יכולה סותרות אחת את השנייה. למשל, האם אלוהים יכול ליצור אבן כבדה כל כך, עד כי הוא עצמו לא יוכל להרים אותה? אם כן, אזי הוא לא יוכל להרים אבן ואם כל אבן שהוא יוצר הוא יכול גם להרים, אז הוא לא יכול ליצור אבן כזו.
הטיעון הקוסמולוגי: אם לכל דבר יש סיבה, גם לאלוהים חייבת להיות סיבה. אם אלוהים לא צריך סיבה לקיומו, גם דברים אחרים לא זקוקים לסיבה.
הטיעון המוסרי, או בעיית הרוע: הסבל ללא סיבה בעולם נוגד את הגדרתו של אלוהים ככל יכול ואוהב כל. על טיעון דיסתאיסטי זה, המטיל ספק במוסריותו של האל, נשענת שנאת האל (מיזותאיזם).
טיעון ההתגלות: יהיה זה סביר יותר להניח כי מסירת ההתגלויות מבוססת על חזיונות/פרשנות מוטעית לאירועים שקרו/שקורים מאשר שהתרחשה באמת.
טיעון ההתגלויות הלא עקביות: בעולם יש אינספור דתות שכולן טוענות לסוג אלוהים כלשהו, מי מהם הוא האלוהים?
נטל ההוכחה: הטענה שאלוהים קיים היא טענה יוצאת דופן ויוצאת מן הכלל ולכן נטל ההוכחה מוטל על קיום האלוהים ולא על הפרכתו.
הצורך באמונה: עד היום לא נמצאה הוכחה לקיומו של אל או אלוהים כלשהו. לו הייתה נמצאת הוכחה כזו, לא היה עוד צורך להאמין בו.
[עריכה]ראו גם

עיינו גם בפורטל:

פורטל דת
דת
מונותאיזם
אל
יהוה
אמונה
אתאיזם
דאיזם
מיזותאיזם
אומניפוטנטיות
נטורליזם מטפיזי
אגנוסטיות
[עריכה]קישורים חיצוניים

מיזמי קרן ויקימדיה
ציטוטים בוויקיציטוט: אלוהים
תמונות ומדיה בוויקישיתוף: אלוהים
סייברדין, טיעונים בנוגע לקיומו של אלוהים, באתר של עמותת חופש אלוהים, באנציקלופדיית המקרא של "גשר"
יאירה אמית, דמות אלהים, מאת באתר מקראנט
אורן חסון, האבולוציה של האלוהים, גליליאו, 66, פברואר 2004, באתר מט"ח
[עריכה]לקריאה נוספת

קארן ארמסטרונג, ההיסטוריה של אלוהים, ירושלים: כתר הוצאה לאור, 2006.
יקיר שושני, בקשר לאלוהים, תל אביב: משרד הביטחון, 2005.
יובל שטייניץ, טיל לוגי מדעי לאלוהים ובחזרה, זמורה-ביתן, 1998.
ג'ק מיילס, אלוהים: ביוגרפיה, תל אביב: הוצאת הספריה החדשה, 1998.
ניל דונלד וולש, שיחות עם אלוהים, הוצאת אופוס.
מיכאל אברהם, אלוהים משחק בקוביות, תל אביב: הוצאת ידיעות אחרונות וספרי חמד, 2011.
[עריכה]הערות שוליים

^ דוגמה לכך קיימת בספר שמואל, שמצטט את דברי הפלשתים לקראת המערכה שבה נשבה ארון הברית, "אוֹי לָנוּ, מִי יַצִּילֵנוּ מִיַּד הָאֱלֹהִים הָאַדִּירִים הָאֵלֶּה? אֵלֶּה הֵם הָאֱלֹהִים, הַמַּכִּים אֶת מִצְרַיִם בְּכָל מַכָּה בַּמִּדְבָּר." (ספר שמואל א, ד ח)
^ ראו: דואליזם
^ ראו: פנתאיזם.
^ פרידריך ניטשה, כה אמר זרתוסטרא, תל אביב וירושלים: הוצאת שוקן.
קטגוריות: רוחניות ואמונהדתותאלוהים
משובים קודמיםמשוב על הערך



قس سریانی

ܐܠܗܐ ܗܘ ܫܡܐ ܕܒܪܘܝܐ ܕܬܐܒܝܠ ܕܬܘܕ̈ܝܬܐ. ܫܡܗ ܕܐܠܗܐ ܐܝܬ ܒܟܠ ܬܘܕܝܬܐ ܐܒܪܗܡܝܐ ܐܘܟܝܬ ܝܗܘܕܝܘܬܐ ܘܡܫܝܚܝܘܬܐ ܘܐܣܠܐܡ܀
[ܫܚܠܦ]ܝܗܘܕܝܘܬܐ

ܒܝܗܘܕܝܘܬܐ ܫܡܗ ܕܐܠܗܐ ܗܘ "ܝܗܘܗ" (ܥܒܪܐܝܬ: יהוה‎) ܘܐܝܬ ܠܗ ܣܘܟܠܐ ܕܡܪܝܐ. ܝܗܘܕܘܝ̈ܐ ܠܐ ܐܡܪܝܢ ܫܡܗ ܕܝܗܘܗ܇ ܟܕ ܝܗܘܕܘܝ̈ܐ ܢܬܠܘܢ ܐܝܩܪܐ ܠܐܠܗܐ. ܥܠ ܗܕܐ ܐܠܗܐ ܐܬܩܪܐ "ܐܠܗܝܡ" (ܥܒܪܐܝܬ: אֱלהִים)܀
[ܫܚܠܦ]ܡܫܝܚܝܘܬܐ

ܒܡܫܝܚܝܘܬܐ ܐܠܗܐ ܗܘ ܬܠܝܬܝܘܬܐ. ܐܠܗܐ ܗܘ ܥܒܘܕܐ ܕܟܠ܇ ܘܐܝܬܐܘܗܝ ܐܒܐ ܫܡܝܢܐ ܕܟܠ ܢܫܘܬܐ. ܒܡܫܝܚܝܘܬܐ ܝܫܘܥ ܡܫܝܚܐ ܗܘ ܐܦ ܐܠܗܐ ܐܠܐ ܐܝܟ ܒܪܐ ܕܐܠܗܐ ܒܬܠܝܬܝܘܬܐ. ܡܫܝܚܝ̈ܐ ܐܦ ܐܡܪܝܢ "ܡܪܝܐ" ܠܢܬܠܘܢ ܐܝܩܪܐ ܠܐܠܗܐ܀
[ܫܚܠܦ]ܐܣܠܐܡ

ܒܐܣܠܐܡ ܫܡܗ ܕܐܠܗܐ ܢܬܩܪܐ "ܐܠܗ" (ܥܪܒܐܝܬ: الله). ܫܡܐ ܗܢܐ ܐܬܟܬܝܒ ܗܘܐ ܒܩܘܪܐܢ܀

ܠܠܦܦ̈ܐ ܐܚܪ̈ܢܐ ܚܙܝ ܣܕܪܐ ܕGod the Father ܒܘܝܩܝܡܝܕܝܐ ܩܘܡܡܘܢܣ.
ܣܕܪ̈ܐ: ܬܘܕܝܬܐܡܫܝܚܝܘܬܐܝܗܘܕܝܘܬܐ

قس انگلیسی


God usually refers to either the single deity in monotheism or one of the plural deities in polytheism.[1] God is often conceived of as the supernatural creator and overseer of humans and the universe. Theists believe in the existence of at least one deity, agnostics are uncertain of god's existence, and atheists believe that no deities exist.
Deists believe in a deity without religious doctrine who does not intervene or influence the universe. Pantheists believe that the universe and god are identical.[2] Polytheists do not always worship all the gods equally, but can be henotheists, focusing on one god more than other gods.
Many notable medieval philosophers and modern philosophers have developed arguments for and against the existence of God.[3] Theologians have ascribed a variety of attributes to the many different conceptions of God, including omniscience (infinite knowledge), omnipotence (unlimited power), omnipresence (present everywhere), omnibenevolence (perfect goodness), divine simplicity, and eternal and necessary existence.
Contents [show]
Etymology and usage

Main article: God (word)
The earliest written form of the Germanic word God (always, in this usage, capitalized[4]) comes from the 6th century Christian Codex Argenteus. The English word itself is derived from the Proto-Germanic * ǥuđan. Most linguists[who?] agree that the reconstructed Proto-Indo-European form * ǵhu-tó-m was based on the root * ǵhau(ə)-, which meant either "to call" or "to invoke".[5] The Germanic words for God were originally neuter—applying to both genders—but during the process of the Christianization of the Germanic peoples from their indigenous Germanic paganism, the word became a masculine syntactic form.[6]
In the English language, the capitalized form of God continues to represent a distinction between monotheistic "God" and "gods" in polytheism.[7][8] The English word "God" and its counterparts in other languages are normally used for any and all conceptions and, in spite of significant differences between religions, the term remains an English translation common to all. The same holds for Hebrew El, but in Judaism, God is also given a proper name, the tetragrammaton (written YHWH), in origin the name of an Edomite or Midianite deity, Yahweh. In many translations of the Bible, when the word "LORD" is in all capitals, it signifies that the word represents the tetragrammaton.[9] Allāh (Arabic: الله‎ allāh) is the Arabic term with no plural or gender used by Muslims and Arabic speaking Christians and Jews meaning "The God" (with a capital G), while "ʾilāh" (Arabic: إله‎ ellāh) is the term used for a deity or a god in general.[10][11][12] God may also be given a proper name in monotheistic currents of Hinduism which emphasize the personal nature of God, with early references to his name as Krishna-Vasudeva in Bhagavata or later Vishnu and Hari.[13]
General conceptions

Main article: Conceptions of God
There is no clear consensus on the nature of God.[14] The Abrahamic conceptions of God include the monotheistic definition of God in Judaism, the trinitarian view of Christians, and the Islamic concept of God. The dharmic religions differ in their view of the divine: views of God in Hinduism vary by region, sect, and caste, ranging from monotheistic to polytheistic to atheistic. Divinity were recognized by the historical Buddha, particularly Śakra and Brahma. However, other sentient beings, including gods, can at best only play a supportive role in one's personal path to salvation. Conceptions of God in the latter developments of the Mahayana tradition give a more prominent place to notions of the divine.[citation needed]
Oneness
Main articles: Monotheism and Henotheism
Monotheists hold that there is only one god, and may claim that the one true god is worshiped in different religions under different names. The view that all theists actually worship the same god, whether they know it or not, is especially emphasized in Hinduism[15] and Sikhism.[16]
Islam's most fundamental concept is a strict monotheism called tawhīd. God is described in the Qur'an as: "Say: He is God, the One and Only; God, the Eternal, Absolute; He begetteth not, nor is He begotten; And there is none like unto Him."[17][18] Muslims repudiate the Christian doctrine of the Trinity and divinity of Jesus, comparing it to polytheism. In Islam, God is beyond all comprehension or equal and does not resemble any of his creations in any way. Thus, Muslims are not iconodules, and are not expected to visualize God.[19]
Henotheism is the belief and worship of a single god while accepting the existence or possible existence of other deities.[citation needed]
Theism, deism and pantheism
Main articles: Theism, Deism, and Pantheism
Theism generally holds that God exists realistically, objectively, and independently of human thought; that God created and sustains everything; that God is omnipotent and eternal; personal and interacting with the universe through for example religious experience and the prayers of humans.[20] It holds that God is both transcendent and immanent; thus, God is simultaneously infinite and in some way present in the affairs of the world.[21] Not all theists subscribe to all the above propositions, but usually a fair number of them, c.f., family resemblance.[20] Catholic theology holds that God is infinitely simple and is not involuntarily subject to time. Most theists hold that God is omnipotent, omniscient, and benevolent, although this belief raises questions about God's responsibility for evil and suffering in the world. Some theists ascribe to God a self-conscious or purposeful limiting of omnipotence, omniscience, or benevolence. Open Theism, by contrast, asserts that, due to the nature of time, God's omniscience does not mean the deity can predict the future. "Theism" is sometimes used to refer in general to any belief in a god or gods, i.e., monotheism or polytheism.[22][23]
Deism holds that God is wholly transcendent: God exists, but does not intervene in the world beyond what was necessary to create it.[21] In this view, God is not anthropomorphic, and does not literally answer prayers or cause miracles to occur. Common in Deism is a belief that God has no interest in humanity and may not even be aware of humanity. Pandeism and Panendeism, respectively, combine Deism with the Pantheistic or Panentheistic beliefs discussed below.[citation needed]
Pantheism holds that God is the universe and the universe is God, whereas Panentheism holds that God contains, but is not identical to, the Universe; the distinctions between the two are subtle. It is also the view of the Liberal Catholic Church, Theosophy, some views of Hinduism except Vaishnavism which believes in panentheism, Sikhism, some divisions of Neopaganism and Taoism, along with many varying denominations and individuals within denominations. Kabbalah, Jewish mysticism, paints a pantheistic/panentheistic view of God — which has wide acceptance in Hasidic Judaism, particularly from their founder The Baal Shem Tov — but only as an addition to the Jewish view of a personal god, not in the original pantheistic sense that denies or limits persona to God.[citation needed]
Other concepts
Dystheism, which is related to theodicy is a form of theism which holds that God is either not wholly good or is fully malevolent as a consequence of the problem of evil. One such example comes from Dostoevsky's The Brothers Karamazov, in which Ivan Karamazov rejects God on the grounds that he allows children to suffer.[24] Another example would be Theistic Satanism.[citation needed]
Nontheism holds that the universe can be explained without any reference to the supernatural, or to a supernatural being. Some non-theists avoid the concept of God, whilst accepting that it is significant to many; other non-theists understand God as a symbol of human values and aspirations. Others such as Richard Dawkins see the idea of God as entirely pernicious.[citation needed]
In modern times, some more abstract concepts have been developed, such as process theology and open theism. The contemporaneous French philosopher Michel Henry has however proposed a phenomenological approach and definition of God as phenomenological essence of Life.[25]
God has also been conceived as being incorporeal (immaterial), a personal being, the source of all moral obligation, and the "greatest conceivable existent".[1] These attributes were all supported to varying degrees by the early Jewish, Christian and Muslim theologian philosophers, including Maimonides,[26] Augustine of Hippo,[26] and Al-Ghazali,[3] respectively.
Existence of God

Main article: Existence of God
Countless arguments have been proposed in attempt to prove the existence of God. [27] Some of the most notable arguments are the 5 Ways of Aquinas, the Argument from Desire proposed by C.S. Lewis, the Lord, Lunatic or Liar Trilemma by C.S. Lewis, and the Ontological Argument formulated both by St. Anselm and Descartes. [28] Even to theists, these proofs are heavily debated. Some, such as the Ontological Argument, are highly controversial among theists. Aquinas spends a section of his treatise on God refuting St. Anselm's proof. [29]
Renowned physicist Stephen Hawking and co-author Leonard Mlodinow state in their book, The Grand Design, that it is reasonable to ask who or what created the universe, but if the answer is God, then the question has merely been deflected to that of who created God. In this view it is accepted that some entity exists that needs no creator, and that entity is called God. This is known as the first-cause argument for the existence of God. Both authors claim however, that it is possible to answer these questions purely within the realm of science, and without invoking any divine beings.[30]
Some theologians, such as the scientist and theologian A.E. McGrath, argue that the existence of God cannot be adjudicated on for or against by using scientific method.[31][32] Agnostic Stephen Jay Gould argues that science and religion are not in conflict and do not overlap.[citation needed]
There are many philosophical issues concerning the existence of God. Some definitions of God are sometimes nonspecific, while other definitions can be self-contradictory. Arguments for the existence of God typically include metaphysical, empirical, inductive, and subjective types, while others revolve around perceived holes in evolutionary theory and order and complexity in the world. Arguments against the existence of God typically include empirical, deductive, and inductive types. Conclusions reached include: "God does not exist" (strong atheism); "God almost certainly does not exist"[33] (de facto atheism); "no one knows whether God exists" (agnosticism); "God exists, but this cannot be proven or disproven" (weak theism); and "God exists and this can be proven" (strong theism). There are numerous variations on these positions.[citation needed]
Atheism
Main article: Atheism
In a broad sense, atheism is the rejection or absence of belief that any deities exist. Atheism contrasts with theism, which is the belief that at least one deity exists. The phrase atheism originated from the Greek ἄθεος (atheos), meaning "without god(s)". It was previously used in a pejorative sense and applied to those who rejected the gods worshipped by the larger society.
Evolution vs creationism
The creation vs. evolution debate has been a cultural, political, and theological debate, about the origins of the Earth, humanity, life, and the universe.[34] The argument is often debated between those favor creationism and the Abrahamic account of creation as a scientific theory, and those who defend the conclusions of modern evolutionary biology, geology, cosmology, and other related fields. Some religious groups accept theistic evolution.[35]
Specific attributes

Epitheta
Main article: Names of God
It is difficult to distinguish between proper names and epitheta of God. Throughout the Hebrew and Christian Bible there are many names for God that portray his nature and character. One of them is elohim,[36][37] (which is actually a plural word). Another one is El Shaddai, meaning “God Almighty”.[38] A third notable name is El Elyon, which means “The Most High God”.[39]
God is described and referred in the Quran and hadith by certain names or attributes, the most common being Al-Rahman, meaning "Most Compassionate" and Al-Rahim, meaning "Most Merciful" (See Names of God in Islam).[40]
Vaishnavism, a tradition in Hinduism, has list of titles and names of Krishna.
Gender
Main article: Gender of God
The gender of God can be viewed as a literal or as an allegorical aspect of a deity who, in Classical western philosophy, transcends bodily form.[41][42] In polytheistic religions, the gods are more likely to have literal sexual genders which would enable them to interact with each other, and even with humans, in a sexual way. In most monotheistic religions, there is no comparable being for God to relate to in a literal gender-based way. Thus, in Classical western philosophy the gender of this one-and-only deity is most likely to be an analogical statement of how humans and God address, and relate to, each other. Namely, God is seen as begetter of the world and revelation which corresponds to the active (as opposed to feminine receptive) role in sexual intercourse.[43]
God is usually characterised as male in Biblical sources, except: female in Genesis 1:26-27,[44][45] Psalm 123:2-3, and Luke 15:8-10; a mother in Hosea 11:3-4, Deuteronomy 32:18, Isaiah 66:13, Isaiah 49:15, Isaiah 42:14, Psalm 131:2; a mother eagle in Deuteronomy 32:11-12; and a mother hen in Matthew 23:37 and Luke 13:34.
Relationship with creation
See also: Creator deity and Worship
Christian theologian Alister McGrath writes that there are good reasons to suggest that a "personal god" is integral to the Christian outlook, but that one has to understand it is an analogy. "To say that God is like a person is to affirm the divine ability and willingness to relate to others. This does not imply that God is human, or located at a specific point in the universe."[46] Muslims believe that the purpose of existence is to worship God.[47][48] He is viewed as a personal God and there are no intermediaries, such as clergy, to contact God who states “We are nearer to him than (his) jugular vein”[49]
Adherents of different religions generally disagree as to how to best worship God and what is God's plan for mankind, if there is one. There are different approaches to reconciling the contradictory claims of monotheistic religions. One view is taken by exclusivists, who believe they are the chosen people or have exclusive access to absolute truth, generally through revelation or encounter with the Divine, which adherents of other religions do not. Another view is religious pluralism. A pluralist typically believes that his religion is the right one, but does not deny the partial truth of other religions. An example of a pluralist view in Christianity is supersessionism, i.e., the belief that one's religion is the fulfillment of previous religions. A third approach is relativistic inclusivism, where everybody is seen as equally right; an example in Christianity is universalism: the doctrine that salvation is eventually available for everyone. A fourth approach is syncretism, mixing different elements from different religions. An example of syncretism is the New Age movement.
Theological approaches



The Name of God written in Arabic calligraphy by 17th century Ottoman artist Hâfız Osman. In Islam, it is considered a sin to anthropomorphize God.
See also: Theology Proper and Attributes of God
Theologians and philosophers have ascribed a number of attributes to God, including omniscience, omnipotence, omnipresence, perfect goodness, divine simplicity, and eternal and necessary existence. God has been described as incorporeal, a personal being, the source of all moral obligation, and the greatest conceivable being existent.[1] These attributes were all claimed to varying degrees by the early Jewish, Christian and Muslim scholars, including St Augustine,[26] Al-Ghazali,[3] and Maimonides.[26]
Many medieval philosophers developed arguments for the existence of God,[3] while attempting to comprehend the precise implications of God's attributes. Reconciling some of those attributes generated important philosophical problems and debates. For example, God's omniscience may seem to imply that God knows how free agents will choose to act. If God does know this, their apparent free will might be illusory, or foreknowledge does not imply predestination; and if God does not know it, God may not be omniscient.[50]
However, if by its essential nature, free will is not predetermined, then the effect of its will can never be perfectly predicted by anyone, regardless of intelligence and knowledge. Although knowledge of the options presented to that will, combined with perfect-infinite intelligence, could be said to provide God with omniscience if omniscience is defined as knowledge or understanding of all that is.
The last centuries of philosophy have seen vigorous questions regarding the arguments for God's existence raised by such philosophers as Immanuel Kant, David Hume and Antony Flew, although Kant held that the argument from morality was valid. The theist response has been either to contend, like Alvin Plantinga, that faith is "properly basic"; or to take, like Richard Swinburne, the evidentialist position.[51] Some theists agree that none of the arguments for God's existence are compelling, but argue that faith is not a product of reason, but requires risk. There would be no risk, they say, if the arguments for God's existence were as solid as the laws of logic, a position summed up by Pascal as: "The heart has reasons which reason knows not of."[52]
Most major religions hold God not as a metaphor, but a being that influences our day-to-day existences. Many believers allow for the existence of other, less powerful spiritual beings, and give them names such as angels, saints, djinni, demons, and devas.[citation needed]
Non-theistic views of God

See also: Evolutionary origin of religions and Evolutionary psychology of religion
Stephen Jay Gould proposed an approach dividing the world of philosophy into what he called "non-overlapping magisteria" (NOMA). In this view, questions of the supernatural, such as those relating to the existence and nature of God, are non-empirical and are the proper domain of theology. The methods of science should then be used to answer any empirical question about the natural world, and theology should be used to answer questions about ultimate meaning and moral value. In this view, the perceived lack of any empirical footprint from the magisterium of the supernatural onto natural events makes science the sole player in the natural world.[53]
Another view, advanced by Richard Dawkins, is that the existence of God is an empirical question, on the grounds that "a universe with a god would be a completely different kind of universe from one without, and it would be a scientific difference."[33] Carl Sagan argued that the doctrine of a Creator of the Universe was difficult to prove or disprove and that the only conceivable scientific discovery that could challenge it would be an infinitely old universe.[54]
Anthropomorphism
Main article: Anthropomorphism
Pascal Boyer argues that while there is a wide array of supernatural concepts found around the world, in general, supernatural beings tend to behave much like people. The construction of gods and spirits like persons is one of the best known traits of religion. He cites examples from Greek mythology, which is, in his opinion, more like a modern soap opera than other religious systems.[55] Bertrand du Castel and Timothy Jurgensen demonstrate through formalization that Boyer's explanatory model matches physics' epistemology in positing not directly observable entities as intermediaries.[56] Anthropologist Stewart Guthrie contends that people project human features onto non-human aspects of the world because it makes those aspects more familiar. Sigmund Freud also suggested that god concepts are projections of one's father.[57][not in citation given]
Likewise, Émile Durkheim was one of the earliest to suggest that gods represent an extension of human social life to include supernatural beings. In line with this reasoning, psychologist Matt Rossano contends that when humans began living in larger groups, they may have created gods as a means of enforcing morality. In small groups, morality can be enforced by social forces such as gossip or reputation. However, it is much harder to enforce morality using social forces in much larger groups. Rossano indicates that by including ever-watchful gods and spirits, humans discovered an effective strategy for restraining selfishness and building more cooperative groups.[58]
Distribution of belief in God



The percentage of population in European countries who responded in a 2005 survey that they "believe there is a God". Countries with Roman Catholic (e.g.: Poland, Portugal), Eastern Orthodox (Greece, Romania, Cyprus) or Muslim (Turkey, Cyprus) majorities tend to poll highest.
Main article: List of religious populations
As of 2000, approximately 53% of the world's population identifies with one of the three primary Abrahamic religions (33% Christian, 20% Islam, "1% Judaism), 6% with Buddhism, 13% with Hinduism, 6% with traditional Chinese religion, 7% with various other religions, and less than 15% as non-religious. Most of these religious beliefs involve a god or gods.[59] Abrahamic religions beyond Christianity, Islam and Judaism include Baha'i, Samaritanism, the Rastafari movement, Yazidism, and the Unification Church.
See also

God (male deity)
God in Buddhism
God in Christianity
God in Hinduism
God in Islam
God in Jainism
God in Judaism
God in Sikhism
God in the Baha'i Faith
God the Father in Western art
God the Father
List of deities
Pantheon (gods)
Religion portal
Notes

^ a b c Swinburne, R.G. "God" in Honderich, Ted. (ed)The Oxford Companion to Philosophy, Oxford University Press, 1995.
^ The New Oxford Dictionary Of English. Oxford: Clarendon Press. 1998. pp. 1341. ISBN 0-19-861263-X.
^ a b c d Platinga, Alvin. "God, Arguments for the Existence of," Routledge Encyclopedia of Philosophy, Routledge, 2000.
^ "'God' in Merriam-Webster (online)". Merriam-Webster, Inc.. Retrieved 2012-07-19.
^ The ulterior etymology is disputed. Apart from the unlikely hypothesis of adoption from a foreign tongue, the OTeut. "ghuba" implies as its preTeut-type either "*ghodho-m" or "*ghodto-m". The former does not appear to admit of explanation; but the latter would represent the neut. pple. of a root "gheu-". There are two Aryan roots of the required form ("*g,heu-" with palatal aspirate) one with meaning 'to invoke' (Skr. "hu") the other 'to pour, to offer sacrifice' (Skr "hu", Gr. χεηi;ν, OE "geotàn" Yete v). OED Compact Edition, G, p. 267
^ Barnhart, Robert K (1995). The Barnhart Concise Dictionary of Etymology: the Origins of American English Words, page 323. HarperCollins. ISBN 0-06-270094-7
^ Webster's New World Dictionary; "God n. ME " OE, akin to Ger gott, Goth guth, prob. " IE base * ĝhau-, to call out to, invoke " Sans havaté, (he) calls upon; 1. any of various beings conceived of as supernatural, immortal, and having special powers over the lives and affairs of people and the course of nature; deity, esp. a male deity: typically considered objects of worship; 2. an image that is worshiped; idol 3. a person or thing deified or excessively honored and admired; 4. [G-] in monotheistic religions, the creator and ruler of the universe, regarded as eternal, infinite, all-powerful, and all-knowing; Supreme Being; the Almighty
^ Dictionary.com; "God /gɒd/ noun: 1. the one Supreme Being, the creator and ruler of the universe. 2. the Supreme Being considered with reference to a particular attribute. 3. (lowercase) one of several deities, esp. a male deity, presiding over some portion of worldly affairs. 4. (often lowercase) a supreme being according to some particular conception: the God of mercy. 5. Christian Science. the Supreme Being, understood as Life, Truth, Love, Mind, Soul, Spirit, Principle. 6. (lowercase) an image of a deity; an idol. 7. (lowercase) any deified person or object. 8. (often lowercase) Gods, Theater. 8a. the upper balcony in a theater. 8b. the spectators in this part of the balcony.
^ Barton, G.A. (2006). A Sketch of Semitic Origins: Social and Religious. Kessinger Publishing. ISBN 1-4286-1575-X.
^ "God". Islam: Empire of Faith. PBS. Retrieved 2010-12-18.
^ "Islam and Christianity", Encyclopedia of Christianity (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as Allāh.
^ L. Gardet. "Allah". Encyclopaedia of Islam Online.
^ Hastings 2003, p. 540
^ "DOES GOD MATTER? A Social-Science Critique". by Paul Froese and Christopher Bader. Retrieved 2007-05-28.[dead link]
^ See Swami Bhaskarananda, Essentials of Hinduism (Viveka Press 2002) ISBN 1-884852-04-1
^ "Sri Guru Granth Sahib". Sri Granth. Retrieved 2011-06-30.[dead link]
^ Quran 112:1–4
^ D. Gimaret. "Allah, Tawhid". Encyclopaedia Britannica Online.
^ Robyn Lebron (2012). Searching for Spiritual Unity...Can There Be Common Ground?. p. 117. ISBN 1-4627-1262-2.
^ a b Smart, Jack; John Haldane (2003). Atheism and Theism. Blackwell Publishing. p. 8. ISBN 0-631-23259-1.
^ a b Lemos, Ramon M. (2001). A Neomedieval Essay in Philosophical Theology. Lexington Books. p. 34. ISBN 0-7391-0250-8.
^ "Philosophy of Religion.info – Glossary – Theism, Atheism, and Agonisticism". Philosophy of Religion.info. Archived from the original on April 24, 2008. Retrieved 2008-07-16.
^ "Theism – definition of theism by the Free Online Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia". TheFreeDictionary. Retrieved 2008-07-16.
^ The Project Gutenberg EBook of The Brothers Karamazov by Fyodor Dostoyevsky pp259-261
^ Michel Henry : I am the Truth. Toward a philosophy of Christianity (Stanford University Press, 2002)
^ a b c d Edwards, Paul. "God and the philosophers" in Honderich, Ted. (ed)The Oxford Companion to Philosophy, Oxford University Press, 1995.
^ Kreeft, Peter (1990). Summa of the Summa. Ignatius Press. pp. 63.
^ Kreeft, Peter (1990). Summa of the Summa. Ignatius Press. pp. 65-69.
^ Aquinas, Thomas (1274). Summa Theologica. Part 1, Question 2, Article 3.
^ p. 172, "The Grand Design", Stephen Hawking, Leonard Mlodinow
^ Alister E. McGrath (2005). Dawkins' God: genes, memes, and the meaning of life. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-2539-0.
^ Floyd H. Barackman (2001). Practical Christian Theology: Examining the Great Doctrines of the Faith. Kregel Academic. ISBN 978-0-8254-2380-2.
^ a b Dawkins, Richard. "Why There Almost Certainly Is No God". The Huffington Post. Retrieved 2007-01-10.
^ See Hovind 2006
^ Evolution and the problem of natural evil - Page 135, Michael Anthony Corey - 2000
^ Isa. 45:18; 54:5; Jer. 32:27; Gen. 1:1; Deut. 5:23; 8:15; Ps. 68:7
^ "Bible Gateway, http://www.biblegateway.com/". Biblegateway.com. Retrieved 2011-06-30.
^ Gen. 17:1; 28:3; 35:11; Ex. 6:31; Ps. 91:1, 2
^ Gen. 14:19; Ps. 9:2; Dan. 7:18, 22, 25
^ Bentley, David (September 1999). The 99 Beautiful Names for God for All the People of the Book. William Carey Library. ISBN 0-87808-299-9.
^ Aquinas, Thomas (1274). Summa Theologica. Part 1, Question 3, Article 1.
^ of Hippo, Augustine (~397). Confessions. Book 7.
^ Lang, David (2002) (in English). Why Matter Matters: Philosophical and Scriptural Reflections on the Sacraments. Chapter Five: Why Male Priests?: Our Sunday Visitor. ISBN 978-1931709347.
^ Elaine H. Pagels "What Became of God the Mother? Conflicting Images of God in Early Christianity" Signs, Vol. 2, No. 2 (Winter, 1976), pp. 293-303
^ Coogan, Michael (October 2010). "6. Fire in Divine Loins: God's Wives in Myth and Metaphor". God and Sex. What the Bible Really Says (1st ed.). New York, Boston: Twelve. Hachette Book Group. p. 175. ISBN 978-0-446-54525-9. Retrieved May 5, 2011. "humans are modeled on elohim, specifically in their sexual differences."
^ McGrath, Alister (2006). Christian Theology: An Introduction. Blackwell Publishing. p. 205. ISBN 1-4051-5360-1.
^ "Human Nature and the Purpose of Existence". Patheos.com. Retrieved 2011-01-29.
^ Quran 51:56
^ Quran 50:16
^ Wierenga, Edward R. "Divine foreknowledge" in Audi, Robert. The Cambridge Companion to Philosophy. Cambridge University Press, 2001.
^ Beaty, Michael (1991). "God Among the Philosophers". The Christian Century. Retrieved 2007-02-20.
^ Pascal, Blaise. Pensées, 1669.
^ Dawkins, Richard (2006). The God Delusion. Great Britain: Bantam Press. ISBN 0-618-68000-4.
^ Sagan, Carl (1996). The Demon Haunted World p.278. New York: Ballantine Books. ISBN 0-345-40946-9.
^ Boyer, Pascal (2001). Religion Explained,. New York: Basic Books. pp. 142–243. ISBN 0-465-00696-5.
^ du Castel, Bertrand; Jurgensen, Timothy M. (2008). Computer Theology,. Austin, Texas: Midori Press. pp. 221–222. ISBN 0-9801821-1-5.
^ Barrett, Justin (1996) (PDF). Conceptualizing a Nonnatural Entity: Anthropomorphism in God Concepts.
^ Rossano, Matt (2007) (PDF). Supernaturalizing Social Life: Religion and the Evolution of Human Cooperation. Retrieved 2009-06-25.
^ National Geographic Family Reference Atlas of the World p. 49
References

Beck, Guy L. (Ed.) (2005). Alternative Krishnas: Regional and Vernacular Variations on a Hindu Deity. SUNY Press. ISBN 0-7914-6415-6.
Pickover, Cliff, The Paradox of God and the Science of Omniscience, Palgrave/St Martin's Press, 2001. ISBN 1-4039-6457-2
Collins, Francis, The Language of God: A Scientist Presents Evidence for Belief, Free Press, 2006. ISBN 0-7432-8639-1
Harris interactive, While Most Americans Believe in God, Only 36% Attend a Religious Service Once a Month or More Often
Miles, Jack, God: A Biography, Knopf, 1995, ISBN 0-679-74368-5 Book description.[dead link]
Armstrong, Karen, A History of God: The 4,000-Year Quest of Judaism, Christianity and Islam, Ballantine Books, 1994. ISBN 0-434-02456-2
National Geographic Family Reference Atlas of the World, National Geographic Society, 2002.
Pew research center, The 2004 Political Landscape Evenly Divided and Increasingly Polarized – Part 8: Religion in American Life
Paul Tillich, Systematic Theology, Vol. 1 (Chicago: University of Chicago Press, 1951). ISBN 0-226-80337-6
Hastings, James Rodney (2nd edition 1925–1940, reprint 1955, 2003) [1908–26]. Encyclopedia of Religion and Ethics. John A Selbie (Volume 4 of 24 ( Behistun (continued) to Bunyan.) ed.). Edinburgh: Kessinger Publishing, LLC. p. 476. ISBN 0-7661-3673-6. http://books.google.com/?id=Kaz58z--NtUC&pg=PA540&vq=Krishna. Retrieved 5 March 2008. "The encyclopedia will contain articles on all the religions of the world and on all the great systems of ethics. It will aim at containing articles on every religious belief or custom, and on every ethical movement, every philosophical idea, every moral practice."
Emanuel Swedenborg, Angelic Wisdom Concerning The Divine Love and The Divine Wisdom (New York: Swedenborg Foundation, 1954)
Emanuel Swedenborg, Angelic Wisdom Concerning The Divine Providence (New York: Swedenborg Foundation, 1954)

External links

Wikiquote has a collection of quotations related to: God
Wikiversity has learning materials about God
Look up god in Wiktionary, the free dictionary.
Wikimedia Commons has media related to: God
Wikinews has related news: Nebraska Senator sues God
Listen to this article (info/dl)


This audio file was created from a revision of the "God" article dated 2008-01-06, and does not reflect subsequent edits to the article. (Audio help)
More spoken articles

Concept of God in Christianity
Concept of God in Islam
God Christian perspective
Hindu Concept of God
Jewish Literacy
Mystical view of God
Relation of God to the Universe
Discussion about God in Germany 2009
[show] v t e
Theism
[show] v t e
Theological thought
[show] v t e
Religion
[show] v t e
Theology
Help improve this pageWhat's this?
Did you find what you were looking for?Yes No
Categories: AllahBahá'í belief and doctrineCreator godsDeitiesGodSingular GodSpiritualityGod in ChristianityDivine command theory