موسیر

موسیر: به فارسی «سیر کوهی» نیز می‌گویند در کتب طب سنتی «ثوم جبلی» آمده است طعم آن کمی تلخ است به همین جهت آن را «تلخ پیاز» هم می‌گویند [مخزن در برخی مدارک طب سنتی «اسقوردیون» هم آورده شده است. به فرانسوی‌Echalo te و به انگلیسی‌Shallot وascalonian garlic وScallion گفته می‌شود. گیاهی است از خانواده‌Liliaceae نام علمی آن‌Allium ascalonicum L . است. خواص آن شبیه پیاز و سیر است. جوشانده 150 گرم پیاز یا موسیر در یک لیتر آب عسل به عنوان جوشانده مدر مصرف می‌شود و در مواردی که دفع ادرار با مشکل مواجه است بسیار اثر مفید دارد. در هندوستان موسیر را به عنوان افزایش دهنده نیروی جنسی تجویز می‌کنند و قطره آن را برای تسکین درد گوش مصرف می‌کنند. در فرهنگ مخزن الادویه موسیر را به فارسی «بصل الزیز» نیز گفته است ولی در سایر مدارک طب سنتی بصل الزیز را نامی برای‌Muscari Comosum یا زاغک و موسیر ذکر می‌کنند، ولی اکثریت مدارک معتبر موسیر را نام فارسی برای‌Echalote وA .Ascalonicum می‌دانند. مختصری از سوابق تاریخی شناخت و مصرف سیر و پیاز سیر و پیاز از قدیمی‌ترین گیاهانی است که بشر شناخته و مصرف می‌کرده است و در مصر و چین شاید قرنها قبل از ثبت تاریخ نیز کاشته می‌شده است. تعداد زیادی نمونه‌های سیر در قبر توتان خامن‌Tutankhamen در مصر یافت شده است که از آثار تاریخی 1358 قبل از میلاد مسیح می‌باشد. قوم اسرائیل در زمانی که از مصر به ارض موعود کوچ می‌کردند از دوری و در اختیار نداشتن تعدادی از میوه‌ها و سبزی‌ها از جمله سیر شکوه داشتند و در تورات معارف گیاهی، ج‌1، ص: 30 آمده است که ما به یاد می‌آوریم ماهی‌ها را که در مصر می‌خوردیم همچنین خیارها، خربزه‌ها، تره، پیاز و سیر را. سیر غذای عمومی کارگران رومی بوده و برای اینکه سربازان قوی‌تر شده و شجاعت بیشتری از خود نشان دهند نیز به آنها سیر داده می‌شده است. سقراط در حدود 400 سال قبل از میلاد به خواص طبی سیر اشاره کرده و 500 سال بعد [دیوسکوریدس از دانشمندان یونان، نیز به تأثیر آن برای معالجه بواسیر و به عنوان مدر پی برده است. سیر و پیاز توسط رومی‌ها به مصر آورده شده است و در زمان شکسپیر ادیب و شاعر معروف انگلیسی نیز شناخته بوده است. در نمایشنامه رویای نیمه‌شب تابستان آمده است که اغلب هنرمندان نمایشنامه برای اینکه بوی خوبی از دهان آنها خارج شود، ناچار بودند از خوردن سیر و پیاز خودداری نمایند. در روزگاران کهن خواص شفابخش متعددی به سیر نسبت داده می‌شده است و سیر به عنوان تقویت معده، ضدعفونی‌کننده، معالجه آسم و سرفه و برونشیت و معالجه صرع، روماتیسم و جذام و سرماخوردگی تجویز می‌شده است. ضمنا از دواهای ضد کرم و نرم‌کننده سینه نیز به شمار می‌رفته است. در قرن اخیر در 1916 در جریان جنگهای اول جهانی ارتش انگلیس از سیر به عنوان ضدعفونی‌کننده در التیام زخمهای سربازان استفاده وسیع می‌کرده است. در مورد ورود پیاز به امریکای شمالی آنچه که تاریخ نشان می‌دهد این است که پیاز یکی از گیاهانی بوده که‌Colombus به دنیای جدید وارد کرد و او در مسافرت دوم خود در ژانویه سال 1494 پیاز را در شهرIsabela در جمهوری دومینیکن کاشته است. پس از آن بسرعت پیاز از آنجا به مکزیکو و امریکای مرکزی و جنوبی و شمالی انتشار یافته است. در قرن شانزدهم میلادی‌Ambroise Pare جراح معروف فرانسوی مدعی شد که پیاز برای معالجه بیماری‌Powder burns مفید است. معارف گیاهی، ج‌1، ص: 31 نام علمی آن‌Raphanus Sativus L . می‌باشد.