تأثیر

تأثیر. [ ت َءْ ] (اِخ ) نام وی میرزا محسن ۞ از تبریزی های متولدشده در اصفهان است . اجداد وی را شاه عباس صفوی از تبریز کوچانید و در اصفهان مسکن داد. تاریخ تولد تأثیر را بر مبنای این دو بیت :
در پنجه و پنج عمر درباختنی
یک گوهرم افتاد و نشد ساختنی
تاریخ به جاخالی دندان آمد
انداختمی یکی ز انداختنی .
در حدود سال 1060 هَ . ق . دانسته اند و بنا بر تصریح تذکره ٔ خوشگو بسال 1129 هَ . ق . درگذشت . وی از مستوفیان دربار صفوی و چندی هم وزیر یزد بود:
چون خلاص از عمل یزد شدم
گشتم آسوده فتادم به بهشت
پی تاریخ یکی ز اهل سخن
قلم آورد و «تخلص » بنوشت .
چنانکه از این ابیات آشکارمی گردد وی بسال 1120 هَ . ق . از خدمات دیوانی کناره گرفت و با عزت و احترام در خانه ٔ خود معتکف گشت تا برحمت ایزدی پیوست . آذر بیگدلی در آتشکده آرد: «با وجود اینکه تخلصش تأثیر است ، سخنش بی تأثیر است ». اورا دیوانی است شامل قصاید، مقطعات ، مثنوی ها، غزلیات که در حدود 16435 بیت شمرده اند. ۞ رجوع به آتشکده ٔ آذر (چ زوار) ص 174 و فهرست کتابخانه ٔ مدرسه ٔ عالی سپهسالار ج 2 ص 573 و کتاب دانشمندان آذربایجان صص 77-81 و قاموس الاعلام ترکی و تذکره ٔخوشگو و تاریخ یزد آیتی شود.