دل
نویسه گردانی:
DL
دل . [ دُ ] (اِ) گرهی چند که در امعاء و شکم از قبض بعد از بیماری بهم رسد. و بعضی گویند مرضی است مانند گره که در شکم بهم میرسد و مهلک می باشد. (برهان ). مرضی است که چون گرهی در درون شکم عارض شود و گویند مهلک است . (آنندراج ). گرهی چند که در شکم و روده بواسطه ٔ یبوست و قبض شکم و یا جز آن عارض شود. (ناظم الاطباء).
واژه های همانند
۴۲۲ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۳ ثانیه
دل بحره . [ دُ ب َ رَ ] (اِخ ) دهی است از دهستان ایل تیمور، بخش حومه شهرستان مهاباد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
دل بدست . [ دِ ب ِ دَ ] (ص مرکب ) عاشق هرجایی . (لغت محلی شوشتر، نسخه ٔ خطی ).
دل برده . [ دِ ب ُ دَ / دِ ](ن مف مرکب ) بیدل . دل از دست داده . دل برده شده . که کسی دل از وی برده باشد. عاشق . دلباخته : کرم زین بیش ک...
توسن دل . [ ت َ / تُو س َ دِ ] (ص مرکب ) سخت دل . که دلی ناآرام و پرخشونت دارد : توسن دلی و رایض تو، قول لااله ۞ اعمی وشی و قائد تو شرع مص...
تشنه دل . [ ت ِ ن َ / ن ِ دِ ] (ص مرکب ) بمعنی تشنه جگر است که کنایه از اشتیاق باشد. (برهان ). تشنه جگر. (مجموعه ٔ مترادفات ) (ناظم الاطباء) : ...
تفته دل . [ ت َ ت َ / ت ِ دِ ] (ص مرکب ) تنگدل و غمناک و دل فگار. (ناظم الاطباء) : از اشک گرم تفته دلان در سواد خاک طوفان آب آتش زای اندر آم...
تیره دل . [ رَ/ رِ دِ ] (ص مرکب ) بدرای و ناراست و نادرست . (ناظم الاطباء). تیره رای . تیره باطن . بداندیشه : از ایوان از آن پس خروش آمدی کز آ...
خسته دل . [ خ َ ت َ / ت ِ دِ ] (ص مرکب ) دل فکار. دل افکار. دلخسته . غمناک . غمین . دلتنگ . (یادداشت مؤلف ) : بیاورد پس خسرو خسته دل پرستنده سیصد...
خفته دل . [ خ ُ ت َ / ت ِ دِ ] (ص مرکب ) مقابل بیداردل . دل مرده : صورروان خفته دلانیم چون خروس آهنگ دان پرده ٔ دستان صبحگاه .خاقانی .
چیره دل . [ رَ / رِ دِ] (ص مرکب ) قوی دل . بی پروا. پردل . جسور : به ایران زمین باز کردند روی همه چیره دل گشته و رزم جوی .دقیقی .