دل
نویسه گردانی:
DL
دل . [ دُ ] (اِ) گرهی چند که در امعاء و شکم از قبض بعد از بیماری بهم رسد. و بعضی گویند مرضی است مانند گره که در شکم بهم میرسد و مهلک می باشد. (برهان ). مرضی است که چون گرهی در درون شکم عارض شود و گویند مهلک است . (آنندراج ). گرهی چند که در شکم و روده بواسطه ٔ یبوست و قبض شکم و یا جز آن عارض شود. (ناظم الاطباء).
واژه های همانند
۴۲۲ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۲ ثانیه
دل پیچه . [ دِ چ َ / چ ِ ] (اِ مرکب ) ذوسنطاریا، و آن اسهالی باشد با درد امعاء و خون . اسهال با درد امعاء. اسهال با درد. اسهال خونی . پیچ پیچش ....
دل پیشه . [ دِ ش َ / ش ِ ] (اِ مرکب ) کنایه از خاموشی است . (برهان ) (آنندراج ). کنایه از مردم خاموش . (لغت محلی شوشتر، نسخه ٔ خطی ). سکوت و خا...
دل تفته . [ دِ ت َ ت َ / ت ِ ] (ص مرکب ) تفته دل . که دلش بتابد. داغ دل . دلسوخته . دل گداخته : تشنه ٔ دل تفته ام از دجله آریدم شراب دردمند زار...
دل خیره . [ دِ رَ / رِ ] (ص مرکب ) خیره دل . متعجب . متحیر. سرگردان : هم از کار آن داس دل خیره ۞ ماندبر آن بت بنفرید و زآنجا براند. اسدی .بب...
دل غمین . [ دِ غ َ ] (ص مرکب ) غمین دل . آنکه دلش گرفته باشد. با دل پر از غم : بسان تن بی روان بد زمین هوا چون دژم سوکیی دل غمین .اسدی .
دل فراخ . [ دِ ف َ ] (ص مرکب ) با وسعت صدر. با سعه ٔ صدر. سخی . بلندنظر : جوان شد حکیم ما جوانمرد و دلفراخ ۞ یک پیرزن خرید به یک مشت سیم م...
دل شورا. [ دِ ] (اِ مرکب ) در لهجه ٔ اهل خراسان ، تهوع . (یادداشت مرحوم دهخدا). || شوریدن دل . دلشوره . رجوع به دلشوره شود.
دل شکاف . [ دِ ش ِ ] (نف مرکب ) شکافنده ٔ دل : درکن زآهنگ رزم خصم ز میدان درگذران تیر دل شکاف ز سندان . منوچهری .- خنجر دل شکاف ؛ تیز. (یادد...
دل سوزه . [ دِ زَ / زِ ] (نف مرکب ) دل سوزنده . سوزنده ٔ دل . آنکه دلش بر حال دیگران بسوزد. مشفق . مهربان : اگر کرامت و دلسوزیی کنی ، چه عجب ...
دل سیاه . [ دِ ] (ص مرکب ) سیاه دل . دل سیه . قسی القلب . || بدقلب . بدخواه . بداندیش : دادگرا فلک ترا جرعه کش پیاله باددشمن دل سیاه تو غرقه ...