دیگ

با توجه به اینکه باورد همان دره¬گز است، میهنه روستا یا بخشی است به نام میانه در جنوب ترکمنستان در 140 کیلومتری جنوب خاوری دره¬گز. از سوی دیگر، برخی از پژوهشگران، میهنه را روستای امروزی مَهنه در 46 کیلومتری جنوب باختری تربت حیدریه می¬دانند که آرامگاه ابوسعیدابوالخیر نیز در آن جاست؛ ولی این روستا فاصله¬ی زیادی تا دره¬گز دارد و نمی¬تواند از مناطق آن باشد.

امروزه روستایی است به نام آزادوار در 135 کیلومتری شمال باختری سبزوار در شمال راه آهن.

امروزه روستایی است به نام روئین در دامنه¬ی جنوبی کوه بینالود در 48 کیلومتری جنوب خاوری بجنورد.

با توجه به اینکه نویسنده¬ی حدود العالم سیبینکان را با جرمگان (نزدیک بجنورد) و خوجان (قوچان) آورده، سیبینیکان همان شیروان است

بسیاری از مورخان و پژوهشگران تاریخ، خوجان (Khujan) را روستایی در 26 کیلومتری غرب نیشابور می¬دانند؛ ولی این درست نیست؛ زیرا با بررسی موقعیت جرمگان (نزدیک بجنورد) و سیبینکان (شیروان)، روشن می¬شود که خوجان، قوچان است.

در دل این واژه که فردوسی آن را در شاهنامه در هزار سال پیش به کار برده:
که مهمان چو سیر آید از میزبان بــه زشــتی بــرد نــام پـالـیزبـان
یکی از آداب ایرانیان باستان نهفته است؛ و آن، غذاخوردن روی میز بوده که به کسی که میهمان دعوت کرده، میزبان گفته شده؛ زیرا پسوند «بان» که به میز افزوده شده، و از زبان پهلوی مانده، نگهداری از چیزی را می¬رساند. مانند: نگهبان، دیده¬بان، مرزبان، پاسبان و یا پالیزبان که فردوسی به کار برده و...

واژه ی خیابان که امروزه به معنی گذرگاه پهن در برابر کوچه که گذرگاهی کوچک است به کار می رود، نشانگر یکی از سنت های نیکوی ایرانیان از گذشته تا امروز است. خیابان از سه بخش ساخته شده است: «خی» (مشک آب)+ آب + پسوند مکان «ان». در گذشته، ایرانیان در تابستانها در گذرگاه ها مشک های آب می نهادند تا رهگذران تشنه از آنها بنوشند. پس خیابان به رهگذری گفته می شد که مشک آب در آن جا می گذاشتند.

از واژه¬ی اوستایی «اَئیریَنَ» سه واژه ساخته شده است: آرین، آریایی و ایران. ریشه¬ی
واژه¬ی «اَئیریَنَ»، «اَئیرْیَ» به معنی آزاده، ارجمند و شکوهمند است. گزینش این واژه با این معانی برای نام سرزمینی که ما در آن زندگی می¬کنیم، نشان از فرهنگ مردمی دارد که کوشیده¬اند برای سرزمین¬شان نامی برگزینند که نشان از آزادگی و شکوهمندی آنان و آیندگان آنها باشد.
از سوی دیگر، واژه¬ی «اَئیریَمَنَ» دیده می¬شود که هم¬خانواده با «اَئیریَنَ» و به معنی فرشته¬ی نگهبان آشتی، دوستی، شادی و خوشبختی است. اگر سه واژه¬ی «اَئیریَ»، «اَئیریَنَ» و «اَئیریَمَنَ» را کنار هم بگذاریم، می¬توانیم چنین نتیجه¬گیری کنیم که از دیدگاه نیاکان ما، ایرانی انسانی است آزاده، ارجمند و باشکوه که خوی فرشته دارد و همواره در پی صلح، شادی و خوشبختی است.

تقریبا هیچ منبعی به روشنی نگفته دریای جنکان کدام دریاچه است. برخی آن را دریاچه¬ی بختگان دانسته¬اند ولی در کتاب حدودالعالم بلافاصله پس از دریای جنکان، نام دریای بجکان که همان بختگان است برده شده؛ از این رو برای روشن شدن اینکه دریای جنکان کدام است، تنها جغرافیا به یاری ما آمد و با بررسی منطقه، روشن شد که در شمال دریاچه¬ی بختگان، دریاچه¬ای به نام تَشک است که با یک خشکی چهار کیلومتری در جنوب باختری از دریاچه¬ی بختگان جدا می¬شود. در جنوب خاوری دریاچه¬ی تَشک، روستایی به نام جوکران هست که می¬تواند در گذشته، جنکان بوده باشد که نام آن را بر این دریاچه نهاده¬اند. بر اساس گزارش حدودالعالم مساحت این دریاچه 3456 کیلومتر مربع است؛ در حالی که طول امروزی آن 55 کیلومتر و عرض آن در پهن¬ترین جا، 16 کیلومتر و مساحت آن 800 کیلومتر مربع است.