اجازه ویرایش برای هیچ گروهی وجود ندارد

زد

نویسه گردانی: ZD
زد. [ زَ ] (مص مرخم ، اِ مص )لطمه و ضرب و صدمه و مشت و کوب . (ناظم الاطباء). زدن . ۞ و در ترکیب بکار رود.
- زد و برد ؛ زدن و بردن .
- زد و بند ؛ زدن و بستن .
- زد و خورد ؛ زدن و خوردن .
- چشم زد ؛ چشم زدن . کنایت از نگاه کوتاه . طرفة العین :
چو در چشمه یک چشم زد بنگرید
شد آن چشمه از چشم او ناپدید.

نظامی .


چشم زخم نیز بدین معنی آمده است .
رجوع به زخم ، چشم زخم ، و زدن شود.
|| نبرد و جنگ و کارزار و پیکار و رزم . زد و خورد. جنگ و مجادله و محاربه . زد و کوب . جنگ و نبرد. (ناظم الاطباء). رجوع به «زد و خورد» و زدن شود. || (ن مف مرخم ) دربسیاری از ترکیبات معنی زده و «زده شده » دهد.
- چشم زد ؛ چشم زده . چشم خورده . چشم زخم رسیده . آنکه او را چشم زده باشند :
گر آیم چنان کن که از چشم بد
نه تو خیره باشی نه من چشم زد.

نظامی .


رجوع به چشم زدشود.
- دردزد ؛ درد زده . درد رسیده . دردمند. دردآلود. درد زده شده . دردمند شده . بیمار گشته :
زمین خاک شد بوی طیبش تویی
جهان دردزد شد طبیبش تویی .

نظامی .


رجوع به «زده » و «زدن » و «درد» شود.
- دل زد ؛ دل زده . زده شده . کنایه از متنفر شده از چیزی . سیر شده از کسی یا چیزی در اثر زیاد دیدن آن چیز یا آن کس و یا از داستانی در اثر بسیار شنیدن آن . حوصله سررفته . واخورده . و رجوع به «زده » «زدن » و «چشم زدن » شود.
- رقم زد ؛ رقم زده . مرقوم . نوشته شده . مزبور. مکتوب ۞ .
- زبان زد ؛ ورد زبانها. بر زبانها افتاده . مشهور. سخنی که همه بر زبان دارند و میگویند.
- زبان زد شدن (داستانی و یا نام و صفت کسی ) ؛ ورد زبانها شدن . همه آنرابر زبان داشتن . بر زبانها افتادن . و رجوع به «زبان »و «زدن » و «زده » شود.
- || مصطلح . متداول ِ اَلْسُن . رجوع به زبان شود.
- گوشزد ؛ گوش زده شده . بگوش رسیده . کنایت از تذکر داده شده ، یادآوری گردیده و ظاهراً بدون ترکیب با کردن و یا شدن و مانند آنها بکار نمیرود. رجوع به «گوش » و«گوشزد» شود.
- نامزد ؛ چیزی یا کسی که نام دیگری را بر آن نهاده باشند. کنایت از این که آن چیز یا آن کس را بدان اختصاص داده باشند. کسی که برای منصب یا کاری در نظر گرفته شده باشد و با کردن نیز ترکیب میشود. رجوع به «نام » و «نامزد» شود.
- || (در تداول ) دختر و یا پسری را گویند که بمیل خود و یا بر طبق آداب و رسوم خانواده برای همسری هم تعیین شده اند، هر یک را نامزد آن دیگری گویند یعنی تعیین شده برای او. و این تا وقتی است که عقد ازدواج آن دو را نبسته باشند. و پس از عقد، دختر را عقدبسته خوانند. نامزد بدین معنی ، در این ترکیبات بکارمیرود: نامزدبازی ، نامزدبازی کردن ، نامزد شدن ، نامزد کردن و نامزد گرفتن . رجوع به «زده » و «نام » و «نام زد» شود.
واژه های قبلی و بعدی
واژه های همانند
۲۸ مورد، زمان جستجو: ۰.۱۱ ثانیه
زد. [ زَ / زِ ] (اِ) ۞ ماده ٔ چسبناک که از درخت و گیاه بیرون می تراود و لفظ عربیش صمغ است و در تداول عامه آنرا با فتح زاء خوانند. (فرهنگ ...
می زد. [ م َ / م ِ زَ ] (ن مف مرکب ) مخفف می زده . شخصی را گویند که به سبب پر خوردن شراب میل به چیزهای دیگر نکند. (آنندراج ). و رجوع به م...
شرم زد. [ ش َ زَ ] (ن مف مرکب ) مخفف شرم زده . خجل . شرمگین . شرمنده . شرم زده . (یادداشت مؤلف ) : سبک شرم زد ۞ سوی چاکر دویدبرهنه بر اندام ...
چشم زد. [ چ َ / چ ِ زَ ] (اِ مرکب )خرمک که مهره ای بود از آبگینه . (فرهنگ اسدی چ اقبال ص 275). مهره ای باشد از شیشه ٔ سیاه و سفید و کبود که بج...
دست زد. [ دَ زَ ] (ن مف مرکب ) دست زده . به دست لمس کرده .چلانده ٔ به دست : عادت یاغیان باشد که به میوه ستان باغبان درآیند صنوبر صد نور بش...
برون زد. [ ب ِ / ب ُ زَ ] (ن مف مرکب ) برون زده . بیرون زده . و رجوع به برون زده شود. || (اِ مرکب ) (اصطلاح زمین شناسی ) قسمتی از یک سنگ یا ...
نشان زد. [ ن ِ زَ ] (ن مف مرکب ) مؤلف آنندراج آرد: «نشان زد: مقرر و معین . از فرهنگی نوشتم ». ظاهراً مؤلف فرهنگ منقول عنه به سیاق «نام زد»...
زبان زد. [ زَ زَ ] (ن مف مرکب مرخم ) روزمره و محاوره . (آنندراج ). گفتگوی هر روزه و مذاکره ٔ هر روزه . (ناظم الاطباء). || مشهور، سائر چون مثل...
زد و بست . [ زَ دُ ب َ ] (مص مرکب مرخم ، اِمص مرکب ) زدن وبستن . زدوبند.ساخت و پاخت . قرار و مدار. رجوع به زد و بند شود.
زد و بند. [ زَ دُ ب َ ] (ترکیب عطفی ، اِ مرکب ) زدن وبستن . ساخت و پاخت . بند و بست . توطئه . (فرهنگ فارسی معین ).
« قبلی صفحه ۱ از ۳ ۲ ۳ بعدی »
نظرهای کاربران
نظرات ابراز شده‌ی کاربران، بیانگر عقیده خود آن‌ها است و لزوماً مورد تأیید پارسی ویکی نیست.
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.