مهر

مهر. (مِ). (ا. فا). مِهر (در فارسی افغانستان: میزان) هفتمین ماه سال هجری خورشیدی است و ۳۰ روز دارد و از روز ۱۸۷م سال آغاز شده و در روز ۲۱۶م سال پایان می‌یابد و نخستین ماه فصل پاییز است. برج فلکی مهرماه برج میزان است. در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه هفتم گاه‌شماری اوستایی نو که در اوستایی میثرَ و در پهلوی میتْرْ نام دارد، برگرفته شده‌است. مهر نام یکی از ایزدان است. در گاه‌شماری زرتشتی شانزدهمین روز هرماه نیز به این ایزد تعلق دارد و روز شانزدهم مهرماه، جشن مهرگان برگزار می‌شود. مهر ریشه در میتره miθra هندو آریایی دارد که نام ایزدی ودایی، ایرانی و زرتشتی است. این نام در ودا هم به صورت mitra (اسم خنثی) و Mitra (اسم مذکر) به کار رفته‌است. در اوستا صورت miθra (اسم مذکر) کاربرد دارد. آنتوان میه این واژه را «پیمان» معنا کرد. ولفگانگ لنتس معنی «احترام، دین داری» را در ارتباط با اجرای مراسم آیینی و دینی و رعایت حقوق همسایه مطرح کرد. دلیل او بیشتر واژهٔ فارسی «مهر» در معنی امروزی آن «محبت و دوستی» است که با معنای سنتی آن در هندی کهن به معنی «دوست» مطابق است. هرمان لومل به جنبهٔ دینی و انسان انگارانهٔ میترا تأکید دارد که به عنوان «داور»، «ایزد نور» و «جنگجو» ستایش می‌شود و از همین رو، «پیمان» جنبهٔ اخلاقی این شخصیت شده‌است.[۱] مهر در زبان و گاه‌شماری دیگرویرایش در گاه‌شماری میلادی این ماه اواخر سپتامبر و اوایل اکتبر] آغاز می‌شود و در تقویم شمسی افغانستان میزان نامیده می‌شود. مناسبت‌هاویرایش ۱ - جشن میتراکانا ۵ - روز جهانی جهانگردی [۲۷ سپتامبر] روز آتش‌نشانی و ایمنی روز بزرگداشت مولوی ۸ - روز جهانی ناشنوایان [۳۰ سپتامبر] روز جهانی ترجمه و مترجم [۳۰ سپتامبر] تیرروز، جشن تیرروزِی روز نیروی انتظامی (ایران) روز دامپزشکی مهر روز، جشن مهرگان ۱۰ - روز داریوش بزرگ (روز ثبت نشده و غیررسمی) برابر با دوم اکتبر، روزی که داریوش بزرگ شاه ایران شد. ۱۶ - روز جهانی کودک [۸ اکتبر] ۱۷ - روز جهانی پست [۹ اکتبر] روز بزرگداشت حافظ جشن رامروزی جشن پیروزی کاوه و فریدون ۲۲ - روز جهانی استاندارد [۱۴ اکتبر] ۲۳ - روز جهانی نابینایان [۱۵ اکتبر] ۲۵ - روز جهانی ریشه کنی فقر [۱۷ اکتبر] ۲۶ - روز تربیت بدنی و ورزش