بیض
نویسه گردانی:
BYḌ
بیض . [ ب َ ] (ع مص ) افتادن نصال بُهْمی ̍. (از اقرب الموارد). یقال : باضت البهمی ؛ یعنی نصال افکند گیاه بهمی و آن پیکان مانندی است که بر برگ آن ظاهر میشود و می افتد. (منتهی الارب ). || غالب آمدن در سپیدی . (از یادداشت مؤلف ). غلبه کردن . (تاج المصادر بیهقی ). یقال : باض فلان فلاناً؛ یعنی غالب آمد او را در سپیدی . || آماس کردن دست اسب . (منتهی الارب ). ورم کردن دست اسب که بشکل تخم مرغی باشد. (از اقرب الموارد). ورم کردن دست اسب . (تاج المصادر بیهقی ). || خایه نهادن ماکیان .(منتهی الارب ). خایه کردن مرغ . (تاج المصادر بیهقی ).تخم افکندن . (از اقرب الموارد). تخم کردن . تخم نهادن . || سخت شدن گرما. (منتهی الارب ) (تاج المصادر بیهقی ). شدت یافتن گرما. (از اقرب الموارد). || باریدن ابر. (از اقرب الموارد): باض السحاب ؛ بارید ابر. (منتهی الارب ). || اقامت کردن در جای . (از اقرب الموارد): باض بالمکان ؛ اقامت کرد در آن جا. (منتهی الارب ). || رفتن تری چوب و خشک گردیدن آن . (آنندراج ). خشک گردیدن چوب . (از اقرب الموارد): باض العود؛ رفت تری آن چوب و خشک گردید. (ناظم الاطباء). || فرار کردن از کسی . (از لسان العرب ). || زرد شدن سبزه و افکندن میوه و خشک شدن آن بر روی زمین . (لسان العرب ).
واژه های همانند
۴۳ مورد، زمان جستجو: ۰.۱۱ ثانیه
بیظ. [ ب َ ] (ع اِ) مانده ٔ آب در حفره ٔ چاه که بعد از پاک کردن در آن ماند. (از ذیل اقرب المواردبنقل از تاج العروس ). || بمعنی تخم مورچ...
بیظ. [ ب َ ] (ع مص )فربه شدن پس از لاغری . بوظ (معتل العین واوی ). (از اقرب الموارد) (از لسان العرب ). رجوع به بوظ شود. || بوظ. افکندن مرد...
بیز. (اِ) ریشه ٔ بیزیدن و بیختن ، و همیشه بطور ترکیب استعمال میگردد.(ناظم الاطباء). ماده ٔ مضارع از بیختن است و از آن صیغه های مضارع التزام...
بیز. (ترکی ، اِ) درفش . (از برهان ) (جهانگیری ) (رشیدی ). آلت پینه دوزی . (یادداشت مؤلف ). آلت سوراخ کردن چرم برای رد کردن سوزن و نخ و دوخت...
بیز. [ ب ِ ] (ترکی آذری ، اِ) ظاهراً از کلمه ٔ بیس ۞ و بوسس ۞ آمده است که پارچه ای نفیس از کتان بوده است . (یادداشت مؤلف ).
بیز. [ ب َ ] (ع مص ) هلاک گردیدن و زنده ماندن (از اضداد است ). (از تاج العروس ) (منتهی الارب ): بیوز؛ هلاک شدن . فلان لاتبیز (صحیح : لاتتیز رم...
بی ز. [ زِ ] (حرف اضافه ٔ مرکب ) مخفف بی از. بدون ِ. خالی از : بی ز تقلیدی نظر را پیشه کن هم برأی و عقل خود اندیشه کن . مولوی .بی ز ابرا...
گل بیز. [ گ ُ ] (نف مرکب ) گل بیزنده . گل افشان . گل ریز. خوشبو. معطر : اگرچه باده فرح بخش و باد گلبیز است به بانگ چنگ مخور می که محتسب تیز ا...
مشک بیز. [ م ُ / م ِ ] (نف مرکب ) مشک افشان . مشک بیزنده . غربال کننده ٔ مشک . کنایه از هر چیز خوب با رائحه ٔ مطبوع : بزان بادش از زلفک مشک بیز...