صر
نویسه گردانی:
ṢR
صر. [ ص َرر ] (ع اِ) دلو مسترخی و فروهشته شده که بر آن دسته بندند تا برابر گردد. (منتهی الارب ). الدلو تسترخی فتصرّ؛ ای تشد و تسمع بالمسمع. (قطر المحیط) (تاج العروس ). و المِسمَع عروة فی داخل الدلو بازائها عروة اخری . (تاج العروس ). گوشه ٔ دلو و دسته ٔ سر دلو که رسن بدان بندند تا دلو برابر باشد. (منتهی الارب ). و در اقرب الموارد این لغت را صُرّ ضبط کرده است . || (مص ) ببستن سر صره ٔ زر. (مصادر زوزنی ) (تاج المصادر بیهقی ). بستن همیان را. (منتهی الارب ). || ببستن سر پستان . (تاج المصادر بیهقی ) (مصادر زوزنی ). بستن پستان ناقه را. (منتهی الارب ). || راست کردن اسب و حمار گوش را تا بشنود. (منتهی الارب ). راست بداشتن ستور گوش را. (تاج المصادر بیهقی ) (مصادر زوزنی ). || فریاد و بانگ سخت برآوردن . (منتهی الارب ).
واژه های همانند
۴۶۷ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۷ ثانیه
بچه چاله سر. [ ب َ چ ِ ل َ س َ ] (اِخ ) از دهات اطراف ساری حدود کیاکلا. (از مازندران و استرآباد رابینو ص 121).
سر کیف بودن . [ س َ رِ ک َ / ک ِ دَ ] (مص مرکب ) شاد بودن . خوشحال بودن . سرحال بودن .
سر و رو کردن . [ س َ رُ ک َ دَ ] (مص مرکب ) بمعنی سر و رو درهم کشیدن است که کنایه از خشمگین شدن و خطاب و عتاب کردن باشد. (برهان ) (آنندراج ...
سر خود خوردن . [ س َ رِ خوَدْ / خُدْ خوَرْ / خُرْ دَ ] (مص مرکب ) مرتکب امری شدن که در آن خوف مضرتی عظیم بود. (آنندراج ). || کنایه از هلاک...
سر خود گرفتن . [ س َ رِ خوَدْ / خُدْ گ ِ رِ ت َ ] (مص مرکب ) کنایه از بدر زدن و راه خانه گرفتن . (آنندراج ). به هوای دل خود رفتن . به فکر و ا...
سر جفت کردن . [ س َ ج ُ ک َ دَ ] (مص مرکب ) کنایه از سرگوشی کردن . (برهان ) (آنندراج ).
سر برافراختن .[ س َ ب َ اَ ت َ ] (مص مرکب ) طغیان کردن : چو جایی ز دشمن بپرداختی دگر بدکنش سر برافراختی . فردوسی . || افتخار کردن . مباهات نمو...
سر برافشاندن . [ س َ ب َ اَ دَ ] (مص مرکب )روی برتافتن . اعراض کردن . اطاعت نکردن : همه حدیث شما تیغ بود و گردن مانه گردنیم که ازحکم سر بر...
سر اندرکشیدن . [ س َ اَ دَ ک َ / ک ِ دَ ] (مص مرکب ) مشهور شدن . پیش افتادن . برتر رفتن : بزودی به فرهنگ جایی رسیدکز آموزگاران سر اندرکشید. فر...
سر درنیاوردن . [ س َ دَ ن َ وَ دَ] (مص مرکب منفی ) امتناع کردن . اطاعت نکردن . تمرد کردن : گفت هین حصار بستدم و مرد کشتم و گرفتم ، هیچ بهان...